Άγιος Αμβρόσιος Κερύνειας

χωριό της επαρχίας Γκίρνε στην ΤΔΒΚ

Συντεταγμένες: 35°20′22.19255″N 33°34′57.77987″E / 35.3394979306°N 33.5827166306°E / 35.3394979306; 33.5827166306

Ο Άγιος Αμβρόσιος (τουρκικά: Εσέντεπε, Esentepe‎‎) είναι χωριό στην βόρεια Κύπρο.

Άγιος Αμβρόσιος Κερύνειας
(τουρκ.: Esentepe)
Εικόνα
Το κοινοτικό κατάστημα του κατεχόμενου οικισμού
Η τοποθεσία του Αγίου Αμβροσίου στην επαρχία Κερύνειας.
Τοποθεσία στον χάρτη
Τοποθεσία στον χάρτη
Άγιος Αμβρόσιος/Εσέντεπε
Χώρα(de jure)
Κυπριακή Δημοκρατία
ΕπαρχίαΚερύνειας
Χώρα(de facto)
Τ.Δ.Β.Κ.
ΕπαρχίαΓκίρνε
Πληθυσμός1.754  (2011)

Το έδαφος του οικισμού ανήκει εκ του νόμου (de jure) στην Κυπριακή Δημοκρατία, της οποίας είναι κοινότητα που υπάγεται διοικητικά στην Επαρχία Κερύνειας. Ωστόσο, μετά την τουρκική εισβολή του 1974, το χωριό ελέγχεται εκ των πραγμάτων (de facto) από την μη αναγνωρισμένη Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου.

Τοποθεσία Επεξεργασία

Ο Άγιος Αμβρόσιος βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, 24 χιλιόμετρα ανατολικά της Κερύνειας.[1] Στα ανατολικά συνορεύει με την Καλογραία, στα νοτιοανατολικά με την Τρυπημένη, στα νότια με τον Άγιο Χαρίτονα, στα νοτιοδυτικά με τον Κορνόκηπο, στα δυτικά με την Τράπεζα Κερύνειας και την Κλεπίνη και στα ανατολικά, νότια και δυτικά με την Χάρτζια. Το βόρειο τμήμα της διοικητικής του έκτασης είναι παραθαλάσσιο.

Ονομασία Επεξεργασία

Το χωριό πήρε την ονομασία του από τον Άγιο Αμβρόσιο της Κύπρου,[2][3] στον οποίο ήταν αφιερωμένη η εκκλησία του χωριού, η οποία κατασκευάστηκε το 1910. Σήμερα η εκκλησία έχει μετατραπεί σε τζαμί. Ο Άγιος Αμβρόσιος της Κύπρου δεν είναι ο Άγιος Αμβρόσιος Μεδιολάνων, επίσκοπος Μιλάνου. Επειδή ο δεύτερος ήταν πιο γνωστός, λόγω άγνοιας και σύγχυσης, οι κάτοικοι του χωριού τιμούσαν (έως το 1974) τον Άγιο Αμβρόσιο Μεδιολάνων και όχι τον Άγιο Αμβρόσιο της Κύπρου.[3]

Ιστορία Επεξεργασία

Την περίοδο του Τρωικού Πολέμου Έλληνες από την Αρκαδία έφτασαν στην Κύπρο και ίδρυσαν μια μεγάλη πολιτεία, την Μακαρία. Η Μακαρία διατηρήθηκε ως το τέλος της βυζαντινής αυτοκρατορίας και καταστράφηκε από τις αραβικές επιδρομές. Ακολούθως, τον 10ο μ.Χ. αιώνα, στα θέση της Μακαρίας οικοδομήθηκαν τα χωριά Άγιος Αμβρόσιος, Καλογραία, Χάρτζια και Μελανήσοικον.[2]

Πληθυσμός Επεξεργασία

Πριν το 1974, ο Άγιος Αμβρόσιος κατοικείτο μόνο από Ελληνοκύπριους. Κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974, οι κάτοικοι του διέφυγαν στο νότιο μέρος της Κύπρου. Διασκορπίστηκαν σε πολλές περιοχές του νησιού που ελέγχονταν από την Κυπριακή Δημοκρατία, κυρίως σε Λευκωσία και Λεμεσό. Στον Άγιο Αμβρόσιο εγκαταστάθηκαν Τουρκοκύπριοι από το νότιο μέρος της Κύπρου, οι οποίοι προέρχονταν κυρίως από τον Άγιο Νικόλαο Πάφου. Κάποιοι άλλοι προέρχονταν από το Κιδάσι και τον Μάρωνα και μερικοί από τη Λεμεσό. Επιπλέον, στο χωριό μεταφέρθηκαν έποικοι από την Τουρκία. Το χωριό μετονομάστηκε σε Εσέντεπε το 1975. Με το ίδιο όνομα αποκαλούσαν, από το 1958, οι Τουρκοκύπριοι το χωριό Άγιος Νικόλαος Πάφου και για αυτό μετονόμασαν τον νέο χώρο διαμονής τους με την ίδια ονομασία.[1]

Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο έως το 1973. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 δεν πραγματοποιήθηκε απογραφή στο χωριό από την Κυπριακή Δημοκρατία, αφού το έδαφος του δεν ελέγχεται από αυτήν.

Ιστορικό απογραφών [4]
Απογραφή Πληθυσμός Άνδρες Γυναίκες
1881481[5]—  258223
1891566[6]17.7%293273
1901764[7]35.0%382382
1911906[8]18.6%453453
19211.114[9]23.0%554560
19311.367[10]22.7%674693
19461.779[11]30.1%
19601.508[12]-15.2%707801
19731.543[13]2.3%759784

(Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα).

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 «Agios Amvrosios». www.prio-cyprus-displacement.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2018. 
  2. 2,0 2,1 «Άγιος Αμβρόσιος». 19 Φεβρουαρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2018. 
  3. 3,0 3,1 «Προσκυνητής: Ο Άγιος Αμβρόσιος της Κερύνειας». Προσκυνητής. 14 Δεκεμβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2018. 
  4. Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα Wikidata.
  5. 5,0 5,1 «Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881. 4  Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Αυγούστου 2018. σελ. 6.
  6. «Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891. 6  Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Αυγούστου 2018. σελ. 19.
  7. «Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901. 31  Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 18.
  8. «Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911. 2  Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 18.
  9. «Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921. 24  Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 17.
  10. «Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931. 27  Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 14.
  11. «Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946. 10  Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 5.
  12. «Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960. 11  Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 8.
  13. «Cyprus census 1973» (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Πηγές Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία

  • Ξιουρής, Σάββας (2015). Το χωριό Άγιος Αμβρόσιος Κερύνειας (1η έκδοση). Λευκωσία. ISBN 9789963216680. 
  • Χατζηκύρου, Κύρος (1992). Ο Άγιος Αμβρόσιος (Κερύνειας) (1η έκδοση). Λεμεσός.