Βατσλάου Ιβανούσκι
Ο Βατσλάου Ιβανούσκι (Vacłaŭ Ivanoŭski) (λευκορωσικά: Вацлаў Іваноўскі, επίσης γνωστός ως Vatslaw Ivanowski ή Wacław Iwanowski; 25 Μαΐου 1880 - 7 Δεκεμβρίου 1943) ήταν Λευκορώσος πολιτικός και δημόσια προσωπικότητα του πρώτου μισού του 20ου αιώνα.
Νεανικά χρόνια Επεξεργασία
Ο Ιβανούσκι γεννήθηκε σε μια οικογένεια ανώτερης μεσαίας τάξης στο κτήμα Λιαμπιόντκα στην επαρχία Βίλνια της Ρωσικής Αυτοκρατορίας (τώρα στο χωριό Χαλαβίτσπολιε, στην περιοχή Σκούτσεν, στην περιοχή Χρόντνα της Λευκορωσίας). [2]
Το 1898 αποφοίτησε από το 5ο Γυμνάσιο της Βαρσοβίας και εισήλθε στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Αγίας Πετρούπολης στο Τμήμα Χημείας, το οποίο τελείωσε το 1904. Συνέχισε για σπουδές στο εξωτερικό στη Δανία και τη Γερμανία. Το 1909 πήρε διδακτορικό από το Πολυτεχνείο του Μονάχου.[2][3]
Επιστρέφοντας στη Ρωσική Αυτοκρατορία το 1910, ξεκίνησε μια σταδιοδρομία στον τομέα της μικροβιολογίας και εργάστηκε στο Υπουργείο Γεωργίας της Αγίας Πετρούπολης και στο Σύλλογο Γεωργίας Βίλνια.[2]
Συμμετοχή στο κίνημα ανεξαρτησίας της Λευκορωσίας Επεξεργασία
Εκτός από την καριέρα του ως επιστήμονας, ο Ιβανούσκι ασχολήθηκε ενεργά με το νεοεμφανιζόμενο κίνημα ανεξαρτησίας της Λευκορωσίας. Ενώ ήταν φοιτητής στην Αγία Πετρούπολη, έγινε ιδρυτής του Λευκορωσικού Επαναστατικού Κόμματος, ηγήθηκε της Εταιρείας Δημόσιας Εκπαίδευσης και Πολιτισμού της Λευκορωσίας και ήταν μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της Λευκορωσικής Σοσιαλιστικής Συνέλευσης. [4] Ασχολήθηκε με τις εκδόσεις, ίδρυσε αρκετούς λευκορωσικούς εκδοτικούς οίκους, επιμελήθηκε το πρώτο αλφαβητάρι της σύγχρονης λευκορωσικής γλώσσας και συνεργάστηκε με τις πρώτες λευκορωσικές εφημερίδες "Nasha Dolya" και "Nasha Niva ".[2][3] Το 1917 ο Ιβανούσκι συμμετείχε στο Πρώτο Πανλευκορωσικό Συνέδριο στο Μινσκ και ένα χρόνο αργότερα έγινε Υπουργός Παιδείας στην κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Λευκορωσίας. Τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 1920, ως εκπρόσωπος της Ράντα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Λευκορωσίας, συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις Λευκορωσίας-Πολωνίας, προσπάθησε να αποτρέψει τη διχοτόμηση της Λευκορωσίας μεταξύ Πολωνίας και Σοβιετικής Ρωσίας και υποστήριξε τη δημιουργία μιας ομοσπονδίας Πολωνίας και Λευκορωσίας.[3]
Μετέπειτα ζωή Επεξεργασία
Μεταξύ 1922 και 1939 ο Ιβανούσκι ήταν καθηγητής στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο της Βαρσοβίας. Μετά την εισβολή της ναζιστικής Γερμανίας στην Πολωνία το φθινόπωρο του 1939 μετακόμισε στη Βίλνια και δίδαξε στο τοπικό πανεπιστήμιο.[2][3]
Τους πρώτους μήνες της γερμανικής κατοχής της Λευκορωσίας, μετακόμισε στο Μινσκ, όπου ηγήθηκε της Εθνικής Επιτροπής της Λευκορωσίας και το 1942 διορίστηκε δήμαρχος από τις γερμανικές αρχές - στον οποίο ρόλο «έκανε πολλά για να σώσει τους ανθρώπους από τη γερμανική καταστολή». [5] Τον Ιούνιο του 1943 ο Γερμανός κυβερνήτης Βίλχελμ Κούμπε δημιούργησε ένα Συμβούλιο Γερόντων με επικεφαλής τον Ιβανούσκι. [6]
Στη σύζυγο του Ιβανούσκι, Σαμπίνα και στην κόρη του Άννα, απονεμήθηκε ο τίτλος των «Δίκαιων μεταξύ των Εθνών» για τη διάσωση δύο Εβραίων γυναικών, φίλων του Ιβανούσκι, το 1941 κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής. [7] [8]
Θάνατος και ταφή Επεξεργασία
Στις 6 Δεκεμβρίου 1943, ο Ιβανούσκι τραυματίστηκε θανάσιμα από άγνωστους ένοπλους και πέθανε την επόμενη μέρα. Η ταυτότητα των δολοφόνων του δεν έχει εξακριβωθεί ποτέ οριστικά.[3]
Είναι θαμμένος στο νεκροταφείο Καλβαρίγια στο Μινσκ, όπου τον Δεκέμβριο του 2006 έγιναν τα αποκαλυπτήρια ενός μνημείου του Ιβανούσκι.[9]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2020.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 «Яны былі першыя. Вацлаў Іваноўскі» [They were the first. Vaclaŭ Ivanoŭski]. Радыё Свабода // Radio Free Europe/Radio Liberty (στα Λευκορωσικά). Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 «Вацлаў Іваноўскі» [Vaclaŭ Ivanoŭski]. Рада Беларускай Народнай Рэспублікі // Rada of the Belarusian Democratic Republic (στα Λευκορωσικά). Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ «slounik.org: Ivanoŭski Vacłaŭ». www.slounik.org. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ «20 нечаканых фактаў пра Вацлава Іваноўскага» [20 unexpected facts about Vaclaŭ Ivanoŭski]. Радыё Свабода // Radio Free Europe/Radio Liberty (στα Λευκορωσικά). Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ Wilson, Andrew (2021). Belarus: The Last European Dictatorship (New έκδοση). New Have and London: Yale University Press. σελ. 109. ISBN 978-0-300-25921-6.
- ↑ «Дачка і жонка Вацлава Іваноўскага маюць тытул «Праведнікі народаў свету»» [Daughter and wife of Vaclaŭ Ivanoŭski have the title "Righteous Among the Nations"]. Наша Ніва (στα Λευκορωσικά). Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ «The Righteous Among The Nations». The Righteous Among The Nations. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ «Вацлаў Іваноўскі: Што мы ведаем пра міністра асветы ва ўрадзе БНР» [Vaclaŭ Ivanoŭski: What do we know about the Minister of Education in the Government of the BDR]. charter97.org (στα Λευκορωσικά). Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2021.