Ιστορία της γεωγραφίας

Η ιστορία της γεωγραφίας περιλαμβάνει πολλές ιστορίες της γεωγραφίας που διαφέρουν μέσα στον χρόνο και μεταξύ διαφορετικών πολιτιστικών και πολιτικών ομάδων.

Βαβυλώνα

Οι παλαιότεροι γνωστοί χάρτες χρονολογούνται στην αρχαία Βαβυλώνα από τον 9ο αιώνα π.Χ. Ο καλύτερα γνωστός Βαβυλωνιακός παγκόσμιος χάρτης, όμως, είναι ο Imago Mundi του 600 π.Χ. Ο χάρτης ανακατασκευασμένος από τον Έκχαρντ Ούνγκερ δείχνει την Βαβυλώνα στον Ευφράτη, περιβαλλόμενη από μια κυκλική μάζα γης που δείχνει την Ασσυρία, τους Ουραρτού και πολλές πόλεις, με την σειρά τους περιβαλλόμενες από έναν "παγερό ποταμό" τον (Ωκεανό), με επτά νησιά τοποθετημένα έτσι ώστε να δημιουργείται ένας αστέρας με επτά αιχμές. Το συνοδευτικό κείμενο αναφέρει επτά εξώτερες περιοχές πέρα από τον περικλείοντα ωκεανό. Οι περιγραφές πέντε εξ αυτών έχουν επιβιώσει.

Σε αντιδιαστολή με τον Imago Mundi, ένας προηγούμενος Βαβυλωνιακός χάρτης του κόσμου που ανάγεται πίσω στον 9ο αιώνα π.Χ. απεικόνιζε την Βαβυλώνα να είναι πολύ μακρύτερα από το κέντρο του κόσμου, αν και δεν είναι βέβαιο τι αντιπροσώπευε αυτό το κέντρο.

Ελληνορωμαϊκός κόσμος

Οι αρχαίοι Έλληνες είδαν τον ποιητή Όμηρο ως ιδρυτή της γεωγραφίας. Τα έργα του, η Ιλιάδα και η Οδύσσεια είναι λογοτεχνικά έργα, αλλά αμφότερα περιέχουν πολλές γεωγραφικές πληροφορίες. Ο Όμηρος περιγράφει έναν κυκλικό κόσμο που περιβάλλεται δακτυλιακά από έναν μοναδικό μαζικό ωκεανό. Τα έργα δείχνουν ότι οι Έλληνες κατά τον 8ο αι. π.Χ. είχαν σημαντική γνώση της γεωγραφίας της ανατολικής Μεσογείου. Τα ποιήματα περιέχουν έναν μεγάλο αριθμό ονομάτων τοποθεσιών και περιγραφές, αλλά για πολλές από αυτές είναι αβέβαιο σε ποια αληθινή τοποθεσία, εάν και εφόσον, πραγματικά αναφέρονται.

Ο Θαλής από τη Μίλητο είναι ένας από τους πρώτους γνωστούς φιλοσόφους που αναρωτήθηκε για το σχήμα του κόσμου. Πρότεινε ότι ο κόσμος βασιζόταν στο ύδωρ, και ότι όλα τα πράγματα προήλθαν από αυτό. Επίσης καθόρισε πολλούς από τους αστρονομικούς και μαθηματικούς κανόνες που θα επέτρεπαν στην γεωγραφία να μελετηθεί επιστημονικά. Ο διάδοχος του Αναξίμανδρος είναι ο πρώτος άνθρωπος που προσπάθησε να δημιουργήσει έναν χάρτη υπό κλίμακα του κόσμου και παρουσίασε τον γνώμωνα στην Αρχαία Ελλάδα.

Ο Εκαταίος ο Μιλήσιος εγκαινίασε μια διαφορετική μορφή γεωγραφίας, αποφεύγοντας τους μαθηματικούς υπολογισμούς του Θαλή και του Αναξίμανδρου έμαθε για τον κόσμο συγκεντρώνοντας προηγούμενα έργα και μιλώντας με ναυτικούς οι οποίοι περνούσαν από τον πολυάσχολο λιμένα της Μιλήτου. Από αυτά τα λεγόμενα έγραψε ένα πεζό αφήγημα αυτού που ήταν γνωστό ως ο κόσμος. Ένα παρόμοιο έργο, και ένα που κατά το πλέον επιβιώνει σήμερα, είναι το Ηροδότου Ιστορίες.

Ενώ αρχικά ήταν ιστορικό έργο, το βιβλίο περιέχει έναν πλούτο γεωγραφικών περιγραφών που καλύπτουν το περισσότερο του γνωστού κόσμου. Η Αίγυπτος, η Σκυθία, η Περσία, και η Μικρά Ασία όλες περιγράφονται με μεγάλη λεπτομέρεια. Λίγα είναι γνωστά για περιοχές πέραν ενός γεωγραφικού ορίου, και περιγραφές περιοχών όπως η Ινδία είναι σχεδόν τελείως φανταστικές. Ο Ηρόδοτος έκανε επίσης σημαντικές παρατηρήσεις για τη γεωγραφία. Είναι ο πρώτος που παρατήρησε τη διαδικασία με την οποία μεγάλοι ποταμοί, όπως ο Νείλος, σχηματίζουν δέλτα, και είναι επίσης ο πρώτος καταγεγραμμένος που παρατήρησε ότι οι άνεμοι τείνουν να φυσούν από ψυχρότερες περιοχές σε θερμότερες.

Ο Πυθαγόρας ήταν ίσως ο πρώτος που πρότεινε έναν σφαιρικό κόσμο, ισχυριζόμενος ότι η σφαίρα ήταν η πιο τέλεια μορφή. Αυτή η ιδέα αγκαλιάσθηκε από τον Πλάτωνα και ο Αριστοτέλης παρουσίασε εμπειρικά στοιχεία για να την επαληθεύσει. Παρατήρησε ότι η σκιά της Γης κατά την διάρκεια μιας έκλειψης είναι καμπύλη, και επίσης ότι οι αστέρες μεγαλώνουν σε ύψος καθώς κάποιος κινείται βόρεια. Ο Εύδοξος της Κνίδου χρησιμοποίησε την ιδέα μιας σφαίρας για να εξηγήσει πως ο ήλιος δημιουργούσε διαφορετικές κλιματικές ζώνες βασισμένες στο γεωγραφικό πλάτος. Αυτό οδήγησε τους Έλληνες να πιστεύουν σε μια διαίρεση του κόσμου σε πέντε περιοχές. Σε κάθε έναν από τους πόλους ήταν μια αφιλόξενη ψυχρή περιοχή. Ενώ παρεκτεινόταν από την θερμότητα της Σαχάρας συμπεράνθηκε ότι η περιοχή γύρω από τον ισημερινό ήταν αφόρητα ζεστή. Μεταξύ αυτών των ακραίων περιοχών και το βόρειο και το νότιο ημισφαίριο είχαν από μια εύκρατη ζώνη κατάλληλη για ανθρώπινη κατοίκηση.

Στο λήμμα Γεωγραφία θα βρείτε μια παρόμοια προσέγγιση της ιστορίας της Γεωγραφίας που συνεχίζει με τη νεότερη Γεωγραφία των διανοητών του 18ου και 19ου αιώνα και καταλήγει στη σύγχρονη επιστήμη της Γεωγραφίας.