Κοσμάς ο Βυζάντιος

Οικουμενικός Πατριάρχης και Πατριάρχης Αλεξανδρείας
(Ανακατεύθυνση από Κοσμάς Γ΄)

Ο Κοσμάς, ο επικαλούμενος και Βυζάντιος, διετέλεσε Οικουμενικός Πατριάρχης την περίοδο 1714-1716 και κατόπιν Πατριάρχης Αλεξανδρείας την περίοδο 1723-1736.

Κοσμάς Γ΄
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση17ος αιώνας
Οθωμανική Αυτοκρατορία
Θάνατος1736
ΘρησκείαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιερέας
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΟικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (1714–1716)
Έλληνας Ορθόδοξος Πατριάρχης Αλεξάνδρειας (1723–1736)
Αρχιεπίσκοπος Σινά, Φαράν και Ραϊθώ (1703–1706)

Ήταν λόγιος ιεράρχης, με μεγάλη παιδεία. Γεννήθηκε στη Χρυσούπολη (Σκούταρι) της Βιθυνίας[1] ή στη Χαλκηδόνα. Γύρω στο 1700 βρέθηκε στη Μονή Σινά, ως δάσκαλος και ιεροκήρυκας. Στις 11 Απριλίου του 1703 χειροτονήθηκε Αρχιεπίσκοπος Σινά[2], θέση την οποία διατήρησε μέχρι τις 2 Φεβρουαρίου του 1706, οπότε εξελέγη Μητροπολίτης Κλαυδιουπόλεως.

Εξαρχής επιδίωκε να εκλεγεί Πατριάρχης Αλεξανδρείας. Για το σκοπό αυτό πήγε στην Κωνσταντινούπολη, προκειμένου να αναζητήσει υποστηρικτές. Το 1711 η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου τον εξέλεξε αντικανονικά Πατριάρχη Αλεξανδρείας, καθώς δεν είχε παραιτηθεί ο Πατριάρχης Σαμουήλ, πράξη που όξυνε τις σχέσεις των δύο Πατριαρχείων. Ο (αδικηθείς) Πατριάρχης Σαμουήλ έφτασε να διαπραγματεύεται, το 1713, με τον Πάπα Κλήμη ΙΑ΄ την ένωση του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας με την Καθολική Εκκλησία. Ο Πατριάρχης Κυπριανός αποκατέστησε τον Σαμουήλ, δίνοντας τέλος στη διαμάχη.

Στις 28 Φεβρουαρίου 1714 ο Κυπριανός παραιτήθηκε και στον Οικουμενικό Θρόνο εξελέγη ο Κοσμάς (ως Κοσμάς Γ΄), με την υποστήριξη του μαθητή του, Μανουήλ Υψηλάντη, ισχυρού Φαναριώτη. Στις 23 Μαρτίου 1716 καθαιρέθηκε[3] και εξορίστηκε στο Σινά. Εκεί προσέφερε σημαντικό έργο στην οργάνωση της βιβλιοθήκης της μονής και ασχολήθηκε με τη συγγραφή[2].

Μετά το θάνατο του Σαμουήλ, το 1723, εξελέγη Πατριάρχης Αλεξανδρείας (ως Κοσμάς Β΄), θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του το 1736. Το συγγραφικό του έργο, που είναι ανέκδοτο, περιλαμβάνει εκκλησιαστικούς λόγους και ομιλίες, υπομνήματα, ερμηνευτική της Αγίας Γραφής και σχολιασμό πατερικών κειμένων[2]. Τα έργα του φυλάσσονται στην Πατριαρχική Βιβλιοθήκη στο Κάιρο.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Μανουήλ Γεδεών, σελ. 622.
  2. 2,0 2,1 2,2 «Κοσμάς Γ΄ Κωνσταντινουπόλεως». Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μικρά Ασία. Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2021. 
  3. Μανουήλ Γεδεών, σελ. 621.

Πηγές Επεξεργασία


τίτλοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Προκάτοχος
Κυπριανός
Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
1714-1716
Διάδοχος
Ιερεμίας Γ΄
Προκάτοχος
Σαμουήλ
Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής
1723-1736
Διάδοχος
Κοσμάς Γ΄