Βικιπαίδεια

Αλφόνσος ΙΓ΄ της Ισπανίας

βασιλιάς της Ισπανίας
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 30/04/2016.

Ο Αλφόνσος ΙΓ΄ (Alfonso XIII, 17 Μαΐου 1886 – 28 Φεβρουαρίου 1941) ήταν βασιλιάς της Ισπανίας, υστερότοκος γιος του Αλφόνσου ΙΒ΄ της Ισπανίας και της Μαρίας Χριστίνας των Αψβούργων-Λωρραίνης, κόρης του Καρόλου Φερδινάνδου, Αρχιδούκα της Αυστρίας.

Αλφόνσος ΙΓ΄
Ο Αλφόνσος ΙΓ΄ το 1916
Περίοδος17 Μαΐου 1886 - 14 Απριλίου 1931
Στέψη17 Μαΐου 1902
ΠροκάτοχοςΑλφόνσος ΙΒ΄
ΔιάδοχοςΧουάν Κάρλος Α΄
Γέννηση17 Μαΐου 1886
Μαδρίτη, Ισπανία
Θάνατος28 Φεβρουαρίου 1941
Ρώμη, Βασίλειο της Ιταλίας
ΣύζυγοςΒικτώρια Ευγενία του Μπάττενμπεργκ
ΕπίγονοιΑλφόνσος των Αστουριών
Χάιμε, δούκας της Σεγόβια
Βεατρίκη της Ισπανίας
Μαρία Χριστίνα της Ισπανίας
Χουάν, Κόμης της Βαρκελώνης
Γονθάλο
ΟίκοςΟίκος των Βουρβόνων-Ισπανίας
ΠατέραςΑλφόνσος ΙΒ΄ της Ισπανίας
ΜητέραΜαρία Χριστίνα της Αυστρίας
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολικός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Επί της βασιλείας του, η Ισπανία έχασε όλες τις κτήσεις της στην αμερικάνικη ήπειρο και τις Φιλιππίνες και ανέχτηκε την δικτατορική διακυβέρνηση του Μιγέλ Πρίμο ντε Ριβέρα που του κόστισε τον θρόνο. Αναμείχθηκε έντονα στην πολιτική, τόσο που μεταξύ των ετών 1902 - 1923 ανεβοκατέβηκαν 33 κυβερνήσεις.

Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αν και είχε ισχυρές συνδέσεις και με τις δύο πλευρές, προτίμησε να κρατήσει αυστηρή ουδετερότητα. Αργότερα έγινε χρήσιμος σε διπλωματικό επίπεδο σχετικά με τους αιχμαλώτους πολέμου και τις διαπραγματεύσεις μεταξύ τους. Έγινε προστάτης των γραμμάτων, των τεχνών, του τουρισμού, και το πιο αξιοσημείωτο, του αθλητισμού. Έκτισε το ιστορικό ξενοδοχείο Palace στην Μαδρίτη και πήρε υπό την προστασία του τις ιστορικές ποδοσφαιρικές ομάδες της εποχής του, όπως η Ρεάλ Μαδρίτης, η Ρεάλ Σοσιεδάδ και η Ρεάλ Μπέτις.

Μετά την καταστολή του κινήματος του Ριβέρα οι δημοκρατικοί ανάγκασαν τον Αλφόνσο να προκηρύξει εκλογές που τις κέρδισαν (1930). Με δημοψήφισμα στην συνέχεια τον κήρυξαν έκπτωτο καταργώντας την μοναρχία, ανακηρύσσοντας την δημοκρατία, και αναγκάζοντας τον Αλφόνσο να εξοριστεί.

Από το 1936 έγινε και διεκδικητής του Γαλλικού Στέμματος από την πλευρά των Νομιμοφρόνων ως Αλφόνσος Α΄ μετά τον θάνατο του Αλφόνσου Καρόλου των Βουρβόνων, διεκδικητή ως Καρόλου ΙΒ΄. Στον τίτλο τον διαδέχθηκε ένας από τους γιούς του ο Ιάκωβος ως Ερρίκος ΣΤ΄.

Πρώιμα χρόνια Επεξεργασία

 
Ο Αλφόνσος ΙΓ΄ με στολή δοκίμου του Ισπανικού Στρατού Ξηράς.

Ο Αλφόνσος Λέων Φερδινάνδος Μαρία Ιάκωβος Ισίδωρος Πασχάλιος Αντώνιος γεννήθηκε στο Βασιλικό Παλάτι της Μαδρίτης στις 17 Μαΐου 1886. Ήταν ο γιος του Αλφόνσου ΙΒ΄ της Ισπανίας, ο οποίος πέθανε αιφνίδια τον Νοέμβριο του 1885, και έγινε Βασιλιάς τη στιγμή της γέννησής του. Πέντε ημέρες αργότερα βαπτίστηκε με νερό που έφθασε ειδικά από τον Ποταμό Ιορδάνη της Παλαιστίνης στο παρεκκλήσι των Ανακτόρων από τον Αρχιεπίσκοπο του Σαντιάγο δε Κομποστέλα, Μιγέλ Παγιά ι Ρίκο.[1] Η γαλλική εφημερίδα Λε Φιγκαρό περιέγραφε το νεαρό βασιλιά το 1889 ως «τον πιο ευτυχισμένο και πιο αγαπητό από όλους τους ηγεμόνες της γης».[2] Η μητέρα του, Μαρία Χριστίνα της Αυστρίας, διατέλεσε Αντιβασίλισσα της Ισπανίας μέχρι τα δέκατα έκτα γενέθλια του Αλφόνσου. Κατά τη διάρκεια της αντιβασιλείας της, η Ισπανία ηττήθηκε στον Ισπανο-Αμερικανικό Πόλεμο και έχασε την κυριαρχία της στην Κούβα, το Πουέρτο Ρίκο, το Γκουάμ και τις Φιλιππίνες, που καταλήφθηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

Ο Αλφόνσος αρρώστησε βαριά κατά τη διάρκεια της πανδημίας γρίπης του 1889–1890. Η υγεία του επιδεινώθηκε δραματικά γύρω στις 10 Ιανουαρίου του 1890, όταν οι γιατροί ανέφεραν ότι η γρίπη επιτέθηκε στο νευρικό του σύστημα αφήνοντας το νεαρό Βασιλιά σε κατάσταση νωθρότητας. Ωστόσο, σύντομα ανάρρωσε.[3]

Την εβδομάδα της ενηλικίωσης του Αλφόνσου, τον Μάιο του 1902, πραγματοποιήθηκαν γιορτές, ταυρομαχίες, χοροί και δεξιώσεις σε όλη την Ισπανία.[4] Στις 17 Μαΐου ορκίστηκε πίστη στο Σύνταγμα ενώπιον των μελών του Κοινοβουλίου.

Ο Αλφόνσος έλαβε, σε μεγάλο βαθμό, στρατιωτική εκπαίδευση, που τον διαπότισε με εθνικιστικά αισθήματα. Εκτός από την ομάδα των στρατιωτικών εκπαιδευτών του, ο Αλφόνσος έλαβε επίσης μαθήματα πολιτικών επιστημών και ηθικών αρχών.[5]

Αρραβώνας και γάμος Επεξεργασία

 
Φωτογραφία εννέα μοναρχών της Ευρώπης στα πλαίσια της κηδείας του Εδουάρδου Ζ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου το Μάιο του 1910. Όρθιοι από αριστερά προς τα δεξιά: Χάακον Ζ΄ της Νορβηγίας, Φερδινάνδος Α΄ της Βουλγαρίας, Εμμανουήλ Β΄ της Πορτογαλίας, Γουλιέλμος Β΄ της Γερμανίας, Γεώργιος Α΄ της Ελλάδας και Αλβέρτος Α΄ του Βελγίου. Καθισμένοι από αριστερά προς τα δεξιά: Αλφόνσος ΙΓ΄ της Ισπανίας, Γεώργιος Ε΄ του Ηνωμένου Βασιλείου και Φρειδερίκος Η΄ της Δανίας.

Μετά την ενηλικίωσή του, ο Αλφόνσος αναζητούσε μία κατάλληλη σύζυγο. Σε μια επίσημη επίσκεψή του στο Ηνωμένο Βασίλειο, διέμεινε στο Παλάτι του Μπάκιγχαμ στο Λονδίνο, φιλοξενούμενος του Εδουάρδου Ζ΄. Εκεί γνώρισε την Βικτωρία Ευγενία του Μπάττενμπεργκ, κόρη της μικρότερης αδερφής του Εδουάρδου, Βεατρίκης, και εγγονή της Βασίλισσας Βικτωρίας. Εκείνος τη βρήκε ελκυστική και η Βικτωρία Ευγενία του ανταπέδωσε το ενδιαφέρον. Ένας γάμος μεταξύ τους όμως είχε μια σειρά από εμπόδια. Η Βικτωρία Ευγενία, γνωστή στην οικογένειά της ως Ίνα, ήταν Προτεστάντισσα και θα έπρεπε να γίνει Καθολική. Επιπλέον, ο αδελφός της Βικτωρίας, Λεοπόλδος, ήταν αιμορροφιλικός, επομένως υπήρχε 50% πιθανότητα η Βικτωρία να ήταν φορέας της πάθησης. Τέλος, η μητέρα του Αλφόνσου, Μαρία Χριστίνα, ήθελε ο γιος της να παντρευτεί ένα μέλος της οικογένειάς της από τον Οίκο των Αψβούργων-Λωρραίνης ή κάποια άλλη Καθολική πριγκίπισσα, καθώς θεωρούσε ότι οι Μπάττενμπεργκ δεν ήταν μέλη δυναστείας.

Η Βικτωρία ήταν πρόθυμη να αλλάξει το θρήσκευμά της, ενώ το να είναι φορέας αιμορροφιλίας ήταν απλώς μια πιθανότητα. Η Μαρία Χριστίνα πείστηκε τελικά να αποσύρει την αντίθεσή της. Τον Ιανουάριο του 1906 έγραψε μια επίσημη επιστολή στην Πριγκίπισσα Βεατρίκη εγκρίνοντας το γάμο του γιου της. Η Βικτωρία συνάντησε τη Μαρία Χριστίνα και τον Αλφόνσο στο Μπιαρίτς της Γαλλίας, τον ίδιο μήνα, και ασπάστηκε τον Καθολικισμό στο Σαν Σεμπαστιάν τον Μάρτιο.[6]

 
Φωτογραφία που τραβήχτηκε λίγες δευτερόλεπτα μετά την απόπειρα δολοφονίας του Αλφόνσου και της Βικτωρίας Ευγενίας την ημέρα του γάμου τους.

Τον Μάιο, διπλωμάτες και των δύο Βασιλείων ετοίμασαν όλα τα διαδικαστικά για την εκτέλεση του γάμου. Ο Αλφόνσος και η Βικτωρία παντρεύτηκαν στις 31 Μαΐου 1906 στην Βασιλική Εκκλησία του Αγίου Ιερωνύμου της Μαδρίτης. Ανάμεσα στους παρευρισκόμενους ήταν τα ξαδέλφια της Βικτωρίας , ο Πρίγκιπας και η Πριγκίπισσα της Ουαλίας (οι μετέπειτα Γεώργιος Ε΄ του Ηνωμένου Βασιλείου και η Βασίλισσα Μαρία). Ο γάμος σημαδεύτηκε από την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Αλφόνσου και της Βικτωρίας από τον Καταλανό αναρχικό Ματέου Μοράλ. Καθώς η γαμήλια πομπή πορευόταν προς το παλάτι, πέταξε μια βόμβα από ένα παράθυρο που σκότωσε 30 παρευρισκόμενους και μέλη της πομπής, ενώ άλλοι 100 τραυματίστηκαν.[7]

Στις 10 Μαΐου 1907, γεννήθηκε το πρώτο παιδί του ζευγαριού, ο Αλφόνσος, Πρίγκιπας των Αστουριών. Όπως αποδείχτηκε, η Βικτωρία ήταν στην πραγματικότητα φορέας αιμορροφιλίας και ο γιος της κληρονόμησε την πάθηση.[8]

Καμία από τις δύο κόρες που γεννήθηκαν από τον Αλφόνσο και τη Βικτωρία δεν ήταν φορείς αιμορροφιλίας, αλλά ένας άλλος γιος τους, ο Γονθάλος (1914–1934), είχε την πάθηση. Ο Αλφόνσος αποστασιοποιήθηκε από τη σύζυγό του επειδή μετέδωσε την πάθηση στους γιους τους.[9] Από το 1914 και έπειτα, απέκτησε πολλές ερωμένες και έκανε πέντε νόθα παιδιά. Ένα έκτο νόθο παιδί του είχε γεννηθεί πριν τον γάμο του.[10]

Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος Επεξεργασία

 
Ο Αλφόνσος ΙΓ΄ στην επίσκεψή του στο Βερντέν το 1919.

Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, λόγω των οικογενειακών του συνδέσεων και με τις δύο πλευρές των εμπολέμων και της διαίρεσης της κοινής γνώμης, η Ισπανία παρέμεινε ουδέτερη. Ο Βασιλιάς ίδρυσε μια υπηρεσία που παρείχε βοήθεια σε αιχμαλώτους και των δύο πλευρών του πολέμου. Αυτή η υπηρεσία αξιοποίησε το ισπανικό διπλωματικό και στρατιωτικό δίκτυο στο εξωτερικό για να μεσολαβήσει υπέρ χιλιάδων αιχμαλώτων πολέμου.[11] Έδρα της υπηρεσίας ήταν το Βασιλικό Ανάκτορο της Μαδρίτης.

Ο Αλφόνσος προσπάθησε να σώσει τον Νικόλαο Β΄ της Ρωσίας και την οικογένειά του από τους Μπολσεβίκους, στέλνοντας δύο τηλεγραφήματα προσφέροντας τη φιλοξενία της Ρωσικής Αυτοκρατορικής Οικογένειας στην Ισπανία. Αργότερα έμαθε για την εκτέλεση της οικογένειας των Ρομανόφ, αλλά πίστεψε ότι μόνο ο Νικόλαος Β΄ και ο γιος του Αλέξιος σκοτώθηκαν. Ως εκ τούτου, συνέχισε να πιέζει για να μεταφερθεί η Τσαρίνα Αλεξάνδρα Φιόντοροβνα και οι τέσσερις κόρες της στην Ισπανία, χωρίς να συνειδητοποιεί ότι και αυτές εκτελέστηκαν.[12]

Ο Αλφόνσος αρρώστησε βαριά κατά τη διάρκεια της πανδημίας γρίπης του 1918. Η Ισπανία, επειδή ήταν ουδέτερη, δεν επέβαλε περιορισμούς λογοκρισίας εν καιρώ πολέμου, με αποτέλεσμα η ασθένεια και η επακόλουθη ανάρρωση του Βασιλιά να αναφέρονται στον κόσμο, ενώ τα κρούσματα γρίπης στις εμπόλεμες χώρες αποκρύπτονταν. Αυτό έδωσε την παραπλανητική εντύπωση ότι η Ισπανία ήταν η περιοχή που επλήγη περισσότερο, δίνοντας στην πανδημία αυτή το όνομα ισπανική γρίπη.[13]

Από τη συνταγματική μοναρχία στην δικτατορία Επεξεργασία

 
Ο Αλφόνσος (αριστερά) με τον δικτάτορα πρωθυπουργό Μιγέλ Πρίμο ντε Ριβέρα.

Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ισπανία εισήλθε στο νικηφόρο Πόλεμο του Ριφ (1920–1926), για να διατηρήσει την αποικιακή κυριαρχία της στο βόρειο Μαρόκο. Οι επικριτές της μοναρχίας θεώρησαν ότι ο πόλεμος ήταν μια ασυγχώρητη απώλεια χρημάτων και ζωών και ονόμασαν τον Αλφόνσο Ελ Αφρικάνο («Ο Αφρικανός»).[14] Ο Αλφόνσο δεν είχε ενεργήσει ως αυστηρός συνταγματικός μονάρχης και υποστήριξε τους Αφρικανιστές που ήθελαν να δημιουργήσουν μία νέα αυτοκρατορία της Ισπανίας στην Αφρική, για να την αντισταθμίσουν με την χαμένη αυτοκρατορία στην Αμερική και την Ασία.[15] Ο Πόλεμος του Ριφ είχε πολώσει έντονα την ισπανική κοινωνία μεταξύ των Αφρικανιστών, που υποστήριζαν τη δημιουργία μίας αφρικανικής αυτοκρατορίας, και των Αμπαντονιστών («abandonistas»,) που ήθελαν να εγκαταλειφθεί το Μαρόκο καθώς θεωρούσαν ότι δεν άξιζε το αίμα και τους οικονομικούς πόρους που χάνονταν εκεί.[16] Στον Αλφόνσο άρεσε να ευνοεί διάφορους στρατηγούς του, όπως τον Μανουέλ Φερνάντεθ Σιλβέστρε.[17] Το 1921, όταν ο Σιλβέστρε βρισκόταν στα βουνά του Ριφ, ο Αλφόνσος του έστειλε ένα τηλεγράφημα του οποίου η πρώτη γραμμή έγραφε Ζήτω οι αληθινοί άντρες!, παροτρύνοντας τον Σιλβέστρε να μην υποχωρήσει.[18] Ο Σιλβέστρε υπέστη μία βαριά ήττα στη Μάχη του Ανουάλ, κατά την οποία σκοτώθηκαν πάνω από 13.000 Ισπανοί στρατιώτες. Ο Αλφόνσος, ο οποίος εκείνη την εποχή βρισκόταν σε διακοπές στη νότια Γαλλία, ενημερώθηκε για την «καταστροφή του Ανουάλ», με τους επικριτές του να λένε ότι η απάντηση του Αλφόνσου στην είδηση ήταν να σηκώσει τους ώμους του και να πει «το κρέας του κοτόπουλου είναι φτηνό».[19] Ο Αλφόνσος παρέμεινε στη Γαλλία και δεν επέστρεψε στην Ισπανία, κάτι που πολλοί δημοκρατικοί εκμεταλλεύθηκαν για να τον χαρακτηρίσουν αδιάφορο απέναντι στους στρατιώτες του. Το 1922, το Κοινοβούλιο ξεκίνησε μία έρευνα για την ευθύνη της καταστροφής του Ανουάλ, διαπιστώνοντας ότι ο Βασιλιάς ήταν ένας από τους κύριους υποστηρικτές της προέλασης του Σιλβέστρε στα βουνά του Ριφ.

 
Ο Αλφόνσος με στολή στρατάρχη του Ηνωμένου Βασιλείου (1928).

Μετά την καταστροφή στο Ανουάλ, η πολεμική προσπάθεια της Ισπανίας στο Ριφ μπήκε στην χειρότερη φάση της, ενώ η υποστήριξη υπέρ των Αμπαντονιστών αυξήθηκε καθώς πολλοί Ισπανοί δεν μπορούσαν να δουν κανένα νόημα στον πόλεμο.[16]

Τον Αύγουστο του 1923, Ισπανοί στρατιώτες που επιβιβάστηκαν σε πλοία για το Μαρόκο στασίασαν και άλλοι στρατιώτες στη Μάλαγα αρνούνταν να επιβιβαστούν στα πλοία που θα τους μετέφεραν στο Μαρόκο. Στη Βαρκελώνη τεράστια πλήθη αριστερών οργάνωσαν αντιπολεμικές διαδηλώσεις, στις οποίες κάηκαν ισπανικές σημαίες, ενώ κυμάτιζαν την σημαία της Δημοκρατίας του Ριφ.[16] Με τους Αφρικανιστές να αποτελούν μόνο μια μειοψηφία, ήταν ξεκάθαρο ότι ήταν μόνο θέμα χρόνου να αναγκάσουν την κυβέρνηση να εγκαταλείψει το Ριφ. Αυτός ήταν ένας από τους κύριους λόγους που εκδηλώθηκε το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1923.[16]

Στις 13 Σεπτεμβρίου 1923, ο Μιγέλ Πρίμο ντε Ριβέρα, Αρχιστράτηγος της Καταλονίας, πραγματοποίησε ένα στρατιωτικό πραξικόπημα με τη συνεργασία μιας ομάδας Αφρικανιστών στρατηγών, που είχαν έδρα τη Μαδρίτη και ήθελαν να αποτρέψουν την αμαύρωση της εικόνας του Αλφόνσου από τις έρευνες σχετικά με το Ανουάλ.[20][21] Ο Πρίμο ντε Ριβέρα κυβέρνησε ως δικτάτορας με την υποστήριξη του Βασιλιά μέχρι τον Ιανουάριο του 1930.

Στις 28 Ιανουαρίου 1930, εν μέσω οικονομικών προβλημάτων, γενικής αντιδημοφιλίας και μιας πραξικοπηματικής συνωμοσίας υπό την ηγεσία του στρατηγού Μανουέλ Γοδέδ, ο Μιγέλ Πρίμο ντε Ριβέρα αναγκάστηκε να παραιτηθεί, καταφεύγοντας στο Παρίσι.[22][23][24] Ο Αλφόνσος ΙΓ΄ διόρισε τον στρατηγό Ντάμασο Μπερενγκέρ στην πρωθυπουργία, τον οποίο το 1926 είχε θέσει επικεφαλής του Επιτελείου του Στρατιωτικού Οίκου του Βασιλιά, μια θέση που αποδιδόταν σε στρατηγούς που έφευγαν από την ενεργό δράση.[25] Η νέα περίοδος απέκτησε το υποκοριστικό Δικταμπλάντα. Ο Βασιλιάς συνδέθηκε τόσο στενά με τη δικτατορία του Πρίμο ντε Ριβέρα που του ήταν δύσκολο να αποστασιοποιηθεί από το καθεστώς που είχε υποστηρίξει για σχεδόν επτά χρόνια. Οι επιβεβλημένες αλλαγές βασίστηκαν στην εσφαλμένη εντύπωση ότι οι Ισπανοί θα αποδέχονταν την ιδέα ότι τίποτα δεν είχε συμβεί μετά το 1923 και ότι η επιστροφή στην προηγούμενη κατάσταση πραγμάτων ήταν εφικτή.[26]

Εκθρόνιση και εξορία Επεξεργασία

 
Το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας Κήρυξ της Μαδρίτης, όπου παρουσιάζει την νίκη των Δημοκρατικών (13 Απριλίου 1931).

Στις 12 Απριλίου, ο Δημοκρατικός συνασπισμός, χωρίς να κερδίσει την πλειοψηφία των συμβούλων εν συνόλω, κέρδισε μια σαρωτική πλειοψηφία στις μεγάλες πόλεις κατά τις Ισπανικές δημοτικές εκλογές του 1931, οι οποίες θεωρήθηκαν ως δημοψήφισμα κατά της μοναρχίας. Τα αποτελέσματα συγκλόνισαν την κυβέρνηση, με τον υπουργό Εξωτερικών Άλβαρο ντε Φιγκερόα να παραδέχεται στον Τύπο την «απόλυτη μοναρχική ήττα». Ο Γενικός Διευθυντής της Ισπανικής Πολιτοφυλακής, Χοσέ Σανχούρχο φέρεται να είπε στην κυβέρνηση ότι, δεδομένων των συνθηκών, οι Ένοπλες Δυνάμεις δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την διατήρηση της μοναρχίας.[27] Ο Αλφόνσος ΙΓ΄ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα, εγκαθιστάμενος σε ξενοδοχείο στην Ρώμη. Στις 14 Απριλίου του 1931 ανακηρύχθηκε με ειρηνικό τρόπο η Ισπανική Δημοκρατία.

Το Νοέμβριο του 1931, η Συντακτική Δημοκρατική Εθνοσυνέλευση διεξήγαγε μία έντονη συζήτηση σχετικά με τις πολιτικές ευθύνες του πρώην μονάρχη. Ορισμένες από τις κατηγορίες εναντίον του Αλφόνσου ΙΓ΄ περιλάμβαναν την παρέμβασή του στους θεσμούς του κράτους για την ενίσχυση της προσωπικής του εξουσίας, την δημιουργία μιας προσωπικής ευνοούμενης στρατιωτικής κλίκας και την κατάχρηση εξουσίας σε σχέση με τη διάλυση του νομοθετικού σώματος. Κατηγορήθηκε ακόμη ότι είχε χρησιμοποιήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις με ιμπεριαλιστικούς σκοπούς στο εξωτερικό, εξυπηρετώντας τα προσωπικά του συμφέροντα και όχι του έθνους και ότι είχε διοργανώσει το πραξικόπημα του Μιγέλ Πρίμο ντε Ριβέρα, παραβιάζοντας το Σύνταγμα.[28]

Εκτός από τον Άλβαρο ντε Φιγκερόα, ο οποίος υπερασπίστηκε τις ενέργειες του μονάρχη, παρά τη δυσφορία του προς τη δικτατορία του Πρίμο ντε Ριβέρα, κανένας άλλος νομοθέτης δεν παρενέβη υπέρ του. Η συζήτηση ολοκληρώθηκε με μια ομιλία του Πρωθυπουργού Μανουέλ Αθάνια που ζήτησε από το Κοινοβούλιο «να καταδικάσει και να αποκλείσει τον Δον Αλφόνσο των Βουρβόνων από το νόμο, διακηρύσσοντας το μεγαλείο της Δημοκρατίας».[29] Η Βουλή ενέκρινε το νομοσχέδιο που υπέβαλε η Επιτροπή Αρμοδιοτήτων, καταδικάζοντας τον Αλφόνσο των Βουρβόνων ως ένοχο εσχάτης προδοσίας.

Στην εξορία ενεπλάκη σε αντιρεπουμπλικανικές συνωμοσίες και προσπάθησε να αντλήσει υποστήριξη από την φατρία των Καρλιστών. Στις 23 Ιανουαρίου 1932 εξέδωσε μια ανακοίνωση υποστηρίζοντας το μανιφέστο του διεκδικητή των Καρλιστών, Αλφόνσου Κάρολου, με τον εκθρονισμένο Βασιλιά να κατηγορεί τη νεοσυσταθείσα Δημοκρατία ότι ως ευεπίφορη στον «κομμουνισμό, τον μασονισμό και τον ιουδαϊσμό».[30]

Το 1933 οι δύο μεγαλύτεροι γιοι του, ο Αλφόνσος και ο Ιάκωβος, απαρνήθηκαν τις αξιώσεις τους επί του ισπανικού θρόνου, ενώ το 1934 πέθανε ο μικρότερος γιος του Γονθάλος. Αυτό άφησε τον τρίτο του γιο, Ιωάννη, μοναδικό διάδοχο για τον πρώην θρόνο.

Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του Ιουλίου του 1936, κατά της δημοκρατικά εκλεγμένης Δημοκρατικής κυβέρνησης, ξέσπασε στην Ισπανία ο Εμφύλιος Πόλεμος.[31] Στις 30 Ιουλίου 1936, ο γιος του Αλφόνσου, Ιωάννης, πήρε την πρωτοβουλία να εγκαταλείψει τις Κάννες για να πάει στην Ισπανία και να ενταχθεί στην εθνικιστική παράταξη. Ο πρώην Βασιλιάς (που βρισκόταν σε ταξίδι στην Τσεχοσλοβακία), σύμφωνα με πληροφορίες, έδωσε τη συγκατάθεσή του, οπότε ο Ιωάννης ταξίδεψε στην Ισπανία με το ψεύτικο όνομα «Χουάν Λόπεθ».[32] Βρισκόμενος στην Αράντα ντε Ντουέρο, έλαβε εντολή από τον κινηματία στρατηγό Εμίλιο Μόλα να επιστρέψει στην εξορία. Ο Αλφόνσος κατέστησε σαφές ότι ευνοούσε τη φατρία των εθνικιστών εναντίον της δημοκρατικής κυβέρνησης. Τον Σεπτέμβριο του 1936, ο στρατηγός που είχε αναδειχθεί ηγέτης των εθνικιστών, ο Φρανθίσκο Φράνκο, δήλωσε ότι δεν πρόκειται να επαναφέρει τον Αλφόνσο στον ισπανικό θρόνο (Σεπτέμβριος 1936).[33]

Θάνατος Επεξεργασία

 
Μέρος του χειρογράφου με το οποίο απαρνείται τα δικαιώματά του για τον ισπανικό θρόνο (Ιανουάριος 1941).

Στις 15 Ιανουαρίου 1941, ο Αλφόνσος ΙΓ΄ παραιτήθηκε από τα δικαιώματά του επί του ισπανικού θρόνου υπέρ του γιου του Χουάν. Απεβίωσε στις 28 Φεβρουαρίου του ίδιου έτους από καρδιακή προσβολή στη Ρώμη. Στην Ισπανία, ο δικτάτορας Φρανθίσκο Φράνκο διέταξε τριήμερο εθνικό πένθος.[34] Η κηδεία του τελέσθηκε στην Παναγία των Αγγέλων και των Μαρτύρων και ενταφιάστηκε στην Εκκλησία της Παναγίας του Μονσερράτ των Ισπανών, ακριβώς κάτω από τους τάφους του Πάπα Κάλλιστου Γ΄ και του Πάπα Αλέξανδρου ΣΤ΄.[35] Η σωρός του Αλφόνσου ΙΓ΄ μεταφέρθηκε τον Ιανουάριο του 1980 στο Βασιλικό Μοναστήρι του Σαν Λορένθο ντε Ελ Εσκοριάλ της Ισπανίας.[36]

Προσφωνήσεις του
Βασιλιά Αλφόνσου ΙΓ΄
 
Προσφώνηση αναφοράςΜεγαλειότατος
Προφορική προσφώνησηΜεγαλειότατε
Εναλλακτική προσφώνησηΔ/Δ

Οικογένεια Επεξεργασία

Νυμφεύτηκε το 1906 την Βικτωρία Ευγενία, κόρη του Ερρίκου του Μπάττενμπεργκ, ανιψιά του Εδουάρδου Ζ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου και εγγονή της Βασίλισσας Βικτωρίας· παιδιά τους ήταν:

Πρόγονοι Επεξεργασία

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
8. Φραγκίσκος δε Πάουλα του Κάδιθ
 
 
 
 
 
 
 
4. Φραγκίσκος δε Ασίς, δούκας του Κάδιθ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
9. Λουίζα Καρλόττα των Δύο Σικελιών
 
 
 
 
 
 
 
2. Αλφόνσος ΙΒ΄ της Ισπανίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
10. Φερδινάνδος Ζ΄ της Ισπανίας
 
 
 
 
 
 
 
5. Ισαβέλλα Β΄ της Ισπανίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
11. Μαρία Χριστίνα των Βουρβόνων-Δύο Σικελιών (1806-1878)
 
 
 
 
 
 
 
1. Αλφόνσος ΙΓ΄ της Ισπανίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
12. Κάρολος Λουδοβίκος της Αυστρίας-Τέσεν
 
 
 
 
 
 
 
6. Κάρολος Φερδινάνδος της Αυστρίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
13. Ερριέττα Αλεξανδρινή του Νάσσαου-Βάιλμπουργκ
 
 
 
 
 
 
 
3. Μαρία Χριστίνα της Αυστρίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
14. Ιωσήφ, αρχιδούκας της Αυστρίας
 
 
 
 
 
 
 
7. Ελισάβετ Φραγκίσκη της Αυστρίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
15. Μαρία Δωροθέα της Βυρτεμβέργης
 
 
 
 
 
 

Ενδιαφέροντα Επεξεργασία

 
Το Hotel Palace

Ο Αλφόνσος ήταν υποστηρικτής του τουρισμού στην Ισπανία. Η ανάγκη του για την φιλοξενία των καλεσμένων στο γάμο του, τον οδήγησε στην κατασκευή του πολυτελούς Hotel Palace στη Μαδρίτη. Υποστήριξε, επίσης, τη δημιουργία ενός δικτύου κρατικών καταλημάτων (Parador) σε ιστορικά κτίρια της Ισπανίας.

Η αγάπη του για το άθλημα του ποδοσφαίρου, τον οδήγησε στο να θέσει υπό την αιγίδα του πολλούς «Βασιλικούς» ποδοσφαιρικούς συλλόγους, με πρώτη την Ρεάλ Κλουμπ Ντεπορτίβο ντε Λα Κορούνια το 1907.[37] Έπειτα ακολούθησαν αρκετές άλλες, με κύριες τις Ρεάλ Μαδρίτης, Ρεάλ Σοσιεδάδ, Ρεάλ Μπέτις, Ρεάλ Ουνιόν και Ρεάλ Σαραγόσα, πολλές από τις οποίες είναι ενεργές μέχρι και σήμερα.

Εικόνες Επεξεργασία

  •  
    Ο Αλφόνσος ΙΓ΄ με τη μητέρα του Μαρία Κριστίνα της Αυστρίας το 1898
  •  
    Πορτραίτο του Αλφόνσου ΙΓ΄ με στολή ουσάρου το 1902
  •  
    Ο Αλφόνσος ΙΓ΄ κατά την περίοδο της εξορίας του το 1932.
  •  
    Ο Αλφόνσος ΙΓ΄ με τον πρωθυπουργό Μιγέλ Πρίμο ντε Ριβέρα επί δικτατορίας

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Magnificent Monarchs (Fact Attack series) p.21 by Ian Locke; published by Macmillan in 1999; (ISBN 978-0330-374965)
  2. ↑ "The Happiest Living Monarch", New York Times. 14 August 1889.
  3. ↑ Kempińska-Mirosławska, B., & Woźniak-Kosek, A. (2013). The influenza epidemic of 1889-90 in selected European cities--a picture based on the reports of two Poznań daily newspapers from the second half of the nineteenth century. Medical science monitor : international medical journal of experimental and clinical research, 19, 1131–1141. https://doi.org/10.12659/MSM.889469
  4. ↑ "Alfonso's Reign Begins on 17 May; He Will Take the Oath on That Day – Festivities to Last a Week," New York Times, 29 March 1902.
  5. ↑ Casals, Xavier (2019) [2005]. Franco y los Borbones. Historia no oficial de la corona española (PDF). Barcelona: Ariel. σελ. 32. ISBN 978-84-344-2970-3. 
  6. ↑ https://www.dearest-mama.com/victoria-eugenie-queen-of-spain-1887-1969/
  7. ↑ «Royal Wedding #1: Princess Victoria Eugenie of Battenberg & King Alfonso XIII of Spain». Edwardian Promenade. 25 Μαρτίου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2015. 
  8. ↑ https://www.historyanswers.co.uk/kings-queens/maurice-and-leopold-of-battenberg-heroism-and-haemophilia-in-world-war-i/
  9. ↑ «Reinas Borbones de cuidado». elmundo.es. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2015. 
  10. ↑ https://www.englishmonarchs.co.uk/haemophilia.html
  11. ↑ «"Royal Knight of Charity": King Alfonso XIII of Spain in WWI». loc.gov. 18 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2018. 
  12. ↑ Olaya, Vicente G. (6 November 2018). «Cuando Alfonso XIII intentó salvar al zar» (στα Spanish). El Pais. https://elpais.com/cultura/2018/11/06/actualidad/1541517435_674442.html. 
  13. ↑ Barry 171.
  14. ↑ «Rebelion. Prlogo para "Alfonso XIII: un enemigo del pueblo" de Pedro L. Angosto». rebelion.org. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2015. 
  15. ↑ Perry, James Arrogant Armies Great Military Disasters and the Generals Behind Them, Edison: Castle Books, 2005 page 274
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 Perry, James Arrogant Armies Great Military Disasters and the Generals Behind Them, Edison: Castle Books, 2005 page 286.
  17. ↑ Perry, James Arrogant Armies Great Military Disasters and the Generals Behind Them, Edison: Castle Books, 2005 page 276
  18. ↑ Perry, James Arrogant Armies Great Military Disasters and the Generals Behind Them, Edison: Castle Books, 2005 page 280.
  19. ↑ Perry, James Arrogant Armies Great Military Disasters and the Generals Behind Them, Edison: Castle Books, 2005 page 284.
  20. ↑ Serrano Sáenz de Tejada, Guillermo (2013). De la guerra de Marruecos y el combate que no debió ser (PDF). Ministerio de Defensa. σελ. 164. ISBN 978-84-9781-816-2. 
  21. ↑ Martorell, Miguel· Juliá, Santos (2019). Manual de Historia Política y Social de España (1808-2018). ISBN 9788490562840. 
  22. ↑ Tuñón de Lara 2000, σελ. 225.
  23. ↑ Casals 2004, σελ. 211.
  24. ↑ Casals 2004, σελ. 214–216.
  25. ↑ Bru Sánchez-Fortún, Alberto (2006). «Padrino y patrón. Alfonso XIII y sus oficiales (1902-1923)». Hispania Nova. Revista de Historia Contemporánea (Getafe: Universidad Carlos III de Madrid) (6). ISSN 1138-7319. http://hispanianova.rediris.es/6/articulos/6a003.pdf. 
  26. ↑ Avilés Farré, Elizalde Pérez-Grueso & Sueiro Seoane 2002, σελ. 308.
  27. ↑ Payne, Stanley G. (1993). books?id=46N-pNbNG2kC&pg=PP13 Spain's First Democracy: The Second Republic, 1931-1936 Check |url= value (βοήθεια). The University of Wisconsin Press. σελίδες 31–32. ISBN 9780299136741. 
  28. ↑ Martín Martín, Sebastián (2020). «Los enemigos de la II República, 1931-1933». Anuario de Historia del Derecho Español (AHDE) 90: 472. https://www.boe.es/biblioteca_juridica/anuarios_derecho/abrir_pdf.php?id=ANU-H-2020-10043900508. 
  29. ↑ Contreras Casado, Manuel (2003). «Responsabilidad regia, memoria histórica y transiciones a la democracia en España». Revista de Estudios Políticos (Madrid: Centro de Estudios Políticos y Constitucionales) (121): 167–168. ISSN 0048-7694. https://recyt.fecyt.es/index.php/RevEsPol/article/view/46082. 
  30. ↑ González Calleja, Eduardo (2011). Contrarrevolucionarios. Radicalización violenta de las derechas durante la Segunda República, 1931-1936. Madrid: Alianza Editorial. σελ. 77. ISBN 978-84-206-6455-2. 
  31. ↑ Paul Preston, History of the Spanish Civil War
  32. ↑ Peña González, José (2003). «La monarquía en España de 1939 a 1975». Beresit: Revista Interdiciplinar científico-humana (5): 130–131. ISSN 0213-9944. http://www.cofradiainternacionaldeinvestigadores.com/wp-content/uploads/2014/06/CAP-7-5.pdf. 
  33. ↑ https://www.encyclopedia.com/history/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/alfonso-xiii-1886-1941
  34. ↑ "Mourning in Spain", The Times (3 March 1941): 3.
  35. ↑ "Italians to Mourn Death of Alfonso," The New York Times. 2 March 1931.
  36. ↑ "21 Guns for Dead King's Homecoming", The Times (21 January 1980): 4.
  37. ↑ football-espana.net
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αλφόνσος_ΙΓ΄_της_Ισπανίας&oldid=10388365"