Ερνάνης

Ο Ερνάνης (Ernani) είναι όπερα σε 4 πράξεις του Ιταλού συνθέτη Τζουζέπε Βέρντι. Είναι γραμμένη πάνω σε ιταλικό λιμπρέτο του Φραντσέσκο Μαρία Πιάβε βασισμένο σε ένα γαλλικό θεατρικό έργο του 1830, το Ερνάνης (ή Η τιμή της Καστίλλης) του Βίκτωρα Ουγκώ. Η παγκόσμια πρεμιέρα της όπερας έγινε στο Θέατρο Λα Φενίτσε της Βενετίας, το οποίο είχε παραγγείλει τη σύνθεσή της, στις 9 Μαρτίου 1844. Το 1904 ο Ερνάνης έγινε η πρώτη όπερα στην Ιστορία που ηχογραφήθηκε πλήρης.

Ερνάνης

Τίτλος	Ernani
Γλώσσα	Ιταλικά
Ημερομηνία δημιουργίας	1843
Ημερομηνία δημοσίευσης	19ος αιώνας
Μορφή	όπερα
Βασίζεται σε	Ερνάνης
Χαρακτήρες	Don Ruy Gomez de Silva, Don Riccardo, Jago, Giovanna, Elvira, Don Carlo και Ernani
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Ο Βέρντι χρειάσθηκε αρκετό χρόνο για να ανακαλύψει το κατάλληλο θέμα, καθώς συνεργαζόταν με τον άπειρο ακόμα Πιάβε στην επεξεργασία του ενός έργου του Ουγκώ μετά το άλλο, ώσπου να παραχθεί ένα αποδεκτό λιμπρέτο.

Ιστορικά στοιχεία

Μετά την επιτυχία του Ναμπούκο και των Λομβαρδών στην Α΄ Σταυροφορία, ο Βέρντι προσεγγίσθηκε από πολλές λυρικές σκηνές που ήθελαν να του παραγγείλουν μία όπερα για λογαριασμό τους. Αντί να συνθέσει μία ακόμα για τη Σκάλα του Μιλάνου, στράφηκε σε μία παραγγελία για δύο όπερες για την περίοδο 1843-1844 (μία από τις οποίες θα ήταν τελικά οι Λομβαρδοί) από τον προέδρο του Λα Φενίτσε της Βενετίας, μαρκησίου Νάννι Μοτσενίγκο.

Ωστόσο, ο Βέρντι θα επέμενε στους όρους του: Η αμοιβή του να του καταβαλλόταν μετά την πρώτη παράσταση, και όχι την τρίτη όπως πρότεινε ο Μοτσενίγκο, καθώς θυμόταν τι είχε συμβεί στο Μια μέρα βασιλιάς που είχε πραγματοποιήσει μόνο μία παράσταση. Επίσης, να επιλέξει το δικό του θέμα και λιμπρετίστα.

Αρκετά ήταν τα θέματα που εξέτασε ο Βέρντι, όπως π.χ. το θέμα της «έμμετρης ιστορίας» Ο κουρσάρος του Λόρδου Βύρωνα, αλλά ο κατάλληλος βαρύτονος δεν ήταν διαθέσιμος. Για θέμα σχετικό με την ενετική οικογένεια Φόσκαρι, βρήκε ότι ήταν απαγορευμένο από τη λογοκρισία προκειμένου να αποφευχθεί η ενόχληση κάποιου από τους απογόνους της, που τότε ακόμα ζούσαν στη Βενετία. Αμφότερα πάντως τα θέματα θα γίνονταν μεταγενέστερα όπερες του Βέρντι (Ο πειρατής και Οι δύο Φόσκαρι).

Τότε έλαβε ξαφνικά ένα χειρόγραφο από τον άγνωστό του Φραντσέσκο Μαρία Πιάβε, φίλο του γραμματέα της «Λα Φενίτσε» Μπρέννα, που πρότεινε μία όπερα, τον Κρόμβελλ, βασισμένο στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Βίκτωρα Ουγκώ, το οποίο είχε αρχίσει να γράφει σε στίχους. Ο Μοτσενίγο βεβαίωσε τον συνθέτη για τη θεατρική αίσθηση του Πιάβε και έτσι συμφωνήθηκε να προχωρήσουν. Μέχρι την έγκρισή της από το συμβούλιο της «Φενίτσε» είχε μετονομασθεί σε A. Κάμερον, μία ιστορία τοποθετήμενη πριν τη στέψη του βασιλιά Καρόλου Β΄ της Αγγλίας. Ο Βέρντι ξεκαθάρισε στον Πιάβε τι ήθελε ως θεατρική εμπειρία: «...Ας έχουμε όσο το δυνατό λιγότερες λέξεις [.....] Θυμηθείτε πως η συντομία δεν είναι ποτέ ελάττωμα [....] Αλλά επιμένω στη συντομία επειδή αυτό θέλει το κοινό...».

Η ιδέα για τον Ερνάνη

Το λιμπρέτο του Κρόμβελλ έφθανε από τον Πιάβε τμηματικά και ο Βέρντι το έβαλε στην άκρη μέχρι να έχει στη διάθεσή του το πλήρες κείμενο. Ωστόσο, όταν ο συνθέτης και ο πρόεδρος της «Λα Φενίτσε» συναντήθηκαν στη Βενετία στα τέλη Αυγούστου, ο Βέρντι εξέφρασε κάποια δυσαρέσκεια για το λιμπρέτο. Τότε, η αδιάφορη αναφορά από τον Μοτσενίγκο στο επιτυχημένο δράμα του Ουγκώ Ερνάνι ως ιδέα για ένα λιμπρέτο αιχμαλώτισε τη φαντασία του Βέρντι, όπως φαίνεται σε μία επιστολή που έγραψε στον Μοτσενίγκο στις αρχές Σεπτεμβρίου, όπου εξέφραζε ανησυχίες για τον Κάμερον, αλλά σημείωνε ότι υπαίτιο ήταν «το θέμα και όχι ο ποιητής». Συνέχιζε ως εξής:

«Αλλά αν μπορούσαμε να κάνουμε τον Ερνάνι αντί για αυτό, θα ήταν υπέροχο. Καταλαβαίνω ότι θα σήμαινε πολλή φασαρία για τον ποιητή μας, αλλά το πρώτο μου μέλημα θα ήταν να προσπαθήσω να τον αποζημιώσω.....[...] το μόνο που θα είχε να κάνει θα ήταν να συμπυκνώσει: η δράση είναι ήδη εκεί έτοιμη, και συνολικά είναι απείρως καλό θέατρο. Αύριο θα γράψω λεπτομερώς στον Πιάβε, σχεδιάζοντας όλες τις σκηνές από το Ερνάνι που μου φαίνονται κατάλληλες.»

Στο σημείο αυτό συνεχίζει με υποδείξεις προς τον λιμπρετίστα. Για τον Βέρντι, το θέλγητρο του έργου του Ουγκώ ήταν «ο αγώνας ανάμεσα στον έρωτα και στην τιμή».

Από το θεατρικό έργο στην όπερα

Ωστόσο, ο Πιάβε δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένος από αυτή την εξέλιξη των πραγμάτων και αισθανόταν ότι μία όπερα βασισμένη στον Ερνάνι δεν θα μπορούσε να ανεβεί στη σκηνή. Για παράδειγμα, η πρώτη εμφάνιση του βασιλιά στο έργο ήταν μέσα από ένα ντουλάπι, όπου κρυβόταν μετά την άφιξή του και πριν συναντήσει την Ελβίρα. Κρυφακούει έτσι τον διάλογο μεταξύ της Ελβίρας και του Ερνάνι προτού τελικά αποκαλυφθεί. Αλλά το συμβούλιο της «Φενίτσε» ενέκρινε την ιδέα και ο λιμπρετίστας αποζημιώθηκε, ενώ θα κρατούσε και τον Κάμερον για περίπτωση «ατυχήματος». Η όπερα, όπως εξελίχθηκε σε συμπυκνωμένη μορφή, και με τον αρχικό τίτλο Ντον Ρουί Γκόμεζ ντε Σίλβα, πλησίασε στο «να αντανακλά τον μοναδικό χαρακτήρα του μητρικού δράματος», καθώς ο Βέρντι ήθελε να παραμείνει όσο εγγύτερα ήταν δυνατό στο αρχικό δράμα.

Παρότι ο Βέρντι είχε συμφωνήσει να προσπαθήσει να βάλει ρόλο για την κοντράλτο Καρολίνα Βιέττι όταν η όπερα ήταν ο Κάμερον, εναντιώθηκε στην ιδέα να κάνει τον πρώτο ρόλο στον Ερνάνη κοντράλτο. Με την έγκριση του λιμπρέτο από τη λογοκρισία της αστυνομίας της Βενετίας, ο Βέρντι ήταν σε θέση να μείνει ακλόνητος και τελικά να πάρει αυτό που ήθελε: μία υψίφωνο, ένα τενόρο, ένα βαρύτονο και ένα βαθύφωνο. Πάντως, οι δυσκολίες του Βέρντι με τους τραγουδιστές δεν είχαν τελειώσει.

Η χειμερινή περίοδος άνοιξε με τους Λομβαρδούς τον Δεκέμβριο του 1843: ήταν σκέτη καταστροφή, με απαίσια απόδοση του τενόρου Ντομένικο Κόντι. Δύο άλλες όπερες είχαν μία εξίσου κακή αποδοχή από το κοινό. Ο Βέρντι, έχοντας ακούσει για έναν άλλο τενόρο, τον Βιτάλι, ως πιθανό αντικαταστάτη, έθεσε ένα τελεσίγραφο: είτε να ελευθερωθεί από το συμβόλαιό του, είτε να μπει ο Κάρλο Γκουάσκο στον ρόλο του Ερνάνη. Με την πρεμιέρα προγραμματισμένη για τον Μάρτιο, δύο τελικά εμπόδια ξεπεράστηκαν: ο βαθύφωνος Ρόζι είχε εξαφανισθεί από τα σχέδια ως ντε Σίλβα, αλλά αντικαταστάθηκε από τον Μέινι, που αποσύρθηκε με τη σειρά του επειδή βρήκε τον ρόλο πολύ χαμηλό. Τότε ο Βέρντι ανέθεσε τον ρόλο σε ένα μέλος της χορωδίας, τον βαθύφωνο Αντόνιο Σέλβα, που ξεκίνησε έτσι μία διακεκριμένη σταδιοδρομία. Και, παρά τα παράπονα της υψιφώνου Sophie Löwe, τελικά ήταν στην τελική τριάδα.

Ο Βέρντι και το θέατρο

Ο Budden σημειώνει τα ακόλουθα για την ειδική σχέση ανάμεσα σε αυτή την όπερα και το έργο του Ουγκώ:

...Από την πρώτη σκηνή το πνεύμα του Ουγκώ είναι παρόν. Ο Βέρντι ήταν μέρος του νεανικού κοινού στο οποίο κυρίως απευθυνόταν το θεατρικό έργο. Η ενέργεια των ιαμβικών εξάμετρων στίχων του Ουγκώ αντανακλάται στο πνεύμα της μουσικής του Βέρντι, που έχει πολύ περισσότερη δύναμη από οτιδήποτε είχε γράψει μέχρι τότε. Ο Βίκτωρ Ουγκό, θα έλεγε κανείς, ήταν καλός για τον Βέρντι: Είναι σημαντικό ότι αμφότερες οι όπερες που βάσισε σε θεατρικά έργα του Ουγκώ (η άλλη είναι ο Ριγκολέττο) υπήρξαν σταθμοί στη σταδιοδρομία του.

Ο συνθέτης, σε ένα γράμμα του προς τον Μπρέννα, συνοψίζει τη δική του αίσθηση για το θέατρο, για το τι πιάνει και το τι όχι. Γράφτηκε την εποχή που ο Πιάβε ήταν δυσαρεστημένος για τη μεταβολή από το αρχικό του λιμπρέτο σε αυτό του Ερνάνι, και ο Βέρντι ζητά από τον Μπρέννα να μεταδώσει τις σκέψεις του στον Πιάβε:

«Οσοδήποτε μικρή εμπειρία και αν έχω, πηγαίνω στο [λυρικό] θέατρο όλο τον χρόνο και δίνω τη μέγιστη προσοχή σε αυτό που βλέπω και ακούω. Βρέθηκα στη θέση να έχω βάλει το χέρι μου σε τόσα πολλά έργα που δεν θα είχαν αποτύχει αν τα κομμάτια τους είχαν σχεδιασθεί καλύτερα, αν το αποτέλεσμα είχε υπολογισθεί καλύτερα, αν οι μουσικές φόρμες ήταν καθαρότερες, κλπ.. Με μία λέξη, αν είτε ο συνθέτης, είτε ο ποιητής ήταν πιο έμπειροι.»

Εκείνο που κάνει ο Βέρντι είναι ότι παίρνει τον έλεγχο όλων των πλευρών του έργου, μαζί και της συμπτύξεως του μακρόσυρτου θεατρικού έργου στις 4 πράξεις της όπερας. (Οι τρεις πρώτες πράξεις του δράματος του Ουγκώ έγιναν η πρώτη πράξη της όπερας.) Το να επιτρέψει στον λιμπρετίστα να γράψει τους στίχους του όπως θέλει, «αυτό θα είχε διαιωνίσει σε μία περιορισμένη μορφή τον διχασμό λέξεων-μουσικής από τον οποίο ήθελε ακριβώς να ξεφύγει ο Βέρντι. Η επιθυμία του συνθέτη να αναλάβει κάθε πλευρά της όπερας υποδηλώνει ότι είχε τη δύναμη να αποφασίζει ποιο βάρος να δώσει στο κείμενο και στη μουσική, αντιστοίχως, ανάλογα με τη στιγμή της δράσης.

Μετά το ομώνυμο πρόσωπο, στο κέντρο του δράματος του Ερνάνη βρίσκεται ο νεαρός Κάρλος, ο μετέπειτα Αυτοκράτορας Κάρολος Κουίντος, εδώ σε πίνακα του Μπέρναρντ βαν Όρλεϋ.

Τα πρόσωπα του έργου

Ρόλος	Φωνή	Διανομή στην πρεμιέρα, 9 Μαρτίου 1844 (Μαέστρος: - Γκαετάνο Μάρες)
Ερνάνης, «ο ληστής»	τενόρος	Carlo Guasco
Ντον Κάρλο, μετέπειτα Αυτοκράτορας Κάρολος Κουίντος	βαρύτονος	Antonio Superchi
Ντον Ρουί Γκόμεζ ντε Σίλβα	βαθύφωνος	Antonio Selva
Ελβίρα, ανεψιά και αρραβωνιαστικιά του	υψίφωνος	Sophie Löwe
Τζιοβάννα, η παραμάνα της	υψίφωνος	Laura Saini
Ντον Ρικάρντο, ιπποκόμος του Ντον Κάρλο	τενόρος	Giovanni Lanner
Ιάγος, ιπποκόμος του Ντον Ρουί	βαθύφωνος	Andrea Bellini
Χορωδία: Αντάρτες, ληστές, ακόλουθοι, ιππότες, υπηρέτες, ευγενείς, κυρίες

Η υπόθεση του έργου

Τόπος: Αραγωνία, Άαχεν και Σαραγόσα

Χρόνος: 1519 μ.Χ.

Πράξη Α΄

Τα βουνά της Αραγωνίας Οι ληστές ζητούν να μάθουν την αιτία για τη θλίψη του Ερνάνη. (Χορωδία: Eviva! Beviam! Beviam! / «Στην υγειά σου πίνουμε» και Ernani pensoso! / «Ερνάνη, τόσο θλιμμένος;»). Ο Ερνάνης αποκρίνεται (ρετσιτατίβο: «Ευχαριστώ, αγαπητοί φίλοι» - καβατίνα: Come rugiada al cespite / «Καθώς το άνθος γυρίζει προς τον ήλιο») ότι αγαπά την Ελβίρα, η οποία πρόκειται να παντρευτεί παρά τη θέλησή της τον γέρο Γκόμεζ ντε Σίλβα (Ο tu che l'alma adora). Ζητά από τους ληστές να την απαγάγουν.

Το δωμάτιο της Ελβίρας

Η Ελβίρα ανησυχεί για τον επικείμενο γάμο της («Τώρα βυθίζεται ο ήλιος και ο Σίλβα δεν επιστρέφει» - καβατίνα: Ernani, Ernani involami / «Ερνάνη, Ερνάνη, σώσε με») καθώς υπηρέτες παραδίδουν γαμήλια δώρα του Σίλβα προς αυτή. Η Ελβίρα επιβεβαιώνει τον έρωτά της για τον Ερνάνη (Tutto sprezzo che d'Ernani / «Περιφρονώ το καθετί που δεν μιλά στην καρδιά μου για τον Ερνάνη»). Ο βασιλιάς Κάρλο(ς) εισέρχεται μεταμφιεσμένος ως χωρικός, αλλά η Ελβίρα τον αναγνωρίζει και απορρίπτει τον έρωτά του. Ο βασιλιάς αποφασίζει να χρησιμοποιήσει βία και εκείνη αρπάζει ένα μαχαίρι, αλλά ξαφνικά εμφανίζεται ο Ερνάνης και τον σταματά (τριωδία: «Φίλος έρχεται γρήγορα σε βοήθειά σου»). Ο Κάρλος αναγνωρίζει τον Ερνάνη ως τον ηγέτη των ληστών. Ο Ερνάνης αποκρίνεται πως ο Κάρλος του έχει ληστέψει τη γη του και τον έχει αναγκάσει σε μία ζωή ληστείας. Καθώς προκαλεί τον Κάρλος σε μονομαχία, ο Σίλβα εμφανίζεται και βλέπει τον Ερνάνη (καβατίνα του Σίλβα: «Δυστυχισμένε άνδρα! Νόμισες πως αυτή η γυναίκα... ήταν δική σου»).

[Για το ανέβασμα στη Βιέννη την άνοιξη του 1844 ή στη Σκάλα του Μιλάνου το φθινόπωρο του 1844, προστέθηκε και η καβαλέτα του Σίλβα: Infin che un brando vindice]

Ο Ερνάνης ζητά να μονομαχήσει και με τους δύο όταν πλησιάζει ο Ντον Ρικάρντο και αναγνωρίζει τον βασιλιά. Ο Ερνάνης ψιθυρίζει στην Ελβίρα να ετοιμαστεί να διαφύγει.

Πράξη Β΄

Αίθουσα στο μέγαρο του Σίλβα

Ο Ερνάνης μπαίνει μεταμφιεσμένος ως προσκυνητής. Ζητά καταφύγιο, το οποίο του παρέχει ο Σίλβα, και μετά μαθαίνει από τον Σίλβα ότι πρόκειται να τελέσει τους γάμους του με την Ελβίρα, η οποία πιστεύει πως ο Ερνάνης είναι νεκρός. Ο Ερνάνης αποκαλύπτει την πραγματική του ταυτότητα στην Ελβίρα και εκείνη τον πληροφορεί ότι σχεδίαζε να αυτοκτονήσει μέσα στον ναό (διωδία: Ah, morir potessi adesso / «Ω, αν μπορούσα να πεθάνω τώρα»). Ο Σίλβα μπαίνει εκείνη τη στιγμή, ανακαλύπτει το ζεύγος, αλλά συμφωνεί να προστατεύσει τον Ερνάνη από τον βασιλιά, πράγμα για το οποίο ο Ερνάνης θα του χρωστά αιώνιο χρέος. (τριωδία: No, vendetta piu tremenda / «`Οχι, θέλω να κρατήσω μια τρομερότερη εκδίκηση»). Ο Κάρλος φθάνει και ζητά να μάθει γιατί ο πύργος είναι έρημος. Ο Σίλβα αρνείται να παραδώσει τον Ερνάνη (άρια του Κάρλος: Lo vedremo, veglio audace / «Θα δούμε, τολμηρέ γέρο») και οι άνδρες του Ντον Κάρλος δεν μπορούν να ανακαλύψουν πού κρύβεται. Ο Σίλβα κρατά τον λόγο του, ακόμα και όταν ο βασιλιάς παίρνει την Ελβίρα ως όμηρο. Ο Σίλβα ελευθερώνει τον Ερνάνη και μετά τον προκαλεί σε μονομαχία! Ο Ερνάνης αρνείται να μονομαχήσει, αλλά ενώνεται με τον Σίλβα στα σχέδιά του να ελευθερώσει την Ελβίρα από τον βασιλιά. Ο Ερνάνης ορκίζεται να εμφανισθεί όταν τον καλέσει με το βούκινο ο Σίλβα, οπουδήποτε και αν βρίσκεται εκείνη την ώρα (Odi il voto ο grande Iddio / «Ω Θεέ, άκου τον όρκο»),

[Προστέθηκε στην Πάρμα το φθινόπωρο του 1844: Ο Ερνάνης μαζεύει τους άνδρες του κοντά του. Η άρια της εκδικήσεώς του: Sprezzo la vita ne più m'alletta / «Η ζωή δεν σημαίνει τίποτα για μένα, μόνο μια ελπίδα για εκδίκηση» κλείνει την πρώτη πράξη].

Πράξη Γ΄

Το ιερό και τάφος του Καρλομάγνου στον καθεδρικό ναό του `Ααχεν.

Ο τάφος του Καρλομάγνου στο `Ααχεν

Ο Κάρλος επισκέπτεται τον τάφο του Αυτοκράτορα Καρλομάγνου (Κάρλος ο Μέγας), του οποίου ο διάδοχος, ο νέος Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του γερμανικού έθνους, εκλέγεται από αντιπροσώπους των διάφορων χωρών. Ο Κάρλος αποφασίζει να αλλάξει ζωή αν εκλεγεί σε αυτό το αξίωμα (καβατίνα: Oh, de'verd'anni miei/ «Ω, τα όνειρα και οι αυταπάτες της νιότης μου»). Κρυμμένος πίσω από το ταφικό μνημείο, κρυφακούει μία συνάντηση συνωμοτών, μεταξύ των οποίων ο Σίλβα και ο Ερνάνης. Ο Ερνάνης ορκίζεται να δολοφονήσει τον Κάρλος. Η συνωμοσία ανατρέπεται όταν οι ακόλουθοι του Κάρλος μπαίνουν και αιφνιδιάζουν τους συνωμότες. Ο βασιλιάς διατάζει την εκτέλεση όλων των προδοτών ευγενών. Ο Ερνάνης κάνει ένα βήμα μπροστά, ανακοινώνοντας ότι πρέπει και εκείνος να πεθάνει: δεν είναι ένας απλός ληστής, αλλά ο Δον Χουάν της Αραγωνίας, του οποίου τα εδάφη έχουν κατασχεθεί. Η Ελβίρα ικετεύει για έλεος για τον αγαπημένο της, οπότε ο Κάρλος, σε μία ξαφνική αλλαγή διαθέσεως, τους συγχωρεί και θέτει το χέρι της Ελβίρας μέσα σε εκείνο του Ερνάνη.

Πράξη Δ΄

Το κάστρο του Ερνάνη

Η Ελβίρα και ο Ερνάνης έχουν μόλις παντρευτεί, όταν, προς ταραχή και φόβο του, ο Ερνάνης ακούει ένα βούκινο. Ο Σίλβα φθάνει και σιωπηλά βάζει στο χέρι του Ερνάνη ένα εγχειρίδιο (μαχαίρι). Ο Ερνάνης ζητεί λίγο χρόνο για «ρουφήξει από το κύπελλο του έρωτα» (Ascolta, ascolta un detto ancor/ «`Ακου, μόνο μία λέξη...») αλλά, κατηγορηθείς από τον Σίλβα ως δειλός, ο Ερνάνης κρατά τον όρκο του και μαχαιρώνει τον εαυτό του στην καρδιά (τριωδία με τον Σίλβα: E' vano, ο donna, il piangere, e vano / «Ο θρήνος σου είναι μάταιος, γυναίκα»). Ο Ερνάνης πεθαίνει στα χέρια της Ελβίρας, λέγοντάς της να ζήσει.

Ενορχήστρωση

Η μουσική του Ερνάνη είναι γραμμένη για ένα πίκολο, 1 φλάουτο, 2 όμποε, 2 κλαρίνα, 1 μπάσο κλαρίνο, 2 φαγκότα, 4 κόρνα, 2 τρομπέτες, 3 τρομπόνια, 1 τσιμπάσο, μία άρπα, τυμπάνια, μπάσο τύμπανο και κύμβαλα, ταμπούρο, ορχήστρα επί σκηνής (με μπάσο τύμπανο), 1 κόρνο και 6 τρομπέτες στα παρασκήνια, και έγχορδα της συμφωνικής ορχήστρας.

Μουσική

Σημειώνοντας ότι η δραματική δομή αυτής της όπερας «έφερε μία νέα θεώρηση των παγιωμένων μορφών της ιταλικής όπερας, ιδιαίτερα μια επέκταση και εμπλουτισμό της σόλο άριας και της διωδίας μαζί με μία πιο ευέλικτη προσέγγιση στις μουσικές ακολουθίες που δένουν μαζί λυρικά κομμάτια», ο Ρότζερ Πάρκερ συνεχίζει δηλώνοντας ότι τη μεγαλύτερη σημασία είχε «η συνεκτική αίσθηση του Βέρντι για τη μείζονα ρητορική του δράματος, ο αυξανόμενος έλεγχός του πάνω στη δυναμική ολόκληρων πράξεων αντί ολόκληρων σκηνών. Από αυτή την άποψη, η Γ΄ Πράξη του Ερνάνη θέτει ένα επιβλητικό πρότυπο συνοχής, που σπάνια βρήκε το ισάξιό του μέχρι τις όπερες της δεκαετίας του 1850.»

Ωστόσο, είναι ο συγγραφέας Γκαμπριέλε Μπαλντίνι αυτός που, το 1980, επισημαίνει ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της δραματικής και μουσικής δομής του Ερνάνη, τη σύλληψη των ανδρικών φωνητικών αρχετύπων. Ο Μπαλντίνι γράφει για τις μουσικές συγκρούσεις που εσωκλείει το δράμα ως αποτέσμα της χρήσεως ορισμένων τύπων φωνής:

«Μία νεανική γυναικεία φωνή «πολιορκείται» από τρεις ανδρικές, η καθεμιά από τις οποίες εγκαθιστά μία ειδική σχέση μαζί της, σε διαφορετικά επίπεδα. Η πολιορκία αυτή είναι άκαρπη. Οι ανδρικές φωνές βρίσκουν διαφορετικές μοίρες, ενώ η σχέση αυτή ποικίλλει σε ένταση πάθους σύμφωνα με την τονική απόσταση ανάμεσα στη φωνή σοπράνο και την καθεμιά ανδρική φωνή.»

Σύμφωνα με αυτή την ερμηνεία, η βαθύτερη φωνή [ο βαθύφωνος, ντε Σίλβα] είναι η «πιο απόμακρη, και έτσι η σχέση του είναι η ψυχρότερη και πιο απόμακρη». Ο βαρύτονος [ο βασιλιάς ντον Κάρλο] «κατορθώνει να πλησιάσει λίγο περισσότερο, παρότι έμμεσα και με αμφιλεγόμενο τρόπο», ενώ ο Μπαλντίνι σημειώνει ότι είναι η υψηλότερη ανδρική φωνή [ο τενόρος Ερνάνης] αυτή που «φθάνει σε μία σχέση που, αν δεν είναι πλήρης [....], είναι τουλάχιστον αμοιβαία επί μακρό χρονικό διάστημα».

Τελικώς, ενώ ο Μπαλντίνι συμφωνεί με τον Πάρκερ ότι η Γ΄ Πράξη είναι η ισχυρότερη («κατά τη γνώμη μου σημειώνει την πρώτη φορά που ο Βέρντι έκλεισε μέσα σε ένα μάλλον εκτεταμένο μουσικό χώρο, περίπου 25 λεπτά, μία τέλεια δομική μονάδα»), απηχεί και τις απόψεις των Budden και De Van όταν επισημαίνει τη σημασία του ανοίγοντος θέματος του κόρνου, που επανέρχεται σε όλη την όπερα και καταλήγει με την τελική κλήση του βούκινου.

Ηχογραφήσεις

Η πρώτη πλήρης ηχογράφηση όπερας στην Ιστορία ήταν η ηχογράφηση του Ερνάνη το 1904 σε 40 δίσκους μονής πλευράς από τη His Master's Voice στην Αγγλία. Ανάμεσα στις μεταγενέστερες ηχογραφήσεις είναι και οι παρακάτω:

Χρονιά	Διανομή (Ερνάνης, Ελβίρα, Ντον Κάρλο, Σίλβα)	Μαέστρος, Θέατρο και ορχήστρα	Δίσκος
1930	Antonio Melandri, Iva Pacetti, Gino Vanelli, Corrado Zambelli	Lorenzo Molajoli, Ορχήστρα και χορωδία της Σκάλας του Μιλάνου	78 rpm: Columbia GQX 10069-10073 LP: Cat: 4407
1957	Mario del Monaco, Anita Cerquetti, Ettore Bastianini Boris Christoff	Δημήτρης Μητρόπουλος, Ορχήστρα και χορωδία του Maggio Musicale Fiorentino (ηχογράφηση στο Teatro Communale της Φλωρεντίας, 14 Ιουνίου)	Audio CD: Hr 4400 Cat: HR 4400/01
1968	Bruno Prevedi, Μονσεράτ Καμπαγιέ, Peter Glossop, Boris Christoff	Gianandrea Gavazzeni, Συμφωνική & χορωδία της RAI, Μιλάνο (Ηχογράφηση στις 26/11/1968 που μεταδόθηκε στις 25/3/1969)	Audio CD: Opera d'Oro Cat: OPD 7051 Grand Tier
1969	Πλάθιδο Δομίνγκο Raina Kabaivanska Carlo Meliciani Nicolai Ghiaurov	Antonino Votto, Ορχήστρα και χορωδία της Σκάλας του Μιλάνου	Audio CD: Opera D'Oro Cat: ODO 1468
1983	Λουτσιάνο Παβαρόττι Leona Mitchell Sherrill Milnes Ruggero Raimondi	James Levine, Ορχήστρα και χορωδία της Metropolitan Opera (Ζωντανή ηχογράφηση στις 12 και 17 Δεκεμβρίου)	DVD: Pioneer Classics Cat: PC-99-102-D
1983	Πλάθιδο Δομίνγκο Mirella Freni Renato Bruson Nicolai Ghiaurov	Ρικάρντο Μούτι, Ορχήστρα και χορωδία της Σκάλας του Μιλάνου (Παραγωγός Luca Ronconi) (Ηχογράφηση παραστάσεως στη Σκάλα του Μιλάνου, 4 Ιανουαρίου)	DVD: Kultur Video Cat: D72913
2005	Marco Berti Susan Neves Carlo Guelfi Giacomo Prestia	Antonello Allemandi, Βασιλικό Θέατρο της Πάρμα (Παραγωγός Pier' Alli) (Ηχητική εγγραφή και εικόνα από παράσταση τον Μάιο)	DVD: Dynamic 33496 University of Chicago Critical Edition

Πηγές

• Baldini, Gabriele, (μετάφρ. Roger Parker): The Story of Giuseppe Verdi: Oberto to Un Ballo in Maschera. Cambridge: Cambridge University Press, 1980
• Budden, Julian: The Operas of Verdi, Volume 1: From Oberto to Rigoletto. Λονδίνο: Cassell, 1984. ISBN 0-304-31058-1.
• Creative Commons MP3 Recording
• De Van, Gilles (μετάφρ. Gilda Roberts): Verdi’s Theater: Creating Drama Through Music. Σικάγο & Λονδίνο: University of Chicago Press, 1998
• Holden, Amanda (Ed.): The New Penguin Opera Guide, Νέα Υόρκη: Penguin Putnam, 2001. ISBN 0-14-029312-4
• Melitz, Leo: σύνοψη της όπερας στο The Opera Goer's Complete Guide, 1921 version.
• Parker, Roger: το λήμμα "Ernani" στο: The New Grove Dictionary of Opera (επιμέλεια Stanley Sadie), τόμος 2, σσ. 70 - 73. Λονδίνο: MacMillan Publishers, Inc., 1998
• Verdi, Giuseppe: Ernani, κριτική έκδοση με την πλήρη μουσική, ed. Claudio Gallico, Σικάγο & Μιλάνο: University of Chicago Press & G. Ricordi, 1985. ISBN 0-226-85307-1.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Το λιμπρέτο του Ερνάνη στο giuseppeverdi.it (στην ιταλική)