Δυτική Νορβηγία
Η Δυτική Νορβηγία (νορβηγικά: Vestlandet, Vest-Norge, Vest-Noreg) είναι ένα από τα πέντε διαμερίσματα της Νορβηγίας και περιλαμβάνει τρείς επαρχίες στο νοτιοανατολικό τμήμα της Νορβηγίας. Η περιοχή έχει πληθυσμό περίπου 1,3 εκατομμύρια κατοίκους.
| Δυτική Νορβηγία | |
|---|---|
.svg) | |
| Χώρα | Νορβηγία |
| Διοικητική υπαγωγή | Νορβηγία |
| Έκταση | 58.582 km² |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 60°53′16″N 6°43′25″E |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος |
| δεδομένα () | |
Η μεγαλύτερη πόλη είναι το Μπέργκεν και δεύτερη το Σταβάνγκερ. Από παλιά στη Δυτική Νορβηγία περιλαμβάνονταν οι περιοχές Άγκντερ, Βεστ Τέλεμαρκ, Χάλινγκνταλ, Βάλντρες και τα βόρεια τμήματα του Γκούντμπραντσνταλ. [1][2]
Η Δυτική Νορβηγία, όπως και άλλες περιοχές της Νορβηγίας, μοιράζεται κοινή ιστορία με τη Δανία, τις Νήσους Φερόες και την Ισλανδία και σε μικρότερο βαθμό με την Ολλανδία και τη Βρετανία. Για παράδειγμα το ισλανδικό άλογο είναι στενός συγγενής με το άλογο των Φιορδ και τόσο η φεροϊκή όσο και η ισλανδική γλώσσα βασίζονται στην αρχαία δυτική νορδική.
Την αρχαία σκανδιναβική εποχή άνθρωποι από τη Δυτική Νορβηγία εποίκισαν τα Δυτικά Νησιά του Βόρειου Ατλαντικού, το ίδιο και τις Ορκάδες, τα Σέτλαντ, τις Νήσους Φερόες και την Ισλανδία. Κατά την εποχή των Βίκινγκ εποικίσθηκαν και οι Εβρίδες, το Μαν και η κυρίως Ιρλανδία.
Στις αρχές των νεότερων χρόνων σημειώθηκε μεγάλη μετανάστευση από τη Δυτική Νορβηγία προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και, σε μικρότερο βαθμό, στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι Ισλανδοί και οι κάτοικοι των Νήσων Φερόες, και πολλοί των Βρετανικών Νησιών, είναι απόγονοι των Σκανδιναβών και των Βίκινγκ που μετανάστευσαν από τη Δυτική Νορβηγία κατά την περίοδο 793–1066 μ.Χ. Από την άλλη χιλιάδες Δυτικονορβηγοί είναι απόγονοι Ολλανδών και Γερμανών εμπόρων που έφθασαν το 16ο και το 17ο αιώνα, ειδικά στο Μπέργκεν.
Η Δυτική Νορβηγία έχει τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας και εγκληματικότητας, τους λιγότερους άπορους και την πιο καινοτόμο οικονομία στη χώρα. Θεωρείται γενικά ως η καλύτερα λειτουργούσα περιοχή της Νορβηγίας [3].
Ιστορία Επεξεργασία
Αρχαία ιστορία Επεξεργασία
Η ιστορία της Νορβηγίας αρχίζει στις δυτικές ακτές, ιδιαίτερα στο Ρόγκαλαντ. Οι ανασκαφές και η τέχνη των βράχων μας φανερώνουν ότι η πρώτη εγκατάσταση ανθρώπων στη Νορβηγία έγινε στο Ρόγκαλαντ, όταν οι πάγοι υποχώρησαν μετά την τελευταία Εποχή των Παγετώνων, περίπου πριν από 10.000 χρόνια. Υπάρχουν πολλά τεχνουργήματα από τη Λίθινη Εποχή στο Ρόγκαλαντ. Τα παλαιότερα ίχνη ανθρώπων βρίσκονται σε έναν οικισμό στο Γκάλτα του νησιού Ρένεσεϊ, κοντά στον τερματικό σταθμό των πορθμείων Moρτάβικα και Βίστα στο Ράνταμπεργκ. Στην αρχή είναι βέβαιο ότι γίνονταν σύντομες επισκέψεις από ανθρώπους από το νότο που κυνηγούσαν κατά μήκος των ακτών. Θεωρείται ότι αυτοί ήρθαν από τη Ντόγκερλαντ, την περιοχή της Βόρειας Θάλασσας μεταξύ Δανίας και Αγγλίας, που πλημμύρισε όταν οι πάγοι υποχώρησαν και η στάθμη της θάλασσας ανέβηκε. Οι άνθρωποι που ζούσαν ήδη εκεί αναγκάστηκαν να αναζητήσουν μια νέα χώρα. Κάποιοι στράφηκαν πάλι προς τα νότια, ενώ μερικοί πέρασαν τη Νορβηγική Τάφρο (που περιβάλλει τις νότιες ακτές της Νορβηγίας από το Όσλο μέχρι 200 χλμ. βορείως του Μπέργκεν και ήταν πολύ μικρότερη από ότι σήμερα) κυνηγώντας ελάφια και αναζητώντας μια νέα χώρα.
Εποχή των Βίκινγκ Επεξεργασία
Η περιοχή περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της έκτασης του παλιού Γκούλατινγκ (νομοθετική συνέλευση), που ιδρύθηκε γύρω στο έτος 900. Ο Νόμος του Γκούλατινγκ διαίρεσε τη χώρα στις Δυτικές κομητείες, που αποτελούντο από τα πρώην småkongedømmene, που υπήρχαν στην περιοχή πριν από την ενοποίηση του 800. Αυτές ήταν οι Sunnmørafylke (σημ. Σούνμερε), Firda (Φιόρντανε), Sygna (Σογκν), Hordafylke (Χόρνταλαντ), Rygjafylke (Ρόγκαλαντ) και Egdafylke (Αγκντερ)
Πριν από το 1000 είχε εισαχθεί και χρησιμοποιείτο ο σίδηρος στη γεωργία αλλά υπήρχε ανεπάρκεια καλλιεργήσιμης γης. Την ίδια περίοδο η δύναμη των βασιλέων αυξήθηκε και τα μεγάλα φορολογικά βάρη έκαναν πολλούς να αναζητήσουν ελευθερία και περιουσία στο εξωτερικό. Πολλοί μετανάστευσαν και η λεηλασία έγινε μια εναλλακτική πηγή εισοδήματος. Τα αποτελεσματικά σκάφη και όπλα κατέστησαν τους Βίκινγκ επίφοβους μεταξύ των Χριστιανών Ευρωπαίων της εποχής. Αλλά οι εικόνες των Βίκινγκ ως αιμοδιψών ληστές δεν είναι πάντοτε αντιπροσωπευτικές. Οι Βίκινγκ συμμετείχαν σε πλούσιο εμπόριο, όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά επίσης και στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και στο Χαλιφάτο της Βαγδάτης.
Από παλιά η Εποχή των Βίκινγκ θεωρείται ότι αρχίζει με την επίθεσή τους στο Λίντισφαρν της Αγγλίας το 793, όταν πραγματικά άφησαν το σημάδι τους στην Ευρωπαϊκή ιστορία. Η εποχή τελειώνει με τη Μάχη του Στάμφορντ Μπριτζ το 1066. Η ναυτική επιδεξιότητα και η ταξιδιωτική φύση των Βίκινγκ είχαν ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη νέων περιοχών. Νορβηγοί έποικοι ταξίδεψαν στη Βόρεια Θάλασσα δυτικά προς την Ισλανδία, τις Νήσους Φερόες, τη Γροιλανδία, τα Σέτλαντ, τις Ορκάδες, τη Νήσο του Μαν και τις Εβρίδες. Οικισμοί ιδρύθηκαν στις νοτιοανατολικές ακτές της Ιρλανδίας, όπως στο Δουβλίνο, το Ουότερφορντ και το Ουέξφορντ. Νορβηγοί εγκαταστάθηκαν κατά μήκος της βορειοδυτικής περιοχής της Αγγλίας, κυρίως στην περιοχή της σημερινής Κάμπρια. Νορβηγοί Βίκινγκ ανακάλυψαν επίσης τη Βίνλαντ, τη σημερινή Αμερική, πολύ πριν από το Χριστόφορο Κολόμβο.
Εκχριστιανισμός Επεξεργασία
Ο Χριστιανισμός (Καθολικισμός) έγινε η επικρατούσα θρησκεία στη Νορβηγία τον 11ο αιώνα, αλλά ήταν πιθανώς γνωστός στους Νορβηγούς ήδη από ον 7ο αιώνα.
Ενώ η Ανατολική Νορβηγία προσηλυτίσθηκε στο Χριστιανισμό από ιεραπόστολους και μοναχούς από τη Γερμανία και τη Φρίσλαντ, στη Δυτική Νορβηγία αυτό έγινε κυρίως από Αγγλους, Σκωτσέζους, Ιρλανδούς και Βίκινγκ, που είχαν ήδη προσηλυτισθεί στο Χριστιανισμό. Ο Σκανδιναβικός παγανισμός υπήρχε σε ορισμένες περιοχές της Δυτικής Νορβηγίας μέχρι να αντικατασταθεί πλήρως από το Χριστιανισμό το 13ο αιώνα. Οι παράκτιες περιοχές ήταν οι πρώτες που δέχθηκαν τη νέα θρησκεία και στη συνέχεια η ενδοχώρα.
Μετανάστευση στην Ισλανδία Επεξεργασία
Η κύρια πηγή πληροφοριών για την περίοδο εποικισμού της Ισλανδίας είναι το Βιβλίο των Οικισμών (Landnameabók), που γράφτηκε το 12ο αιώνα και δίνει λεπτομερή περιγραφή των πρώτων εποίκων. Σύμφωνα με αυτό οι ναυτικοί της Δυτικής Νορβηγίας ανακάλυψαν τυχαία τη χώρα. Αμέσως μετά από αυτό έγιναν μερικά εξερευνητικά ταξίδια και στη συνέχεια άρχισε ο εποικισμός. Λέγεται ότι ο πρώτος έποικος ήταν ο Ίνγκολφουρ Άρναρσον. Ήταν φύλαρχος από τη Νορβηγία, που έφτασε στην Ισλανδία με την οικογένειά του και εξαρτώμενους από αυτόν το 874. Δημιούργησε το αγρόκτημά του στο Ρέικιαβικ, τη θέση της σημερινής πρωτεύουσας. Κατά τα επόμενα 60 περίπου χρόνια εγκαταστάθηκαν στη χώρα Βίκινγκ έποικοι από τη Σκανδιναβία αλλά και από τις Νορβηγικές αποικίες των Βρετανικών Νησιών - Ιρλανδίας, Σκωτίας και των νησιών της. Υπήρξε επομένως ένα κελτικό στοιχείο μεταξύ των πρώτων κατοίκων. Ο εποικισμός της Ισλανδίας μπορεί επίσης να ειδωθεί στο πλαίσιο της γενικής επέκτασης των Βίκινγκ αυτή την εποχή, που εύλογα συνδέεται με τις πληθυσμιακές πιέσεις στη Δυτική Νορβηγία και την αυξανόμενη σπανιότητα της γεωργικής γης.
Έχει αφήσει έτσι λίγα ίχνη στα αρχαιολογικά ευρήματα, ούτε έχει συνεισφέρει περισσότερο από λίγες λέξεις στην Ισλανδική γλώσσα, που ήταν μια Σκανδιναβική διάλεκτος, λίγο πολύ ταυτόσημη με τη Νορδική της εποχής των Βίκινγκ, που ομιλείτο στη Δυτική Νορβηγία, στις Νήσους Φερόες, στα Σέτλαντ, τις Ορκάδες κ.λπ. Σήμερα υπολογίζεται ότι το 60% του Ισλανδικού πληθυσμού είναι απόγονοι ανθρώπων από τη Δυτική Νορβηγία[4].
Μετανάστευση στην Αμερική Επεξεργασία
Επί έναν αιώνα η μετανάστευση ήταν κεντρική πτυχή της ιστορίας της Νορβηγίας και περισσότεροι από 800.000 Νορβηγοί μετανάστευσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η πρώτη οργανωμένη ομάδα μεταναστών έφυγε από το Σταβάνγκερ με το καΐκι Restoration στις 4 Ιουλίου 1825. Το 1837 έφυγε από το Μπέργκεν το Ægir, το πρώτο πλοίο με μετανάστες από το Χόρνταλαντ.
Το Κέντρο Μετανάστευσης της Δυτικής Νορβηγίας είναι ένας τόπος μνήμης για όσους έφυγαν και για τους απογόνους τους. Τα μεταναστευτικά αρχεία περιλαμβάνουν τώρα 96.000 ονόματα μεταναστών από τις δύο επαρχίες, Χόρνταλαντ και Σόγκν ογκ Φιόρντανε ως το 1924. Αυτό κατέστη δυνατό χάρη στο πολύχρονο έργο του Γιαν Σιούρσεν, που έχει επίσης συλλέξει βιβλία και άλλες εκδόσεις, εικόνες και αντικείμενα που σχετίζονται με Νορβηγούς μετανάστες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δώρισε επίσημα τις συλλογές του στο Κέντρο Μετανάστευσης κατά το άνοιγμα του το 1997. Το Κέντρο συνεχίζει να δέχεται εκδόσεις και αντικείμενα για τη συλλογή του. Μέσω του Διαδικτύου μποπρούμε να συνδεθούμε με τα εθνικά ψηφιακά αρχεία των μεταναστών από τη Νορβηγία προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, που έχουν αναπτυχθεί από το Πανεπιστήμιο και τα Δημόσια Αρχεία του Μπέργκεν. Η Εκκλησία των Αποδήμων του Κέντρου ήταν αρχικά η Λουθηρανική Εκκλησία του Μπράμπτον της Βόρειας Ντακότα, που χτίστηκε από Νορβηγούς μετανάστες στο τέλος του 19ου αιώνα. Η ενορία του Μπράμπτον ιδρύθηκε την 1η Ιουλίου 1908 και στις 22 Ιουνίου 1996 δώρισε την πλήρως επιπλωμένη εκκλησία της στο Κέντρο Μετανάστευσης. Διαλύθηκε, μεταφέρθηκε στο Σλέτα του Χόρνταλαντ και ανακατασκευάστηκε εκεί από εθελοντές από το Ράντεϊ. Η εκκλησία επανεγκαινιάστηκε από τον Επίσκοπο του Μπιέργκβιν, Ολε Ντάνχολτ Χάγκεσεθερ, στις 6 Ιουλίου 1997. [5]
Γεωγραφία Επεξεργασία
Η Δυτική Νορβηγία είναι η τρίτη μεγαλύτερη υπερπεριφέρεια της Νορβηγίας. Καλύπτει έκταση 58.582 km2.
Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Νήσοι Φερόες βρίσκονται στα δυτικά της, ενώ η Δανία βρίσκεται νότια του νότιου άκρου της. Η Δυτική Νορβηγία απέχει 675 χιλιόμετρα από τις Νήσους Φερόες, ενώ το Ουνστ των Νήσων Σέτλαντ απέχει περίπου 300 χιλιόμετρα. Η Δυτική Νορβηγία έχει μήκος ακτών 26.592 χλμ.
Το νότιο τμήμα της περιοχής ονομάζεται Γέρεν. Είναι μια από τις μεγαλύτερες γεωργικές περιοχές στη Νορβηγία. Τα αγροκτήματα στις άλλες περιοχές της Δυτικής Νορβηγίας είναι συνήθως μικρά. Η συνολική έκταση της γεωργικής γης στη Δυτική Νορβηγία είναι 2.650 τετραγωνικά χιλιόμετρα, δηλαδή το 5,3% της συνολικής της έκτασης.
Η Δυτική Νορβηγία είναι ιδιαίτερα ορεινή. Σε λιγότερο από 10 χιλιόμετρα από το Σόγκνεφιορδ υπάρχουν κορυφές ύψους άνω των 2000 μέτρων. Το υψηλότερο σημείο είναι το Στόρε Σκαγκάστελσιντ (επίσης γνωστό ως Στόρεν), που έχει ύψος 2.405 μέτρα. Αποτελεί μέρος της οροσειράς Χουρούνγκανε. Η κορυφή αυτή είναι δημοφιλής προορισμός για τους ορειβάτες αλλά είναι αρκετά δύσκολη. Πρώτος ανέβηκε εκεί ο Ουίλιαμ Σέσιλ Σλίνγκσμπι στις 21 Ιουλίου 1876. Υπάρχουν διάφορες διαδρομές, με πιο δημοφιλή τη Heftye's renne. Μια άλλη δημοφιλής διαδρομή ανάβασης είναι η Andrew's renne, που πρώτοι ακολούθησαν ο Α. Γ. Αντριους και η ομάδα του το 1899. Το Στόρε Σκαγκάστελσιντ και η ορειβασία του τέλους του 19ου αιώνα στη Νορβηγία συνδέονται παραδοσιακά με το ιστορικό ξενοδοχείο Τούρταγκρε.
Υπάρχουν πολλά φιόρδ στη Δυτική Νορβηγία: το Χάρντανγκερφιορδ, το Μπονκαφιορδ και το Σόγκνεφιορδ είναι τα μεγαλύτερα. Το Σόγκνεφιορδ είναι το μεγαλύτερο φιόρδ στη Νορβηγία και το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο μετά το Σκόρεσμπι Σουντ στη Γροιλανδία. Βρίσκεται στο Σογκν ογκ Φιόρντανε και εισέρχεται στην ενδοχώρα σε μήκος 205 χλμ. μέχρι το μικρό χωριό Σκγιόλντεν.
Διαθέτοντας το πιο θεαματικό φιόρδ και ορεινό τοπίο στη Νορβηγία, η περιοχή υπήρξε μέκκα του τουρισμού για αιώνες. Εκτός από την πεδιάδα Γέρεν που βρίσκεται στο νότιο άκρο της, η Δυτική Νορβηγία είναι ορεινή, με τα Ορη Γιοτουνχέιμεν και το Οροπέδιο Χάρντανγκερ να είναι οι υψηλότερες περιοχές. Ο Παγετώνας Γιόστενταλς, ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη, βρίσκεται στο βόρειο-κεντρικό τμήμα της περιοχής, ενώ το Παγοκάλυμμα Χάρντανγκερ (Hardangerjøkulen) και ο Παγετώνας Φολγκεφόνα είναι μικρότερες εκτάσεις πάγου στο νότο. Το μεγαλύτερο φιορδ της Νορβηγίας, το Σόγκνεφιορδ (205 χλμ.), που βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα της, χωρίζει σχεδόν στα δύο τη Δυτική Νορβηγία. Νοτιότερα το Χάρντανγκερφιορδ εισέρχεται στην ενδοχώρα σε μήκος 179 χλμ. Στα φιορδ εκβάλλουν πολλοί καταρράκτες, με τους Σιβ Σίστρε (Επτά Αδελφές), Φαράγγι Τόκα και Βερινγκσφόσεν μεταξύ των πιο όμορφων και πιο γνωστών. Η απότομη ακτογραμμή προστατεύεται από χιλιάδες παράκτια νησιά σε σχεδόν συνεχή γραμμή.
Φυσική γεωγραφία Επεξεργασία
Οι ποταμοί που έρρεαν προς τα δυτικά αποκτούσαν τεράστια διαβρωτική δύναμη. Ακολουθώντας γραμμές ρηγματώσεων που αποκάλυπταν αδυναμίες στο φλοιό της Γης, έσκαψαν βαθιά φαράγγια που κατέληγαν στις οδοντωτές ακτές. Στα ανατολικά το έδαφος είχε ηπιότερες κλίσεις και σχηματίσθηκαν πιο φαρδειές κοιλάδες. Κατά τη διάρκεια επαναλαμβανόμενων περιόδων παγετοποίησης τη Μεγάλη Εποχή των Παγετώνων της τεταρτογενούς περιόδου (δηλαδή, τα τελευταία 2,6 εκατομμύρια χρόνια) η καθαριστική δράση των παγετώνων, που έγλειφαν τις κοιλάδες σχήματος V που ήταν τότε μέρος του τοπίου, δημιούργησαν το μαγευτικό σχήμα U των βυθισμένων φιόρδ, που σήμερα ομορφαίνουν τις δυτικές ακτές της Νορβηγίας. Τεράστιες μάζες χώματος, αμμοχάλικου και πέτρας μεταφέρθηκαν επίσης από την ενέργεια των παγετώνων μέχρι τη σημερινή Δανία και τη Βόρεια Γερμανία. Το γεωλογικό υπόβαθρο του περίπου 40% της περιοχής, καθαρίστηκε και λειάνθηκε από τις κινήσεις αυτών των υλικών.
Από το νοτιότερο σημείο ένα διογκωμένο συγκρότημα οροσειρών, που συλλογικά ονομάζονται Langfjellene, εκτείνεται προς το βορρά χωρίζοντας την Ανατολική Νορβηγία, ή Έστλαντετ, από τη Δυτική. Η στενή παράκτια ζώνη της δεύτερης έχει πολλά νησιά, και φιόρδ με απότομα τοιχώματα κόβουν βαθιά την ορεινή ενδοχώρα. Κύρια εξαίρεση είναι η ευρεία πεδιάδα Γέρεν, νότια του Σταβάνγκερ.
Οι παγετώνες και άλλες δυνάμεις κατέφαγαν την επιφάνεια και δημιούργησαν πυκνές αποθέσεις ψαμμιτών, κροκαλοπαγών πετρωμάτων και ασβεστόλιθου, γνωστών ως σπαραγμιτών. Σχηματίστηκαν επίσης πολλές εκτεταμένες περιοχές, των οποίων το ανάγλυφο έχει διαβρωθεί σε μεγάλο βαθμό. Μεταξύ των υπολειμμάτων αυτών είναι το Οροπέδιο Χάρντανγκερ - 1.100 μ. πάνω από τη θάλασσα - το μεγαλύτερο ορεινό οροπέδιο της Ευρώπης, που καλύπτει περίπου 6.500 τετ. χλμ.
Γεωλογία Επεξεργασία
Τα φιόρδ της Δυτικής Νορβηγίας σχηματίστηκαν σε συνδυασμό με την προς ανατολάς κλίση του μεγαλύτερου μέρους της Νορβηγίας κατά την Καινοζωική ανύψωση των Σκανδιναβικών βουνών. Αυτή η ανύψωση, που συνέβη πολύ πριν από τους παγετώνες της Τεταρτογενούς, επέτρεψε στα ποτάμια να διαβρώσουν βαθιά το ανάγλυφο. [6][7] Μια μελέτη του Σόγκνεφιόρδ υποστηρίζει ότι η διάβρωση από τους ποταμούς και τους παγετώνες, που δημιούργησε τα φιόρδ, έχει ακολουθήσει τεκτονικές αδυναμίες του γήινου φλοιού.[8]
Οι διαδικασίες αποπαγετοποίησης των περιοχών του Μπέργκεν και του Νόρντφιορδ-Σούνμερε στη Δυτική Νορβηγία έχουν περιγραφεί και συσχετισθεί. Στην περιοχή του Μπέργκεν οι ακτές πρώτα αποπαγετοποιήθηκαν πριν από 12.600 χρόνια, με μια ακόλουθη επανεμφάνιση (παγετώνων) στη Βόρεια Θάλασσα πριν από 12.200 χρόνια. Αργότερα οι πάγοι της ενδοχώρας υποχώρησαν τουλάχιστον 50 χιλιόμετρα, αλλά σχεδόν έφτασαν στη θάλασσα πάλι κατά τη νέα παγετοποίηση, που τελείωσε ριν από 10.000 χρόνια. Το Σούνμερε ήταν χωρίς πάγο το μεσοδιάστημα πριν από 28.000-38.000 χρόνια. Αργότερα οι πάγοι της ενδοχώρας έφτασαν στη θάλασσα. Η τελική αποπαγετοποίηση είναι δύσκολα χρονολογίσιμη στο Σούνμερε, ενώ νοτιότερα στο Nόρντφιορδ ξεκίνησε πριν από 12.300 χρόνια, ακολουθούμενη από μια σημαντική υποχώρηση. Κατά την τελευταία παγετοποίηση δεν σημειώθηκε μεγάλη επανεμφάνιση των πάγων της ενδοχώρας. Ωστόσο στην περιοχή Νόρντφιορδ-Σούνμερε πολλοί τοπικοί παγετώνες σχηματίστηκαν αυτή την περίοδο έξω από τους πάγους της ενδοχώρας. Λιμναία ιζήματα εκτός ενός τέτοιου κυκλικού παγετώνα έχουν διατρηθεί και χρονολογηθεί, αποδεικνύοντας ότι ο παγετώνας δεν υπήρχε πριν από 12.300-11.000 χρόνια. και ότι σχηματίστηκε και εξαφανίστηκε στο χρονικό διάστημα πριν από 11.000-10.000 χρόνια. Ο ρυθμός διάβρωσης του κυκλικού παγετώνα ήταν 0,9 mm / έτος.
Χλωρίδα και πανίδα Επεξεργασία
Η Δυτική Νορβηγία έχει παρόμοια χλωρίδα και πανίδα με την υπόλοιπη Νορβηγία, αλλά υπάρχουν μερικές σημαντικές διαφορές. Ενώ εδώ βρίσκονται σχεδόν όλα τα κόκκινα ελάφια της Νορβηγίας, υπάρχουν ελάχιστες άλκες. Οι τάρανδοι είναι συνηθισμένο θέαμα στο Χαρντανγκέρβιντα και σε άλλες μεγάλες ορεινές περιοχές. Το σύνολο του Χαρντανγκέρβιντα είναι πάνω από τη γραμμή βλάστησης των δέντρων. Το αλπικό κλίμα του σημαίνει ότι πολλά είδη ζώων και φυτών της Αρκτικής βρίσκονται εδώ, νοτιότερα από οπουδήποτε αλλού στην Ευρώπη. Τα άγρια κοπάδια του ταράνδων είναι από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, με περίπου 15.000 ζώα καταγγεγραμμένα το 1996 και περίπου 8.000 το 2008. Μεταναστεύουν κατά μήκος του οροπεδίου κατά τη διάρκεια του έτους, κινούμενα από τα χειμερινά τους βοσκοτόπια στην ανατολική πλευρά του Χαρντανγκέρβιντα, όπου βόσκουν στους λειχήνες, στις περιοχές αναπαραγωγής τους στην πιο γόνιμη δυτική πλευρά του οροπεδίου.
Πριν από 30.000 χρόνια οι παγετώνες κάλυπταν τεράστιες εκτάσεις του Βόρειου Ημισφαιρίου. Δεδομένου ότι τόσο πολύ νερό ήταν παγιδευμένο στη γη, με τη μορφή παγετώδους πάγου, η θάλασσα βρισκόταν 120 μέτρα κάτω από το σημερινό επίπεδο. Αυτό σήμαινε ότι η Βόρεια Θάλασσα ήταν ξηρά, μια άδενδρη τούνδρα, με μακρά, ελικοειδή ποτάμια, ατελείωτες εκτάσεις βαλτώδους γης και μεγάλους, αμμώδεις θαμνότοπους. Τα όποια δάση υπήρχαν πολύ νοτιότερα, όπως στη Μεσόγειο και στη Μαύρη Θάλασσα.
Καθώς το κλίμα βελτιωνόταν σιγά-σιγά και η Σκανδιναβική Χερσόνησος ανυψωνόταν από τους πάγους, φυτά και ζώα άρχισαν να εισβάλλουν στο νέο έδαφος. Μόλις υπήρξε ξηρά γη, ρίζωσαν τα πρώτα φυτά και μαζί τους ήρθαν ζώα, πουλιά και έντομα. Τα πρώτα από αυτά ήταν τα ζώα της Αρκτικής, όπως ο άγριος τάρανδος, η αρκτική αλεπού και ο αδηφάγος, που ακολούθησαν τις άκρες των παγετώνων μέχρι τα βουνά. Τα δέντρα ήρθαν αργότερα, συνοδευόμενα από πλούσια χλωρίδα και πανίδα, συμπεριλαμβανομένων της αρκούδας, του μεγάλου ελαφιού, του κουναβιού, της αλεπούς, του λαγού, του κάστορ και της ενυδρίδας.
Αυτή η εισροή έφθασε στο αποκορύφωμά της γύρω στο 3000 π.Χ., όταν το κλίμα βελτιώθηκε σημαντικά, δημιουργώντας τη θερμή μεταπαγετώδη εποχή. Η μέση θερμοκρασία αυξήθηκε κατά 3 βαθμούς. Αυτό μπορεί να μην ακούγεται πολύ, αλλά στα βουνά η γραμμή βλάστησης των δένδρων αυξάνεται περίπου 100 μέτρα για κάθε βαθμό, οπότε οι συνέπειες ήταν θεαματικές. Τα περισσότερα από τα βουνά της Δυτικής Νορβηγίας καλύφθηκαν από πυκνά δάση κωνοφόρων και σημύδων. Οι παγετώνες είχαν λιώσει και εκτεταμένα δάση βελανιδιάς, σαν αυτά που βλέπουμε σήμερα στην Κεντρική Ευρώπη, εξαπλώθηκαν στις χαμηλές εκτάσεις. Η ζωή ήταν δύσκολη για τα ζώα και τα φυτά των ψηλών βουνών, καθώς πιέζονταν προς τις ψηλότερες κορυφές, που εξείχαν σαν νησιά από μια θάλασσα δασών.
Κατά μήκος των δυτικών ακτών ο χειμώνας είναι ήπιος και οι χιονοπτώσεις σπάνιες. Εδώ είναι μια σειρά από φυτά που δεν μπορούν να ανεχθούν τον παγετό, όπως ο υάκινθος, που βρίσκονται μόνο στην Αγγλία, την Ιρλανδία και νοτιότερα. Λίγο πιο μέσα στην ενδοχώρα βρίσκουμε τα είδη που μπορούν να αντέξουν σύντομες περιόδους παγετού και χιονιού το χειμώνα. Αυτά βρίσκονται τόσο λίγο βορειότερα, όσο και στα φιόρδ. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο ελαιόπρινος, που στη Νορβηγία αναπτύσσεται μόνο στα νοτιοδυτικά.
Κλίμα Επεξεργασία
Η Δυτική Νορβηγία είναι μία από τις πιο υγρές περιοχές της Ευρώπης, με βροχοπτώσεις στα βουνά κοντά στις ακτές 3.500 mm περίπου ετησίως κατά μέσο όρο και άνω των 5.000 mm στα έτη αιχμής. Στην πόλη του Μπέργκεν η μέση βροχόπτωση είναι 2.250 mm ετησίως. Το υγρό κλίμα οφείλεται εν μέρει στο Ρεύμα του Κόλπου, το οποίο δίνει επίσης στην περιοχή αυτή ηπιότερο χειμώνα από άλλα μέρη της Νορβηγίας, ενώ η βροχή είναι συχνότερη από το χιόνι το χειμώνα.
Τον Ιούνιο ως τις αρχές Αυγούστου είναι η αιχμή του καλοκαιριού. Τότε ο καιρός είναι σταθερότερος και θερμότερος με ηλιόλουστες, μεγάλης διάρκειας και φωτεινές μέρες. Δεν είναι ασυνήθιστο οι θερμοκρασίες να φτάνουν και να ξεπερνούν τους 25 ° C.
Τον Σεπτέμβριο το τοπίο είναι ζωγραφισμένο σε χρυσά χρώματα. Κόκκινα τσαμπιά από μούρα αγριοσορβιάς κρέμονται από γυμνά κλαδιά. Το φθινόπωρο σημαίνει επίσης την εποχή της συγκομιδής κατά μήκος των φιόρδ.
Ο χειμώνας, συνήθως από το Νοέμβριο, μετατρέπει τις ορεινές περιοχές της Δυτικής Νορβηγίας στον παράδεισο των σκιέρ. Ανεμοθύελλες, βροχές και σύννεφα εμφανίζονται κατά μήκος των δυτικών ακτών και οι βροχοπτώσεις είναι συχνές και έντονες. Χάρη στη θερμότητα του Ρεύματος του Κόλπου, τα νορβηγικά φιόρδ έχουν ένα σχετικά ήπιο κλίμα και παραμένουν ουσιαστικά χωρίς παγετό ακόμα και το χειμώνα.
Την άνοιξη τα πιο εκπληκτικά χρώματα ξεπετάγονται για να τιμήσουν τη ζεστασιά του ανερχόμενου ήλιου. Οι οπωρώνες ανθοφόρων οπωροφόρων δέντρων κατά μήκος του Χάρντανγκερφιόρδ το Μάιο αποτελούν παραδεισιακές εικόνες.
Οικονομία Επεξεργασία
Η Δυτική Νορβηγία είναι πολύ πλούσια περιοχή. Παράγει περίπου το 70% του συνολικού Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος της Νορβηγίας - της πλουσιότερης χώρας της Ευρώπης. Σήμερα το Σταβάνγκερ είναι η πρωτεύουσα του πετρελαίου της Νορβηγίας. Πριν από το πετρέλαιο η αλιεία και η γεωργία ήταν οι σημαντικότερες οικονομικές δραστηριότητες στη Δυτική Νορβηγία. Στην περιοχή αντιστοιχούσε το 51% της υδατοκαλλιέργειας και της αλιευτικής παραγωγής της Νορβηγίας [9]. Η Δυτική Νορβηγία με τα Γέρεν, Κάρμεϊ, Βίνταφιορδ, Βος, Σούνφιορδ και Φρένα περιλαμβάνει μια πλούσια γεωργική περιοχή. Οι περιοχές του φιόρδ του Χάρνητανγκερ είναι πιο προστατευμένες, με πλούσιες εκτάσεις με φρούτα, κυρίως μήλα και κεράσια.
Το Σταβάνγκερ είναι η σημαντικότερη βιομηχανική περιοχή της Δυτικής Νορβηγίας. Το Ώλεσουντ έχει πολλές εταιρείες μηχανουργίας και ο κύριος όγκος της βιομηχανίας επίπλων της Νορβηγίας είναι συγκεντρωμένο στις βραχώδεις ακτές του.
Κατά μήκος των ακτών η αλιεία παίζει τον ίδιο ρόλο που αλλού παίζει η δασοκομία. Ταυτόχρονα αποτελεί τη βάση μιας μεγάλης βιομηχανίας επεξεργασίας των αλιευμάτων και προσφέρει εποχική απασχόληση σε πολλούς αγρότες. Από όλους τους ψαράδες μόνο οι μισοί έχουν την αλιεία ως αποκλειστική απασχόληση. Τα περισσότερα πλοία ανήκουν στους ίδιους τους αλιείς, ενώ τα απαραίτητα μέλη του πληρώματος πληρώνονται με ποσοστά του ακαθάριστου εισοδήματος σε συνέχεια μιας μακραίωνης θαλασσινής παράδοσης. Ένα κρίσιμο πρόβλημα είναι πώς να αποτραπεί η εξάντληση των αλιευτικών πόρων διατηρώντας ταυτόχρονα σταθερό τον όγκο της παραγωγής. Περίπου το ήμισυ των αλιευμάτων γίνεται ιχθυάλευρο και ιχθυέλαιο, αλλά μερικά υποβάλλονται σε επεξεργασία για ανθρώπινη κατανάλωση σε εργοστάσια κατάψυξης. Τα εντόσθια ψαριών χρησιμοποιούνται ως ζωοτροφή σε μονάδες εκτροφής βιζόν. Στα βορειοδυτικά η πόλη του Ώλεσουντ ευημερεί από την αλιεία. Η πόλη είναι ένα από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα λιμάνια μπακαλιάρου στον κόσμο.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 η Νορβηγία είχε γίνει ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου παγκοσμίως (μετά τη Σαουδική Αραβία). Η πρώτη εμπορικά σημαντική ανακάλυψη πετρελαίου στην ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα της Νορβηγίας έγινε στο κοίτασμα του Έκοφισκ στη Βόρεια Θάλασσα στα τέλη του 1969, τη στιγμή που οι ξένες πετρελαϊκές εταιρείες ήταν έτοιμες να παραιτηθούν μετά από τέσσερα χρόνια διερευνητικών γεωτρήσεων. Η εντατικοποίηση της εξερεύνησης αύξησε τα αποθέματα ταχύτερα από την παραγωγή. Πάντως στα μέσα της δεκαετίας του 1990 περίπου το ήμισυ των εσόδων από τις εξαγωγές και σχεδόν το ένα δέκατο των κυβερνητικών εσόδων προέρχονταν από τα υπεράκτια πετρέλαιο και φυσικό αέριο και αυτά τα έσοδα συνέχιζαν να αυξάνονται καθώς πλησίαζε το τέλος του αιώνα. Εκτιμήθηκε ότι το υψηλό ποσοστό παραγωγής πετρελαίου θα μπορούσε να διατηρηθεί τουλάχιστον και τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, ενώ το φυσικό αέριο αναμενόταν να αυξηθεί θεαματικά και να διατηρηθεί για πολύ περισσότερο.
Περισσότερο από το ένα τέταρτο της τεράστιας επένδυσης που πραγματοποιήθηκε στις νορβηγικές υπεράκτιες δραστηριότητες από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 κατευθύνθηκε στην ανάπτυξη του κοιτάσματος φυσικού αερίου Τρολ, δυτικά του Μπέργκεν, ενός από τα μεγαλύτερα υπεράκτια που έχουν ανακαλυφθεί. Η ανάπτυξή του κατατάχθηκε ως ένα από τα μεγαλύτερα ενεργειακά έργα στον κόσμο. Με μετατόπιση νερού ενός εκατομμυρίου τόνων και ύψος περίπου 475 μέτρων, η πλατφόρμα Troll A ήταν η ψηλότερη μετακινηθείσα κατασκευή από σκυρόδεμα, όταν ρυμουλκήθηκε το 1995. Οι παραδόσεις φυσικού αερίου από το κοίτασμα Τρολ έκαναν τη Νορβηγία κορυφαία προμηθευτή φυσικού αερίου στην ηπειρωτική Ευρώπη.
Δημογραφικά Επεξεργασία
| Έτος | Πληθ. | ±% |
|---|---|---|
| 1769 | 193.259 | — |
| 1801 | 230.053 | +19.0% |
| 1855 | 392.588 | +70.7% |
| 1900 | 560.765 | +42.8% |
| 1950 | 811.411 | +44.7% |
| 1960 | 887.537 | +9.4% |
| 1970 | 961.676 | +8.4% |
| 1980 | 1.033.902 | +7.5% |
| 1990 | 1.089.763 | +5.4% |
| 2000 | 1.159.176 | +6.4% |
| 2010 | 1.263.464 | +9.0% |
| 2020? | 1.397.393 | +10.6% |
| 2030? | 1.525.853 | +9.2% |
Η Δυτική Νορβηγία είχε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά αύξησης πληθυσμού στη Νορβηγία το 2009, 1,44%, ενώ η χώρα ως σύνολο είχε 1,20%. Ο πληθυσμός της 1 Ιανουαρίου 2010 είναι 1.263.464. Το 37,7% του πληθυσμού ζούσε στο Χόρνταλαντ, το 33,8% στο Ρόγκαλαντ, το 19,8% στο Μέρε ογκ Ρόμσνταλ και το 8,4% στο Σογκν ογκ Φιόρντανε. Το 60% του πληθυσμού είναι κάτω των 40 ετών και το 30% είναι κάτω των 20 ετών. Πολλοί από τους παλαιούς μετανάστες στη Δυτική Νορβηγία ήρθαν από χώρες όπως η Σκωτία, η Αγγλία, η Ολλανδία, η Γερμανία, η Δανία και η Σουηδία, και η Δυτική Νορβηγία εξακολουθεί να είναι η περιοχή της Νορβηγίας που έχει τη μεγαλύτερη μετανάστευση από το Δυτικό κόσμο.
| Ηλικία | 0–14 | 15–64 | 65– | Σύνολο |
|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός[10] | 251,499 | 830,712 | 181,253 | 1,263,464 |
| Ποσοστό (%)[10] | 19.9 | 65.8 | 14.3 | 100 |
| Χώρα καταγωγής |  Νορβηγία
|
Μετανάστες | Ανατολική Ευρώπη | Ασία | Δυτική Ευρώπη | Αφρική | Βόρειες Χώρες | Λατινική Αμερική | Βόρεια Αμερική | Ωκεανία | Σύνολο |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός[11] | 1,148,324 | 115,140 | 35,913 | 33,154 | 16,726 | 11,085 | 10,103 | 5,082 | 2,588 | 489 | 1,263,464 |
Γλώσσα Επεξεργασία
Η Δυτική Νορβηγία διακρίνεται επίσης για την εκτεταμένη χρήση της παραλλαγής Νινόρσκ της Νορβηγικής γλώσσας: Οι περισσότεροι από τους ομιλούντες τη Νινόρσκ στη Νορβηγία (87%) ζουν στη Δυτική Νορβηγία. Παρόλα αυτά η πλειοψηφία των κατοίκων και εδώ (56%) χρησιμοποιεί τη Μποκμάλ (επειδή αυτή επικρατεί στις πόλεις). Στο Σογκν ογκ Φιόρντανε (χωρίς μεγάλες πόλεις) επικρατεί η χρήση της Νινόρσκ (97%) και οι ομιλούντες τη Νινόρσκ είναι επίσης πλειοψηφία στο Μέρε ογκ Ρόμσνταλ (54%). Αλλά στο Χόρνταλαντ και στο Ρόγκαλαντ οι ομιλούντες τη Νινόρσκ είναι μειονότητα (42% και 26%, αντίστοιχα). Το ποσοστό θα ήταν υψηλότερο αν οι αριθμοί εξαιρούσαν τις βόρειες περιοχές του Μέρε ογκ Ρόμσνταλ και τις νότιες περιοχές του Ρόγκαλαντ. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι όλοι οι δήμο στο Σογκν ογκ Φιόρντανε, στο Σούνμορε (εκτός από το Ώλεσουντ), στο Χόρνταλαντ (εκτός από το Μπέργκεν, το Ασκεϊ και το Οντα) και το Ρίφιλκε (εκτός του Στραντ και του Κβίτσεϊ) επέλεξαν τη Νινόρσκ ως επίσημη γραπτή γλώσσα.
Σε πολλές περιπτώσεις η Νινόρσκ μοιάζει περισσότερο με την Ισλανδική παρά με τη Μποκμάλ:
- Μποκμάλ: Jeg kommer fra Norge. Jeg snakker norsk.
- Νινόρσκ: kjem frå Noreg. talar norsk.
- Δανική: Jeg kommer fra Norge. Jeg taler norsk.
- Φεροϊκή: komi frá Noreg. tosi norskt.
- Ισλανδική γλώσσα: Ég kem frá Noregi. Ég tala norsku.
- Αγγλικά: I come from Norway. I speak Norwegian.
- Ελληνικά: Είμαι από τη Νορβηγία. Μιλάω Νορβηγικά
Θρησκεία Επεξεργασία
Ο Χριστιανισμός είναι η μεγαλύτερη θρησκεία. 1.050.559 άτομα είναι μέλη της Εκκλησίας της Νορβηγίας. Υπάρχουν επίσης 55.621 μέλη άλλων χριστιανικών εκκλησιών. Το Ισλάμ έχει 11.655 πιστούς στη Δυτική Νορβηγία, ο Βουδισμός 2.452 και 1.557 είναι από την Μπαχάι Πίστη, Εβραίοι, Σιχ και άλλων σχετικών θρησκειών. Η θρησκεία είναι συνήθως πιο σημαντική για τους κατοίκους από ό,τι στην υπόλοιπη Νορβηγία.
Ζώνη της Βίβλου Επεξεργασία
Το όνομα "Ζώνη της Βίβλου" έχει αποδοθεί από παλιά στο Νότιο και το Δυτικό τμήμα της Νορβηγίας. Η περιοχή που προσδιορίστηκε έτσι περιλάμβανε το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Νορβηγίας, συγκεκριμένα το Ρόγκαλαντ, το Μέρε ογκ Ρόμσνταλ και ορισμένα τμήματα του Χόρνταλαντ. Σαφώς απούσες από αυτή τη ζώνη είναι μεγαλύτερες πόλεις όπως το Μπέργκεν και το Σταβάνγκερ, όπου πολλοί άνθρωποι αυτοπροσδιορίζονται ως άθρησκοι ή με άλλες θρησκείες. Οι περιοχές αυτές αποτελούν προπύργιο του συντηρητικού κλάδου της Εκκλησίας της Νορβηγίας και τα μέλη του συνδέονται συνήθως με την Indremisjonen (Εσωτερική Αποστολή). Υπάρχουν επίσης πολλοί Πεντηκοστιανοί και μέλη των Ελεύθερων Εκκλησιών, αλλά αυτά τα κινήματα εκπροσωπούνται επίσης έντονα στην υπόλοιπη χώρα. Η Ζώνη της Βίβλου στη Νορβηγία συνδέεται παραδοσιακά με την υποστήριξη του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος. Ωστόσο, ειδικά από την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, οι συντηρητικοί χριστιανοί της Ζώνη της Βίβλου, που είναι δυσαρεστημένοι με την πιο φιλελεύθερη εξέλιξη του κόμματος, στρέφονται ολοένα και περισσότερο στο Κόμμα της Προόδου. [14][15]
Πόρπη Επεξεργασία
Διάφορες τοποθεσίες αναφέρονται μερικές φορές ως "Πόρπη της Ζώνης της Βίβλου":
- Το Μπέμλο, μια από τις πρώτες περιοχές της Νορβηγίας που εκχριστιανίστηκαν. Ο Χριστιανισμός έχει ισχυρή επιρροή μεταξύ των κατοίκων και γεννήθηκαν εδώ πολλοί εξέχοντες Νορβηγοί Χριστιανοί, όπως ο προηγούμενος ηγέτης του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος Κνουτ Άριλντ Χάρεϊντε. Μεταξύ του νεότερου πληθυσμού είναι δημοφιλές το Χαρισματικό κίνημα. Πολλές χριστιανικές συγκεντρώσεις έχουν επίσης πραγματοποιηθεί εδώ.
- Το Κβίτσεϊ, ένας δήμος όπου το 28,7% του πληθυσμού ψήφισε υπέρ το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα στις νορβηγικές κοινοβουλευτικές εκλογές του 2009 και έτσι είναι πρώτο κόμμα. Το κόμμα έχει επίσης ένα σημαντικό προπύργιο με ψήφους άνω του 15% στα Μπιέρεκρεϊμ, Μπέμλο, Φέντιε, Φίνεϊ, Φίτγιαρ, Φόρσαντ, Γκίσκε, Γκιέσνταλ, Χιέλμελαντ, Χο, Κάρμεϊ, Λουντ, Σόκνταλ, Στραντ και Τίμε.
Εκπαίδευση Επεξεργασία
Το Μπέργκεν έχει ένα ομώνυμο Πανεπιστήμιο και ένα επίσης ομώνυμο Πανεπιστημιακό Κολέγιο με συνολικά 22.000 σπουδαστές και 3.600 εργαζόμενους [16].
Με περίπου 16.000 σπουδαστές και 3.000 εργαζόμενους, το Πανεπιστήμιο του Μπέργκεν (Νορβηγικά Universitetet i Bergen) είναι το τρίτο μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της Νορβηγίας μετά το Πανεπιστήμιο του Όσλο και το Νορβηγικό Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας. Αν και ιδρύθηκε το 1946 η ακαδημαϊκή δραστηριότητα υπήρχε στο Μουσείο του Μπέργκεν από το 1825. Το ακαδημαϊκό προφίλ του πανεπιστημίου επικεντρώνεται στη θαλάσσια έρευνα και τη συνεργασία με τις αναπτυσσόμενες χώρες [17]. Το 2002 το πανεπιστήμιο επιβραβεύθηκε με τρία εθνικά κέντρα αριστείας για την κλιματική έρευνα, την έρευνα για το πετρέλαιο και τις μεσαιωνικές σπουδές [18]. Το Δεκέμβριο του 2004 ο δισεκατομμυριούχος Τροντ Μον δώρισε 250 εκατομμύρια NOK στο Πανεπιστήμιο ως χρηματοδότηση για την έρευνα. [19] Επιπλέον έχει δώσει στο πανεπιστήμιο πολλές ξεχωριστές χορηγίες 50 εκατομμυρίων NOK.[20][21] Το Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Μπέργκεν (Νορβηγικά: Høgskolen i Bergen) είναι ένα από τα 24 κρατικά πανεπιστημιακά κολέγια της Νορβηγίας. Το 2007 είχε περίπου 6.000 σπουδαστές και 600 εργαζόμενους. [22]Το Πανεπιστημιακό Κολέγιο προσφέρει σπουδές που απευθύνονται σε συγκεκριμένα επαγγέλματα και είναι οργανωμένο σε 3 σχολές: τη Σχολή Εκπαίδευσης, τη Σχολή Μηχανικών και τη Σχολή Υγείας και Κοινωνικών Επιστημών.
Η Νορβηγική Σχολή Οικονομικών και Διοίκησης Επιχειρήσεων (Νορβηγικά: Norges Handelshøyskole) είναι κορυφαία σχολή επιχειρήσεων και οικονομικών της Νορβηγίας. Ο Φιν E. Kύντλαντ, ο πιο πρόσφατος (2004) από τους τρείς Νορβηγούς βραβευμένου με το Βραβείο Νόμπελ Οικονομίας [23], έχει φοιτήσει και διδάξει στη σχολή. Έχει περίπου 2.700 σπουδαστές και 350 εργαζόμενους. [24] Σε εφαρμογή ψηφίσματος του Νορβηγικού storting το 1917 η σχολή ιδρύθηκε το 1936 ως η πρώτη σχολή επιχειρήσεων στη Νορβηγία. Το 2007 το μεταπτυχιακό πρόγραμμα της σχολής κατατάχθηκε από τους Financial Times 36ο στην Ευρώπη. [25] Η Αρχιτεκτονική Σχολή του Μπέργκεν (Bergen Arkitekt Skole), που ιδρύθηκε το 1986 από τον αρχιτέκτονα Σβέιν Χάτλεϊ, έχει εναλλακτικά προγράμματα με πτυχιούχους όπως οι 3RW arkitekter και ο Τόμιε Βίλχεμσεν. Η Εθνική Ακαδημία Τεχνών του Μπέργκεν (Kunsthøgskolen i Bergen, με περίπου 300 σπουδαστές και 100 εργαζόμενους) [26] είναι ένας από τους δύο ανεξάρτητους φορείς ανώτερης εκπαίδευσης στις εικαστικές τέχνες και το σχεδιασμό στη Νορβηγία. Οι φοιτητές μπορούν να πάρουν τριετές πανεπιστημιακό πτυχίο και διετή μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στους ακόλουθους τομείς: Εικαστικές Τέχνες, Εσωτερική Αρχιτεκτονική, Σχεδιασμός Επίπλων, Εσωτερική Διακόσμηση, Οπτικές Επικοινωνίες, Φωτογραφία, Εκτυπώσεις, Κεραμικά και Υφάσματα. Η Ναυτική Ακαδημία (Sjøkrigsskolen) του Βασιλικού Νορβηγικού Ναυτικού βρίσκεται στο Λάκσεβογκ του Μπέργκεν.
Το Σταβάνγκερ έχει ένα ομώνυμο Πανεπιστήμιο, με περίπου 8.000 σπουδαστές. Το πανεπιστήμιο ήταν προηγούμενα πανεπιστημιακό κολέγιο και απέκτησε το καθεστώς πανεπιστημίου την 1η Ιανουαρίου 2005. [27] Ο πληθυσμός του Σταβάνγκερ έχει υψηλό ποσοστό ατόμων με πανεπιστημιακή μόρφωση, το 31,3% των ατόμων άνω των 16 ετών έχουν ανώτερη εκπαίδευση, σε σύγκριση με τον εθνικό μέσο όρο 24,2% (στοιχεία του 2006) [28].
Ιδρύματα Επεξεργασία
Πανεπιστήμια Επεξεργασία
Παραδοσιακά υπήρχε μόνο ένα πανεπιστήμιο στη Δυτική Νορβηγία, στο Μπέργκεν (1948). Από το 2005 κάθε κολέγιο που προσφέρει πέντε μεταπτυχιακά και τέσσερα διδακτορικά προγράμματα μπορεί να αναγορευθεί πανεπιστήμιο, όπως έγινε με το Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Σταβάνγκερ που αναβαθμίστηκε σε πανεπιστήμιο.
Τα δημόσια πανεπιστήμια της Δυτικής Νορβηγίας είναι:
- Πανεπιστήμιο του Μπέργκεν
- Πανεπιστήμιο του Σταβάνγκερ
- Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών Δυτικής Νορβηγίας
Σήμερα δεν υπάρχουν ιδιωτικά πανεπιστήμια στη Δυτική Νορβηγία, αν και η Νορβηγική Επιχειρηματική Σχολή BI στο Μπέργκεν και το Σταβάνγκερ έχει προσπαθήσει να αναβαθμιστεί σε πλήρες πανεπιστήμιο.
Εξειδικευμένα πανεπιστήμια Επεξεργασία
Στη Νορβηγία υπάρχει ένα δημόσιο και τρία ιδιωτικά εξειδικευμένα πανεπιστήμια, που λειτουργούν ως εθνικά κέντρα αριστείας για τον τομέα που εκπροσωπούν.
Τα δημόσια εξειδικευμένα πανεπιστήμια στη Δυτική Νορβηγία είναι:
- Η Νορβηγική Σχολή Οικονομικών και Διοίκησης Επιχειρήσεων ή Norges handelshøgskole
Τα ιδιωτικά εξειδικευμένα πανεπιστήμια είναι:
- Η Νορβηγική Επιχειρηματική Σχολή BI ή Handelshøyskolen BI (στο Μπέργκεν και το Σταβάνγκερ)
- Εξειδικευμένο Πανεπιστήμιο στο Σταβάνγκερ και στο Σάντνες ή VID vitenskapelige høgskole
Πανεπιστημιακά κολέγια Επεξεργασία
Τα 7 πανεπιστημιακά κολέγια στη Δυτική Νορβηγία είναι υπεύθυνα για την περιφερειακή εκπαίδευση, κυρίως την τριτοβάθμια, στα πεδία της νοσηλευτικής, της διδασκαλίας, της διοίκησης επιχειρήσεων, της μηχανικής και της τεχνολογίας της πληροφορίας, αν και τα περισσότερα κολέγια προσφέρουν επίσης και άλλες μορφές εκπαίδευσης.
Τα δημόσια πανεπιστημιακά κολέγια στη Νορβηγία είναι τα:
- Εθνική Ακαδημία Τεχνών του Μπέργκεν ή Kunsthøgskolen i Bergen
- Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Μπέργκεν ή Høgskolen i Bergen
- Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Μόλντε ή Høgskolen i Molde
- Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Σογκν ογκ Φιόρντανε ή Høgskolen i Sogn of Fjordane
- Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Στορντ/Χάουγκενσουντ ή Høgskolen i Stord/Haugesund
- Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Βόλντα ή Høgskolen i Volda
- Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Ώλεσουντ ή Høgskolen i Ålesund
Πολιτισμός Επεξεργασία
Κουζίνα Επεξεργασία
Η Δυτική Νορβηγία φημίζεται για μεγάλο μέρος της νορβηγικής κουζίνας. Στην παραδοσιακή της μορφή βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις πρώτες ύλες που είναι άμεσα διαθέσιμες στη Νορβηγία και στα βουνά, στην άγρια φύση και στις ακτές της. Διαφέρει από πολλές απόψεις από τις ηπειρωτικές ομόλογές της με μεγαλύτερη εστίαση στο κυνήγι και τα ψάρια.
Η σύγχρονη νορβηγική κουζίνα, αν και εξακολουθεί να επηρεάζεται έντονα από το παραδοσιακό υπόβαθρό της, φέρει τώρα τα σημάδια της παγκοσμιοποίησης: Τα ζυμαρικά, οι πίτσες και τα παρόμοια είναι εξ ίσου κοινά με τους κεφτέδες και το μπακαλιάρο ως βασικά φαγητά, ενώ τα εστιατόρια στις πόλεις έχουν τις ίδιες επιλογές που θα περίμενε κανείς σε οποιαδήποτε δυτικοευρωπαϊκή πόλη.
Το αρνίσιο κρέας και το πρόβειο κρέας είναι πολύ δημοφιλή το φθινόπωρο και χρησιμοποιούνται κυρίως στο fårikål (πρόβειο στιφάδο με λάχανο). Το pinnekjøtt, παστά και μερικές φορές καπνιστά πρόβεια παϊδάκια που αχνίζονται για αρκετές ώρες, σερβίρονται παραδοσιακά ως δείπνο Χριστουγέννων στα δυτικά μέρη της Νορβηγίας. Μια άλλη δυτική σπεσιαλιτέ είναι το smalahove, καπνιστό κεφάλι αρνιού.
Μουσική Επεξεργασία
.jpg)
Η μουσική που βασίζεται στην παραδοσιακή νορβηγική φόρμα συνήθως περιλαμβάνει ελάσσονες ή μετρικές κλίμακες (που μερικές φορές αναμειγνύονται με μείζονες), δημιουργώντας έναν υποβλητικό και συγκινητικό ήχο. Επίσης υπάρχουν και σημαντικές μορφές αμιγώς χορευτικής μουσικής. Υπάρχουν ελάχιστες γραπτές αναφορές για το είδος της μουσικής που παιζόταν στη Νορβηγία πριν από το 18ο αιώνα, αλλά υπάρχει μια μεγάλη ακουστική παράδοση.
Το 1380 η Νορβηγία περιήλθε υπό τη Δανική κυριαρχία και έτσι δεν είχε δικό της βασιλικό οίκο ή αριστοκρατία. Έτσι, επί 450 χρόνια η Νορβηγία δεν συμμετείχε τόσο πολύ στη μουσική ανάπτυξη που σημειώθηκε σε βασιλικούς (ή "καλλιεργημένους") κύκλους σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη. Η θρησκευτική και η παραδοσιακή (λαϊκή) μουσική επικρατούσαν όλη αυτή την εποχή στις αγροτικές περιοχές, αν και υπάρχουν και πάλι ελάχιστα στοιχεία για να τεκμηριωθεί η φύση τους. Το τελευταίο μισό του 20ου αιώνα η Νορβηγία, όπως και πολλές άλλες χώρες του κόσμου, βίωσε μια επιστροφή στις ρίζες με την αναβίωση της αυτόχθονης μουσικής.
Ο βιολιστής Όλε Μπουλ (1810-1880) από το Μπέργκεν ήταν ο πρώτος μεγάλος Νορβηγός μουσικός. Έγινε παγκοσμίως γνωστός περί το 1834 και ήταν γνωστός ως ο Σκανδιναβός Παγκανίνι.
Από το 1831 περίπου η παραδοσιακή νορβηγική μουσική άρχισε να επηρεάζει την κλασσική σκηνή, ειδικά μέσω του Όλε Μπουλ, που γνώρισε τον Μυλαργκούτεν, διάσημο παραδοσιακό οργανοπαίκτη του Hardingfele, και μέσω της φιλίας τους απέκτησε καλύτερη κατανόηση της παραδοσιακής μουσικής. Ο ίδιος ο Μπουλ άρχισε να παίζει το Hardingfele και ήταν ο πρώτος που παρουσίασε παραδοσιακές μουσικές στο κοινό σε αστικές περιοχές. Επίσης έπαιξε με το Μυλαργκούτεν σε συναυλία, παρουσιάζοντας για πρώτη φορά έναν αγροτικό παραδοσιακό μουσικό σε αστικό κοινό, το Φεβρουάριο του 1849, στο κορύφωμα του νορβηγικού ρομαντικού εθνικισμού. Αυτό αργότερα ενέπνευσε τον Έντβαρντ Γκρηγκ να αναζητήσει παραδοσιακές μουσικές πηγές. Αλλά τα αστικά ακροατήρια άργησαν να εκτιμήσουν και να κατανοήσουν την παραδοσιακή (αγροτική) μουσική.
Το Vamp είναι ένα συγκρότημα από το Χάουγκεσουντ, που ξεκίνησε το 1991. Το μουσικό προφίλ του συγκροτήματος είναι ένα μείγμα νορβηγικής παραδοσιακής μουσικής, κελτικής μουσικής και ροκ.
Ο Λέιφ Οβε Αντσνες, πιανίστας από το Kάρμεϊ, είναι ένας από τους πιο πιανίστας στον κόσμο.
Λογοτεχνία Επεξεργασία
Η Δυτική Νορβηγία είναι γνωστή για πολλούς συγγραφείς. Ο Λούντβιχ Χόλμπεργκ ήταν ένας από αυτούς. Γεννήθηκε στο Μπέργκεν, αλλά μετακόμισε στην Κοπεγχάγη όταν ήταν νέος. Έχει επηρεαστεί από τον Ανθρωπισμό, το Διαφωτισμό και το Μπαρόκ. Άλλοι διάσημοι συγγραφείς από τη Δυτική Νορβηγία είναι οι Αλεξάντερ Κέλαντ, Άρνε Γκάρμποργκ, Μπιέρνστιερνε Μπιέρνσον, Άρνουλφ Έβερλαντ και η Ίνγκερ Χάγκερουπ.
Αρχιτεκτονική Επεξεργασία
. Ένα άλλο αξιοσημείωτο παράδειγμα ξύλινης αρχιτεκτονικής είναι η Αποβάθρα Μπρύγκεν στο Μπέργκεν, που αποτελείται από μια σειρά στενών ξύλινων κατασκευών κατά μήκος της προβλήτας. Στις αρχές του 20ου αιώνα η πόλη του Ώλεσουντ ανοικοδομήθηκε με ρυθμό Αρ Νουβό. Τη δεκαετία του 1930, όταν επικρατούσε ο λειτουργισμός (σχεδιασμός), υπήρξε μια έντονη περίοδος για τη νορβηγική αρχιτεκτονική, αλλά μόνο τις τελευταίες δεκαετίες οι Νορβηγοί αρχιτέκτονες έχουν αποκτήσει πραγματικά διεθνή φήμη.
Ζωγραφική Επεξεργασία
Η Kίτυ Κέλαντ, αδελφή του A. Κέλαντ, και ο Νικολάι Αστρουπ, είναι διάσημοι ζωγράφοι από τη Δυτική Νορβηγία. Το Brudeferden i Hardanger είναι ο πιο γνωστός πίνακας από τη Δυτική Νορβηγία. Είναι έργο των διάσημων Νορβηγών ζωγράφων Άντολφ Τίντεμαντ και Χανς Γκούντε.
Μεταφορές Επεξεργασία
Αεροπορία Επεξεργασία
Από τα 26 αεροδρόμια της Δυτικής Νορβηγίας [29] 15 είναι δημόσια [30] και 11 τα διαχειρίζεται η κρατική Avinor.[31]. Δύο αεροδρόμια έχουν περισσότερους από ένα εκατομμύριο επιβάτες ετησίως. 41.089.675 επιβάτες διακινήθηκαν από τα νορβηγικά αεροδρόμια το 2007, εκ των οποίων 13.397.458 ήταν αλλοδαποί.
Η περιφερειακή υπηρεσία αερολιμένων ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1960, με 30 αεροδρόμια να εξυπηρετούνται από αεροσκάφη βραχείας απογείωσης και προσγείωσης. Αυτά βρίσκονται κυρίως στο Σογκν ογκ Φιόρντανε, σε περιοχές μακριά από μεγάλες πόλεις και με κίνηση πολύ μικρή για την υποστήριξη επικερδών πτήσεων. Τα αεροδρόμια, που κατά κανόνα διαθέτουν διάδρομο 800 μέτρων, τα διαχειρίζεται η Avinor, ενώ τα αεροπλάνα λειτουργούν βάσει επιδοτούμενων συμβάσεων παροχής δημόσιας υπηρεσίας με το Νορβηγικό Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών. [32][33] Μακράν μεγαλύτερος ανάδοχος είναι η Widerøe με το στόλο της των αεροσκαφών de Havilland Canada Dash 8, αλλά μερίδιο έχουν και οι Danish Air Transport, Lufttransport και Kato Air.[34].
Σιδηροδρομικές μεταφορές Επεξεργασία
Το κύριο δίκτυο μακρινών αποστάσεων αποτελείται από γραμμές από το Μπέργκεν προς ανατολάς μέχρι το Βος και από τα βουνά ως το Όσλο και μια γραμμή που συνδέει το Σταβάνγκερ με το Όσλο μέσω του Κρίστιανσαντ. Υπάρχει επίσης μια γραμμή από το Ονταλσνες του Ρόμσνταλ στο Όσλο. Στο Μπέργκεν υπάρχει τελεφερίκ και τραμ. Υπάρχουν επίσης σχέδια για τραμ νοτιότερα στην περιοχή Νορντ-Γιάρεν.
Οδικές μεταφορές Επεξεργασία
Οι σημαντικότερες εθνικές οδοί είναι τμήματα του Ευρωπαϊκού οδικού δικτύου και η πιο σημαντική είναι η E39 που οδεύει από βορρά προς νότο σε ολόκληρη την περιοχή. Τις εθνικές και επαρχιακές οδούς διαχειρίζεται η Νορβηγική Διοίκηση Δημόσιων Οδών. [35]
Η οδός E39 περνάει από τις πόλεις, συνδέοντας το Τρόντχαϊμ με το Άλμποργκ. Η οδός E16 προς το Όσλο περνάει περιλαμβάνει το Lærdalstunnelen, τη μακρύτερη οδική σήραγγα στον κόσμο. [36]
Θαλάσσιες μεταφορές Επεξεργασία
Ταχύπλοα πορθμεία λειτουργούν σε πολλά σημεία όπου τα φιόρδ και τα νησιά καθιστούν ταχύτερες τις θαλάσσιες διαδρομές οδών από τους δρόμους. Μερικά μικρά νησιά εξυπηρετούνται από θαλάσσια λεωφορεία. Οι δημόσιες μεταφορές με πλοία μετέφεραν οκτώ εκατομμύρια επιβάτες με 273 εκατομμύρια επιβατοχιλιόμετρα το 2007 σε ολόκληρη τη χώρα. [37] Η Ακτοπλοϊκή Εξπρές (γνωστή ως Hurtigruten) εκτελεί καθημερινά δρομολόγια-κρουαζιέρες από το Μπέργκεν ως το Κίρκενες, σταματώντας σε 35 λιμάνια. [38] Διεθνείς κρουαζιέρες γίνονται από το Μπέργκεν και το Σταβάνγκερ ως το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Δανία. [39][40]
Το παραγόμενο πετρέλαιο και φυσικό αέριο στη νορβηγική υφαλοκρηπίδα μεταφέρεται προς τις μονάδες επεξεργασίας στην ηπειρωτική Νορβηγία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες με αγωγούς, των οποίων το συνολικό μήκος είναι 9.481 χιλιόμετρα. Η κρατική Gassco εκμεταλλεύεται όλους τους αγωγούς φυσικού αερίου. Το 2006 μεταφέρθηκαν 88 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ή το 15% της ευρωπαϊκής κατανάλωσης [41].
Πολιτική Επεξεργασία
Το Vestlandet (Δυτική Νορβηγία) και το Sørlandet (Νότια Νορβηγία) ήταν πάντα οι δύο περιοχές της Νορβηγίας με το μεγαλύτερο ποσοστό κοσμικών ψηφοφόρων. Οι εκλογές το 2007 έδωσαν στα μη σοσιαλιστικά κοινοβουλευτικά κόμματα το 65,4% των ψήφων έναντι 29,7% των σοσιαλιστικών. Το κυβερνητικό κόμμα είχε συγκεντρώσει 39,5% έναντι της 55,6% κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης.
Οι εκλογές του 2007 είχαν την ακόλουθη κατανομή ψήφων: [42]
- Νορβηγικό Εργατικό Κόμμα 24,6%
- Κόμμα Προόδου 20,6%
- Συντηρητικό Κόμμα της Νορβηγίας 19,0%
- Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα 10,2%
- Κόμμα του Κέντρου 9,8%
- Φιλελεύθερο Κόμμα της Νορβηγίας 5,8%
- Σοσιαλιστικό Αριστερό Κόμμα 5,1%
- Κόκκινη Εκλογική Συμμαχία 1,6%
- Άλλο 3,4%.
Οι εκλογές από το 2001 έως το 2009 είχαν την ακόλουθη κατανομή εδρών:
| Kόμμα | 2009–2013 | 2005–2009 | 2001–2005 |
|---|---|---|---|
| Νορβηγικό Εργατικό Κόμμα | 13 | 11 | 8 |
| Κόμμα Προόδου | 12 | 9 | 7 |
| Συντηρητικό Κόμμα της Νορβηγίας | 8 | 6 | 10 |
| Κόμμα του Κέντρου | 4 | 4 | 4 |
| Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα | 3 | 5 | 8 |
| Σοσιαλιστικό Αριστερό Κόμμα | 2 | 3 | 5 |
| Φιλελεύθερο Κόμμα της Νορβηγίας | 0 | 4 | 1 |
Πόλεις Επεξεργασία
Η Δυτική Νορβηγία έχει 22 πόλεις. Τρεις από αυτές, Μπέργκεν Σταβάνγκερ και Σάντνες είναι μεταξύ των 10 μεγαλύτερων πόλεων της χώρας σε πληθυσμό. Οι πόλεις αυτές κατά φθίνουσα σειρά πληθυσμού είναι:
Περιοχές Επεξεργασία
Αυτές είναι παραδοσιακές περιοχές που συμπίπτουν μόνο εν μέρει με τις σημερινές διοικητικές διαιρέσεις, από Βορρά προς Νότο.
- Νόρντμερε (παραδοσιακά μη θεωρούμενη τμήμα της Δυτικής Νορβηγίας)
- Ρόμσνταλ ( παραδοσιακά σύνορο μεταξύ Δυτικής και Κεντρικής Νορβηγίας)
- Σούνμερε
- Νόρντφιορδ
- Σούνφιορδ
- Σογκν
- Βος
- Νόρντχορντλαντ
- Μίντχορντλαντ
- Σούνχορντλαντ
- Χάρντανγκερ
- Χάουγκαλαντ
- Ρύφυλκε
- Γέρεν
- Ντάλανε
Counties Επεξεργασία
| Θυρεός | Περιφέρεια | Διοικ. κέντρο | Μεγαλύτερη πόλη | Πληθυσμός (2018)[43] | Εκταση (km2) | Πυκνότητα | Περιφερειάρχης | Κόμμα | Κυβερνητικός Αντιπρόσωπος | Μορφή γλώσσας |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Χόρνταλαντ | Μπέργκεν | Μπέργκεν | 522,539 | 15,440 | 33,84 | Ανε Γκίνε Χέστετουν | Εργατικό Κόμμα | Λαρς Σπόνχεϊμ | Νινόρσκ |
|
Ρόγκαλαντ | Σταβάνγκερ | Σταβάνγκερ | 473,526 | 9,377 | 50,50 | Σόλβεϊγκ Εγκε Τένγκεσνταλ | Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα | Μάγκνχιλντ Μέλτβεϊτ Κλέπα | Μποκμάλ |
|
Μέρε ογκ Ρόμσνταλ | Μόλντε | Ώλεσουντ | 266,856 | 15,121 | 17,65 | Γιον ΑασενJon Aasen | Εργατικό Κόμμα | Λόντβε Σόλχολμ | Νινόρσκ |
|
Σογκν ογκ Φιόρντανε | Λέικανγκερ | Φέρντε | 110,230 | 18,622 | 5,92 | Γένυ Φέλινγκ | Κόμμα του Κέντρου | Αννε Κάριν Χάμρε | Νινόρσκ |
| Σύνολο | 1,373,151 | 58,560 km2 | 23,45/km2 |
Σημαντικοί άνθρωποι Επεξεργασία
- Τόνε Ντάμλι Ααμπεργκε, τραγουδοποιός
- Ίβαρ Άαζεν, φιλόλογος, λεξικογράφος, θεατρικός συγγραφέας και ποιητής
- Νικολάι Αστρουπ, ζωγράφος
- Ελίζαμπεθ Αντρεασεν, τραγουδοποιός
- Έιρικ Μπάκε, ποδοσφαιριστής
- Μπιέρνστιερνε Μπιέρνσον, συγγραφέας βραβευμένος με 1903 Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1903
- Σεσίλια Μπρέκχους, επαγγελματία μπόξερ
- Λαρς Μπύστελ, άλτης του σκι
- Όλε Μπουλ, συνθέτης και βιολονίστας
- Λέιφ Έρικσον, θεωρείται σήμερα ο πρώτος Ευρωπαίος που αποβιβάσθηκε στη Βόρεια Αμερική 492 χρόνια πριν από το Χριστόφορο Κολόμβο.
- Γιαν Ογκε Φιέρτοφτ, πρώην ποδοσφαιριστής
- Τόρε Αντρε Φλο, ποδοσφαιριστής
- Χέρμαν Φρήλε, δήμαρχος του Μπέργκεν και βασιλιάς του καφέ
- Άρνε Γκάρμποργκ, συγγραφέας
- Έντβαρντ Γκρηγκ, συνθέτης
- Κρίστιαν Γκρίντχεϊμ, ποδοσφαιριστής
- Γκέρχαρντ Χένρικ Αρμάουερ Χάνσεν, γιατρός που ανακάλυψε το βακτήριο της λέπρας
- Λούντβιχ Χόλμπεργκ, φιλόσοφος, δραματουργός, μυθιστοριογράφος και ιστορικός
- Ρόαλντ "Κνίκσεν" Γένσεν, ποδοσφαιριστής
- Αλεξάντερ Κήλαντ, συγγραφέας
- Χάνε Κρογκ, τραγουδίστρια
- Έιρικ Κβάλφος, διαθλητής
- Σίσελ Κύρκγεμπε, τραγουδίστρια
- Λέιφ Αντρεας Λάρσεν, αξιωματικός του ναυτικού
- Κρίστιαν Μίκελσεν, μεγαλοεφοπλιστής, πολιτικός και πρωθυπουργός
- Κνούτε Νέλσον, Αμερικανός γερουσιαστής
- Γιου Νέσμπε, συγγραφέας μπεστ σέλερ και μουσικός
- Κουρτ Νίλσεν, τραγουδιστής, νικητής του Νορβηγικού και του World Idol
- Αλεξάντερ Ντάλε Οεν, κολυμβητής
- Λιβ Γκρέτε Σκιέλμπρεϊτ, επαγγελματίας διαθλήτρια
- Γιον Αρνε Ρίισε, ποδοσφαιριστής
- Κελ Ίνγκε Ρέκε, επιχειρηματίας
- Γιάκομπ Σάντε, συγγραφέας και τραγουδιστής παραδοσιακών
- Έρικ Σέβαρεϊντ, δημοσιογράφος του CBS
- Γκέιρ Σκέγιε, μάγειρας
- Αμάλιε Σκραμ, συγγραφέας
- Όλε Γκούναρ Σόλσκιερ, ποδοσφαιρικός παράγοντας και πρώην ποδοσφαιριστής
- Κάθριν Σέρλαντ, μοντέλο, πρώην Μις Νορβηγία
- Πία Τγέλτα, ηθοποιός
- Κάρι Τράα, σκιέρ
- Βαργκ Βίκερνες, μουσικός της black metal
- Άρνουλφ Έβερλαντ, συγγραφέας
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Vestlandet (Store norske leksikon)». Snl.no. 28 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2011.
- ↑ Helle, Knut (2006). Vestlandets historie. Bergen, Norway: Vigmostad & Bjørke. ISBN 978-82-419-0400-4.
- ↑ «Statistisk sentralbyrĺ: Arbeid – temaside» (στα Νορβηγικά). Ssb.no. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2011.
- ↑ «History of Iceland». Iceland.is. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2011.
- ↑ Scandion. «Western Norwegian Emigration Center». Vestafjells.no. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2011.
- ↑ «Notes on the formation of fjords and fjord valleys». Geografiska Annaler 49: 188–203. 1967.
- ↑ «Quaternary erosion in the Sogneford drainage basin, western Norway». Geomorphology 5 (6): 511–520. 1992. doi:. Bibcode: 1992Geomo...5..511N. https://archive.org/details/sim_geomorphology_1992-09_5_6/page/511.
- ↑ «Erosion of the Sognefjord, Norway». Geomorphology 9 (1): 33–45. 1994. doi:. Bibcode: 1994Geomo...9...33N. https://archive.org/details/sim_geomorphology_1994-02_9_1/page/33.
- ↑ Aquaculture and fishing (Norwegian) Αρχειοθετήθηκε 10 November 2005 στο Wayback Machine.
- ↑ 10,0 10,1 «Population, by age and county. Absolute figures. 1 January 2009». Ssb.no. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2011.
- ↑ «Table 8 Immigrants and Norwegian-born to immigrant parents by country…». 22 Φεβρουαρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Φεβρουαρίου 2013.
- ↑ «Statistics Norway – Church of Norway». Statbank.ssb.no. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2011.
- ↑ «Statistics Norway – Members of religious and life stance communities outside the Church of Norway, by religion/life stance. County. 2006–2010». Ssb.no. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2011.
- ↑ Aalberg, Per Ole (16 September 2003). «KrF kraftig tilbake i bibelbeltet». DagenMagazinet. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-07-30. https://archive.today/20120730233325/http://www.dagenmagazinet.no/Nyheter/Samfunn/tabid/248/articleView/true/ModuleId/42418/Default.aspx. Ανακτήθηκε στις 2019-12-16.
- ↑ Horn, Anders (23 August 2008). «Stjeler fra Høyre». Klassekamoen. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 July 2011. https://web.archive.org/web/20110717135734/http://www.klassekampen.no/artikler/kommentarer/54978/article/item/null.
- ↑ «Om Universitetet i Bergen» (στα Νορβηγικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007.
- ↑ «Academic profile». University of Bergen. 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2007.
- ↑ Mia Kolbjørnsen and Hilde Kvalvaag (2002). «UiB får tre SFF» (στα Νορβηγικά). på høyden. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2007.
- ↑ «250 nye millioner fra Mohn» (στα Νορβηγικά). 2004. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007.
- ↑ «Nye 50 millioner fra Mohn» (στα Νορβηγικά). 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007.
- ↑ «Donerer 250 millioner til Universitetet i Bergen» (στα Νορβηγικά). 2004. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007.
- ↑ «Om Høgskolen i Bergen» (στα Νορβηγικά). 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007.
- ↑ «The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2004». 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007.
- ↑ «Om NHH» (στα Νορβηγικά). 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007.
- ↑ «FT.com / Business Education / Masters in management». Financial Times (στα Νορβηγικά). 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2007.
- ↑ «Om Kunsthøgskolen i Bergen» (στα Νορβηγικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007.
- ↑ «University of Stavanger – Norway – About us» (στα Νορβηγικά). Uis.no. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2011.
- ↑ SSB: Figures on Stavanger Municipality Αρχειοθετήθηκε 14 May 2011 στο Wayback Machine.
- ↑ Central Intelligence Agency (2008). «Norway». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2008.
- ↑ Avinor (2008). «2007 Passasjerer» (στα Νορβηγικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2008.
- ↑ Avinor. «About Avinor». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2008.
- ↑ Ministry of Transport. «Regionale flyruter» (στα Νορβηγικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2008.
- ↑ Norwegian Ministry of Transport and Communication, 2003: 5
- ↑ Boarding (2 Νοεμβρίου 2005). «Tildeling av einerett for drift av 16 ruteområde» (στα Νορβηγικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2008.
- ↑ Norwegian Ministry of Transport and Communications, 2003: 15
- ↑ «Lærdalstunnelen» (στα Νορβηγικά). 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007.
- ↑ Statistics Norway (3 Ιανουαρίου 2008). «Båt» (στα Νορβηγικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιανουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2008.
- ↑ Hurtigruten Group. «Hurtigruten – The World's Most Beautiful Voyage». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2008.
- ↑ Color Line. «Color Line». Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2008.
- ↑ DFDS Seaways. «Bergen–Haugesund–Stavanger–Newcastle». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουνίου 2008. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2008.
- ↑ Gassco. «About Gassco». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2008.
- ↑ «The election in 2007». Regjeringen.no. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2011.
- ↑ «Population and land area in urban settlements». ssb.no. Statistics Norway. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2018.