Ηφαιστειακή βόμβα
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Στη Γεωλογία και ειδικότερα στην Ηφαιστειολογία με τον όρο ηφαιστειακή βόμβα χαρακτηρίζεται ημιστέρεη μορφή λάβας που εκτινάσσεται από τον κρατήρα του ηφαιστείου κατά την περίοδο δραστηριότητάς του (ηφαιστειακό ανάβλημα).
Δημιουργείται από σβώλους υγρού μάγματος που κατά την εκτίναξή τους αρχίζει να στερεοποιείται. Οι διαστάσεις των ηφαιστειακών βομβών κυμαίνονται από 3 εκατοστόμετρα μέχρι 3 μέτρα, αν και έχουν αναφερθεί ακόμη μεγαλύτερες, που όμως η συνηθέστερη διάστασή τους είναι 10 μέχρι 20 εκατοστόμετρα.
Μορφή - σχήμα Επεξεργασία
Η ηφαιστειακή βόμβα από γεωλογικής άποψης αποτελεί ένα εκρηξιγενές και πυριγενές πέτρωμα που κατά την εκτίναξή της στον αέρα μπορεί και να υποστεί έκρηξη, ανάλογα των υλικών και της ταχύτητας εκτίναξης. Από της εκτίναξης μέχρι την έναρξη της πτώσης τους οι ηφαιστειακές βόμβες διαγράφουν, ιδιαίτερα τη νύκτα, ωραιότατες φωτεινές καμπύλες που επιστέφουν τη δραστηριότητα του ηφαιστείου προσδίδοντάς του ιδιαίτερο δέος, σε αντίθεση με την ηφαιστειακή τέφρα που τη νύκτα δεν είναι ορατή.
Το τελικό σχήμα αυτών καθορίζεται αφενός από το αρχικό μέγεθος του σβώλου που εκτινάσσεται, από το ιξώδες της και αφετέρου από την ταχύτητα εκτίναξης όπου στη συνέχεια λαμβάνει συνηθέστερα αεροδυναμικό - ατρακτοειδές σχήμα που κατά την πτώση τους στο έδαφος ή διατηρούν το σχήμα τους, ή αν δεν έχουν ακόμη στερεοποιηθεί δίνουν την εικόνα τηγανίτας, όπως μικρό τμήμα ζύμης όταν πέφτει από τον πάγκο εργασίας στο δάπεδο, ή εφόσον είχε ολοκληρωθεί η στερεοποίηση οπότε και κατά την πρόσκουση στο έδαφος κατακερματίζονται ή δίνουν εικόνα θρυμματισμού. Εξ αυτών γίνεται και η διάκριση των ηφαιστειακών βομβών.
Τύποι ηφαιστειακών βομβών Επεξεργασία
- Ατρακτοειδείς
- Εμπύρηνες
- Σφαιροειδείς
- Ταινιοειδείς και
- Τηγανιτόμορφες.
Παρατηρήσεις Επεξεργασία
Οι ηφαιστειακές βόμβες, κατά την ηφαιστειακή δραστηριότητα είναι πολύ επικίνδυνες σε όλη την ηφαιστειακή ζώνη και μπορεί να πέσουν και σε απόσταση μερικών χιλιομέτρων από τη βάση του ηφαιστείου, συνηθέστερα όμως πέφτουν στις παρυφές αυτού. Της εκτίναξης αυτών προηγούνται άλλα ηφαιστειακά φαινόμενα με τη σημείωση των οποίων και θα πρέπει με την επιμέλεια των Αρχών ν΄ αρχίσει η εκκένωση της περιοχής από τους γύρω κατοίκους και πρωτίστως από τους τουρίστες που αγνοούν δρόμους διαφυγής.
Στη περίπτωση που η ηφαιστειακή δραστηριότητα εμφανιστεί όχι στη κορυφή ενός ηφαιστειακού κώνου αλλά σε πλαγιά αυτού, τότε όλη η περιοχή που υπόκεινται στη πλαγιά αυτή κρίνεται επικινδυνέστερη, σχεδόν το σύνολο των ηφαιστειακών βομβών θα πλήξουν την εν λόγω περιοχή. Συνεπώς η κατ΄ αντίθετη σε διεύθυνση υποκείμενη περιοχή του ηφαιστειακού κώνου κρίνεται ασφαλέστερη στην άμεση διαφυγή.
Αν πλησίον του εκραγέντος ηφαιστείου υφίσταται λιμένας ή αεροδρόμιο θα πρέπει αμέσως με τις πρώτες ενδείξεις πλοία και αεροπλάνα να εγκαταλείψουν την περιοχή, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι από την ηφαιστειακή τέφρα που μπορεί να τα καθηλώσει.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Πηγές Επεξεργασία
- "Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica" τομ.15ος, σελ.65