Γαζναβίδες

Οι Γαζναβίδες ή Γκαζναβίδες (περσικά: غزنویان) ήταν μουσουλμανική δυναστεία πρώην σκλάβων (Mαμελούκοι) τουρκικής καταγωγής, που κυβέρνησαν διαδοχικά ένα μεγάλο τμήμα της Περσίας, την Υπερωξιανή και τα βόρεια μέρη της ινδικής υποηπείρου, από το 975 έως το 1186 μ.Χ. Η δυναστεία ιδρύθηκε από τον Αλπ Τιγκίν, έναν αποσκιρτήσαντα πρώην στρατηγό των Σαμανιδών από την πόλη Μπαλχ, βόρεια του Ινδοκούς στο Χορασάν, που ανέλαβε με τη δύναμη των όπλων τη διακυβέρνηση της επαρχίας Γκάζνα στο Αφγανιστάν.

Γαζναβίδες غزنویان
975 – 1186
Σημαία
Τοποθεσία {{{κοινό_όνομα}}}
Πρωτεύουσα		Γκάζνα (977–1163) Λαχώρη (1163–1186)
Γλώσσες		Περσικά (επίσημη) Αραβικά (θεολογία) Τουρκικά (στρατός)
Θρησκεία		Σουνιτικός Ισλαμισμός
Πολίτευμα		Μοναρχία
Πρόεδρος
-	977–997	Σαμπούκτιγκιν (πρώτος)
-	1160–1186	Χουσράου Μαλίκ (τελευταίος)
Ιστορία
-	Ίδρυση	975
-	Κατάλυση	1186

Τον Αλπ Τιγκίν διαδέχθηκε για λίγο ο γιος του, και όταν πέθανε, ο γαμπρός του, Σεμπουκτιγκίν, που ίδρυσε την Αυτοκρατορία των Γαζναβιδών. Αν και η δυναστεία είχε τουρκικές ρίζες, σταδιακά εκπερσίστηκε από άποψη γλώσσας, πολιτισμού, λογοτεχνίας και εθίμων και για το λόγο αυτό θεωρείται δικαίως από αρκετούς ως περσική δυναστεία, παρά τουρκική.

Ο γιος του Σεμπουκτιγκίν, Μαχμούντ, επέκτεινε την Αυτοκρατορία των Γαζναβιδών στην περιοχή ανάμεσα στον ποταμό Ώξο (Αμού Ντάρια), στον Ινδό ποταμό και τον Ινδικό Ωκεανό, ενώ δυτικά έφτασε στις πόλεις Ρέι και Χαμαντάν (αρχ. Εκβάτανα) του σημερινού Ιράν. Υπό την ηγεσία του, το αχανές κράτος του εκτεινόταν από τις πεδιάδες του ποταμού Γάγγη μέχρι την Κασπία Θάλασσα.

Υπό την ηγεσία του Μασούντ Α΄, γιου του Μαχμούντ, οι Γαζναβίδες άρχισαν να χάνουν τον έλεγχο στις δυτικές επαρχίες τους από τους Σελτζούκους Τούρκους μετά την ήττα τους στη μάχη της Νταντανακάν, περιοριζόμενοι έτσι στις περιοχές του σημερινού Αφγανιστάν, Δυτικού Παντζάμπ και Βαλουχιστάν. Το 1151, ο σάχης Βαχράμης απώλεσε την επαρχία Γκάζνα από τον Αλαουντίν Χουσαΐν της Γκουρ, ενώ το 1155 οι Σελτζούκοι κυρίευσαν την πόλη της Γκάζνας, τελευταίο προπύργιο της αυτοκρατορίας στην ομώνυμη επαρχία, περιορίζοντας τους Γαζναβίδες στην Ινδική, όπου κατάφεραν να διατηρηθούν έως το 1186, οπότε και εκτοπίστηκαν από τη δυναστεία των Γουριδών (ή Γκουριδών, από την επαρχία Γκουρ του σημερινού Αφγανιστάν).