Βλάσης Ανδρικόπουλος

Έλληνας στρατιωτικός, αντιστασιακός, αθλητής

Ο Βλάσης Ανδρικόπουλος[α] (Λακκώματα Αχαΐας, 1881 - Πάτρα, 20 Ιουνίου 1961) ήταν Έλληνας στρατιωτικός, τιμημένος με πολλά παράσημα, αντιστασιακός, καθώς και πανελληνιονίκης.

Βλάσης Ανδρικόπουλος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1881[1]
Λακκώματα Αχαΐας
Θάνατος20  Ιουνίου 1961
Πάτρα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααξιωματικός
αθλητής

Βιογραφία Επεξεργασία

Αθλητική διαδρομή Επεξεργασία

Από μικρή ηλικία ασχολήθηκε με τον αθλητισμό και εντάχθηκε στην Γ.Ε. Πατρών (βλ. Παναχαϊκή). Στους Πανελλήνιους Αγώνες Στίβου του 1907 κατέκτησε την πρώτη θέση στην ελληνορωμαϊκή πάλη ελαφρών βαρών.[4] Το 1910 συμμετείχε στους πρώτους Πανελλήνιους Σκοπευτικούς Αγώνες, τα «Α΄ Ελευθέρια», και με 25 επιτυχημένες βολές και 132 βαθμούς τελικώς, βραβεύτηκε με ένα περίστροφο που ήταν το έπαθλο[εκκρεμεί παραπομπή].

Στρατιωτική διαδρομή Επεξεργασία

Συμμετείχε στο Μακεδονικό Κομιτάτο, πολέμησε στους Βαλκανικούς πολέμους και, ως εθελοντής, στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.[5] Το 1909 πήρε μέρος στο Κίνημα στο Γουδί.[6] Κατά τη δεκαετία του 1920 διετέλεσε Φρούραρχος της πόλης των Πατρών.[7] Τιμήθηκε με διάφορα ελληνικά παράσημα αλλά και με τον γαλλικό «Πολεμικό Σταυρό».[5]

Κατά την περίοδο της Κατοχής, αφού δεν τελεσφόρησαν οι προσπάθειές του για οργάνωση αντιστασιακής ομάδας του βενιζελικού χώρου και αφού απέρριψε πρόταση συμμετοχής του στον ΕΔΕΣ, βγήκε το 1943 στα βουνά αντάρτης με δική του επταμελή ομάδα,[8] ενώ διατηρούσε και σχέσεις με τον πολιτικό Θεμιστοκλή Σοφούλη.[9]

Στην πορεία συνεργάστηκε με το ΕΑΜ και τον Ιούλιο του 1943 συγκεντρώθηκε μαζί και με άλλα αντάρτικα τμήματα στην Ρακίτα όπου συνεδριάζουν και αποφασίζουν τη συγκρότηση των τμημάτων σε αρχηγείο, συντάγματα, τάγματα και ού το καθεξής, ορίζοντας τις διοικήσεις τους. Έτσι σε ηλικία 62 ετών ο Βλάσης Ανδρικόπουλος έγινε διοικητής του 12ου (ΙΒ΄) Συντάγματος Πεζικού του ΕΛΑΣ που δρούσε στην περιοχή της Αχαΐας-Ηλείας[8] και αποτέλεσε το πρώτο αντάρτικο σύνταγμα στο πεδίο δράσης της Πελοποννήσου.

Πήρε μέρος σε πολλές νικηφόρες μάχες, όπως στο Λεόντιο και στην Ερυμάνθεια το 1943.[10] Μετά τη Μάχη στο Λεόντιο υπήρξαν δεκάδες αιχμάλωτοι από την πλευρά των Ιταλών και οργάνωσε, μαζί με τον Δημήτρη Μίχο, στρατοδικείο-ανταρτοδικείο, το οποίο καταδίκασε έναν «μισητό» αξιωματικό ταγματάρχη, τον Εμίλιο Γκασπάρο, καθώς και δυο επιπλέον Ιταλούς αξιωματικούς αιχμαλώτους σε θάνατο[11], ως ενόχους για καταστροφή ελληνικών χωριών και εκτέλεση Ελλήνων αμάχων, ενώ οι υπόλοιποι αιχμάλωτοι αφέθησαν ελεύθεροι.

Με δική του μεσολάβηση σώθηκαν κατηγορούμενοι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στην Αχαΐα, καθώς έδειξε μια μετριοπαθή πολιτική στάση έναντι των εχθρών του ΕΑΜ. Μάλιστα έσωσε ακόμη και άτομα που υπήρξαν συνεργάτες των Γερμανών. Η στάση αυτή και οι πράξεις του τον έριξαν σε δυσμένεια, με αποτέλεσμα να μετατεθεί στην 10η (Ι΄) Ταξιαρχία.[12] Το 1944 ήρθε στην Αχαΐα ο Άρης Βελουχιώτης ο οποίος επανέφερε τον Ανδρικόπουλο ως διοικητή του 12ου Συντάγματος.

Την Τετάρτη 4 Οκτωβρίου του 1944 το πρωί και με τους Γερμανούς να υποχωρούν αφού έχουν ακολουθήσει και οι μάχες των προηγούμενων ημερών, το 12ο Σύνταγμα υπό την διοίκηση του Βλάση Ανδρικόπουλου μαζί με την 8η Ταξιαρχία του ΕΛΑΣ και με τα συμμαχικά βρετανικά στρατεύματα, εισήλθαν στην ελεύθερη πλέον Πάτρα, με τους πολίτες να ζητωκραυγάζουν και από τους ναούς να αντηχούν πανηγυρικές κωδωνοκρουσίες[εκκρεμεί παραπομπή].

Λίγο πριν ξεσπάσουν τα Δεκεμβριανά ήταν υπέρμαχος της ρήξης με τον βρετανικό παράγοντα και πρότεινε στον Νίκο Μπελογιάννη να χτυπήσουν τα βρετανικά στρατεύματα, κάτι που ο τελευταίος, ως πολιτικός επίτροπος του 9ου Συντάγματος, δεν επέτρεψε.[13]

Κατά την διάρκεια των Δεκεμβριανών, ενώ προσπάθησε να διαμαρτυρηθεί για τη στάση των Βρετανών, λαμβάνει τελεσίγραφο από Βρετανό ταξίαρχο να δώσει εντολή να αποχωρήσει 12ο Σύνταγμα από τη Πάτρα μέχρι τις 11 Ιανουαρίου του 1945 το οποίο και έγινε τελικά.[14][15] Παράλληλα στις 11 Ιανουαρίου στην Αθήνα, γίνεται συμφωνία μεταξύ Βρετανών και ΕΛΑΣ για κατάπαυση του πυρός, έπειτα από 38 ημέρες μαχών και συμπλοκών καθώς και απόσυρση των δυνάμεων των δεύτερων. Το 12ο Σύνταγμα τελικά, στο πλαίσιο της Συμφωνίας της Βάρκιζας το 1945, αυτοδιαλύεται στην Ανδρίτσαινα Ηλείας, και παραδίδει τον οπλισμό του[16].

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τα Δεκεμβριανά Επεξεργασία

Στις βουλευτικές εκλογές του 1946 ο Ανδρικόπουλος υπέγραψε διακήρυξη, σαν εκπρόσωπος του Αγροτικού Κόμματος, καλώντας τον λαό να απόσχει.[17] Την ίδια χρονιά καταδικάστηκε στο Ειδικό Δικαστήριο Δοσίλογων που είχε συγκροτηθεί μετά το πέρας των Δεκεμβριανών, μαζί με τους Δημήτρη Μίχο, Γεώργιο Αρετάκη και άλλα στελέχη του ΕΛΑΣ σε 6 χρόνια φυλάκισης για τη διάλυση του τμήματος Δροσοπούλου τον Σεπτέμβριο του 1943 η οποία επηλθε μετά από επεισόδια που θεωρήθηκε παραβίαση του Συμφώνου του Δυρραχίου που είχαν υπογράψει οι ελληνικές αντιστασιακές ομάδες ΕΑΜ-ΕΛΑΣ με τον Ελληνικό Στρατό τον Αύγουστο του 1943. Όντας φυλακισμένος στη Πάτρα, το 1950 έκανε δήλωση αποκήρυξης του ΚΚΕ.[18][19] Έκτισε όλη την ποινή του και αποφυλακίστηκε στις 23 Μαΐου του 1952.[20]

Απεβίωσε το 1961 σε ηλικία 80 ετών.

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Το μικρό του όνομα γράφεται ενίοτε και ως Βλάσσης.[2] Ως αντιστασιακός ήταν γνωστός και σαν Ανδρίτσος ή Ανδρίτσας, Γερο-Βλάσης, Γερο-Ανδρίτσης[3] και διάφορες παραλλαγές τους.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 data.nlg.gr/resource/authority/record304291.
  2. Βλ. Κώστας Ν. Τριανταφύλλου (1995) [1952]. Ιστορικόν λεξικόν των Πατρών. Α΄ (3η έκδοση). Πάτρα: Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη. σελ. 215. 
  3. Βλ. Μάγερ 2004, σελ. 762 και Stouras 2012, σελ. 68, 134.
  4. Πολίτης 1997.
  5. 5,0 5,1 Φιλοσόφου 2010, σελ. 783.
  6. Stouras 2012, σελ. 216-217.
  7. Πολίτης 2006.
  8. 8,0 8,1 Φιλοσόφου 2010, σελ. 783-784
  9. Βλ. εφ. Ελευθερία, αρ.φ. 5850 (10 Οκτωβρίου 1963), σελ. 3. Ανακτήθηκε στις 14-03-2014.
  10. Μούτουλας 2004, σελ. 366
  11. Μάγερ 2004, σελ. 135-136.
  12. Φιλοσόφου 2010, σελ. 784.
  13. Μούτουλας 2004, σελ. 592.
  14. Νικητόπουλος 2007, σελ. 19-20.
  15. Καραλής 1959.
  16. «Στα χρόνια της φωτιάς», «ο Εμφύλιος στην Αχαιοήλιδα», Γ. Μόσχου, σελ. 265
  17. Λάζαρης 2006.
  18. Βλ. εφ. Εμπρός, αρ.φ. 1730 (31 Οκτωβρίου 1950), σελ. 6. Ανακτήθηκε στις 14-03-2014.
  19. Βλ. εφ. Νεολόγος Πατρών, αρ.φ. 22360 (31 Οκτωβρίου 1950), σελ. 6.
  20. Βλ. εφ. Εμπρός, αρ.φ. 2212 (23 Μαΐου 1952), σελ. 4. Ανακτήθηκε στις 15-03-2014.

Πηγές Επεξεργασία

  • Καραλής, Κώστας Θ. (1959). Ιστορία των δραματικών γεγονότων Πελοποννήσου, 1943–1949. Β΄. Αθήνα. σελίδες 56–57. 
  • Μούτουλας, Παντελής (2004). Πελοπόννησος, 1940-45. Η περιπέτεια της επιβίωσης, του διχασμού και της απελευθέρωσης. Αθήνα: Βιβλιόραμα. ISBN 9789608087408. 
  • Πολίτης, Νίκος Ε. (1997). Ο πατραϊκός αθλητισμός. Β΄: Από την εποχή του Τόφαλου ως την ίδρυση της Παναχαϊκής. Πάτρα: Αχαϊκές Εκδόσεις. σελ. 84. ISBN 960-7164-92-X. 
  • Πολίτης, Νίκος Ε. (2006). Πατρινολογήματα. Γ΄. Πάτρα: Περί Τεχνών. σελ. 95. ISBN 9789606684142.