Η ιστορία της γυναίκας από το Μπαθ

Έκτη από τις Ιστορίες του Καντέρμπερι (1387-1400) του Τζέφρυ Τσώσερ.

Η ιστορία της γυναίκας από το Μπαθ (Μεσαιωνικά αγγλικά: The Wife of Bath's Tale) είναι η έκτη από τις ιστορίες που διηγούνται οι προσκυνητές στις Ιστορίες του Καντέρμπερι (1387-1400) του Τζέφρυ Τσώσερ. Η ιστορία παρουσιάζει μια εικόνα του ρόλου των γυναικών στον ύστερο Μεσαίωνα και πιθανότατα ενδιέφερε ιδιαίτερα τον ίδιο τον Τσώσερ, γιατί ο χαρακτήρας είναι ένας από τους πιο ανεπτυγμένους, καθώς ο πρόλογος είναι διπλάσιος από την ιστορία. [1][2]

Η ιστορία της γυναίκας από το Μπαθ
Εικονογραφημένο χειρόγραφο των αρχών του 15ου αιώνα
ΣυγγραφέαςΤζόφρι Σώσερ
ΓλώσσαΜέση αγγλική γλώσσα
Μορφήποίημα
ΘέμαBlaesilla
ΠροηγούμενοΗ ιστορία του δικηγόρου
ΕπόμενοΗ ιστορία του επαίτη μοναχού
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η γυναίκα από το Μπαθ Επεξεργασία

Η γυναίκα από το Μπαθ είναι μια από τις λίγες γυναίκες αφηγήτριες στις Ιστορίες του Καντέρμπερι. Έχει ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο για προσκύνημα - έχει πάει στην Ιερουσαλήμ, στη Ρώμη, στη Βουλώνη, στο Σαντιάγο ντε Κομποστέλα και στην Κολωνία - και αυτό το προσκύνημα της φαίνεται σαν παιχνίδι σε σύγκριση με τα προηγούμενα ταξίδια της. Στη συνέχεια, λέει ότι παντρεύτηκε πέντε φορές και ότι είχε πολλούς εραστές στα νιάτα της. Έχει γνώση της Βίβλου και χρησιμοποιεί πολλά παραθέματα για να υποστηρίξει τις απόψεις της και να αιτιολογήσει τη σεξουαλική της συμπεριφορά: λέει ότι απολαμβάνει το σεξ και δεν ντρέπεται γι' αυτό - σε αντίθεση με τις αρχές της εκκλησίας και τη μεσαιωνική αντίληψη που το θεωρούσαν δικαιολογημένο μόνο για τεκνοποίηση.[3]

Είναι μια πλούσια, κοσμική γυναίκα με μεγάλη ζωτικότητα. Είναι πολύ έμπειρη κεντήστρα, φοράει πολυτελή ρούχα και κόκκινες κάλτσες (που ήταν πολύ ακριβές) και γυαλιστερά, καινούργια δερμάτινα παπούτσια, όλα για να δείξει πόσο πλούσια ήταν. Σύμφωνα με την περιγραφή, διέθετε πολλά από τα χαρακτηριστικά μιας αισθησιακής γυναίκας για την εποχή: φαρδείς γοφούς, όμορφο πρόσωπο και κόκκινα μάγουλα.

Ο Τσώσερ πιστεύει ότι κάνει αυτά τα προσκυνήματα περισσότερο για να γνωρίσει νέους άνδρες παρά για θρησκευτικούς λόγους και συνεχίζει να σκιαγραφεί το προφίλ της υπογραμμίζοντας τον αλαζονικό και εγωκεντρικό χαρακτήρα της: λέει ότι είναι πάντα η πρώτη στην εκκλησία και θύμωνε πολύ αν κάποιος τολμούσε να προηγηθεί.[4]

Υπόθεση Επεξεργασία

Πρόλογος Επεξεργασία

Ο εκτενής πρόλογος, στον οποίο η γυναίκα από το Μπαθ μιλάει σε πρώτο πρόσωπο, είναι ο μεγαλύτερος στις Ιστορίες του Καντέρμπερι. Η γυναίκα μιλάει ανοιχτά ενάντια στα έθιμα της εποχής της, αναφέρεται ιδιαίτερα στον ρόλο των γυναικών στην κοινωνία και είναι υπέρμαχος της ισότητας γυναικών και ανδρών στον γάμο. Το κύριο μέλημά της είναι να απολογηθεί για τις γυναίκες που έχουν παντρευτεί πολλές φορές. Η ίδια παντρεύτηκε πέντε φορές - ο τελευταίος σύζυγος ήταν είκοσι χρόνια νεότερος - και αφηγείται την ιστορία των πέντε γάμων της. Στην ιστορία που ακολουθεί επαναλαμβάνει την πεποίθησή της ότι ένα ευτυχισμένο ζευγάρι είναι εκείνο στο οποίο η σύζυγος έχει τον έλεγχο.[5]

Η ιστορία Επεξεργασία

Η ιστορία διαδραματίζεται στην εποχή του βασιλιά Αρθούρου. Ένας από τους ιππότες του, ένοχος για τον βιασμό μιας νεαρής κοπέλας, καταδικάζεται σε θάνατο, αλλά η βασίλισσα Γκουίνεβιρ μεσολαβεί για λογαριασμό του. Του δίνει ένα χρόνο και μια μέρα για να απαντήσει σε αυτή την ερώτηση: τι πραγματικά θέλουν οι γυναίκες;[6]

Ο νεαρός ιππότης εγκαταλείπει το Κάμελοτ και ξεκινά να αναζητήσει την απάντηση, αλλά όσες γυναίκες κι αν ρωτάει στην πορεία του, η καθεμία προσφέρει μια διαφορετική απάντηση, όπως πλούτο, τιμή, ελευθερία, ευχαρίστηση στο κρεβάτι κ.λπ. Η καθορισμένη μέρα πλησιάζει και ο ιππότης ετοιμάζεται να επιστρέψει χωρίς απάντηση. Στο δρόμο της επιστροφής, περνά μέσα από ένα δάσος και βλέπει μια ομάδα από νεαρές κοπέλες να χορεύουν. Όταν πλησιάζει, εξαφανίζονται όλες και μένει μόνο μια αποκρουστική ηλικιωμένη γυναίκα. Της εξηγεί το πρόβλημά του και εκείνη δέχεται να του δώσει την απάντηση με αντάλλαγμα μια απροσδιόριστη χάρη. Ο ιππότης δέχεται.

 
Ο ιππότης συναντά την άσχημη ηλικιωμένη γυναίκα

Μπροστά στη βασιλική αυλή, ο ιππότης ανακοινώνει την απάντηση που του έδωσε η γυναίκα: αυτό που επιθυμούν περισσότερο οι γυναίκες είναι να έχουν κυριαρχία στους συζύγους τους. Οι κυρίες της αυλής επιβεβαιώνουν ότι αυτή είναι η σωστή απάντηση και ο ιππότης ελευθερώνεται, αλλά η ανακούφισή του είναι βραχύβια, γιατί εμφανίζεται η μυστηριώδης ηλικιωμένη γυναίκα και εξηγεί σε όλους πώς ήταν αυτή που έδωσε την απάντηση και ότι ο ιππότης της υποσχέθηκε οποιαδήποτε ανταμοιβή, έτσι τώρα απαιτεί να την παντρευτεί. Αν και η ασχήμια της τον απωθεί, ο ιππότης αναγκάζεται να δεχτεί.[7]

Τη νύχτα του γάμου, ο άντρας είναι λυπημένος και η ηλικιωμένη γυναίκα τον ρωτάει ποια θα προτιμούσε για σύζυγο: μια άσχημη και ηλικιωμένη αλλά σίγουρα πιστή γυναίκα, όπως αυτή, ή μια γυναίκα όμορφη αλλά πιθανώς άπιστη; Ο ιππότης απαντά ότι θα προτιμούσε να εμπιστευτεί την κρίση της και της ζητά να επιλέξει αυτή και θα δεχθεί τη δική της απόφαση. Ευτυχισμένη που τώρα έχει τον απόλυτο έλεγχο, η γυναίκα απαντά ότι θα είναι μια όμορφη και πιστή σύζυγος: όταν ο ιππότης γυρίζει να την κοιτάξει, η ηλικιωμένη γυναίκα έχει μεταμορφωθεί σε όμορφη νεαρή γυναίκα και το ζευγάρι θα ζήσει ευτυχισμένο όλη του τη ζωή.[8]

Η γυναίκα από το Μπαθ ολοκληρώνει την ιστορία της προσευχόμενη να ευλογήσει ο Ιησούς Χριστός τις γυναίκες με νέους, πράους και υπάκουους συζύγους.

Το μοτίβο της αποκρουστικής νύφης Επεξεργασία

Η ιστορία χρησιμοποιεί το δημοφιλές στη μεσαιωνική λογοτεχνία μοτίβο της αποκρουστικής ηλικιωμένης γυναίκας, η οποία απαιτεί από έναν νεαρό άντρα να τη φιλήσει ή να την παντρευτεί, παρά την απαίσια εμφάνισή της. Στη συνέχεια η γυναίκα μεταμορφώνεται σε νεαρή όμορφη κοπέλα και αποκαλύπτεται ότι η ασχήμια της ήταν αποτέλεσμα κατάρας που έσπασε από τη δράση (φιλί ή γάμος) του ήρωα. Τα παλαιότερα παραδείγματα του μοτίβου βρίσκονται στους θρύλους του βασιλιά Αρθούρου, στην Ιρλανδική και στη Σκανδιναβική μυθολογία και είναι διαδεδομένο στη λαϊκή παράδοση και τα παραμύθια σε όλο τον κόσμο. Υπάρχουν επίσης παραμύθια με ανεστραμμένους ρόλους των φύλων, όπου ο μαγεμένος είναι ο άνδρας: Η Πεντάμορφη και το Τέρας, Ο Πρίγκιπας Βάτραχος κλ.[9]

Επόμενη ιστορία Επεξεργασία

Την ιστορία ακολουθεί Η ιστορία του επαίτη μοναχού.

Μεταφράσεις στα ελληνικά Επεξεργασία

  • Οι ιστορίες του Καντέρμπερυ, μτφ: Δημοσθένης Κορδοπάτης, εκδ. Μελάνι, 2014 [10]
  • Οι ιστορίες του Καντέρμπερυ, μτφ: Γιώργος Χαλβατζόγλου, εκδ. Νησίδες, 2018 [11]

Παραπομπές Επεξεργασία