Λιαπουριά

Η Λαμπερία ή Λιαπουριά (αλβ.: Labëria) είναι περιοχή στη νοτιοδυτική Αλβανία που περιλαμβάνει την κοιλάδα των Δουκάτων (αρχ. Κέλυδνος) και του Σιουσίτσα (αρχ. Παλύανθος), νότια της πόλης του Αυλώνα^[1]. Συγκεκριμένα λέγεται η κοιλάδα που εκτείνεται μεταξύ της Χιμάρας, Αυλώνας, Τεπελενίου, Αργυροκάστρου και Δελβίνου την οποία και διαρρέει ο παραπόταμος του Αώου Σούσιτσα ή Σιουσίτσα, ή κατά τους Έλληνες ο Πολυανθής^[2].
Κατά το μεγαλύτερο μέρος η Λιαπουριά είναι ορεινή χώρα δυσπρόσιτη και άγονη. Ειδικότερα η δυτική Λιαπουριά ονομάζεται Κουρβελέσι, ενώ η ανατολική Άρμπρι και Άρβανον, εκ του οποίου πιθανότερο και οι ονομασίες Αρβανίτης και Αρβανιτιά.

Οι κάτοικοι της Λιαπουριάς ονομάζονται Λιάπηδες.

Όνομα Επεξεργασία

Σύμφωνα με κάποιους ιστορικούς και ερευνητές, η ονομασία Λιάπηδες προέρχεται από την αλβανική έκφραση 'la besen' (από το λατινικό lapsus) που σημαίνει 'αποστασία', η οποία αναφέρεται στον εξισλαμισμό της κοινότητας αυτής κατά τον 16^ο-17^ο αιώνα. Οι Λιάπηδες διατήρησαν ορισμένα από τα παλαιότερα χριστιανικά τους έθιμα όπως, χαρακτηριστικά είχαν προστάτη άγιο τον Μπαμπά-Αλί, πιθανότατα αμάλγαμα του Προφήτη Ηλία^[3].

Αντίθετα από τα παραπάνω, από την σχετική έρευνα και στοιχεία που είχε συλλέξει ο Φρανσουά Πουκεβίλ με τα οποία συμφωνούν οι περισσότεροι ιστορικοί ερευνητές είναι ότι το όνομα Λιαπουριά προέρχεται από ιταλική ενάρθρωση της αρχαίας ονομασίας Ιαπυγία ή Ιαπουρία που βρισκόταν κατά τα Ακροκεραύνεια όρη.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Ιστορία Επεξεργασία

Στην αρχαιότητα η Ιαπυγία, ή Ιαπουρία αποτελούσε ιδιαίτερη χώρα, μη περιλαμβανόμενη στην Ιλλυρία, τα όρια της οποίας ο Διονύσιος ο Περιηγητής (που άκμασε τον 2ο αιώνα π.Χ.) στο έργο του "Περιήγησις της Οικουμένης" έθετε ως όριο το παρά τον Ωρικόν ευρισκόμενο Πύξο. Εντός της χώρας αυτής βρίσκονταν οι αρχαίες πόλεις Ωρικός, Αμαντία και Βίλλυς, ίσως και η Φοινίκη ερείπια της οποίας σώζονται σήμερα στη περιοχή των Αγίων Σαράντα.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Οι αρχαίοι κάτοικοι της περιοχής αυτής κατά τη γνώμη πολλών ιστορικών πέρασαν στην απέναντι των Ακροκεραυνείων παραλίας της ιταλικής χερσονήσου και συνοίκησαν στη καλούμενη από τους Ρωμαίους Απουλία. Κατά τον Μεσαίωνα η Λιαπουριά ήταν διαιρεμένη κατά φάρες ή πατριές, καθεμιά των οποίων αποτελούσε ανεξάρτητο διαμέρισμα. Η διαίρεση αυτή συνεχίστηκε και επί τουρκοκρατίας.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Παραπομπές Επεξεργασία

↑ Ήπειρος. Ιστορικοί ελληνικοί χρόνοι. Εκδοτική Αθηνών. Αθήνα 1999.
↑ Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια τομ. ΙΣΤ΄, σελ. 80.
↑ P.J. Ruches. Albania's captives. Argonaut. Chicago, 1965, σελ. 31 «The very name of the Moslems dwelling there, Liab, is derived from the expression 'la besen' which can be translated as 'apostasy' and is equivalent to the latin 'lapsus'. When their flocks are ailing these Liabs are as wont to call upon Chriestian priest as Moslem hodja. They do likewise to have their crops blessed and their popular Moslem saint, 'Baba-Ali of Tepeleni', is thinlgi disguised St. Elias. Other strange survivals of Orthodox Christianity can be cited in this respect.»

[1] Ήπειρος. Ιστορικοί ελληνικοί χρόνοι. Εκδοτική Αθηνών. Αθήνα 1999.

[2] Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια τομ. ΙΣΤ΄, σελ. 80.

[3] P.J. Ruches. Albania's captives. Argonaut. Chicago, 1965, σελ. 31 «The very name of the Moslems dwelling there, Liab, is derived from the expression 'la besen' which can be translated as 'apostasy' and is equivalent to the latin 'lapsus'. When their flocks are ailing these Liabs are as wont to call upon Chriestian priest as Moslem hodja. They do likewise to have their crops blessed and their popular Moslem saint, 'Baba-Ali of Tepeleni', is thinlgi disguised St. Elias. Other strange survivals of Orthodox Christianity can be cited in this respect.»

[1]

[2]

[3]