Βικιπαίδεια

Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη

Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη (γερμανικά: Der achtzehnte Brumaire des Louis Bonaparte) είναι ένα πολιτικό και ιστορικό έργο του Καρλ Μαρξ και εκ των πλέον επιδραστικών έργων στους μαρξιστικούς κύκλους.

Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη
Το εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης
ΣυγγραφέαςΚαρλ Μαρξ
ΤίτλοςDer 18te Brumaire des Louis FILIPH Napoleon
ΓλώσσαΓερμανικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1852
Πολιτιστικό κίνημαμαρξισμός
Θέμα1851 French coup d'état
δεδομένα (π • σ • ε )

Ιστορικό υπόβαθρο Επεξεργασία

 
Λουδοβίκος Ναπολέων, καρικατούρα της εποχής.

Η ιστορία της Γαλλικής Δημοκρατίας είναι αδιαχώριστα συνδεδεμένη με τις ταξικές συγκρούσεις. Όπως σχολίασε αργότερα ο Φρίντριχ Ένγκελς στον πρόλογο της "18ης Μπρυμαίρ", η Γαλλία ήταν ένα θέατρο "όπου περισσότερο από οπουδήποτε αλλού οι ταξικοί αγώνες έφταναν κάθε φορά ως την αποφασιστική μάχη και όπου, συνεπώς, οι μεταβαλλόμενες πολιτικές μορφές, μέσα στις οποίες κινούνται και στις οποίες συνοψίζονται τα αποτελέσματά τους, διαγράφονταν με τον πιο ανάγλυφο τρόπο".[1]

Στο πλαίσιο της κρίσης του 1846-1851, ο Λουδοβίκος Βοναπάρτης, ο οποίος είχε επιχειρήσει παλαιότερα να πάρει την εξουσία με πραξικοπήματα, επέστρεψε στη Γαλλία μετά τις εξεγέρσεις του 1848 κατά του βασιλιά Λουδοβίκου Φίλιππου της Γαλλίας. Παρόλο που, σύμφωνα με σύγχρονούς του, ήταν ανίκανος, ηλίθιος, χωρίς παιδεία, κρίση και εμπειρία ή όπως τον χαρακτηρίζει ο Μαρξ στη 18η Μπρυμαίρ «μια μέτρια και γελοία προσωπικότητα», κατάφερε να κερδίσει τις εκλογές έναντι του στρατηγού Ευγένιου Καβενιάκ με συντριπτική πλειοψηφία.[2]

Η θητεία του Λουδοβίκου Βοναπάρτη ήταν τετραετής χωρίς δυνατότητα επανεκλογής, όμως τρία χρόνια μετά την εκλογή του, το 1851, αν και δήλωνε ότι είχε διάθεση να αποχωρήσει, οργάνωσε κρυφά πραξικόπημα, διέλυσε την Εθνοσυνέλευση και κατέλυσε τη δημοκρατία. Αυτοανακηρύχτηκε αυτοκράτορας, ιδρύοντας τη Δεύτερη Γαλλική Αυτοκρατορία, και το 1852 επικύρωσε τον τίτλο του με δημοψήφισμα.[2][3]

Θεματολογία Επεξεργασία

Ο Μαρξ συνέγραψε το βιβλίο το 1852, ως έναν απολογισμό των επαναστατικών και αντεπαναστατικών γεγονότων στη Γαλλία μεταξύ 1848 και 1852, ξεκινώντας από τη δημοκρατική επανάσταση και τελειώνοντας με το πραξικόπημα του Λουδοβίκου Βοναπάρτη, ανιψιού του Ναπολέοντα Βοναπάρτη.[4]

Το έργο αρχίζει με το διάσημο ρητό του Μαρξ:

Ο Χέγκελ επισημαίνει κάπου, ότι όλα τα μεγάλα κοσμοϊστορικά γεγονότα και πρόσωπα επισυμβαίνουν ούτως ειπείν δύο φορές. Ξέχασε να προσθέσει: τη μία φορά ως τραγωδία, την άλλη φορά ως φάρσα.
Πρωτότυπο[5]: „Hegel bemerkt irgendwo, daß alle großen weltgeschichtlichen Thatsachen und Personen sich so zu sagen zweimal ereignen. Er hat vergessen hinzuzufügen: das eine Mal als Tragödie, das andre Mal als Farce.“

Στη "18η Μπρυμαίρ" αναλύει τους λόγους για τους οποίους υπέκυψε στην τρομοκρατία ένα πολυπληθές έθνος 31 εκατομμυρίων ανθρώπων, με αποτέλεσμα να επικρατήσει με πραξικόπημα ο Λουδοβίκος Ναπολέων Βοναπάρτης.[6] Όπως ξεκάθαρα παρουσιάζεται στη "18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη", ο Μαρξ αντιλαμβανόταν τις διαδικασίες κοινωνικής αλλαγής με όρους σύγκρουσης αντικρουόμενων συμφερόντων και των υλικών δυνάμεων που τις καθορίζουν.[7]

Οι χωρικοί, όπως παρουσιάζονται στη "18η Μπρυμαίρ", αν και αποτελούσαν την μεγαλύτερη ομάδα του πληθυσμού στη Γαλλία, δεν είναι κοινωνική τάξη, αλλά μόνο ένα συνοθύλευμα που αδυνατεί να εκπροσωπεύει τα πολιτικά της συμφέροντα.[6][8] Ο Μαρξ περιγράφει και ασκεί κριτική στο λούμπεν προλεταριάτο[σημ. 1], όχι για την ηθική του, αλλά για τον αντιδραστικό πολιτικό του ρόλο.[10]

Η προσωπικότητα του Λουδοβίκου Βοναπάρτη, τον οποίο χαρακτηρίζει ως αρχηγό του λούμπεν προλεταριάτου[11], παρουσιάζεται σαν καρικατούρα του προηγούμενου Ναπολέοντα και ο Μαρξ κρίνει όλη τη στάση του στην κατάπνιξη των εξεγέρσεων του γαλλικού λαού, αλλά και στην αυτοανακύρηξη του σε αυτοκράτορα, ως έκφραση των επιθυμιών της πλέον αντιδραστικής αστικής τάξης.[12][13][14]

Ο Μαρξ συμπεραίνει ότι η επιτυχία του Λουδοβίκου Ναπολέοντα οφείλεται στο ότι, παρά την αδυναμία των αστών, η εργατική τάξη δεν ήταν αρκετά ισχυρή. Ως συνέπεια, η εξουσία μεταβιβάστηκε σε έναν σχετικά ανεξάρτητο δικτάτορα και μια γραφειοκρατία, που εν μέρει διαχωρίζονταν από οποιαδήποτε ταξική δύναμη.[15][3]

Σημασία και αντίκτυπος Επεξεργασία

Το έργο θεωρείται κλασικό πορτρέτο της αστικής επανάστασης και των επιμέρους ρόλων που διαδραματίστηκαν σε αυτή από ολόκληρο το σύνολο των σύγχρονων τάξεων.[4] Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες ιδέες του Μαρξ, βασιζόμενη σε προηγούμενες εξεγέρσεις και ήττες του εργατικού κινήματος, είναι ότι όλες οι επαναστάσεις της εργατικής τάξης τελικά κατόρθωναν "να τελειοποιούν αυτόν τον [σ.σ. κρατικό αστικό] μηχανισμό αντί να τον τσακίζουν"[16][17]. Ο Μαρξ πίστευε ότι αυτό το αξίωμα ίσχυε μόνο για τις αστικές επαναστάσεις και ότι η επανάσταση του προλεταριάτου θα αποτελούσε εξαίρεση, αν και η ιστορική εμπειρία σπανίως δικαιώνει αυτόν τον ισχυρισμό.[16][18] Αυτό αφύπνισε πολλούς σοσιαλιστές και κομμουνιστές με αποτέλεσμα να εξελίξουν την πάλη τους, τη θεωρία τους και τη δράση τους ενάντια στις νέες μεθοδεύσεις του κρατικού μηχανισμού καταστολής.[εκκρεμεί παραπομπή]

Στη "18η Μπρυμαίρ" συναντάμε μια σημαντική συνεισφορά στην ανάλυση της γραφειοκρατίας, που παράλληλα θεωρείται η σημαντικότερη θέση του Μαρξ σχετικά με το φαινόμενο.[19][20] Σύμφωνα με τον Μαρξ, η γραφειοκρατία αναπτύχθηκε στη διάρκεια της απόλυτης μοναρχίας και ενισχύθηκε με την άνοδο της αστικής τάξης. Σε αντίθεση με την εναλλακτική ανάλυση του Μαξ Βέμπερ, ο Καρλ Μαρξ υποστηρίζει ότι η αστική τάξη, στο απόγειο της δύναμής της, χρησιμοποιεί τη γραφειοκρατία ως όργανο κυριαρχίας. Ο Μαρξ πίστευε ότι ένα σοσιαλιστικό κράτος θα καταργούσε σταδιακά το γραφειοκρατικό μηχανισμό. Αντιθέτως ο Βέμπερ υποστήριζε ότι ένα μελλοντικό σοσιαλιστικό κράτος θα διατηρούσε ή και θα ενίσχυε αυτό το μηχανισμό.[20]

Θεμελιώνει με ανάλυση και παραδείγματα[εκκρεμεί παραπομπή] την θέση του Μαρξ ότι "οι άνθρωποι δημιουργούν την ιστορία τους, αλλά όχι οικειοθελώς, ούτε με προσωπική βούληση, αλλά κάτω από δεδομένες και παραδοσιακές καταστάσεις που έχουν άμεσα αντιμετωπίσει"[21].

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. ↑ Η κυριολεκτική μετάφραση της γερμανικής λέξης λούμπεν (Lumpen) είναι κουρέλια. Αυτή η κατώτερη κοινωνική κατηγορία, το "κουρελοπρολεταριάτο", αποτελείται από "κατεστραμμένους και τυχοδιώκτες αστούς, αλήτες, απατεώνες, τσαρλατάνους, απολυμένους φαντάρους, πρώην κατάδικους, βαρυποινίτες που είχαν δραπετεύσει από τα κάτεργα, κλεφτοπορτοφολάδες, νταβατζήδες, ρακοσυλλέκτες, ζητιάνους" κλπ., "με μια λέξη εκείνη τη μάζα που οι Γάλλοι ονομάζουν μποέμ."[9]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Kenneth H. Tucker (1996). French revolutionary syndicalism and the public sphere. Cambridge University Press. σελ. 73. ISBN 9780521563598. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Roger Price (1997). Napoléon III and the Second Empire. Routledge. σελ. 8-14. ISBN 9780415154338. 
  3. ↑ 3,0 3,1 David Baguley (2000). Napoleon III and his regime. LSU Press. σελ. 65. ISBN 9780807126240. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Irving Howe (1970). Essential works of socialism. Holt, Rinehart and Winston. σελ. 35. 
  5. ↑ Το πλήρες έργο "Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη" στην αυθεντική πρώτη έκδοση σε παλαιογερμανική γραφή, διαθέσιμο προς ελεύθερη ανάγνωση (γερμ.)
  6. ↑ 6,0 6,1 Jerzy Topolski (1990). Narration and explanation. Rodopi. σελ. 76. ISBN 9789051831559. 
  7. ↑ Craig J. Calhoun· Joseph Gerteis (2007). Classical Sociological Theory. Wiley-Blackwell. σελ. 78. ISBN 9781405148542. 
  8. ↑ Manfred Hildermeier (2000). The Russian Socialist Revolutionary Party before the First World War. Palgrave Macmillan. σελ. 65. ISBN 9780312236304. 
  9. ↑ Thomas D. Watts· Doreen Elliott· Nazneen Sada Mayadas (1995). International handbook on social work education. Greenwood Publishing Group. σελ. 214. ISBN 9780313279157. 
  10. ↑ Thomas H. Holloway (1993). Policing Rio de Janeiro. Stanford University Press. σελ. 309. ISBN 9780804720564. 
  11. ↑ Rolf J. Goebel (2009). A companion to the works of Walter Benjamin. Camden House. σελ. 111. ISBN 9781571133670. 
  12. ↑ François Furet· Karl Marx (1988). Marx and the French Revolution. University of Chicago Press. σελ. 86. ISBN 9780226273389. 
  13. ↑ Jean Elizabeth Howard· Scott Cutler Shershow (2001). Marxist Shakespeares. Routledge. σελ. 19. ISBN 9780415202343. 
  14. ↑ Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη Καρλ Μαρξ Σύγχρονη Εποχή, 2005
  15. ↑ Venkateswarier Subramaniam (1990). Public administration in the Third World. Greenwood Publishing Group. σελ. 13. ISBN 9780313247309. 
  16. ↑ 16,0 16,1 Martin Shaw (2000). Theory of the global state. Cambridge University Press. σελ. 170. ISBN 9780521597302. 
  17. ↑ T. B. Bottomore (1991). A Dictionary of Marxist thought. Wiley-Blackwell. σελ. 522. ISBN 9780631180821. 
  18. ↑ Paul Ricoeur (1992). History and Truth. Northwestern University Press. σελ. 263. ISBN 9780810105980. 
  19. ↑ Johannes Weiss· Bryan Turner (1998). Weber and the Marxist world. Routledge. σελ. 169. ISBN 9780415174572. 
  20. ↑ 20,0 20,1 Charlie Malcolm-Brown· Russell Wheatley (1990). Karl Marx's social and political thought. Routledge. σελ. 106, 107. ISBN 9780415193290. 
  21. ↑ Καρλ Μαρξ (1852). Der achtzehnte Brumaire des Louis Bonaparte (στα Γερμανικά). 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Η_18η_Μπρυμαίρ_του_Λουδοβίκου_Βοναπάρτη&oldid=9805422"