Καλλιγράφημα

σελίδα αποσαφήνισης εγχειρημάτων Wikimedia

Καλλιγράφημα ή καλίγραμμα ή σχηματικό ποίημα ή συγκεκριμένο ποίημα είναι ένα είδος ποιήματος (που μπορεί να είναι μια φράση ή λέξη) στο οποίο η γραμματοσειρά, η καλλιγραφία ή γραφή είναι τοποθετημένα με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργούν οπτική εικόνα. Το είδος αυτό ποίησης χαρακτηρίζεται με τον νεότερο όρο συγκεκριμένη ποίηση.[1] Χαρακτηριστικά του είδους είναι η απουσία σημείων στίξης και η ελευθερία στη διάταξη των λέξεων. Η εικόνα αποδίδει το νόημα του ποιήματος. Το ενδιαφέρον είναι ότι η εικόνα μπορεί να αποδοθεί σε όλες τις γλώσσες με τον ίδιο τρόπο.

Ποίημα του Γκιγιώμ Απολλιναίρ με τη μορφή του πύργου του Άιφελ
Ζωομορφική αραβική απόδοση καλλιγράμματος

Το σχήμα του περιγραφόμενου ή υπονοούμενου αντικειμένου έδιναν στα ποιήματά τους ορισμένοι Έλληνες ποιητές τον 3ο αιώνα π.Χ. Τα ποιήματα αυτά ονομάζονται τεχνοπαίγνια. Τα Σχηματοποιημένες μορφές έδιναν αρκετοί ποιητές κατά την Αναγέννηση και τον 17ο αιώνα. Νεότερα χαρακτηριστικά δείγματα παρουσιάστηκαν από τον Στεφάν Μαλαρμέ το 1897 και τα Καλλιγράμματα του Γκιγιώμ Απολλιναίρ το 1918.

Η συγκεκριμένη ποίηση έγινε παγκόσμιο ρεύμα ξεκινώντας από τον Eugen Comringer το 1953. Στην Ελλάδα το είδος αυτό έκανε γνωστό ο νομπελίστας ποιητής Γιώργος Σεφέρης (Σεφεριάδης).

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Abrams, M. H. (2005) [1957]. «συγκεκριμένη ποίηση». Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων. Πατάκης. σελίδες 455–456. ISBN 9789601615400. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Abrams, M. H. (2005) [1957]. «συγκεκριμένη ποίηση». Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων. Πατάκης. σελίδες 455–456. ISBN 9789601615400. 
  • Ιωάννης Παρίσης και Νικήτας Παρίσης, Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων Λυκείου, ΟΕΔΒ, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο-ΥΠΕΠΘ
  • Γιώργος Σεφέρης, Τετράδιο Γυμνασμάτων Β΄Αθήνα, Ίκαρος, 1976
  • Γιώργος Σεφέρης, Ποιήματα, Αθήνα Ίκαρος, 1974

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία