Αντίστροφο λεξικό είναι αυτό που η σειρά των λέξεων προκύπτει από ταξινόμηση της λέξης από το τέλος προς την αρχή.

Παράδειγμα
  • κληματόβεργα
  • μπετόβεργα
  • περίεργα
  • ενεργά
  • ραδιενεργά

Πριν από τους υπολογιστές, η συγγραφή αντίστροφων λεξικών ήταν κουραστική. Το πρώτο που δημιουργήθηκε σε υπολογιστή ήταν το A Reverse Dictionary of the Spanish Language των Stahl και Scavnicky το 1974. [1]

Σε ένα αντίστροφο λεξικό, τα λήμματα είναι αλφαβητικά ταξινομημένα με βάση το τελευταίο γράμμα πρώτα, μετά το προτελευταίο κ.ο.κ. [1] [2] Σε αυτά, οι λέξεις με την ίδια κατάληξη εμφανίζονται μαζί. Αυτό μπορεί να φανεί χρήσιμο σε γλωσσολόγους και ποιητές που αναζητούν λέξεις που τελειώνουν με μια συγκεκριμένη κατάληξη, ή από έναν επιγραφολόγο ή έναν ειδικό εγκληματολόγο που εξετάζει ένα κατεστραμμένο κείμενο (π.χ. μια πέτρινη επιγραφή, ή ένα καμένο έγγραφο) που είχε μόνο το τελικό τμήμα μιας λέξης. Αντίστροφα λεξικά αυτού του τύπου έχουν δημοσιευτεί για τις περισσότερες μεγάλες αλφαβητικές γλώσσες.

Εφαρμογές Επεξεργασία

Οι εφαρμογές των αντίστροφων λεξικών περιλαμβάνουν:

  • Απλά ομοιοκατάληκτα λεξικά, στο βαθμό που η ορθογραφία προβλέπει την προφορά.
  • Εύρεση λέξεων με συγκεκριμένη κατάληξη (δηλαδή, επίθημα), όπως το -μαθής.
  • Εύρεση λέξεων με την ίδια κατάληξη με μια δεδομένη λέξη, ακόμη και αν η ακολουθία δεν έχει νόημα.
  • Δημιουργία ή επίλυση παζλ λέξεων, ή σταυρόλεξα.

Τα αντίστροφα λεξικά δημιουργούνται εύκολα, με απλή ταξινόμηση με βάση την αντίστροφη γραφή των λέξεων. Αυτό ήταν επίπονο και κουραστικό πριν από τους υπολογιστές, αλλά τώρα είναι απλό. Με την ίδια λογική, τα αντίστροφα λεξικά έχουν γίνει λιγότερο σημαντικά, δεδομένου ότι οι διαδικτυακοί κατάλογοι λέξεων μπορούν να αναζητηθούν δυναμικά.

Παραδείγματα Επεξεργασία

Νέα Ελληνικά Επεξεργασία

  • Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Α. Αντίστροφο Λεξικό της Νέας Ελληνικής . Θεσσαλονίκη: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, 2002.
  • Κουρμούλης Γ. Αντίστροφον λεξικόν της Νέας Ελληνικής . Δεύτερη Έκδοση. Αθήνα: Παπαδήμας, 2002.
  • Τσιλογιάννης, Παύλος, Αντίστροφο λεξικό της νέας - αρχαίας Ελληνικής γλώσσας : με διάγραμμα ιστορίας της Ελληνικής γλώσσας και χρήσιμους πίνακες, 2000 (μοντέρνα και αρχαία ελληνικά)
  • Μπαλαφούτης, Ευάγγελος, Αντίστροφο λεξικό της κοινής νεοελληνικής γλώσσας, 1996
  • Αντίστροφο λεξικό στα νέα ελληνικά, Βικιλεξικό

Κυπριακή διάλεκτος Επεξεργασία

  • Συμεωνίδης, Χ. Π., Αντίστροφο λεξικό της κυπριακής διαλέκτου. Ετυμολογικό λεξικό της κυπριακής διαλέκτου. Πρώτο μέρος. Τα δυσπρόσιτα της κυπριακής διαλέκτου, 2017

Αρχαία Ελληνικά Επεξεργασία

  • Τσιλογιάννης, Παύλος, Αντίστροφο λεξικό της νέας - αρχαίας Ελληνικής γλώσσας : με διάγραμμα ιστορίας της Ελληνικής γλώσσας και χρήσιμους πίνακες, 2000 (μοντέρνα και αρχαία ελληνικά)
  • ΛΟΓΕΙΟΝ: Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου. (ευρετήριο σε κάθε σελίδα το οποίο μπορεί να γίνει αντίστροφο)
  • Αντίστροφο λεξικό στα αρχαία ελληνικά, Βικιλεξικό

Αγγλικά Επεξεργασία

  • Normal and Reverse Word List. Compiled under the direction of A. F. Brown at the University of Pennsylvania, under a contract with the Air Force Office of Scientific Research (AF 49 [638]-1042) Department of Linguistics, Philadelphia, 1963.
  • Lehnert, Martin, Rückläufiges Wörterbuch der englischen Gegenwartssprache, VEB Verlag Enzyklopädie, Λειψία, 1971.
  • McGovern, Una, Chambers back-words for crosswords: a reverse-sorted list, Chambers, Εδιμβούργο, 2002
  • Muthmann, Gustav, Reverse English dictionary: based on phonological and morphological principles, Mouton de Gruyter, Νέα Υόρκη, 1999.
  • Walker, John, The rhyming dictionary of the English language: in which the whole language is arranged according to its terminations, Routledge & Kegan Paul, Λονδίνο, 1983.

Ακκαδικά Επεξεργασία

  • Hecker, Karl, Rückläufiges Wörterbuch des Akkadischen, Harrassowitz, Wiesbaden, 1990.

Αλβανικά Επεξεργασία

  • Snoj, Marko, Rückläufiges Wörterbuch der albanischen Sprache, Buske Verlag, Αμβούργο, 1994.

Γαλλικά Επεξεργασία

  • Juilland, A., Dictionnaire inverse de la langue française, Mouton, Χάγη, 1965.

Γερμανικά Επεξεργασία

  • Bruckner, T., Rückläufige Wortliste zum heutigen Deutsch, Institut für Deutsche Sprache, Mannheim, 1986.
  • Mater, Erich, Rückläufiges Wörterbuch der deutschen Gegenwartssprache CD-ROM, Straelener Ms.-Verlag, Straelen, 2001(ISBN 3-89107-047-0)
  • Muthmann, Gustav, Rückläufiges deutsches Wörterbuch: Handbuch der Wortausgänge im Deutschen, mit Beachtung der Wort- und Lautstruktur, Niemeyer, Tübingen, 2001.

Εβραϊκά Επεξεργασία

  • Kuhn, Karl Georg, Rückläufiges hebräisches Wörterbuch, Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen, 1958

Εβραϊκά και Αραμαϊκά Επεξεργασία

Εσθονικά Επεξεργασία

  • Hinderling, Robert, Rückläufiges estnisches Wörterbuch = Eesti keele pöördsõnaraamat (Sõnalõpuline leksikon) = Αντίστροφο λεξικό της εσθονικής γλώσσας, Sprach- und Literaturwissenschaftliche Fakultät der Universität Bayreuth,19 Bayreuth.

Αρχαία Ινδικά Επεξεργασία

  • Schwarz, Wolfgang, Rückläufiges Wörterbuch des Altindischen, Harrassowitz, Wiesbaden, 1974-1978.

Ισπανικά Επεξεργασία

  • Bosque, I., Pérez, M., Diccionario inverso de la lengua española, Gredos, Μαδρίτη, 1987.
  • Stahl, Fred A., Scavnicky, Gary EA, A Reverse Dictionary of the Spanish Language, University of Illinois Press, Urbana, IL, 1974.

Ιταλικά Επεξεργασία

  • Alinei, ML, Dizionario inverso italiano, con indici e liste di frequenza delle terminazioni, Mouton & Co., Χάγη 1965.

Λατινικά Επεξεργασία

Μακεδονικά Επεξεργασία

Μαντσού Επεξεργασία

  • Rozycki, William, A reverse index of Manchu, Research Institute for Inner Asian Studies, Indiana University, Bloomington, 1981.

Μογγολικά Επεξεργασία

  • Krueger, John Richard, Mongolian epigraphical dictionary in reverse listing, Indiana University, Bloomington, 1967.
  • Vietze, Hans Peter, Rückläufiges Wörterbuch der mongolischen Sprache, Verlag Enzyklopädie, Λειψία, 1976.

Ολλανδικά Επεξεργασία

  • Nieuwborg, ER, Retrograde woordenboek van de Nederlandse taal, Kluwer Technische Boeken, Deventer, 1978.

Ουαλικά Επεξεργασία

  • Zimmer, Stefan, A reverse dictionary of modern Welsh = Geiriadur gwrthdroadol Cymraeg diweddar, Buske, Hamburg, 1987.

Ουγγρικά Επεξεργασία

  • Papp, Ferenc, A magyar nyelv szóvégmutató szótára [Reverse-alphabetized dictionary of the Hungarian language]. Akadémiai Kiadó, Budapest, 1969, 2nd ed.: 1994 .(ISBN 9630567326)ISBN 9630567326

Ρωσικά Επεξεργασία

Σερβοκροατικά Επεξεργασία

  • Matešić, Josip, Rückläufiges Wörterbuch des Serbokroatischen, Otto Harrassowitz, Wiesbaden, 1965–1967.

Σλοβάκικα Επεξεργασία

  • Garabík, Radovan et al., Retrográdny slovník súčasnej slovenčiny – slovné tvary na báze Slovenského národného korpusu, VEDA, vydavateľstvo SAV, Μπρατισλάβα, 2018. (ISBN 978-80-224-1699-3) ISBN 978-80-224-1699-3 .
  • Mistrík, Jozef, Retrográdny slovník slovenčiny, Univerzita Komenského, Μπρατισλάβα, 1976. 735 pp.

Σλοβένικα Επεξεργασία

  • Hajnšek-Holz, Milena and Primož Jakopin, Odzadnji slovar slovenskega jezika po Slovarju slovenskega knjižnega jezika, ZRC SAZU, Λιουμπλιάνα, 1996.

Τσεχικά Επεξεργασία

  • Těšitelová, Marie; Petr, Jan; Králík, Ιαν. Retrográdní slovník současné češtiny, Praha, Academia, 1986.

Τουρκικά Επεξεργασία

  • Kubiyak, Yel, Rückläufiges Wörterbuch des Türkischen, Landeck, Frankfurt, 2004.

Φινλανδικά Επεξεργασία

  • Tuomi, Tuomo (επιμ. ), Suomen kielen käänteissanakirja – Reverse Dictionary of Modern Standard Finnish, Suomalaisen kirjallisuuden seura, 1980.(ISBN 951-717-002-5) .

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Stahl, Fred A., Scavnicky, Gary E. A., A Reverse Dictionary of the Spanish Language, University of Illinois Press, Urbana, IL,1974.
  2. Walker, John, The rhyming dictionary of the English language: in which the whole language is arranged according to its terminations ..., Routledge & Kegan Paul, 1983.