Το γιαταγάνι (τουρκικά: yatağan) είναι μακρύ μαχαίρι ή κοντό σπαθί που δεν διαθέτει προστατευτικό για το χέρι στο σταυροδρόμι της λεπίδας και της λαβής και που έχει μια διπλή καμπύλη στην άκρη και μια σχεδόν ευθεία στο κάτω μέρος. Το όπλο τύγχανε ευρείας χρήσης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από τους ανατολικούς λαούς αλλά κυρίως από τους Άραβες και τους Οθωμανούς Τούρκους.[1][2]

Τρία γιαταγάνια

Οι αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 το τοποθετούσαν στο σελάχι. Το γιαταγάνι ήταν όπλο που χρησιμοποιείτο κυρίως για γιουρούσια, καθώς και γρήγορες επιθέσεις λόγω του μικρού βάρους του και του μαζεμένου μεγέθους του σε σχέση με τις πάλες. Οι λάμες τους συχνά έφεραν χρυσές ένθετες επιγραφές, συνήθως ψαλμούς από το κοράνι καθώς και στοιχεία του κατασκευαστή και του ιδιοκτήτη του όπλου. Τα λίγα ελληνικά γιαταγάνια με χρυσές επιγραφές συνήθως έφεραν την αρχή του 34ου ψαλμού του Δαβίδ «Κύριε δίκασον τους αδικούντας με, και πολέμησον τους πολεμούντας με». Οι θήκες από τα γιαταγάνια αποτελούνται από ξύλο το οποίο είναι ντυμένο με μέταλλο (μπρούντζο, χρυσό, ασήμι), δέρμα και βελούδο. Τα τρία αυτά υλικά μπλέκονται συχνά και συνυπάρχουν δημιουργώντας διάφορους συνδυασμούς. Στα πιο "πλούσια" υπάρχουν ασήμι με σαββάτι, σκαλιστό ασήμι, σκαλιστά επίχρυσα τμήματα συνδυασμένα με δέρμα κ.α.[εκκρεμεί παραπομπή]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Γιαταγάνι». Εγκυκλοπαίδεια Υδρία Cambridge Ήλιος. 3. Εκδόσεις 4Ε, σελ. 1021. 
  2. «Γιαταγάνι». Εγκυκλοπαίδεια Επιστήμη και ζωή. 4. Εκδόσεις Χατζηϊακώβου, σελ. 90. 

Πηγές Επεξεργασία