Καντάτα του Καφέ

Η Καντάτα του Καφέ (πρωτότυπος τίτλος στα γερμανικά Schweigt stille, plaudert nicht (Ήσυχα, μην φλυαρείς)) με αριθμό καταλόγου BWV 211 είναι κοσμική καντάτα που συνέθεσε ο Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ μεταξύ των ετών 1732 και 1734. Παρόλο που κατατάσσεται στις καντάτες, είναι σύντομη κωμική όπερα.

Η Καντάτα του Καφέ σατιρίζει την εξάρτηση από τον καφέ, γεγονός που είχε καταστεί κοινωνικό πρόβλημα στη Λειψία του 18ου αιώνα, όπου και πρωτοπαρουσιάστηκε το εν λόγω έργο.

Το λιμπρέτο της καντάτας επιμελήθηκε ο Christian Friedrich Henrici και περιέχει στίχους όπως ο ακόλουθος (ελεύθερη απόδοση): "Αν δεν πιω τον καφέ μου τρεις φορές τη μέρα, θα υποφέρω τόσο και θα συρρικνωθώ ως ένα κομμάτι ψητού" — κάτι που μάλλον εκτιμήθηκε ιδιαίτερα από τους ιδιοκτήτες του Zimmerman's Coffee House στη Λειψία, όπου και (ιδρύθηκε το Collegium Musicum του Μπαχ από τον Γκέοργκ Φίλιπ Τέλεμαν και το 1702) παρουσίασε για πρώτη φορά τη σύνθεση αυτή.

Καθώς ο Μπαχ δεν συνέθεσε όπερες, η εν λόγω καντάτα γράφτηκε, καθαρά και μόνο, για να παρουσιάζεται σε διάφορες εκδηλώσεις, με τη συναυλιακή της μορφή. Ωστόσο σήμερα παρουσιάζεται σκηνικά με κοστούμια εποχής.

Διανομή

Ρόλος (πρώτη διανομή 1734)	Φωνή
Αφηγητής	τενόρος
Schlendrian, (κυριολοεκτικά σημαίνει Κολημμένος στη λάσπη)	βαρύτονος
Lieschen, κόρη του Schlendrian	σοπράνο

Μέρη

Μέρος	Τίτλος	Χαρακτήρες	Σύνοψη
1	Ρετσιτατίβο: Schweigt stille	Αφηγητής	Ο αφηγητής παροτρύνει το κοινό να ησυχάσει και να δώσει προσοχή προτού παρουσιάσει τον Schlendrian και την Lieschen.
2	Άρια: Hat man nicht mit seinen Kindern	Schlendrian	Ο Schlendrian τραγουδάει πως η κόρη του αρνείται να τον υπακούσει παρόλο που της έχει πει 1000 φορές.
3	Ρετσιτατίβο: Du böses Kind	Schlendrian και Lieschen	Ο Schlendrian ζητά ακόμη μια φορά από την κόρη του να σταματήσει να πίνει καφέ, ενώ η Lieschen παροτρύνει τον πατέρα της να ηρεμήσει.
4	Άρια: Ei! Wie schmeckt der Kaffee süße	Lieschen	Η Lieschen τραγουδά ένα ερωτικό τραγούδι στον καφέ της.
5	Ρετσιτατίβο: Wenn du mir nicht den Kaffee läßt	Schlendrian και Lieschen	Ο Schlendrian απαιτεί από την κόρη του να σταματήσει να πίνει καφέ, εκβιάζοντάς την ότι δεν θα της δίνει πλέον φαΐ, ή ότι θα της στερεί τα ρούχα της και τις άλλες απολαύσεις της. Η Lieschen ωστόσο δεν φαίνεται να του δίνει σημασία.
6	Άρια: Mädchen, die von harten Sinnen	Schlendrian	Σε αυτό τον λυρικό μονόλογο, ο Schlendrian προσπαθεί να εντοπίσει το αδύνατο σημείο της κόρης του, προκειμένου να μεταστρέψει εντελώς τα αισθήματά της για τον καφέ και να μην ξαναπιεί ποτέ.
7	Ρετσιτατίβο: Nun folge, was dein Vater spricht!	Schlendrian και Lieschen	Ο Schlendrian απειλεί την κόρη του ότι δεν θα την αφήσει να παντρευτεί αν αποτύχει να σταματήσει να πίνει καφέ, η Lieschen παροδικά αλλάζει ρότα.
8	Άρια: Heute noch, lieber Vater	Lieschen	Η Lieschen ευχαριστεί τον πατέρα της που προσφέρεται να τής βρει σύζυγο και ορκίζεται να μην ξαναπιεί καφέ τη στιγμή που θα έχει βρει αγαπημένο
9	Ρετσιτατίβο: Nun geht und sucht der alte Schlendrian	Αφηγητής	Ο αφηγητής επισημαίνει ότι ενώ ο Schlendrian πηγαίνει να βρει γαμπρό στη κόρη του, αυτή κρυφά λέει στους επίδοξους μνηστήρες της, ότι πρέπει να της επιτρέψουν να πίνει καφέ, αν θέλουν πράγματι να την παντρευτούν.
10	Τρίο: Die Katze läßt das Mausen nicht	Όλοι	Και οι τρεις χαρακτήρες τραγουδούν το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας, ότι "το να πίνει κανείς καφέ είναι φυσιολογικό".

Ηχογραφήσεις

• J.S. Bach: Complete Cantatas Vol. 4 - Anne Grimm, Paul Agnew, Klaus Mertens, Amsterdam Baroque Orchestra & Choir, Ton Koopman διευθυντής ορχήστρας. Label: Antoine Marchand

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Schweigt stille, plaudert nicht, BWV 211: Ελεύθερες παρτιτούρες στο International Music Score Library Project.
• Kaffeekantata - Λιμπρέτο (Γερμανικά)
• JS Bach's Coffee Cantata, Cantata BMV211 - Αγγλικό λιμπρέτο από τον Christian Friedrich Henrici