Γρηγόριος Παπαμιχαήλ

Έλληνας θεολόγος και καθηγητής πανεπιστημίου

Ο Γρηγόριος Παπαμιχαήλ (1875 - 1956) ήταν Έλληνας θεολόγος καθηγητής πανεπιστημίου και ακαδημαϊκός του 20ού αιώνα.

Γρηγόριος Παπαμιχαήλ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Γρηγόριος Παπαμιχαήλ (Ελληνικά)
Γέννηση1875
Ίππειον Λέσβου
Θάνατος25  Ιανουαρίου 1956
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
ΘρησκείαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
ΣπουδέςΙερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταδιδάσκων πανεπιστημίου
θεολόγος
ΕργοδότηςΕθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (1918–1946)
Πατριαρχείο Αλεξανδρείας
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών (Ιανουάριος 1954 – Δεκέμβριος 1954)
μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (από 1945)
Πρύτανης (1936–1937, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών)

Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Γεννήθηκε στο χωριό Ίππειον της Λέσβου το 1875. Φοίτησε στη Λέσβο, στη Θεολογική Σχολή του Σταυρού στην Ιερουσαλήμ, στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης και στη Σάμο, όπου πήρε απολυτήριο γυμνασίου. Δίδαξε στην ελληνική κοινότητα της Σόφιας και αργότερα σπούδασε θεολογία στη θεολογική σχολή της Αγίας Πετρούπολης, όπου αποφοίτησε με δίπλωμα Μάγιστρου της Θεολογίας το 1905, χάρη στην διατριβή του «Ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς, αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης». Στη συνέχεια διορίστηκε καθηγητής στην θεολογική σχολή του Σταυρού στην Ιερουσαλήμ όπου δίδαξε για δύο χρόνια (1905-1907) δημοσιεύοντας τις μελέτες του στο περιοδικό «Νέα Σιών». Μετέβη στην Αλεξάνδρεια, όπου ίδρυσε και διηύθυνε για μια δεκαετία τα δύο θεολογικά περιοδικά του πατριαρχείου της Αλεξάνδρειας: «Πάνταινος» καί «Εκκλησιαστικός φάρος».[1] Επίσης, ήταν ο πρώτος διευθυντής του περιοδικού «Θεολογία» της Εκκλησίας της Ελλάδας, ενώ διηύθυνε και τα περιοδικά «Εκκλησιαστικὸς Κήρυξ», «Καινή Διδαχή» και «Εκκλησία».[2] Ακόμη, υπήρξε ο επιμελητής των Ηπειρωτικών Χρονικών.[3] Υπήρξε φίλος και συνεργάτης με τον θεολόγο Χρυσόστομο Παπαδόπουλο (μετ' έπειτα Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρυσόστομο Α΄) από την περίοδο που σπουδάζαν μαζί στην Ιερουσαλήμ.[4]

Το 1918 διορίστηκε τακτικός καθηγητής της απολογητικής του χριστιανισμού και της εγκυκλοπαίδειας της θεολογίας στο Εθνικό Πανεπιστήμιο Αθηνών καί διευθυντής του θεολογικού περιοδικού «Εκκλησιαστικού κήρυκα» της Αθήνας. Στις πολιτικές ανωμαλίες της εποχής ο διορισμός του ακυρώθηκε το 1920, μέχρι το 1922, οπότε ξανά αποκαταστάθηκε στη θέση του. Δίδαξε, επίσης, στη Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή της οποίας υπήρξε διευθυντής από το 1937 έως το 1940.[1][2] Το ακαδημαϊκό έτος 1936-1937 διετέλεσε πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών[5] οργανώνοντας τις γιορτές της εκατονταετηρίδος και κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής κατά τα ακαδημαϊκά έτη 1924-1925, 1928-1929 και 1932-1933.[6] Αποχώρησε από το Πανεπιστήμιο το 1946.[7]

Το 1945 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών[8], ενώ το 1954 ανέλαβε πρόεδρος της[9].

Απεβίωσε στις 25 Ιανουαρίου 1956[10] στην Αθήνα[11].

Συγγραφικό έργο Επεξεργασία

Έγραψε πολλά και σημαντικά έργα καλύπτοντας πολλούς θεολογικούς κλάδους. Δημοσίευσε 70 σπουδαία βιβλία απολογητικά, ηθικά, αγιογραφικά, πατρολογικά, ιστορικά και πάνω από χίλια μικρότερα δημοσιεύματα, εκκλησιαστικά άρθρα και βιβλιοκρισίες.[2] Σε όσα κείμενα υπέγραφε ως Γιώργος Αγιάσσος, αυτά ήταν γραμμένα στη δημοτική. Επίσης, έγραψε κριτικές για ρωσικά βιβλία στο περιοδικό «Γράμματα».[12] Στην έρευνα του συμπεριλαμβάνονται και οι σύγχρονες μελέτες για κάποια «ξεχασμένα» μέχρι τότε πρόσωπα της θεολογίας, τον Γρηγόριο Παλαμά και τον Μάξιμο τον Γραικό.[4]

Τα σημαντικότερα από τα έργα του ήταν τα εξής: (Όλα τα έργα του εκδόθηκαν στην Αλεξάνδρεια εκτός από αυτά που αναφέρουν διαφορετικά)[12]

  • Στατιστική των χριστιανικών σχολείων της Μακεδονίας (ρωσικά, Αγία Πετρούπολη, 1905)
  • Ο της εν Κωνσταντινουπόλει βιβλιοθήκης του Σεραΐου κώδιξ της Οκτατεύχου (1909)
  • Αποκαλύψεις της ρωσικής πολιτικής εν τη Ορθοδόξω Ελληνική Ανατολή (1910)
  • Σοσιαλισμός και Χριστιανισμός (1911)
  • Αι περί ενώσεως σκέψεις του πρίγκιπος Μαξιμιλιανού και σκέψεις επί των σκέψεων (1911)
  • Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς (1911)
  • Η καύσις των νεκρών (1911)
  • Πνευματισμός και Χριστιανισμός (1912)
  • Αθανάσιος Παπαδόπουλος Κεραμεύς (1913)
  • Μάξιμος ο Έλλην (Κάιρο, 1913)
  • Σοσιαλιστικών ειδώλων κατάλυσις (1914)
  • Ελλάδος θρίαμβος 1912-1913 (1914)
  • Ελληνικά προβλήματα (1915)
  • Τα προβλήματα των κόσμων (1915)
  • Εκκλησία και θέατρον (1916)
  • Ο Πόντιος Πιλάτος (1918)

Στην Αθήνα εξέδωσε τα εξής:

  • Η απολογητική του Χριστιανισμού εν ταις επιστήμαις και ο κύριος χαρακτήρ της συγχρόνου απιστίας (1919)
  • Οι τρεις Ιεράρχαι και ο Αποστάτης (1920)
  • Ο Ιησούς ως ιστορικόν πρόσωπον (1923)
  • Ο Παστέρ και η αυτόματος γένεσις της ζωής (1925)
  • Ο Πασκάλ ως απολογητής του χριστιανισμού (1925)
  • Ιστορικός υλισμός (1937)

Επίσης μετέφρασε το ποίημα Ο Δαίμονας, του Μιχαήλ Λέρμοντοφ στα ελληνικά.[12]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Μπαλάνος, Δημήτριος Σ. (1937). Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών - Εκατονταετηρίς 1837 - 1937. τόμ Α΄ Ιστορία της Θεολογικής Σχολής. Αθήναι: Τύποις «Πυρσού». σελ. 15. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2016. 
  2. 2,0 2,1 2,2 «Περιοδικό Θεολογία - Γρηγόριος Παπαμιχαήλ (1874-1956)». www.ecclesia.gr. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2016. 
  3. Λούβαρης, Ν. (1956-02-01). «Τα γεγονότα και τα ζητήματα - Γρηγόριος Παπαμιχαήλ». Νέα Εστία (685-686): 180. http://www.ekebi.gr/magazines/ShowImage.asp?file=87697&code=0641. Ανακτήθηκε στις 2016-11-22. [νεκρός σύνδεσμος]
  4. 4,0 4,1 Christou, Panagiotes K. (1983). «Neohellenic Theology at the Crossroads». The Greek Orthodox Theological Review (28): 39-54. http://www.apostoliki-diakonia.gr/en_main/catehism/theologia_zoi/themata.asp?cat=dogma&NF=1&contents=contents_Texts.asp&main=texts&file=5.htm. Ανακτήθηκε στις 2016-11-22. 
  5. «Πρυτάνεις Πανεπιστημίου Αθηνών». Επετηρίδα Πανεπιστημιακών Ετών 2012-2013 (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών): 27. 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-04-13. https://web.archive.org/web/20160413084414/http://www.uoa.gr/fileadmin/user_upload/PDF-files/organa/Epethrida_2014.pdf. Ανακτήθηκε στις 2016-11-22. 
  6. «ΕΚΠΑ: Κοσμητεία Θεολογικής Σχολή - Διατελέσαντες Κοσμήτορες». deantheol.uoa.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2016. 
  7. «ΕΚΠΑ: Θεολογική Σχολή - Τμήμα Θεολογίας - Διατελέσαντα Μέλη ΔΕΠ». www.theol.uoa.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2016. 
  8. «Τακτικά μέλη της Ακαδημίας Αθηνών κατά σειρά εκλογής». www.academyofathens.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2016. 
  9. «Πρόεδροι της Ακαδημίας Αθηνών από την ίδρυσή της». www.academyofathens.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2016. 
  10. «Απέθανε χθες ο ακαδημαϊκός Γ. Παπαμιχαήλ». Ελευθερία: σελ. 2. 1956-01-26. http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=64&pageid=13396&id=-1&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=ARsASJASYASJASUASRASfASJASGASTARsASJASYASJASUASRASfASJASGASTARsASJASYASJASUASRASfASJASGASTARsASJASYASJASUASRASfASJASGASTARsASJASYASJASUASRASfASJASGAST&CropPDF=0. Ανακτήθηκε στις 2016-11-22. 
  11. «Πανδέκτης: Παπαμιχαήλ Γρηγόριος». pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2016. 
  12. 12,0 12,1 12,2 «Παπαμιχαήλ, Γρηγόριος». www.ygeiaonline.gr. Ανακτήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2016. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία