Οι Κυρηναϊκοί φιλόσοφοι ήταν αρχαία ελληνική φιλοσοφική σχολή, που ιδρύθηκε τον 5ο αιώνα π.Χ. από τον Αρίστιππο τον Κυρηναίο. Μέλη της ήταν ο Θεόδωρος ο άθεος, ο Αννίκερις ο Κυρηναίος, η Αρήτη, ο Ηγησίας ο Πεισιθάνατος και ο Ευήμερος ο Μεσσήνιος.

Οι Κυρηναϊκοί θεωρούσαν ως υπέρτατο αγαθό τις ηδονές των αισθήσεων [1] Επίσης πίστευαν πως η δικαιοσύνη και η φιλία είναι χρήσιμες λόγω της απόλαυσης που παρέχουν.[2]. Επιπλέον θεωρούσαν ότι ο σοφός άνθρωπος θα πρέπει να έχει τον έλεγχο των απολαύσεων αντί να είναι σκλάβος σε αυτές, διαφορετικά θα προκύψει πόνος και αυτό απαιτεί κρίση για την αξιολόγηση των διαφορετικών απολαύσεων της ζωής.[3]

Σταδιακά όμως άρχισαν ο ένας μετά τον άλλο να εγκαταλείπουν πλέον τον ηδονισμό, τον τροποποιούσαν ή τον θεωρούσαν αδύνατο.

Κάποιοι από τους μεταγενέστερους Κυρηναϊκούς φιλοσόφους που τροποποίησαν την Κυρηναϊκή φιλοσοφία ήταν ο Ηγησίας. ο Αννίκερις και ο Θεόδωρος.

Ο Αννίκερις πίστευε ότι η ευχαρίστηση επιτυγχάνεται μέσω μεμονωμένων πράξεων ικανοποίησης που αναζητούνται για την ευχαρίστηση που παράγουν[4], αλλά ο Αννίκερις έδωσε μεγάλη έμφαση στην αγάπη για την οικογένεια, την πατρίδα, τη φιλία και την ευγνωμοσύνη, αγαθά που προσφέρουν ευχαρίστηση ακόμη και όταν απαιτούν θυσίες[5]

Ο Θεόδωρος πίστευε ότι ο στόχος της ζωής είναι η πνευματική ή η νοητική απόλαυση και όχι η σωματική απόλαυση,[6] δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στην ανάγκη για μέτρο και δικαιοσύνη.[7]

Ο Ηγεσίας πίστευε ότι η ευδαιμονία είναι αδύνατο να επιτευχθεί[8] και ως εκ τούτου στόχος της ζωής γίνεται η αποφυγή του πόνου και της θλίψης.[9]Οι συμβατικές αξίες όπως ο πλούτος, η φτώχεια, η ελευθερία και η σκλαβιά είναι όλες αδιάφορες και δεν παράγουν περισσότερη ευχαρίστηση από πόνο. για τον Ηγεσία, ο Κυρηναϊκός ηδονισμός ήταν απλώς η λιγότερο παράλογη στρατηγική για την αντιμετώπιση των πόνων της ζωής.[10]

Η διάρκεια της σχολής δεν προχωρά πέρα από τους Αλεξανδρινούς Χρόνους, καθώς στο εξής κέρδιζε έδαφος η Επικούρεια φιλοσοφία, η οποία τοποθετούσε πάνω σε άλλες βάσεις την ηδονή και την ανθρώπινη ευτυχία.[11]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Αθήνα 1963, Εκδόσεις Κ.Αναγνωστίδη, Πλήρες Μικρό Φιλοσοφικό Λεξικό, Μ. Ροζενταλ - Π. Γιουντιν, Κυρηναϊκοί
  2. Annas 1995, σελ. 231
  3. Copleston 2003, σελ. 122
  4. Annas 1995, σελ. 233
  5. Copleston 2003, σελ. 123
  6. Annas 1995, σελ. 235
  7. Long 2005, σελ. 637
  8. Annas 1995, σελ. 233
  9. Copleston 2003, σελ. 122
  10. Annas 1995, σελ. 233
  11. Αθήνα, 1982, Εκδόσεις Φελέκη, Φιλοσοφικό Λεξικό, Σ. Γκίκα, Κυρηναϊκοί