Αποκλεισμός του Βερολίνου

Την 1η Ιανουαρίου 1947 Μεγάλη Βρετανία και ΗΠΑ ένωσαν τις ζώνες κατοχής τους στη Γερμανία σε μια ενιαία διοικητική ενότητα, στην οποία προστέθηκε τον Απρίλιο του 1949 και η γαλλική ζώνη κατοχής.[1] Ήδη από τις αρχές του 1948 αντιπρόσωποι ευρωπαϊκών χωρών καθώς και των ΗΠΑ ανακοίνωσαν την ένωση των περιοχών της δυτικής Γερμανίας υπό τον έλεγχο ενός νέου ομοσπονδιακού συστήματος.[2] Επιπλέον ξεκίνησε υπό την σκέπη του σχεδίου Μάρσαλ η βιομηχανική ανασυγκρότηση και η οικονομική παλινόρθωση της Γερμανίας, συμπεριλαμβανομένης της εισαγωγής νέου νομίσματος, του γερμανικού μάρκου (Deutsche Mark) που θα αντικαθιστούσε το παλιό νόμισμα του Ράιχ (Reichsmark), το οποίο είχαν απαξιώσει οι Σοβιετικοί.[3]

Μεταγωγικά αεροσκάφη C-47 στο αεροδρόμιο του Tempelhof (1948). Χάρη στην αερογέφυρα από τη Δύση απέτυχε ο αποκλεισμός του Βερολίνου από τους Σοβιετικούς

Αντιδρώντας σε αυτές τις εξελίξεις, ο Στάλιν επέβαλε από τις 24 Ιουνίου 1948 αποκλεισμό στο Βερολίνο,[4] το οποίο βρίσκονταν στην σοβιετική ζώνη κατοχής αλλά ήταν υπό διαιρεμένο σε τέσσερις ζώνες ελέγχου από τις νικήτριες δυνάμεις. Ο αποκλεισμός, που διήρκησε μέχρι τις 12 Μαΐου 1949, ήταν η πρώτη μεγάλη κρίση του Ψυχρού Πολέμου. Οι Σοβιετικοί δεν επέτρεπαν την μεταφορά τροφίμων και εφοδίων στις ζώνες του Βερολίνου υπό δυτικό έλεγχο. Οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία και άλλες χώρες ανταποκρίθηκαν στην πρόκληση ξεκινώντας την μαζική μεταφορά εφοδίων και στο δυτικό Βερολίνο από αέρος.[5]

Στο ίδιο το Βερολίνο συνεχίστηκαν οι υποκινούμενες από τους Σοβιετικούς εντάσεις. Στο ανατολικό Βερολίνο οι κομμουνιστές επιχείρησαν να παρεμποδίσουν την ομαλή διεξαγωγή των δημοτικών εκλογών της 5ης Δεκεμβρίου 1948 (όπως είχαν κάνει και στις εκλογές του 1946),[1] που έφεραν όμως συντριπτική νίκη (86,3%) των μη κομμουνιστικών δυνάμεων.[6] Τα αποτελέσματα των εκλογών χώρισαν επί της ουσίας το Βερολίνο στο διακριτό δυτικό και ανατολικό τμήμα. Τριακόσιες χιλιάδες Βερολινέζοι διαδήλωσαν υπέρ της συνέχισης της διεθνούς αερογέφυρας που μετέφερε προμήθειες στην πόλη.[7] Τελικά τον Μάιο του 1949 ο Στάλιν υποχώρησε και διεκόπη ο αποκλεισμός της πόλης.[8][9]

Το 1952 η ΕΣΣΔ πρότεινε επανειλημμένα σχέδιο ενοποίησης της ανατολικής (ελεγχόμενης από τους Σοβιετικούς) και της δυτικής (ελεγχόμενης από τις δυτικές δυνάμεις) Γερμανίας κάτω από ενιαία κυβέρνηση που θα ανέβαινε στην εξουσία ύστερα από εκλογές που θα γίνονταν με την επίβλεψη των Ηνωμένων Εθνών, υπό τον όρο ότι το νέο ενιαίο γερμανικό κράτος δεν θα συμμετείχε σε στρατιωτικές συμμαχίες με άλλες δυτικές δυνάμεις. Οι δυτικοί απέρριψαν την πρόταση.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Miller 2000, σελ. 13
  2. Miller 2000, σελ. 18
  3. Miller 2000, σελ. 31
  4. Gaddis 2005, σελ. 33
  5. Miller 2000, σελίδες 65–70
  6. Turner, Henry Ashby, The Two Germanies Since 1945: East and West, Yale University Press, 1987, ISBN 0-300-03865-8, page 29
  7. Fritsch-Bournazel, Renata, Confronting the German Question: Germans on the East-West Divide, Berg Publishers, 1990, ISBN 0-85496-684-6, page 143
  8. Gaddis 2005, σελ. 34
  9. Miller 2000, σελίδες 180–81