Ερεχθέας
Κατά την ελληνική μυθολογία, ο Ερεχθέας (Ερεχθεύς) είναι ήρωας και βασιλέας των Αθηνών.
| Ερεχθέας | |
|---|---|
 Σύμφωνα με τους Salvatore Settis και Vinzenz Brinkmann, ένας από τους δύο πολεμιστές του Ριάτσε εικονίζει τον Ερεχθέα | |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Πραξιθέα |
| Σύντροφος | Πρόκρις |
| Τέκνα | Κέκροπας ο νεότερος Πρόκρις Πάνδωρος Μητίονας[1] Θέσπιος Ορνέας Ωρείθυια της Αθήνας Κρέουσα Χθονία Πρωτογένεια Πανδώρα Άγλαυρος Άλκωνας Μερόπη (κόρη του Ερεχθέα) Ευπάλαμος Σικυών Colophonia |
| Γονείς | Πανδίων[2] και Ζευξίππη |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | βασιλιάς των Αθηνών |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία
Για τον Ερεχθέα, ο οποίος ταυτίζεται σε πολλά σημεία με τον Εριχθόνιο, υπάρχουν πολλοί μύθοι, οι οποίοι σχετίζονται με τις απαρχές της πόλεως των Αθηνών. Κατά τον Όμηρο, ήταν υιός του Ηφαίστου και της Γαίας, η οποία τον παρέδωσε στη θεά Αθηνά για να τον αναθρέψει. Η Αθηνά τοποθέτησε το βρέφος σε έναν κάλαθο και το εμπιστεύθηκε με τη σειρά της στις κόρες του Κέκροπα, την Πάνδροσο, την Άγλαυρο και την Έρση, τις οποίες πρόσταξε να τον κρατήσουν κλειστό. Η Άγλαυρος και η Έρση δεν μπόρεσαν να αντισταθούν στην περιέργειά τους και τον άνοιξαν. Τότε αντίκρισαν έναν όφη ή το βρέφος τυλιγμένο με φίδια. Το θέαμα αυτό τις τρόμαξε τόσο, ώστε τρελάθηκαν και γκρεμίστηκαν από την Ακρόπολη. Μόνη, λοιπόν, τροφός του Ερεχθέως έμεινε η Πάνδροσος. Ο Ερεχθεύς μεγάλωσε μέσα στον τότε ναό της Αθηνάς στην Ακρόπολη που αργότερα ονομάσθηκε Ερέχθειο. Μετά την ενηλικίωσή του, πήρε ως σύζυγό του την Πραξιθέα, κόρη ή εγγονή του Κηφισού.
Σύμφωνα με άλλες παραδόσεις, ο Ερεχθέας ήταν υιός της ίδιας της Αθηνάς, ή του Εριχθονίου ή της Νεμέσεως, ή του Πανδίονα Α΄ και της Ζευξίππης. Ο Διόδωρος Σικελιώτης γράφει ότι ο Ερεχθέας καταγόταν από την Αίγυπτο και έγινε βασιλιάς των Αθηναίων, επειδή τους βοήθησε να γλιτώσουν από την έλλειψη σίτου που είχαν κάποτε. Αδελφός του Ερεχθέα ήταν ο Βούτης και αδελφές του η Φιλομήλα και η Πρόκνη που αργότερα μεταμορφώθηκαν σε πτηνιά. Με τον θάνατο του Πανδίονα, ο Ερεχθέας και ο Βούτης μοιράσθηκαν τη βασιλεία: ο πρώτος ανέλαβε την άσκηση της κοσμικής εξουσίας, ενώ ο δεύτερος ήταν ο αρχιερέας των δύο θεών-προστατών της πόλεως, της Αθηνάς και του Ποσειδώνα.
Από τον γάμο του με την Πραξιθέα, ο Ερεχθέας απέκτησε πολλά τέκνα. Ανάμεσά τους ήταν ο Κέκροπας ο νεότερος, ο Άλκωνας, ο Ορνέας, ο Θέσπιος, ο Ευπάλαμος, ο Πάνδωρος, ο Μητίωνας, η Μερόπη, η Κρέουσα, η Ωρείθυια,[3] η Πρόκρις, η Πρωτογένεια, η Πανδώρα και η Χθονία.
Κάποτε ο Ερεχθέας βρέθηκε σε πόλεμο με τους Ελευσίνιους. Σύμμαχος των Ελευσινίων ήρθε, τότε, ο βασιλιάς των Θρακών Εύμολπος, υιός του Ποσειδώνα, με πολυάριθμο στρατό. Ο Ερεχθέας θυσίασε μετά από χρησμό του μαντείου μια από τις κόρες του προκειμένου να νικήσει. Υπάρχουν πολλές εκδοχές περί του ονόματος της θυσιασθησας: άλλες πηγές αναφέρουν τη Χθονία, άλλες την Πρωτογένεια και άλλες ότι μετά τη θυσία της μιας συμφώνησαν να σκοτωθούν όλες. Εξαιτίας αυτής της θυσίας, ο Ερεχθεύς μπόρεσε να σκοτώσει τον Εύμολπο και να νικήσει στον πόλεμο. Ο Ποσειδώνας, όμως, οργίσθηκε για τον θάνατο του τέκνου του και για αυτό χτύπησε με την τρίαινά του τον Ερεχθέα και τον σκότωσε (ή, κατ' άλλη εκδοχή, μεσολάβησε στον Δία και εκείνος κεραυνοβόλησε τον Ερεχθέα).
Ο Ερεχθέας είναι εκείνος που έδωσε την πολιουχία των Αθηνών στη θεά Αθηνά και μετονόμασε τους κατοίκους τους, που μέχρι τότε λέγονταν «Κεκροπίδες», σε «Αθηναίους». Αμέσως μετά, ίδρυσε ναό της θεάς, εισήγαγε τη λατρεία της στην Αττική και καθιέρωσε την εορτή Παναθήναια.
Οι Αθηναίοι τιμούσαν ιδιαιτέρως τον Ερεχθέα ως επώνυμο ήρωά τους και του έστησαν ανδριάντα. Αλλά και οι κάτοικοι της Επιδαύρου του προσέφεραν θυσίες κάθε χρόνο. Οι αρχαίοι ποιητές και καλλιτέχνες ασχολήθηκαν με τον μύθο του Ερεχθέα. Μεταξύ αυτών, ο Ευριπίδης συνέγραψε ομώνυμο δράμα, που όμως δεν διασώθηκε.
Το Ερέχθειο και ο τάφος του Επεξεργασία
Ως ιδρυτής της πόλεως των Αθηνών, ο Ερεχθέας είναι, κατά τη μυθολογία, ενταφιασμένος εντός των τειχών της. Η πράξη έχει ύψιστο συμβολισμό, καθώς, οι νεκροί δεν ανήκουν στην πόλη, όμως, ο ενταφιασμός του εντός των τειχών της, ως προϋπάρχοντος αυτής, δεν θα μπορούσε να αποτελεί παραβίαση αυτής της διαχρονικής αρχής. Έτσι, ο τάφος του βρίσκεται εντός των τειχών της Ακροπόλεως, στα θεμέλια του Ερεχθείου, στο νοτιοδυτικό άκρο του μνημείου και υποδηλώνεται από την ιδιαίτερα ισχυρή θεμελίωσή του πάνω από αυτόν, ώστε το κτήριο να μην στηρίζεται απευθείας επάνω του. Το Ερέχθειο, ουσιαστικώς, αποτελεί την κιβωτό της ιστορίας της πόλεως, για αυτόν το λόγο είναι αρχιτεκτονημένο σε ιωνικό ρυθμό, αποκλειστικώς[4].
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Metion» (Ρωσικά)
- ↑ 2,0 2,1 Timothy Gantz: «Mythes de la Grèce archaïque» (Γαλλικά) Éditions Belin. Παρίσι. 2004. σελ. 1387. ISBN-13 978-2-7011-3067-5. ISBN-10 2-7011-3067-0.
- ↑ «Βορέας». mythotopia.eu. Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2023.
- ↑ Χ. Μπούρας, Μαθήματα Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής, κεφ. XI, σελ. 243, § 1-4
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Emmy Patsi-Garin: «Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας», εκδ. οίκος Χάρη Πάτση, Αθήνα 1969
- Χαράλαμπος Μπούρας (Δεκέμβριος 1999). «XX». Μαθήματα Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής (1ος τόμος). Αθήνα: Εκδόσεις Συμμετρία. σελ. 488. ISBN 9789602660621.