Διονύσιος Κορίνθου

Ο Διονύσιος Κορίνθου ήταν Χριστιανός επίσκοπος, θεολόγος και συγγραφέας, ο οποίος έζησε τον 2ο αιώνα μ.Χ.

Διονύσιος Κορίνθου
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	2ος αιώνας Κόρινθος
Θάνατος	8  Απριλίου 171 Κόρινθος
Eορτασμός αγίου	8 Απριλίου
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	αρχαία ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ιερέας
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	επίσκοπος

Βίος

Ο Διονύσιος Κορίνθου ήκμασε στο δεύτερο μισό του 2ου αιώνα μ.Χ. Για τη ζωή του δεν γνωρίζουμε αρκετές πληροφορίες. Ήταν σχεδόν σύγχρονος του Μάρκου Αυρηλίου, καθώς πρέπει να έγινε επίσκοπος μετά το 165μ.Χ., και έδρασε παράλληλα με τον Σωτήρα Ρώμης. Στην έδρα του πρέπει να έμεινε μέχρι το 180.

Οι θεολογικές απόψεις του Διονυσίου Κορίνθου

Οι θεολογικές απόψεις του αφορούν τα τρέχοντα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι κατά τόπους εκκλησίες της εποχής του και οι οποίες του απευθύνονται προκειμένου να του ζητήσουν την καθοδήγησή του. Δεν εκτίθενται σε κάποιο ή κάποια έργα του με τρόπο συστηματικό, αλλά ευκαιριακά-συγκυριακά σε κάποιες από τις επιστολές του που μας έχουν σωθεί. Έτσι οι συνεχείς διωγμοί του Μάρκου Αυρηλίου, η δράση του Μαρκίωνα και οι διάφορες εγκρατιτικές τάσεις που εμφανίζονταν μέσα στην Εκκλησία, όσοι είχαν προσχωρήσει σε αιρετικές ομάδες και ήθελαν να επανέλθουν στους κόλπους της Εκκλησίας, ήταν οι προκλήσεις που κλήθηκε να αντιμετωπίσει. Ο Διονύσιος αντιπροτείνει αντίστοιχα σε αυτά: οι χριστιανοί πρέπει να απορρίψουν τον Κανόνα του Μαρκίωνα και να δεχθούν τον μόνο αληθινό Κανόνα. Η αγαμία είναι προαιρετική και ο γάμος ιερός. Τέλος, πρέπει να γίνονται ξανά δεκτοί όσοι προέρχονται από τις αιρέσεις και επιστρέφουν μετανοημένοι. Τέλος, χαρακτηριστική είναι η θέση που λαμβάνει στο ζήτημα του κύρους και του εύρους διακαιοδοσίας που αξίωνε ο επίσκοπος Ρώμης: έτσι υποστηρίζει πως οι δύο επισκοπές, η Ρώμη και η Κόρινθος, είναι ισόκυρες καθώς και οι δύο έχουν ιδρυθεί από τους αποστόλους Πέτρο και Παύλο.

Συγγραφικό έργο

Όσες επιστολές έγραψε, οι περισσότερες χάθηκαν. Αποσπάσματα και περιλήψεις μας διασώζει από τις παρακάτω ο Ευσέβιος Καισαρείας:

• 1.Προς Λακεδαιμονίους: Αποτελεί είδος ορθόδοξου κατηχήσεως με κύριο θέμα την ειρήνη και την ενότητα της Εκκλησίας, που ταρασσόταν από αιρετικούς.
• 2.Προς Αθηναίους: Είναι μία ενισχυτική επιστολή υπέρ των πιστών, βάση της ευαγγελικής διαγωγής, καθώς όπως διαφαίνεται από την επιστολή, μετά το διωγμό του επισκόπου Πουπλίου είχε καμφθεί το ηθικό των Αθηναίων. Μέσα στην επιστολή μνημονεύεται ο Κοδράτος, πιθανώς ο απολογητής, καθώς και ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, ως πρώτος επίσκοπος Αθηνών,.
• 3.Προς Νικομηδέας: Επιστολή με σκοπό την καταπολέμηση του Μαρκίωνος.
• 4.Προς Εκκλησίας Γορτύνης και τα λοιπάς παροικίας της Κρήτης: Επαινεί τον επίσκοπο της περιοχής Φίλιππο και προτάσσει την προφύλαξη από τους αιρετικούς.
• 5.Προς Εκκλησία Αμάστρεως και τας λοιπάς παροικίας του Πόντου: Εκθέτει με βάση τη βίβλο, απόψεις περί γάμου και αγνείας και προτρέπει να γίνονται ευμενώς δεκτοί οι πιστοί που προέρχονται από οποιαδήποτε πλάνη ή σφάλμα.
• 6.Προς Κνωσσίους: Προτρέπει στον τοπικό επίσκοπο Πινυτόν να μην επιβάλλει βαριά φορτία αγνείας στους πιστούς, αναγνωρίζοντας την ασθένειά τους. Η άποψη αυτή φέρεται πως δεν άρεσε πολύ στον Πινυτόν, με αποτέλεσμα να του απαντήσει.
• 7.Προς Ρωμαίους: Αποτελεί τη μεγαλύτερη σε εύρος διασωθείσα επιστολή. Αποστέλλεται στον επίσκοπο Σωτήρα και προτρέπει την εκκλησία της Ρώμης να ευεργετεί τους απανταχού χριστιανούς όπως θέλει το αρχαίο έθος. Μνημονεύει επίσης τη νοθεία των επιστολών του, το κύρος των επιστολών του Κλήμεντος Ρώμης καθώς και ως ιδρυτές των εκκλησιών Ρώμης και Κορίνθου, τους Πέτρο και Παύλο.

Αυτή είναι η πιο σημαντική επιστολή, και η μόνη από την οποία έχουν σωθεί αποσπάσματα. Ο Πάπας Σωτήρ είχε στείλει βοήθεια και επιστολή στους Κορινθίους, και ο Διόνυσος έγραψε σε απάντηση:

”Γιατί αυτή ήταν το έθιμο σας* από την αρχή, να κάνετε το καλό σε όλους τους αδελφούς με πολλούς τρόπους, και να στέλνετε ελεημοσύνες σε πολλές Εκκλησίες σε διαφορετικές πόλεις, πότε ανακουφίζοντας την φτώχια αυτών που ζήτησαν βοήθεια, πότε βοηθώντας τους αδελφούς στα ορυχεία με τις ελεημοσύνες, οι Ρωμαίοι κρατώντας το παραδοσιακό έθιμο των προκατόχων τους**, που ο ευλογημένος σας επίσκοπος Σωτήρ όχι μόνο διατήρησε, αλλά επαύξησε, με το να παρέχει στους αδελφούς την βοήθεια, και με το να παρηγορεί με ευλογημένα λόγια όσους προστρέχουν σε εκείνον, όπως ο πατέρας τα παιδιά του. “

Από την ίδια επιστολή:

”Με την επιστολή σου επίσης έβαλες μαζί τους Ρωμαίους και τους Κορινθίους που είναι η «σπορά» του Πέτρου και Παύλου. Γιατί και οι δύο ήρθαν στην Κόρινθό μας και «φύτεψαν» εμάς, και δίδαξαν ομού. Και ομού πήγαν στην Ιταλία και δίδαξαν εκεί, και μαρτύρησαν κατά τον ίδιο καιρό”.

Από την ίδια επιστολή:

”Σήμερα τηρήσαμε την ημέρα του Κυρίου μας, κατά την οποία αναγνώσαμε την επιστολή σου, που θα κατέχουμε για να διαβάζουμε και να νουθετούμαστε, όπως η προηγούμενη που με στάλθηκε από τον Κλήμης.”

• της Εκκλησίας της Ρώμης
  • «ακολουθώντας το παράδειγμα των πατέρων σας»

Η μαρτυρία για το μαρτύριο του Πέτρου και Παύλου, κατά τον αυτόν καιρόν, είναι σημαντική, όπως και η αναφορά στην Επιστολή του Κλήμη, και τη δημόσια ανάγνωσή της. Οι επιστολές του Διονύσιου ήταν απ’ ό, τι φαίνεται πιο σημαντικές, γιατί στο τελευταίο απόσπασμα της επιστολής του μας αναφέρει ότι τους έγραψε κατόπιν επιθυμία τους, και οι επιστολές του είχαν παραποιηθεί «από τους αποστόλους του διαβόλου». «Δεν είναι να απορεί κανείς τότε», παρατηρεί, «ότι κάποιος τόλμησαν να παραποιήσουν τα λόγια του ίδιου μας του Κυρίου, όταν έχουν συνωμοτήσει να ακρωτηριάσουν τις δικές μου ταπεινές προσπάθειες».

• 8.Προς Χρυσοφοραν: Είναι ιδιωτική. Απευθύνεται σε γυναίκα την οποία νουθετεί προς την πνευματική ζωή

Οι επτά πρώτες χαρακτηρίσθηκαν καθολικές λόγω του κύρους τους, του περιεχομένου τους και της ευρείας αποδοχής τους.

Πηγές

• Στυλιανός Παπαδόπουλος: Πατρολογία, τόμ.Α΄, εκδ. Παρουσία, Αθήνα 1997, σσ. 267-270
• Παναγιώτης Χρήστου: Πατρολογία, τόμ.Β΄, εκδ. Κυρομάνος, Θεσσαλονίκη 2005, σσ. 658-660