Ιάκωβος της Πορτογαλίας

Ο Ιάκωβος (πορτογαλ.: Jaime de Portugal, 17 Σεπτεμβρίου 1433 – 27 Αυγούστου 1459) από τον Οίκο των Καπετιδών-Πορτογαλίας-Αβίς ήταν πρίγκιπας (infante) της Πορτογαλίας, επίσκοπος της Λισσαβώνας και καρδινάλιος. Το ωραίο επιτύμβιο μνημείο του υπάρχει στο ναό της μονής τού Σαν Μινιάτο αλ Μόντε, στη Φλωρεντία.

Ιάκωβος της Πορτογαλίας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	17  Σεπτεμβρίου 1433 Πορτογαλία
Θάνατος	27  Αυγούστου 1459 Φλωρεντία
Χώρα πολιτογράφησης	Βασίλειο της Πορτογαλίας
Θρησκεία	Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Καταλανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	καθολικός ιερέας
Οικογένεια
Γονείς	Πέτρος της Πορτογαλίας και Ισαβέλλα του Ουρζέλ, δούκισσα της Κοΐμπρα
Αδέλφια	Φιλίππη της Κοΐμπρα Βεατρίκη της Κοΐμπρα Ισαβέλλα της Κόιμπρα Ιωάννης της Κόιμπρα Πέτρος Ε΄ της Αραγωνίας
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	αποστολικός διαχειριστής (1453–1459) καρδινάλιος-διάκονος (1456–1459, Sant’Eustachio) αποστολικός διαχειριστής (Μάρτιος 1453 – Απριλίου 1453) αποστολικός διαχειριστής (1457–1459)
Βραβεύσεις	Ιππότης του Τάγματος του Χρυσόμαλλου Δέρατος
Θυρεός
Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Ήταν ο τρίτος γιος τού Πέτρου δούκα της Κοΐμπρα και της Ισαβέλας τού Οίκου της Βαρκελώνης, κόρης τού Ιακώβου Β΄ κόμη τού Ουρζέλ. Ο Ιάκωβος Β΄ ήταν γιος της Μαργαρίτας Παλαιολογίνας, κόρης τού Ιωάννη Β΄ μαρκησίου τού Μομφερράτου.

Στα 14 έτη του έλαβε μέρος στη μάχη τού Αλφαρρομπέιρα το 1449, όπου ο πατέρας του ηττήθηκε από τον βασιλικό Πορτογαλικό στρατό. Εκεί αιχμαλωτίστηκε, αλλά δραπέτευσε και μαζί με τα αδέλφια του Ιωάννη και Βεατρίκη κατέφυγαν στη θεία τους Ισαβέλλα των Αβίς, σύζυγο τού Φιλίππου Γ΄ των Βαλουά δούκα της Βουργουνδίας.

Ο Ιάκωβος σπούδασε στη Φλάνδρα και το 1453 ορίστηκε επίσκοπος τού Αρράς. Μετά από συμβουλή της θείας του, ταξίδευσε στη Ρώμη. Εκεί ο πάπας Νικόλαος Ε΄, ακούγοντας τη δυσμένεια, στην οποία έπεσε η οικογένειά του μετά την Αλφαρρομπέιρα, αποφάσισε να διορίσει τον 20ετή Ιάκωβο ως επίσκοπο της Λισσαβώνας, θέση που είχε μείνει κενή. Επειδή δεν ήταν αρκετά μεγάλος σε ηλικία για να χειροτονηθεί, ορίστηκε διοικητής επ' άπειρον στην αρχιεπισκοπή το 1453. Όπως ήταν η πολιτική κατάσταση στην Πορτογαλία, ο Ιάκωβος δεν μπορούσε να επιστρέψει στην Λισσαβώνα· έτσι διοικούσε από την Ιταλία δια μέσου τού γενικού αντιπροσώπου (vicar) Λουίς Ανές.

Το 1455 απεβίωσε ο Νικόλαος Ε΄ και ο νέος πάπας Κάλλιστος Γ΄ τον αναβάθμισε σε καρδινάλιο, αν και δεν ήταν 30 ετών, όπως απαιτείτο. Τον έκανε καρδινάλιο-διάκονο της Σάντα Μαρία ιν Πόρτικο Οκταβίαε και σύντομα άλλαξε τον ναό ευθύνης του με αυτόν τού Αγ. Ευσταθίου στη Ρώμη. Επίσης τού έδωσε την επισκοπή της Πάφου στην Κύπρου, όπου ο αδελφός τού Ιωάννης είχε νυμφευτεί την Καρλόττα της Κύπρου. Μητέρα της Καρλόττας ήταν η Ελένη Παλαιολογίνα, κόρης τού Θεοδώρου Β΄ δεσπότη τού Μωρέως.

Το 1458 απεβίωσε ο Κάλλιστος Γ΄ και ο Ιάκωβος συμμετείχε στον Σύλλογο των Καρδιναλίων (Conclavium), που εξέλεξε νέο πάπα τον Πίο Β΄. Ορίστηκε 58ος ιππότης τού Τάγματος τού Χρυσόμαλλου Δέρατος στον 9ο Τομέα, ο οποίος ιδρύθηκε το 1456 στη Χάγη.

Καθώς ταξίδευε από τη Ρώμη στη Μάντουα, ο Ιάκωβος ασθένησε και απεβίωσε το 1459 στην Φλωρεντία σε ηλικία 26 ετών. Τάφηκε στην εκεί βασιλική τού Σαν Μινιάτο αλ Μόντε· ο τάφος του είναι το μόνο επιτύμβιο μνημείο τού ναού. Το σχέδιο και η εκτέλεση έγινε από τους καλύτερους καλλιτέχνες της Αναγέννησης της Φλωρεντίας.

Στο πολύπτυχο τού καθεδρικού της Λισσαβώνας, έργο τού Νούνο Γκονσάλβες, ο ιστορικός Αντόνιο Μπέλαρντ ντα Φονσέκα στο έργο του «Το μυστήριο του πολύπτυχου» (1957-67) ισχυρίζεται, ότι η μορφή τού αρχιεπισκόπου που ακτινοβολεί, είναι στην πραγματικότητα ο Ιάκωβος της Λισσαβόνας. Η άποψη αμφισβητείται.

Πηγές

• "Nobreza de Portugal e Brasil", Vol. I, page 271. Published by Zairol Lda., Lisbon 1989