Δημήτριος Κυδώνης
Ο Δημήτριος Κυδώνης ήταν Βυζαντινός λόγιος και αξιωματούχος. Κατά την ησυχαστική έριδα, το 14ο αιώνα, ανήκε στην πλευρά των αντιησυχαστών. Είχε σημαντικό συγγραφικό και μεταφραστικό έργο. Μεταξύ άλλων μετέφρασε τα δύο πρώτα μέρη της Summa Theologiae, του Θωμά Ακινάτη[8].
| Δημήτριος Κυδώνης | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1324[1][2][3] ή 1320[4][5][6] Θεσσαλονίκη |
| Θάνατος | 1398[2][3] ή 1400[4][5][6] Κρήτη |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Θρησκεία | Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά αρχαία ελληνικά[7] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ποιητής θεολόγος κυβερνητικός υπάλληλος religious writer απολογητής |
Βιογραφικό Επεξεργασία
Γεννήθηκε περίπου το 1324[9] ή το 1327/28 στη Θεσσαλονίκη και καταγόταν από πλούσια οικογένεια. Ο πατέρας του είχε την εμπιστοσύνη του αυτοκράτορα Ανδρόνικου του Γ' και ήταν στενός φίλος του Ιωάννη Καντακουζηνού, ενώ αδερφός του ήταν ο θεολόγος και μοναχός Πρόχωρος Κυδώνης. Ο Δημήτριος είχε σημαντικούς δασκάλους μεταξύ των οποίων ήταν ο Νείλος Καβάσιλας[9]. Το 1340 πήγε στην Κωνσταντινούπολη και έμαθε την λατινική γλώσσα από Δομινικανούς μοναχούς του Πέραν[8].
Την επόμενη χρονιά προσλήφθηκε στην υπηρεσία του Ιωάννη Καντακουζηνού, τον οποίο υποστήριξε κατά τις εμφύλιες διαμάχες των ετών 1341-47, γεγονός που οδήγησε στην εκδίωξή του από την Κωνσταντινούπολη. Οι σφαγές και οι λεηλασίες εις βάρος των ευγενών στη Θεσσαλονίκη από τους Ζηλωτές το 1345 είχαν ως αποτέλεσμα και τη δική του οικονομική καταστροφή[9]. Το 1347, όταν ο Ιωάννης ΣΤ’ Καντακουζηνός έγινε αυτοκράτορας, ο Δημήτριος Κυδώνης έλαβε το αξίωμα του μεσάζοντα του αυτοκράτορα. Στην θέση αυτή παρέμεινε και μετά την επικράτηση του Ιωάννη Ε' Παλαιολόγου καθώς και αργότερα όταν έγινε αυτοκράτορας ο Μανουήλ Β' Παλαιολόγος.
Η γνώση της λατινικής γλώσσας έδωσε στον Κυδώνη τη δυνατότητα να γνωρίσει τη σχολαστική θεολογία και κυρίως το έργο του Θωμά Ακινάτη. Το 1354 (ενώ ήταν πανυ νέος), με τη βοήθεια και των Λατίνων της Κωνσταντινούπολης με τους οποίους διατηρούσε στενούς δεσμούς, μετέφρασε το έργο του Θωμά Ακινάτη Κατά Ελλήνων. Στη συνέχεια ξεκίνησε τη μετάφραση του Συστήματος Θεολογίας (Sumna Theologiae) του Ακινάτη. Ήταν αντίθετος με την παλαμική θεολογία και συμφωνούσε με τις θέσεις του Βαρλαάμ. Η στάση του αυτή σε συνδυασμό με το θαυμασμό του για τη σχολαστική θεολογία, η σύγκρουσή του με τον Νείλο Καβάσιλα και οι θέσεις του αδερφού του Πρόχορου είχαν ως αποτέλεσμα να κατηγορηθεί για προσχώρηση στο καθολικό δόγμα[8]. Ωστόσο ο Κυδώνης δεν συμφωνούσε με την προοπτική ένωσης των εκκλησιών η υψηλή όμως θέση του στο παλάτι και οι ιδέες του φαίνεται να σχετίζονται με τη φιλοδυτική πολιτική[10] του αυτοκράτορα Ιωάννη Παλαιολόγου.
Η θέση του Δημητρίου έγινε πολύ δύσκολη μετά την καταδίκη των ιδεών του αδερφού του από τη Σύνοδο του 1368, διατήρησε όμως τη θέση του και την επιρροή του στο παλάτι. Το 1369 απέρριψε πρόταση του Πάπα για ένταξη του στην παπική αυλή αλλά δύο χρόνια αργότερα κατά την αποχώρηση του από την Ρώμη τιμήθηκε με οφίκιο του ρωμαιοκαθολικού κλήρου χωρίς να γίνει κληρικός. Το 1385 εγκαταστάθηκε στην Ιταλία, αργότερα επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη και τελικά πέθανε στην Κρήτη περί το 1397. Η γνωστοποίηση του θανάτου του στον Εμμανουήλ Καλέκα από τον Μανουήλ Μεσολωρά που βρισκόταν στην Ιταλία είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι ο Κυδώνης πέθανε εκεί, όμως οι σχέσεις της Κρήτης με την Βενετίας την περίοδο αυτή δικαιολογούν το γεγονός ότι ο θάνατός του έγινε γνωστός διαμέσου της ιταλικής πόλης.
Το έργο του Επεξεργασία
Ορισμένα από τα έργα του:
- Περί της εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος
- Απολογία υπέρ του Ακινάτου κατά Νείλου του Καβάσιλα
- Απολογίαι υπέρ της ιδίας αυτού πίστεως και υπέρ του αδελφού του Πρόχορου
- Μονωδία επί τοις εν Θεσσαλονίκη πεσούσι (1346)
Εκτός από τα προαναφερθέντα έργα του Ακινάτη, μετέφρασε το έργο του Άνσελμου του Καντέρμπουρυ για την εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος και την επιστολή του για τα Άζυμα, αποσπάσματα από τα έργα του Αυγουστίνου κ.ά.
Έγραψε επίσης Πανηγυρικούς λόγους για τον Ιωάννη Καντακουζηνό και τον Ιωάννη Παλαιολόγο ενώ οι Επιστολές του προσφέρουν πολύτιμο ιστορικό υλικό για τα γεγονότα της εποχής.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 CONOR.SI. 186178147. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 120880439.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Catalogue of the Library of the Pontifical University of Saint Thomas Aquinas. 87000.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Catalogue of the National Library of Greece. 17751.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 (νέα ελληνική γλώσσα) Catalogue of the Academy of Athens Library. 105795.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 (νέα ελληνική γλώσσα) Catalogue of the Academy of Athens Library. 108678.
- ↑ CONOR.SI. 186178147.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Mitsiou, Ekaterini (2018). «"I Believe What the Great Church Believes" Latin Christians and their Confessions of Faith in 14th Century Byzantium». Byzanz zwischen Orient und Okzident, Leibniz-WissenschaftsCampus Mainz 9 (2): 311. https://www.academia.edu/34511601/_I_believe_what_the_Great_Church_believes_Latin_Christians_and_their_confessions_of_faith_in_14th_century_Byzantium?source=swp_share. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2021.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τ. 31, σελ. 309
- ↑ Ζαχαριάδου, Ελισάβετ Α. (1996). Δέκα τουρκικά έγγραφα για την Μεγάλη Εκκλησία (1483-1567). Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών. σελ. 33. ISBN 960-7094-69-7.
Βιβλιογραφία
Ε.Κ. Πριγκιπάκη, Ο Δημήτριος Κυδώνης και η Εποχή του. Μελέτη του Βίου και του Συγγραφικού του Έργου με έμφαση στην Επιστολογραφία του, Θεσσαλονίκη: Aντ. Σταμούλης, 2022