Ύπαιπα
Τα Ύπαιπα ήταν πόλη της αρχαίας Λυδίας, κοντά στην βόρεια όχθη του ποταμού Κάυστρου, και 67 χιλιόμετρα από την Έφεσο[1][2].
| Ύπαιπα | |
|---|---|
  Ύπαιπα | |
| Χώρα | Τουρκία |
| Διοικητική υπαγωγή | Επαρχία Σμύρνης |
| Ζώνη ώρας | UTC+03:00 (επίσημη ώρα) |
Το όνομα προέρχεται από την θέση της στους πρόποδες του όρους Αίπος, το οποίο είναι λόφος του Τμώλου[3].
Η τοποθεσία της ταυτοποιήθηκε από τους Frenchmen Cousinéry και Texier και επαληθεύτηκε από ανασκαφές που έγινε από τον Δημοσθένη Μπαλταζή εκ μέρους της Οθωμανικής κυβέρνησης το 1892. Τα ερείπια της πόλης βρίσκονται κοντά στο χωριό Günlüce (Γκιουνλουτζέ, πριν γνωστό ως Datbey ή Tapaı), 4 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Οντεμίς (Ödemış)[3].
Είχε στρατηγική θέση στο δρόμο μεταξύ των Σάρδεων και της Εφέσου[3].
Μυθολογία και θρησκεία Επεξεργασία
Οι γυναίκες από τα Ύπαιπα είχαν τη φήμη ότι είχαν λάβει από την Αφροδίτη το δώρο της ομορφιάς και του χορού[4]. Ο Οβίδιος τοποθετεί στα Ύπαιπα την πατρίδα της Αράχνης πριν αυτή γίνει αράχνη[5].
Η Περσική θεά Αναχίτα, που ταυτίζεται με την Άρτεμις και ονομάζεται έτσι Άρτεμις Αναΐτις ή Περσική Άρτεμις, λατρευόταν στα Ύπαιπα, τα οποία τότε ήταν μέρος της Αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών. Όμως, κατά τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία η ιερείς του ναού είχαν ελληνικά και όχι περσικά ονόματα[3][4].
Ο Παυσανίας αναφέρει ένα τελετουργικό που γινόταν στα Ύπαιπα, όπου ένα ξύλο έπαιρνε φωτιά, απ’ ό, τι φαίνεται με μαγεία[6].
Μια επιγραφή από τη συναγωγή των Σάρδεων, αναφέρει έναν ευεργέτη που ήταν μέλος του συμβουλίου στα Ύπαιπα, που υποδηλώνει την παρουσία εκεί Εβραϊκής κοινότητας[3].
Ιστορία Επεξεργασία
Το 88 π.Χ. τα Ύπαιπα εξεγέρθηκαν εναντίον του Μιθριδάτη ΣΤ΄ και τιμωρήθηκαν αυστηρά[3]. Υπό τον Τιβέριο (14-37 μ.Χ.) η πόλη ήταν υποψήφια ως τοποθεσία για ναό για τη λατρεία του αυτοκράτορα, αλλά απορρίφθηκε ως ασήμαντη[3]. Στην πραγματικότητα, ο Οβίδιος συνέκρινε τη μεγάλη πόλη των Σάρδεων, με αυτό που αποκάλεσε "μικρά Ύπαιπα": Sardibus hinc, illinc parvis finitur Hypaepis[7].
Σώζονται νομίσματα από τα Ύπαιπα από τον 3ο μ.Χ. αιώνα[1].
Κρίνοντας από τον αριθμό των Βυζαντινών εκκλησιών, τα Ύπαιπα ευημερούσαν υπό την Βυζαντινή Αυτοκρατορία[3].
Επισκοπή Επεξεργασία
Τα Ύπαιπα ήταν επισκοπική έδρα, χωροεπισκοπή της Εφέσου, της μητροπολιτικής περιφέρειας της Ρωμαϊκής επαρχίας (της Ύστερης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας) της Ασίας. Παρέμεινε ενεργή μέχρι τον 13ο αιώνα. Υπό τον Ισαάκιος Β΄ (1185-1195 και 1203-1204) έγινε μητροπολιτική έδρα[4].
Ο Michel Le Quien (Oriens Christianus I, 695) αναφέρει έξι επισκόπους: ο Μίθρης, παρόν στην Πρώτη Σύνοδο της Νίκαιας το 325, τον Εύπορο, στην Πρώτη Σύνοδο της Εφέσου το 431, ο Ιουλιανός στην Έφεσο το 449 και στη Σύνοδο της Χαλκηδόνας το 451, ο Αντώνιος που αποκήρυξε τον Μονοθελητισμό στην Τρίτη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης το 680, ο Θεοφύλακτος στη Δεύτερη Σύνοδο της Νίκαιας το 787, και ο Γρηγόριος στη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης το 879. Σε αυτούς μπορεί να προστεθεί και ο Μιχαήλ, ο οποίος το 1230 υπέγραψε ένα έγγραφο που εξέδωσε ο Γερμανός Β΄ (Revue des études grecques, 1894, VII)[4].
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 William Smith, Dictionary of Greek and Roman Geography (1854)
- ↑ Harry Thurston Peck, Harpers Dictionary of Classical Antiquities (1898)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Encyclopedia of the Hellenic World, "Ύπαιπα (Αρχαιότητα)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Sophrone Pétridès, "Hypaepa" in Catholic Encyclopedia (New York 1910)
- ↑ Ovid, Metamorphoses, VI
- ↑ Pausanias V 27:5-6 text at Perseus
- ↑ Ovid, Metamophoses, 11.146, l. 152; English verse translation