Εναλλακτικό κίνημα
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Με τον όρο Εναλλακτικό Κίνημα οι σοσιαλιστές εννοούν την οργανωμένη προσπάθεια μιας μεγάλης μερίδας ανθρώπων που έχουν κοινούς στόχους και γι αυτούς οργανώνονται, ν' αλλάξουν μία ή περισσότερες πτυχές της κοινωνίας που θεωρούν εσφαλμένες, άδικες ή αντιδραστικές, έχοντας ταυτόχρονα μια ιδεολογία (ή σκοπό) η οποία συνδυάζει διάφορες πτυχές άλλων ειδών κοινωνικών κινημάτων. Ένα εναλλακτικό κίνημα, μπορεί να έχει ως σκοπό την περιορισμένη αλλαγή της κοινωνίας σε κάποια θέματα (π.χ. αγώνας για τα δικαιώματα των ιθαγενών της Βορείου Αμερικής) ή ακόμα και την κατάλυση του υπάρχοντος συστήματος, οικονομικού και πολιτικού κι αντικατάστασής του από κάποιο άλλο που προτείνεται (π.χ. τα κοινωνικά, πολιτικά ή ένοπλα, κινήματα της Λατινικής Αμερικής).
Διακρίσεις των κοινωνικών κινημάτων Επεξεργασία
Πολλοί κοινωνιολόγοι κάνουν ένα σαφή διαχωρισμό μεταξύ των κοινωνικών κινημάτων, χωρίζοντάς τα σε: (α) εναλλακτικά, (β) αλυτρωτικά, (γ) μεταρρυθμιστικά, (δ) επαναστατικά. Θεωρούν τα εναλλακτικά κινήματα ως κινήματα περιορισμένης κοινωνικής αλλαγής, τα αλυτρωτικά κινήματα ως εθνικά ή κινήματα άμεσα συσχετιζόμενα με την εθνική απελευθέρωση κι ανεξαρτησία, τα μεταρρυθμιστικά ως πολιτικά κινήματα και τα επαναστατικά ως ένοπλα. Η διάκριση αυτή ωστόσο, δεν είναι πάντοτε σωστή, καθώς ένα κίνημα μπορεί να είναι εθνικό, ένοπλο αλλά και πολιτικό ταυτόχρονα θέτοντας ωστόσο όχι περιορισμένη κοινωνική αλλαγή αλλά ριζοσπαστική κι εκτενή. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το κουρδικό κίνημα, το οποίο είναι ένοπλο, ταυτόχρονα πολιτικό κι η βασική πολιτική θεωρία του είναι ο Μαρξισμός-Λενινισμός (άρα είναι κομμουνιστικό).
Εναλλακτικό Κίνημα στην Ελλάδα Επεξεργασία
Στην Ελλάδα βασικός θεωρητικός του εναλλακτικού κινήματος θεωρείται ο Γιώργος Καραμπελιάς, εκδότης του περιοδικού Άρδην και της εφημερίδας Ρήξη, συγγραφέας, αναλυτής και βασικός ιδρυτής της Κίνησης Πολιτών Άρδην. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του ιδίου, η παραπάνω διάκριση των κοινωνικών κινημάτων δεν υφίσταται. Ένα κοινωνικό κίνημα μπορεί να είναι εναλλακτικό, πολιτικό, με σαφή εθνικά χαρακτηριστικά κι όταν οι "αντικειμενικές συνθήκες ωριμάσουν και υπάρξει υποστήριξη από τα λαϊκά στρώματα, μπορεί να γίνει ένοπλο". Κατά τον Καραμπελιά, μετά τον Μάη του '68, τα κινήματα χωρίστηκαν στα ένοπλα δηλαδή τα αντάρτικα πόλης ή τρομοκρατικά (βλέπε και ερυθρά τρομοκρατία) και τα εναλλακτικά. Τα μεν πρώτα είναι καταδικασμένα να οδηγήσουν στην αποτυχία γιατί όσο αγνοί και ανιδιοτελείς κι αν είναι οι σκοποί τους, δεν έχουν τη λαϊκή υποστήριξη που απαιτείται, τα δε δεύτερα, ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη έχουν κάνει την εμφάνισή τους αλλά και την παρουσία τους αισθητή, στην Ελλάδα είναι σε εμβρυακή μορφή ακόμη. Σύμφωνα με τον ίδιο, επίσης, το σύγχρονο κίνημα, είτε θα είναι εναλλακτικό προτάσσοντας στοιχεία άμεσης δημοκρατίας, οικολογίας, εθνικής ανεξαρτησίας και κοινωνικής επανάστασης προσπαθώντας να πετύχει αλλαγή στη συμπεριφορά, τις αντιλήψεις και των τρόπο ζωής των πολιτών άρα και σ' ένα μεγάλο κομμάτι των λαϊκών στρωμάτων και κατά συνέπεια όλης της κοινωνίας, είτε θ' αποτύχει ή δε θα υπάρξει. Αυτό το αιτιολογεί λέγοντας πως εφόσον επαναστατικά κινήματα θεωρούνται τα ένοπλα και "τρομοκρατικά", η μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας θα στραφεί προς το ρεφορμισμό. Κατά τον Καραμπελιά, σκοπός του εναλλακτικού κινήματος στην Ελλάδα του 21ου αιώνα δε μπορεί να είναι η βελτίωση του καπιταλιστικού συστήματος αλλά ούτε κι η απάτη του "υπαρκτού" σοσιαλισμού της ΕΣΣΔ αλλά μια αντικαπιταλιστική, μετασοσιαλιστική κοινωνία με προοπτική τον αληθινό κομμουνισμό.
Επιρροές Επεξεργασία
Οι επιρροές που έχουν δεχτεί τα εναλλακτικά κινήματα στον κόσμο είναι κυρίως από τα κινήματα της Λατινικής Αμερικής, τα κινήματα των αγροτών της Νότιας Ασίας (Ινδία, Σρι Λάνκα κλπ), τα οικολογικά κινήματα της Σκανδιναβίας και της Βόρειας Ευρώπης αλλά και τα εθνικά κινήματα των Βάσκων, των Ιρλανδών κι άλλων καταπιεζόμενων λαών.
Πηγές Επεξεργασία
- Γιώργος Καραμπελιάς, Ένοπλη πάλη και εναλλακτικό κίνημα, Εκδόσεις Κομμούνα, Αθήνα 1986, Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα 1988.
- Μιχάλης Ράπτης (Πάμπλο), Γιώργος Καραμπελιάς, Νίκος Χρυσόγελος, Ένα εναλλακτικό επαναστατικό κίνημα, Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα 1985.
- Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, λήμμα «κίνημα».