Δορκάδιον του Σκοπόλι
Το Δορκάδιον[1] του Σκοπόλι (Dorcadion scopolii) είναι κολεόπτερο από την οικογένεια Cerambycidae και την υποοικογένεια Lamiinae. Το γένος Dorcadion σύμφωνα με μερικούς ειδικούς σήμερα διαιρείται σε διάφορα γένη, και τότε το «Δορκάδιον του Σκοπόλι» είναι συνώνυμο με το Πεδεστρεδορκάδιον του Σκοπόλι (Pedestredorcadion scopolii).
| Δορκάδιον του Σκοπόλι Dorcadion scopolii | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Δορκάδιον του Σκοπόλι
Dorcadion scopolii | ||||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Διώνυμο | ||||||||||||||||
| Dorcadion (Pedestredorcadion) scopolii (Δορκάδιον (Πεδεστρεδορκάδιον) του Σκοπόλι) Herbst, 1784 |
Από το γένος Πεδεστρεδορκάδιον του Σκοπόλι αναφέρονται στην Ευρώπη πάνω από 90 διάφορα είδη,[2] από τα οποία στην Ελλάδα συναντούμε πάνω από 60 είδη (aeginasum, (albosuturale), amphissae, arcadium, arenaroides, atritarse, atticum, borisi, bravardi, breuningi, buresi, chrysochroum, corcyricum, divisum, emgei, epirensi, equestre, (etruscum), eugeniae, ferruginipes, funestum, gallipolitanum, granigerum, heldreichii, insulare, joanninae, kozanii, krueperi, kykladicum, lamiae, lianokladii, lineatocolle, ljubetense, lugubre, margheritae, meschniggi, minutum, nemeense, obenbergeri, olympicola, ossae, parnassi, peloponnesicum, pilosellum, pilosipenne, pindicum, pseudolineatocolle, pseudolugubre, regulare, sapkaianum, scopolii, (septemlineatum), stephaniae, subjunctum, taborkyi, tassii, tauricum, taygetanum, thessalicum, tuleskovi, veluchense, veluchianum, wewalkai, xerophilum, zanteanum). Αυτός ο μεγάλος αριθμός ειδών οφείλεται στο γεγονός, πως τα έντομα αυτά δεν μπορούν να πετούν και απομονωμένα στις διάφορες γεωγραφικές περιοχές όπως στα όρη ή στα νησιά εξελίχτηκαν διαφορετικά και έγιναν ενδημικά με μικρές περιοχές εξαπλώσεως. Αυτό γίνεται ορατό και από μερικά ονόματα, όπως πίντικουμ, ταϋγκετάνουμ, τάσσιι, τεσσάλικουμ, παρνάσσι, άττικουμ κ.α. Βέβαια τα είδη μοιάζουν πολύ μεταξύ τους και πολλές φορές μπορούν να ξεχωριστούν μόνο με την εξέταση των γεννητικών οργάνων τους.
Χαρακτηριστικά του ακμαίου Επεξεργασία
Το κολεόπτερο αποκτά μήκος από μόνο 10 έως 13 χιλιοστόμετρα. Το σώμα είναι μαύρο, αλλά σκεπασμένο από πολύ κοντό σκούρο και άσπρο τρίχωμα . Για αυτό το λόγο φαίνεται ως χρώμα «ζέβρα». Η μεσαία άσπρη ή κιτρινωπή κρεμ λωρίδα ξεκινάει στο κεφάλι και διατρέχει το πρόνωτο και τη ραφή των ελύτρων κατά μήκος. Βλέποντας από πάνω διακρίνουμε άλλες δυο λωρίδες σε κάθε έλυτρο. Η εσωτερική λωρίδα τρέχει παράλληλα στη ραφή, η έξω λωρίδα είναι λίγο κυρτή και ακολουθεί την οπτική πλευρική άκρη των ελύτρων, όπως φαίνονται από πάνω. Οι αληθινές πλευρικές άκρες των ελύτρων βρίσκονται πια στην κάτω πλευρά του σώματος. Είναι επίσης άσπρες, αλλά οι σχετικές λωρίδες φαίνονται μόνο από την πλευρά (Εικ. 1).
Τα στοματικά μόρια δείχνουν όρθια προς τα κάτω. Οι παχιές κεραίες είναι νηματοειδείς και συνίστανται από ένδεκα άρθρα. Όπως κατά κανόνα στα Cerambycidae το δεύτερο άρθρο είναι αρκετά μικρό. Το τρίτο άρθρο της κεραίας είναι μικρότερο από το πρώτο (Εικ. 2 ). Τα ακόλουθα άρθρα των κεραιών γίνονται όλο και πιο στενά. Στα θηλυκά οι κεραίες δεν φτάνουν το μισό των ελύτρων, στα αρσενικά είναι λίγο μακρύτερες. Οι οφθαλμοί είναι νεφροειδείς και περιλαμβάνουν την βάση των κεραιών από πίσω. Στην κορυφή του κεφαλιού οι άκρες των οφθαλμών (πράσινο βέλος στην Εικ. 4) είναι πιο κοντά η μία από την άλλη, παρά οι βάσεις των κεραιών. Η πρώτη πλάκα της κεφαλικής κάψας, ο κλυπαίος ( Εικ. 4 δεξιά κόκκινο), θολώνεται προς τα μπροστά και δεν βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τη βάση της άνω γνάθου (Εικ. 4, δεξιά κίτρινο), αλλά πιο μπροστά.
Το πρόνωτο έχει από ένα ισχυρό αγκάθι σε κάθε πλευρά του. Τα έλυτρα συμφύονται μεταξύ τους. Τα πόδια είναι ισχυρά. Οι ταρσοί είναι ψευδοτετραμερείς, καθώς το ένα από τα πέντε ταρσομερή είναι τόσο μικρό, που διακρίνεται δύσκολα. Το τρίτο ταρσομερές είναι σχισμένο, και το τέταρτο ταρσομερές είναι κρυμμένο σε αυτό το σχίσιμο.
 Εικ.1: Πλευρική όψη  Εικ.2: Από μπροστά  Εικ.3: Από κάτω |
 Εικ.4: Κεφάλι, δεξιά κατά μέρος χρωματισμένο κίτρινο: άνω γνάθος μπλε: άνω χείλος κόκκινο: κλυπαίος πράσινο βέλος: άκρη του οφθαλμού |
Βιολογία Επεξεργασία
Η προνύμφη αναπτύσσεται στο έδαφος. Τα έντομα αυτά, τρώνε τις ρίζες διάφορων αγρωστοειδών και άλλων ποωδών φυτών. Ο βιολογικός κύκλος διαρκεί ένα χρόνο. Τα ακμαία γίνονται ορατά κατά την άνοιξη. Κινούνται σε ανοικτές περιοχές στο έδαφος.
Γεωγραφική εξάπλωση Επεξεργασία
Ο χώρος διαμονής του Δορκάδιον του Σκοπόλι είναι πολύ μεγαλύτερος απ´ότι στα περισσότερα άλλα είδη του γένους. Περιορίζεται όμως στην Ανατολική Ευρώπη και την ανατολική Νότια Ευρώπη. Τα βόρεια σύνορα του χώρου διαμονής διατρέχουν την Τσεχία, τη Σλοβακία, και την Ουκρανία. Τα δυτικά σύνορα βρίσκονται στην Ουγγαρία, την Κροατία και τη Σλοβενία. Στη Νότια Ευρώπη συναντάμε το είδος στην Ελλάδα και τις βόρειες γειτονικές χώρες της με εξαίρεση την Αλβανία. [3]
Πηγές Επεξεργασία
- H. Freude, K. W. Harde, G. A. Lohse: Die Käfer Mitteleuropas, Bd. 9. Spektrum Akademischer Verlag in Elsevier, München 1966, ISBN 3-827-40683-8
- Adolf Horion: Faunistik der mitteleuropäischen Käfer, Bd. XII. Überlingen-Bodensee 1974
- ↑ Βικιλεξικό: δορκάς
- ↑ «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του γένους Pedestredorcadion». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2010.
- ↑ Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους Pedestredorcadion scopolii[νεκρός σύνδεσμος]