Θεόδωρος Στυππειώτης
Ο Θεόδωρος Στυππειώτης (άκμασε μέσα 12ου αι.) ήταν υψηλόβαθμος γραφειοκράτης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και μέλος της αυλής του Μανουήλ Α΄ Κομνηνού, αρχικά ως βασιλικός γραμματέας και κατόπιν ως «μεσάζων» (πρωθυπουργός).
| Θεόδωρος Στυππειώτης | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | Μεσάζων |
| Περίοδος ακμής | 12ος αιώνας |
Βιογραφία Επεξεργασία
Έγινε άνδρας με επιρροή καθώς υπηρετούσε ως βοηθός του Ιωάννη Αγιοθεοδωρίτη. Διαμεσολάβησε και με γνωριμίες κατάφερε να τον στείλει να υπηρετήσει ως πολιτικός κυβερνήτης (πραίτωρ) του ηνωμένου θέματος Ελλάδος (Στερεάς Ελλάδος & Θεσσαλίας) και Πελοποννήσου.[1] Επαινέθηκε από τον Θεόδωρο Πρόδρομο για την αξιοπιστία του ως γραμματέα, που φυλάει μυστικά· από το ένα αξίωμα ανέβαινε στο άλλο, φθάνοντας τελικά στη θέση του επί του κανικλείου (μελανοδοχείου) του Αυτοκράτορα. Από την κοντινή στον Μανουήλ Α΄ Κομνηνό αυτή θέση μπορούσε να τον επηρεάζει.[1] Στεκόταν υψηλά στην εύνοια του Αυτοκράτορα και έγινε ο Μεσάζων (Πρωθυπουργός) του.[2]
Όμως το 1158/59, ενώ ο Μανουήλ ήταν σε εκστρατεία στην Κιλικία, διέταξε να συλληφθεί ο Στυππειώτης και να τυφλωθεί. Οι λόγοι για την πράξη αυτή είναι ασαφείς και οι συγγραφείς της εποχής δίνουν διαφορετικές εξηγήσεις.[3] Ο Ιωάννης Κίνναμος γράφει πως ο Θεόδωρος ανήγγειλε δημόσια μία πρόρρηση, ότι ο Μανουήλ Β΄ θα αποβιώσει σύντομα και πως "η Σύγκλητος δεν πρέπει πια να δίνει την εξουσία σε ένα γεροδεμένο νεαρό, αλλά σε άνδρα με ικανή ηλικία, που να ξέρει τις κρατικές υποθέσεις να μπορεί να διοικήσει σαν σε δημοκρατία". Από την άλλη πλευρά ο Γερμανός χρονικογράφος Ράχεβιν αναφέρει, ότι ο επί του κανικλείου είχε μισθώσει τρεις άνδρες για να φονεύσουν τον Μανουήλ Α΄, αλλά η Αυτοκράτειρα ανακάλυψε το σχέδιο και πληροφόρησε τον σύζυγό της.[3]
Διαφορετική εξήγηση δίνει ο Νικήτας Χωνιάτης, που σύμφωνα με τον ιστορικό Πωλ Μαγκνταλίνο ίσως εκπροσωπεί την ανεπίσημη εκδοχή του συμβάντος, οι λεπτομέρειές του όμως αποδείχθηκαν πλασματικές από τον Βυζαντινολόγο Όττο Κρέστεν[4]: ο Στυππειώτης είχε αντιπαλότητα με τον Ιωάννη Καματηρό λογοθέτη του Δρόμου. Αυτός έβλεπε τον Θεόδωρο να εκπληρώνει τους σκοπούς του, με το να είναι συνεχώς κοντά στον Αυτοκράτορα, ενώ τα αιτήματα του λογοθέτη δεν εκπληρούντο ποτέ, λόγω της περιορισμένης πρόσβασης προς τον Μανουήλ Α΄. Τότε ο Καματηρός κατασκεύασε αλληλογραφία δήθεν μεταξύ του Θεοδώρου και του Νορμανδού Γουλιέλμου Α΄ της Σικελίας (1154-1166), την οποία έκρυψε έτσι, ώστε να μπορεί να αποκαλυφθεί εύκολα. Τελικά ο Στυππειώτης κατηγορήθηκε για προδοσία από τον λογοθέτη, με αποτέλεσμα ο Αυτοκράτορας να τιμωρήσει τον πρώτο με τύφλωση και γλωσσοτομία.[1]
Η πτώση τού Θεοδώρου συνέπεσε με την τύφλωση του Μιχαήλ Γλυκά και την απόδραση του Ανδρονίκου Κομνηνού, εξαδέλφου του Μανουήλ Α΄. Οι πηγές δεν συνδέουν ρητά τα περιστατικά, αλλά είναι πολύ πιθανό να έχουν σχέση μεταξύ τους. Σύμφωνα με τον Πωλ Μαγκνταληνό, μπορεί να δηλώνει στην Αυλή μία μερίδα, η οποία επιθυμούσε έναν αυτοκράτορα που να διαβουλεύεται με τη Σύγκλητο, όπως πριν τους Κομνηνούς και η οποία αντιτασσόταν στη συμμαχία του Μανουήλ Α΄ με τους Χοενστάουφεν της Γερμανίας και τη σύζυγό του Βέρθα του Ζούλτσμπαχ.[5]
Αναφορές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Kazhdan & Epstein 1985, σελ. 66.
- ↑ Magdalino 1991, σελίδες 198, 333.
- ↑ 3,0 3,1 Magdalino 1993, σελ. 198.
- ↑ Magdalino 1993, σελ. 199.
- ↑ Magdalino 1993, σελίδες 198–200.
Πηγές Επεξεργασία
- Kazhdan, Aleksandr P.· Epstein, Annabel Wharton (1985). Change in Byzantine culture in the eleventh and twelfth centuries. Berkeley and Los Angeles, California: University of California Press. ISBN 978-0-52-005129-4.
- Magdalino, Paul (1991). Tradition and transformation in Medieval Byzantium. Aldershot (GB): Variorum. ISBN 0-86078-295-6.
- Magdalino, Paul (1993). The empire of Manuel I Komnenos: 1143 - 1180 (1. paperback έκδοση). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-52653-1.