Ελληνοϊσραηλινές σχέσεις

Οι Ελληνοϊσραηλινές σχέσεις αναφέρονται στις διμερείς διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ. Το Ισραήλ εκπροσωπείται στην Ελλάδα μέσω της πρεσβείας του στην Αθήνα και η Ελλάδα εκπροσωπείται στο Ισραήλ μέσω της πρεσβείας της στο Τελ Αβίβ.

Σημαντικό ρόλο στις σχέσεις των δύο κρατών παίζουν οι εξής παράγοντες: η Ιστορία των Εβραίων στην Ελλάδα, η οποία ξεκινάει ήδη στην αρχαία Ελλάδα με σημαντικές κοινότητες π.χ. στην Κόρινθο και Αθήνα, και η Μέση Ανατολή ως μέρος του ιστορικού ελληνιστικού χώρου, αλλά και σύγχρονοι παράγοντες όπως η θέση των δυο χωρών στην Ανατολική Μεσόγειο.

Από το 2008 οι Ελληνο-ισραηλινές σχέσεις διανύουν μια χρυσή περίοδο, καθώς η Αθήνα και η Ιερουσαλήμ έχουν σφυρηλατήσει έναν νέο στρατηγικό συνεταιρισμό. Η έναρξη της συμμαχίας μεταξύ των δύο χωρών επισημοποιήθηκε με την ιστορική ανταλλαγή επισκέψεων των Πρωθυπουργών της Ελλάδας και του Ισραήλ, Γιώργου Παπανδρέου και Βενιαμίν Νετανιάχου.^[1]^[2]

Οικονομικές σχέσεις Επεξεργασία

Την Ελλάδα επισκέπτονται στις διακοπές τους περίπου 170.000 με 200.000 Ισραηλινοί κάθε χρόνο. Το Ισραήλ αποτελεί την κυριότερη αγορά ελληνικών προϊόντων στη Μέση Ανατολή αλλά το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών μεταξύ των δύο χωρών είναι ελλειμματικό σε βάρος της Ελλάδας.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Συγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια για τη μεταφορά φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο μέσω Ελλάδας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και για την ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ - Κύπρου - Ελλάδας, τέθηκαν στο τραπέζι των συζητήσεων που διεξήχθησαν σε συνάντηση μεταξύ του Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά με τον Πρόεδρο του Ισραήλ Σιμόν Πέρες το 2013.^[3]

Εκπαιδευτικές σχέσεις Επεξεργασία

Στο Πανεπιστήμιο της Χάιφα λειτουργεί έδρα νεοελληνικών σπουδών που χρηματοδοτείται κατά κύριο λόγο από το Ίδρυμα Ωνάση.^[4]

Σχέση Ισραηλινών με Ελληνική μουσική Επεξεργασία

Ένα μεγάλο μέρος των Ισραηλινών, ιδιαίτερα οι σεφαρδίτες και Μιζραχί Εβραίοι, είναι λάτρεις της ελληνικής λαϊκής μουσικής. Σε όλες τις πόλεις του Ισραήλ εκπέμπει ο ιδιωτικός ραδιοφωνικός σταθμός, επονομαζόμενος 'Ράδιο Γεια σου', που μεταδίδει αποκλειστικά ελληνική μουσική.^[5] Η σχέση του Ισραηλινού κοινού με την ελληνική μουσική, που αρχικά 'έφεραν' στη χώρα Εβραίοι Έλληνες και εδραιώθηκε από το 1960 όταν ο Άρης Σαν, χριστιανός Έλληνας τραγουδιστής μετανάστευσε στο Ισραήλ και πολιτογραφήθηκε εκεί, κάνοντας δημοφιλή το μπουζούκι και τη μουσική του Στέλιου Καζαντζίδη. Σύγχρονοι ισραηλινοί τραγουδιστές όπως ο Σλόμι Σαράγκα,^[6] ο Μόσικ Αφία, ο Εγιάλ Γκολάν και ο Γιεχούντα Πόλικερ τραγουδούν ελληνικές λαϊκές επιτυχίες στα ελληνικά και εβραϊκά. Έλληνες τραγουδιστές όπως η Γλυκερία ,Γιώργος Νταλάρας και ο Νικος Βερτης είναι δημοφιλέστατοι στο Ισραήλ και κάνουν συχνά συναυλίες τραγουδώντας και στις δύο γλώσσες.

Ισραηλινοί με Ελλαδική καταγωγή Επεξεργασία

Γνωστοί Ισραηλινοί με ελλαδική καταγωγή είναι ο αρχαιολόγος Βασίλης Τζαφέρης από τη Σάμο και ο σύγχρονος ισραηλινός τραγουδιστής και παίκτης του μπουζουκιού Γιεχούντα Πόλικερ (Yehuda Poliker) που κατάγεται από την Θεσσαλονίκη (οι γονείς του δολοφονήθηκαν στο Ολοκαύτωμα). Γνωστοί Έλληνες με εβραϊκή καταγωγή υπήρξαν μεταξύ άλλων ο θεατρικός σκηνοθέτης και αναβιωτής του αρχαίου ελληνικού θεάτρου Κάρολος Κουν (από την μεριά του πατέρα του), η πιανίστρια Τζίνα Μπαχάουερ, ο φιλόσοφος Ισαάκ Μπενρουμπί, η τραγουδίστρια ρεμπέτικων Ρόζα Εσκενάζι, ο Μαρδοχαίος Φριζής, αντισυνταγματάρχης του ελληνικού στρατού που πολέμησε και σκοτώθηκε ηρωικά στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940^{[εκκρεμεί παραπομπή]} και η δημοσιογράφος Μαρία Ρεζάν (η οποία βαφτίστηκε Χριστιανή Ορθόδοξη).

Σχέση των δύο χωρών με Τουρκία Επεξεργασία

Η Ελλάδα αναγνώρισε την ανεξαρτησία του Ισραήλ από ανακηρύξεως της αλλά, σε αντίθεση με την Τουρκία, διατήρησε τις σχέσεις της μαζί του σε χαμηλό διπλωματικό επίπεδο έως το 1990 όταν οι σχέσεις αναβαθμίστηκαν σε επίπεδο πρεσβειών. Από δεκαετίες το Ισραήλ, για λόγους στρατηγικής, καλλιεργεί προσεκτικά τις σχέσεις του με την Τουρκία - την οποία ανεπίσημα υποστήριξε στο Κυπριακό πρόβλημα - πράγμα που ενόχλησε την Ελλάδα. Αντίστροφα, η φιλοαραβική ελληνική εξωτερική πολιτική (την οποία η Ελλάδα χρειάζονταν για να έχει την υποστήριξη πολλών αραβικών κρατών στον ΟΗΕ) ενοχλεί το Ισραήλ.^[7]

Η Ελληνική και Ισραηλινή αεροπορία πραγματοποίησαν κοινές ασκήσεις στον ελληνικό εναέριο χώρο οι οποίες ήταν πολυτιμότατες στο Ισραήλ, αφότου η Τουρκία έπαψε να επιτρέπει στους ισραηλινούς πιλότους να εξασκούνται εκεί.^[8] Επίσης, στην άσκηση κοντά στην Κρήτη οι ισραηλινοί είχαν την ευκαιρία να εξασκηθούν σε περιβάλλον όπου λειτουργούν οι ελληνοκυπριακής ιδιοκτησίας, ρωσικής προελεύσεως πύραυλοι S300, δηλ. ο ίδιος τύπος πυραύλου που το Ιράν είχε αγοράσει.^[9]

Εικόνες Επεξεργασία

Κατάθεση στεφάνου σε ταφικό μνημείο Μπινγιαμίν Ζε'εβ Χερτσλ από τον Υπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Δρούτσα το 2010.
Συνάντηση Υπουργού Εξωτερικών Σταύρου Λαμπρινίδη με Υπουργό Εξωτερικών του Ισραήλ Άβιγκορ Λίμπερμαν στο περιθώριο των εργασιών της 66ης Γ.Σ. του ΟΗΕ το 2011.
Βίντεο της επίσκεψης του αρχηγού ΓΕΕΘΑ Χρήστου Χριστοδούλου στο Ισραήλ, Οκτώβριος 2019.