Οι Θέρμες του Δέκιου, λατιν. Thermae Decianae, ήταν ένα συγκρότημα λουτρών, που κτίστηκαν επί του Αβεντίνου λόφου από τον Αυτοκράτορα Δέκιο το 249[2] ή το 252. Η θέση τους ήταν μεταξύ των εκκλησιών Σάντο Αλέζιο (δυτικά) και Σάντα Πρίσκα (ανατολικά), κάτω από την Πλατεία (και ομώνυμη οδό) ντελ Τέμπιο ντι Ντιάνα, εκεί που ήταν ο αρχαίος Ναός της Αρτέμιδας και κάτω από το Καζάλε Μακκαρίνι-Τορλόνα, που περιέχει υπολείμματα από τις Θέρμες. Επίσης σώζονται και άλλα ερείπιά τους.

Θέρμες του Δέκιου
Το Casale Torlonia στον Αβεντίνο λόφο κτίστηκε επάνω στις Θέρμες του Δεκίου.
Χάρτης
Είδοςαρχαιολογική θέση και θέρμες
Γεωγραφικές συντεταγμένες41°53′0″N 12°29′4″E
Διοικητική υπαγωγήΡώμη
ΤοποθεσίαΑβεντινός λόφος
ΧώραΙταλία[1]
Έναρξη κατασκευής252
ΔημιουργόςΔέκιος
Commons page Πολυμέσα
Οι Θέρμες του Δεκίου ήταν επάνω στον Αβεντίνο λόφο.

Περιγραφή Επεξεργασία

Υπάρχουν επίσης υπολείμματα από τα κτήρια, που ήταν πριν κτιστούν οι Θέρμες. Αυτά βρίσκονται στα θεμέλια του Καζάλε Τορλόνια και κάτω από την Πιάτσα ντελ Τέμπιο ντι Ντιάνα. Τα κτήρια που αποκαλύφθηκαν έχουν εξωτερικούς τοίχους από ρομβοειδείς πέτρες, που φτιάχνουν ένα δικτυωτό σχέδιο (opus reticulatum). Στο εσωτερικό ο σοβάς έχει ζωγραφιστεί σε απομίμηση μαρμάρου, κατά το 1ο είδος Πομπηιανού ρυθμού· είναι το πρώτο τέτοιο δείγμα του στη Ρώμη κι χρονολογείται στο διάστημα 200-175 π.Χ. Ένα άλλο κτήριο που αποκαλύφθηκε εκεί είναι πλούσια διακοσμημένο με εξαίρετα ψηφιδωτά και τοιχογραφίες με προσωπεία, άνθη και τοπία. Χρονολογείται κατά την περίοδο του Τραϊανού και ίσως είναι η Ιδιωτική κατοικία του Τραϊανού (Privata Traiani), πριν γίνει Αυτοκράτορας η οποία είναι γνωστό ότι βρισκόταν στην περιοχή· ή ίσως ήταν μία από τις κατοικίες του Δέκιου.

 
Πλάκα από τον αμπελώνα των Ιησουιτών στον Αβεντίνο λόφο, μάλλον από τις Θέρμες. Μουσαία του Καπιτωλίου.

Η κύρια πηγή για τη θέση των Θερμών του Δεκίου είναι ένα σχέδιο, που έγινε από τον Αντρέα Παλλάντιο και που τώρα βρίσκεται στη Συλλογή του Δούκα του Ντέβονσαϊρ. Το συγκρότημα των κτηρίων ήταν 70 μ. Χ 35 μ. και περιελάμβανε μία αψίδα, που ανήκε σε μία αυλή (aula) στη νότια γωνία. Οι Θέρμες κτίστηκαν για να προσφέρουν στους πλούσιους και επιτηδευμένους κατοίκους του Αβεντίνου λόφου, αντίθετα από τις γειτονικές Θέρμες του Καρακάλλα, που ήταν μεγαλύτερες, αλλά απευθυνόταν στο πλήθος των κατοίκων της 12ης Περιοχής (Regio XII). Οι Θέρμες του Δεκίου ήταν διακοσμημένες με έργα τέχνης, που περιελάμβαναν ένα άγαλμα του Ηρακλή σε βρεφική ηλικία να σκοτώνει δύο φίδια, από πράσινο βασάλτη και ένα του Ενδυμίωνα· και τα δύο βρίσκονται στα Μουσεία του Καπιτωλίου. Το συγκρότημα αναφέρεται σε αρκετές επιγραφές, που όχι μόνο επιβεβαιώνουν τη θέση του, αλλά επίσης δίνουν συγκεκριμένες λεπτομέρειες της ιστορίας του, όπως δύο επισκευαστικές αποκαταστάσεις του που έγιναν, η πρώτη από τον Κωνστάντιο Α΄ ή από τον Κωνστάντιο Β΄ και η δεύτερη το 414 επί Ονωρίου από τον Καικίνα Δέκιο Αγκινάτιο, έπειτα από τις ζημίες που υπέστησαν οι Θέρμες κατά την άλωση της Ρώμης από τον Βησιγότθο Αλάριχο.[3][4]

 
Θεατρικές μάσκες από ψηφιδωτά κτηρίων πριν κτιστούν οι Θέρμες. Μουσεία Καπιτωλίου.

Πηγές Επεξεργασία

  • Samuel Ball Platner, A Topographical Dictionary of Ancient Rome, rev. Thomas Ashby. Oxford: 1929, p. 526-527

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. (Αγγλικά) GeoNames. 2005. Ανακτήθηκε στις 6  Απριλίου 2015.
  2. Αυρήλιος Βίκτωρ. «De Caesaribus, XXIX, 1». Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2023. 
  3. «Platner & Ashby • Topographical Dictionary of Ancient Rome». penelope.uchicago.edu. σελ. 526-527. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2023. 
  4. «Baths of Decius». archive1.village.virginia.edu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2023.