Εδουάρδος Β΄ (Μάρλοου)
Εδουάρδος Β' (αγγλικός τίτλος: Edward II) είναι θεατρικό έργο του Άγγλου θεατρικού συγγραφέα Κρίστοφερ Μάρλοου. Ο πλήρης τίτλος του έργου είναι Η πολυτάραχη βασιλεία και ο οικτρός θάνατος του Εδουάρδου του Β', βασιλιά της Αγγλίας, και μαζί η τραγική πτώση του υπερφίαλου Μόρτιμερ.[1]
 Σελίδα τίτλου του παλαιότερου δημοσιευμένου κειμένου του Εδουάρδου Β' (1594) | |
| Συγγραφέας | Κρίστοφερ Μάρλοου |
|---|---|
| Τίτλος | The troubleſome raigne and lamentable death of Edward the ſecond, King of England: with the tragicall fall of proud Mortimer |
| Γλώσσα | Αγγλικά |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1594 |
| Μορφή | θεατρικό έργο |
| Χαρακτήρες | Εδουάρδος Β', Γκάβεστον, Μόρτιμερ, Κόμης Λάνκαστερ, Τζων Ματρέβις, Βασίλισσα Ισαβέλλα, Σπένσερ, Έντμουντ, Κόμης Κεντ, Επίσκοπος του Κόβεντρυ, Δήμαρχος του Μπρίστολ, Αρχιεπίσκοπος του Καντερμπέρυ, Κόμης Λέστερ και Κόμης Άραντελ |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Το έργο, ένα από τα τελευταία που έγραψε ο Μάρλοου, παρουσιάστηκε πιθανώς το 1592 ή 1593 και εγγράφηκε στο Μητρώο Βιβλιοπωλών τον Ιούλιο του 1593, λίγες εβδομάδες μετά τον θάνατο του συγγραφέα. Η παλαιότερη γνωστή έκδοσή του χρονολογείται από το 1594.
Το έργο είναι ένα από τα πρώτα θεατρικά ιστορικά έργα του Ελισαβετιανού θεάτρου με θέμα την ιστορία της Αγγλίας. Αναφέρεται στην αντίσταση των Άγγλων βαρόνων στον βασιλιά Εδουάρδο Β', του οποίου η κακοδιοίκηση, οι σπατάλες και οι σκανδαλώδεις παραχωρήσεις προς τους ευνοουμένους του οδήγησαν σε καταστροφικές για όλους συγκρούσεις.[2]
Το έργο Επεξεργασία
Ο Κρίστοφερ Μάρλοου άντλησε το μεγαλύτερο μέρος του υλικού του γι' αυτό το έργο από τον τρίτο τόμο των Χρονικών (1587) του Ράφαελ Χόλινσεντ. Ακολουθεί γενικά τα ιστορικά γεγονότα των Χρονικών, προσθέτοντας όμως στοιχεία από άλλους χρονικογράφους ή παραλείποντας όσα γεγονότα δεν ευνοούν τη σκηνική οικονομία και τον ρυθμό του έργου. Επίσης, αντιμεταθέτει χρονολογίες και συμπυκνώνει ορισμένα ιστορικά δρώμενα σε λίγους στίχους για τις ανάγκες της δραματουργίας, ενώ στην πραγματικότητα μεταξύ των γεγονότων μεσολαβούν πολλά χρόνια.[3]
Το έργο εξερευνά επίσης την επιρροή της σεξουαλικότητας στην πολιτική μέσω της σχέσης του Εδουάρδου Β' με τον Γκάβεστον, η φύση της σχέσης τους δεν αναφέρεται ποτέ ανοιχτά, αλλά οι νύξεις για τον έρωτά τους είναι συνεχείς και σαφείς. Η πλοκή του έργου υποδηλώνει ότι οι ομόφυλες σχέσεις ήταν ταμπού στην Αγγλία της εποχής όχι επειδή ήταν ηθικά κατακριτέες, αλλά επειδή απειλούσαν το status quo της μοναρχικής διακυβέρνησης που βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό στους γάμους μεταξύ των ευγενών για τη διατήρηση των πολιτικών και οικονομικών συμμαχιών. Η ομοφυλοφιλική σχέση του βασιλιά δεν ενδιαφέρει τους βαρόνους, έρχονται σε σύγκρουση μαζί του όχι για τη σχέση του με τον Γκάβεστον αλλά για τις τιμές και τίτλους που του απένειμε.[4]
Ιστορικό Επεξεργασία
Κατά τη βασιλεία του λαοφιλούς Εδουάρδου Α΄ (1239-1307), η Αγγλία ευημερούσε, έγινε σημαντικό νομοθετικό έργο, παγιώθηκαν οι όροι της Μάγκνα Κάρτα, η χώρα συμφιλιώθηκε με τη Γαλλία και προσάρτησε τη Σκωτία και την Ουαλία. Ο αδύναμος Εδουάρδος Β΄ που τον διαδέχθηκε, με την κακοδιαχείρισή του ακύρωσε τις κατακτήσεις του πατέρα του - ο αγγλικός στρατός ηττήθηκε καταστροφικά στο Μπάνοκμπερν το 1314 και έχασε τη Σκωτία - έδωσε εξωφρενικούς τίτλους και χρηματοδότηση στους ευνοουμένους του Πιρς Γκάβεστον και Ούγο Ντεσπένσερ σπαταλώντας τον δημόσιο πλούτο και έτσι έχασε τη στήριξη των ισχυρών φεουδαρχών. Με τον εμφύλιο πόλεμο που ξέσπασε, ο Εδουάρδος Β' καθαιρέθηκε από το Κοινοβούλιο και ανακηρύχθηκε βασιλιάς ο 15χρονος γιός του (1327) υπό την εποπτεία του Ρότζερ Μόρτιμερ και της μητέρας του Ισαβέλλας της Γαλλίας, η οποία διέταξε τη δολοφονία του Εδουάρδου Β'. Όταν ο Εδουάρδος Γ' ενηλικιώθηκε μετά από 3 χρόνια το 1330, εκτέλεσε τον Μόρτιμερ και φυλάκισε τη μητέρα του. Ο Εδουάρδος Γ' υπήρξε ικανός βασιλιάς, ισάξιος του παππού του, έτσι ο Μάρλοου εξιστορεί μια μαύρη παρένθεση της αγγλικής ιστορίας ανάμεσα σε δύο επιτυχημένες βασιλείες. [3]
Υπόθεση Επεξεργασία
Το έργο αρχίζει στην αρχή της βασιλείας του Εδουάρδου Β' το 1307. Μετά τη στέψη του, ο Εδουάρδος Β' ανακαλεί στο Λονδίνο τον φίλο του Γκάβεστον, τον οποίο είχε εξορίσει ο πατέρας του Εδουάρδος Α΄ για ανάρμοστη συμπεριφορά. Μετά την επιστροφή του Γκάβεστον στη χώρα, ο Εδουάρδος του προσφέρει σκανδαλωδώς εξωφρενικούς τίτλους που παραδοσιακά ανήκαν σε μέλη της βασιλικής οικογένειας, πρόσβαση στο βασιλικό θησαυροφυλάκιο, φρουρούς να τον προστατεύουν, ακόμη και τη σφραγίδα του κράτους. Οι δυο τους παραδίδονται σε μια ζωή γεμάτη διασκεδάσεις, στην οποία σπαταλούν τα χρήματα της Αγγλίας, παραμελώντας τη διακυβέρνηση και αφήνοντας τον στρατό απλήρωτο. Η προκλητική και χυδαία συμπεριφορά του Γκάβεστον σκανδαλίζει τους βαρόνους.
Έτσι έρχονται αντιμέτωποι με την οργή των βαρόνων, με επικεφαλής τον κόμη Ρότζερ Μόρτιμερ, που δεν αντέχουν να βλέπουν πώς ένας κοινός κατόρθωσε να ελέγχει το βασίλειο. Την ίδια άποψη έχει και ο επίσκοπος του Κόβεντρι, ο οποίος απειλεί τον Γκάβεστον ότι θα αντιμετωπίσει το Κοινοβούλιο εάν δεν εγκαταλείψει αμέσως τη χώρα. Μαθαίνοντάς το, ο Εδουάρδος διατάζει να συλληφθεί ο επίσκοπος και να κατασχεθεί η περιουσία του υπέρ του Γκάβεστον. Ωστόσο, αυτό κάνει τους ευγενείς να εξοργισθούν ακόμη περισσότερο και απειλούν να αποσύρουν τη στρατιωτική τους υποστήριξη, επίσης ο Ρόμπερτ Γουίνχελσεϊ, Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρυ απειλεί να αφορίσει τον Εδουάρδο, κάτι που θα επέτρεπε την καθαίρεσή του, οπότε ο βασιλιάς αναγκάζεται να εξορίσει τον Γκάβεστον στην Ιρλανδία. Ωστόσο, η βασίλισσα Ισαβέλλα της Γαλλίας (1295-1358), που ελπίζει ακόμα στον έρωτα του συζύγου της, πείθει τον Μόρτιμερ να επιτρέψει την επιστροφή του Γκάβεστον, γιατί αν επέστρεφε, θα ήταν πιο εύκολο να τον σκοτώσουν, τον ενημερώνει επίσης ότι ο Γκάβεστον είναι πλούσιος και μπορεί να δημιουργήσει έναν στρατό ικανό να νικήσει τους Άγγλους ευγενείς. Ο Γκάβεστον επιστρέφει τελικά, αλλά συλλαμβάνεται και εκτελείται από τους ευγενείς κατόπιν εντολής του Μόρτιμερ.[5]
Ο Εδουάρδος καταπνίγει την εξέγερση των ευγενών και εκτελεί τους ευγενείς που καταδίωξαν τον Γκάβεστον, μεταξύ των οποίων τον Γουόργουικ και τον Λάνκαστερ και κλείνει τον Μόρτιμερ στον Πύργο του Λονδίνου, ο οποίος δραπετεύει και καταφεύγει στη Γαλλία.
Στη συνέχεια, ο Εδουάρδος αναζητά παρηγοριά σε νέους ευνοούμενους, τον νεότερο Σπένσερ που μαζί με τον πατέρα του έγιναν βαθύπλουτοι καθώς ο βασιλιάς τους πρόσφερε γη, τίτλους και εξουσία. Αυτό αποξενώνει εντελώς την Ισαβέλλα, η οποία ταξιδεύει στη Γαλλία με τον γιο της αναζητώντας βοήθεια από τον αδελφό της βασιλιά της Γαλλίας Κάρολο Δ΄. Η Γαλλία, ωστόσο, δεν βοηθάει τη βασίλισσα και αρνείται να της δώσει όπλα, παίρνει βοήθεια μόνο από τον σερ Τζον του Αινώ ο οποίος φιλοξενεί και τον Μόρτιμερ. Η βασίλισσα, συνοδευόμενη από τον γιο της μελλοντικό Εδουάρδο Γ', τον κόμη του Κεντ και τον Μόρτιμερ, αποβιβάζονται στην Αγγλία και ενώνονται με στρατεύματα άλλων Άγγλων ευγενών. Τα στρατεύματα του βασιλιά ηττούνται, στο Λονδίνο πέφτει αναρχία. Ο Σπένσερ ο νεότερος συμβουλεύει τον Εδουάρδο να καταφύγει στην Ιρλανδία. Ο νεαρός πρίγκιπας Εδουάρδος είναι αντίθετος στην επίθεση κατά του πατέρα του, αλλά η μητέρα του και ο Μόρτιμερ του λένε ότι η μοίρα του πατέρα του εξαρτάται πλέον από το Κοινοβούλιο.
.jpg)
Μέσα στο χάος, ο βασιλιάς τρέπεται σε φυγή με τους πιο πιστούς ιππότες του και καταφεύγει σε ένα αβαείο στη Νότια Ουαλία, αφού δεν κατάφερε να φτάσει στην Ιρλανδία, αλλά προδίδεται. Όταν οι ευγενείς τον συλλαμβάνουν, τον αναγκάζουν να παραιτηθεί υπέρ του γιου του Εδουάρδου Γ', που είναι ακόμη έφηβος. Ο βασιλιάς οδηγείται στο κάστρο του Κένιλγουορθ και οι Σπένσερ εκτελούνται. Ο αδερφός του Εδουάρδου, κόμης του Κεντ, που αρχικά είχε συμμετάσχει στην εξέγερση, τώρα προσπαθεί να βοηθήσει τον βασιλιά, αλλά συνειδητοποιεί πολύ αργά τη δύναμη που έχει αποκτήσει ο Μόρτιμερ. Συλλαμβάνεται και, παρά τις παρακλήσεις του νεαρού Εδουάρδου Γ΄, εκτελείται με διαταγή του Μόρτιμερ, ο οποίος ισχυρίζεται ότι ο κόμης αποτελεί απειλή για τον θρόνο.
Η βασίλισσα και ο Μόρτιμερ, ο οποίος έχει γίνει εραστής της, διατάζουν σκληρή μεταχείριση για τον κρατούμενο βασιλιά. Οι δεσμοφύλακες τον μεταφέρουν από το ένα κάστρο στο άλλο για να κάνουν πιο δύσκολη κάθε συνομωσία απελευθέρωσης, τελικά κρατείται στο κάστρο του Μπέρκλεϋ σε ένα μπουντρούμι όπου ρέουν οι υπόνομοι και τα περιττώματα του κάστρου, με το νερό μέχρι τα γόνατα που τον εμποδίζει να κοιμηθεί. Τελικά, διατάζουν τη δολοφονία του η οποία διαπράττεται με φρικτό τρόπο. Όταν ο Εδουάρδος Γ΄ μαθαίνει το ρόλο και την ενοχή του Μόρτιμερ και της μητέρας του, τους κατηγορεί και διατάζει τον αποκεφαλισμό του Μόρτιμερ και τη φυλάκιση της μητέρας του, εκδικούμενος έτσι τον θάνατο του αγαπημένου του πατέρα.[6]
Διασκευές Επεξεργασία
- Η ζωή του Εδουάρδου Β΄ της Αγγλίας (1923) έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ[7]
- Η κινηματογραφική μεταφορά του έργου από τον Ντέρεκ Τζάρμαν το 1991 χρησιμοποίησε μοντέρνα κοστούμια και έκανε απροκάλυπτη αναφορά στο κίνημα για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων και τις ταραχές του Στόουνγουολ.
Μετάφραση στα ελληνικά Επεξεργασία
- Εδουάρδος Β' , εισαγωγή και μετάφραση: Σεραφείμ Βελέντζας, εκδόσεις Άγρα, 1995, μαζί με τη Σφαγή των Παρισίων.[8]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ The Troublesome Reign and Lamentable Death of Edward the Second, King of England, with the Tragical Fall of Proud Mortimer.tragic fall of the proud Mortimer
- ↑ . «supersummary.com/edward-ii/summary/».
- ↑ 3,0 3,1 Εισαγωγή του Εδουάρδου Β΄- εκδόσεις Άγρα, σελ. 15
- ↑ Α' πράξη, σκηνή 4η
- ↑ . «study.com/learn/lesson/edward-ii-christopher-marlowe-summary-themes-analysis».
- ↑ . «litcharts.com/lit/edward-ii/summary».
- ↑ . «jstor.org/A Note on Bertolt Brecht's Adaptation of Marlowe's "Edward II"».
- ↑ . «politeianet.gr/books/-marlowe-christopher-agra-edouardos-b-i-sfagi-ton-parision-».