Αυτό το λήμμα αφορά την αιγυπτιακή θεότητα. Για τον βρετανό εξερευνητή, δείτε: Τζέιμς Κουκ.

Ο Κουκ (επίσης Κεκ και Κέκου) είναι διακριτή θεότητα στο σώμα της αιγυπτιακής μυθολογίας, θεοποίηση της πρωταρχικής έννοιας του σκότους. Στην κοσμογονία της Ογδοάδας της Ερμούπολης το όνομά του μεταφραζόταν ως σκοτάδι. Σύμφωνα με τον Μπραγκς (Brugsch) ταυτίζεται υπό αυτή την έννοια με την οντότητα Έρεβος της ελληνικής μυθολογίας[1].

Κουκ
Πληροφορίες ασχολίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα
V31V31G43
Κεκ σε ιερογλυφικά

Συμβολισμός Επεξεργασία

Ως ιδεατή οντότητα, όπως συμβαίνει με όλα σχεδόν τα ζεύγη της ερμουπολιτικής ογδοάδας, ο Κουκ θεωρείτο ανδρόγυνος. Η θηλυκή του όψη -επίσης σύζυγος στον μύθο- είναι γνωστή ως Κοκέτ, (επίσης Κεκέτ), που είναι απλώς το θηλυκό γένος της λέξης Κουκ. Ως σύμβολο του σκότους ο Κουκ συμβόλιζε επίσης το άγνωστο και το αφηρημένο και πιθανώς το χάος. Υπό αυτή την έννοια αντιπροσώπευε ό,τι συνέβαινε πριν από την άφιξη του φωτός και μεταξύ άλλων έγινε και γνωστός ως φωσφόρος, δηλαδή αυτός που φέρνει το φως. Ήταν υπέυθυνος για εκείνη την ώρα της νύκτας που οδηγούσε στη χαραυγή,στο λυκαυγές που γεννούσε τον ήλιο πάνω από τη γη του Κεμ.

Απεικονίσεις Επεξεργασία

Η αρσενική μορφή αυτού του ζεύγους παριστάνεται -όπως και οι υπόλοιπες τέσσερις- ως βάτραχος ή ως άνθρωπος με κεφαλή βατράχου. Σύμφωνα με την παράδοση της Ερμούπολης η προτίμηση αμφίβιων υπάρξεων όπως ο βάτραχος για τις αρσενικές όψεις και το ερπετό για τις θηλυκές στην εικονογραφία των αρχέγονων θεοτήτων, συνδέεται με το γεγονός ότι αυτά τα πλάσματα παρατηρούσαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι να ξεπηδούν φαινομενικά εκ του μη όντος από τις αποθέσεις της λάσπης του Νείλου[2].

Αναφορές Επεξεργασία

Ως Κέκου αναφέρεται από τον Γουόλις Μπατζ ως ένας από τους τέσσερις θεούς που βρίσκονται κρυμμένοι πίσω από την ένατη πύλη στους Κύκλους του Τουάτ, κατά την έβδομη ώρα της μετάβασης του νεκρού, όταν καταφθάνει στην κρυμμένη οικία του Όσιρι.[3]

Κατά τους ερμουπολίτες θεολόγους ο Κουκ είναι εκπόρευση του Θωθ. Ο Θωθ ήταν ο αληθινός δημιουργός του κόσμου, η θεϊκή ίβιδα χάρη στην οποία εκκολάφθηκε το αυγό του κόσμου στη Μεγάλη Ερμούπολη. Δίδασκαν πως επιτέλεσε το έργο της δημιουργίας μόνο με τον ήχο της φωνής του, ανοίγοντας τα χείλη «την πρώτη φορά που ξύπνησε μέσα στον Νουν» και υλοποιώντας τον ήχο με τη μορφή τεσσάρων θεών και τεσσάρων θεαινών. Αυτός φαίνεται πως ήταν και ο λόγος για τον οποίο η Ερμούπολη ονομάστηκε Κμουνού (Khmounou), δηλαδή «πόλη των οκτώ». Στερούμενοι πραγματικής προσωπικότητας οι οκτώ αυτοί αρχεγονοι και αφηρημένοι θεοί συνέχισαν τη δημιουργία διαμέσω του λόγου, προσπαθώντας παράλληλα να εξασφαλίζουν την κανονική πορεία του ήλιου με τους ύμνους τους[4], εξ ου πιθανώς και η σύνδεση του Κουκ με το φως.

Παραπομπές - σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Βλ. Brugsch Heinrich Karl 1891, 765.
  2. Ions Veronica 1968, 29.
  3. Wallis Budge A.E. 1969, 230.
  4. New Larousse Encyclopedia of Mythology, 27.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Brugsch Heinrich Karl 1891, Religion und Mythologie der alten Aegypter. Hälfte 2., J. C. Hinrichsche Buchhandlung, 765. facsimile reprint.
  • Guirand Félix (Ed.) 1968, New Larousse Encyclopedia of Mythology, Crescend Books, New York.
  • Ions Veronica 1968, Egyptian Mythology, Newnes Books, London.
  • Wallis Budge A.E. 1969, The Gods of the Egyptians: Studies in Egyptian Mythology Vol 1, Dover Publications New York.