Λιοντάρι των σπηλαίων
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Το Λιοντάρι των σπηλαίων (Panthera leo spelaea - Πάνθηρ ο λέων ο σπήλαιος), γνωστό επίσης ως ευρωπαϊκό ή ευρασιατικό λιοντάρι των σπηλαίων είναι ένα εξαφανισμένο υποείδος λιονταριού,γνωστό από απολιθώματα και από προϊστορική τέχνη.
| Λιοντάρι των σπηλαίων Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων: Ύστερο Πλειστόκαινο | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Απολιθωμένο κρανίο λιονταριού των σπηλαίων
| ||||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Τριώνυμο | ||||||||||||||||
| † Panthera leo spelaea (Πάνθηρ ο λέων ο σπήλαιος) |
Φυσικά χαρακτηριστικά Επεξεργασία
Το υποείδος αυτό ήταν ένα από τα μεγαλύτερα λιοντάρια.Ένας σκελετός ενήλικου αρσενικού που βρέθηκε το 1985 στο Siegsdrof της Γερμανίας είχε ύψος μέχρι τον ώμο 1,2 μέτρα,και μήκος ως το κεφάλι χωρίς την ουρά 2,1 μέτρα και ζύγιζε 300 κιλά. Αυτό το μέγεθος αντιστοιχεί σε ένα πολύ μεγάλο σημερινό λιοντάρι. Το μέγεθος αυτού του δείγματος έχει ξεπεραστεί από άλλα δείγματα,αλλά και από άλλα υποείδη. Πάντως το υποείδος αυτό πρέπει να ήτανε 8-10% μεγαλύτερο από τα σημερινά λιοντάρια,αλλά μικρότερα από το προηγούμενο υποείδος Panthera leo fossilis και από το τεράστιο Αμερικανικό λιοντάρι.
Το λιοντάρι των σπηλαίων είναι γνωστό από ζωγραφιές της Παλαιολιθικής εποχής, γλυπτά από ελεφαντόδοντο και πήλινα αγαλματίδια. Αυτές οι αναπαραστάσεις αποδεικνύουν ότι τα λιοντάρια αυτά είχανε στρογγυλεμένα,προεξέχοντα αυτιά, φουντωτές ουρές, πιθανόν αδρό ριγωτό τρίχωμα,και κάποια αρσενικά είχανε μικρές τούφες χαίτης γύρω από το λαιμό.
Περιβάλλον Επεξεργασία
Το λιοντάρι των σπηλαίων έλαβε την ονομασία του εξαιτίας των καταλοίπων του που βρέθηκαν σε σπηλιές,αλλά είναι αμφιλεγόμενο αν πράγματι ζούσε εκεί. Άντεχε σε πολλά είδη περιβάλλοντος,αλλά προτιμούσε περισσότερο τα κωνοφόρα δάση και τα λειβάδια,όπου υπήρχαν μετρίου μεγέθους χορτοφάγα. Απολιθωμένα αποτυπώματα λιονταριών που βρέθηκαν μαζί με ταράνδων φανερώνουν ότι τα λιοντάρια αυτά ζούσαν και στην υποαρκτική ζώνη.
Η παρουσία ολόκληρων σκελετών σε φωλιές από αρκούδες των σπηλαίων αποδεικνύει ότι τα λιοντάρια των σπηλαίων τρέφονταν περιστασιακά και με τέτοιες αρκούδες που είχαν πέσει σε χειμερία νάρκη,άμα όμως οι αρκούδες ξύπναγαν,γινόταν άγρια μάχη,που δεν κατέληγε πάντα με νίκη των λιονταριών. Αυτά τα δραστήρια σαρκοφάγα συνήθως τρέφονταν με χορτοφάγα ζώα,όπως άλογα, ελάφια, βίσονες, ακόμα και με μαμούθ,μόνο όμως με άρρωστα,νεαρά ή γέρικα άτομα. Μερικές σπηλαιογραφίες δείχνουν αρκετά από αυτά να κυνηγούν με στρατηγική παρόμοια με αυτή που έχουν οι σημερινές λιονταρίνες. Τα τελευταία λιοντάρια των σπηλαίων είχαν επικεντρωθεί σε νεαρές αρκούδες των σπηλαίων και σε ταράνδους,μέχρι την τοπική εξαφάνιση των δύο τελευταίων. Τα μικρά θηράματα θανατώνονταν με ένα χτύπημα του ποδιού,και αν αυτό δεν επέφερε ακαριαία το θάνατο,τότε δούλευαν τα δόντια στο σβέρκο ή στο στήθος.
Ένα λιοντάρι των σπηλαίων συνήθως ήταν πιο αργό από το θύμα του,αλλά μπορούσε εύκολα να πηδήξει στη ράχη του,ανατρέποντας την ισορροπία του και βυθίζοντάς του τα δόντια του στο λαιμό. Ήταν ο πιο κοινός θηρευτής στην ευρωπαϊκή ζώνη ύστερα από την ύαινα των σπηλαίων. Η εξαφάνισή του έχει σχέση με την Τεταρτογενής Μεγάλη εξαφάνιση,που έδιωξε τα θηράματα από τις περιοχές όπου ζούσε. Σπηλαιογραφίες και κατάλοιπα από προϊστορικούς οικισμούς δείχνουν ότι τα λιοντάρια κυνηγιόνταν από τους ανθρώπους,αλλά και οι άνθρωποι βρίσκονταν στο διαιτολόγιο των λιονταριών.
Κατάταξη Επεξεργασία
_-_Mauricio_Ant%C3%B3n.jpg)
Το λιοντάρι των σπηλαίων νομίζεται μερικές φορές ότι είναι ξεχωριστό είδος με το όνομα Panthera spelaea,με τουλάχιστον ένα επιχείρημα,βασισμένο στο σχήμα των κρανίων.Άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι το ζώο αυτό είναι πιο συγγενικό με την τίγρη με το όνομα Panthera tigris spelaea.Παρ'όλα αυτά,πρόσφατες γενετικές αναλύσεις αποδεικνύουν ότι το λιοντάρι των σπηλαίων είναι πιο κοντά με τα σύγχρονα λιοντάρια,και σχηματίζουν έναν ενιαίο πληθυσμό με το βερίγγειο λιοντάρι των σπηλάιων,το οποίο κάποιες φορές λέγεται ότι σχηματίζει ένα ξεχωριστό υποείδος.Άρα,το λιοντάρι των σπηλαίων απλωνόταν από την Ευρώπη ως την Αλάσκα μέσω της γέφυρας του Βερίγγειου Πορθμού ως το Ύστερο Πλειστόκαινο.
Ιστορία και κατανομή Επεξεργασία
Το Panthera leo spelaea προήλθε από το Panthera leo fossilis το οποίο πρωτοεμφανίστηκε στην Ευρώπη πριν 700.000 χρόνια.Ραδιομετρήσεις αποδεικνύουν ότι λιοντάρια των σπηλαίων ζούσαν από 370.000 ως 10.000 χρόνια πριν,παρ'όλο που εικάζεται ότι μερικά απομονωμένα άτομα επιβίωσαν στα Βαλκάνια μέχρι και 2.000 χρόνια πριν.Τα λιοντάρια των σπηλαίων ήταν διάσπαρτα σε Ευρώπη,Ασία,στη βορειοδυτική Βόρεια Αμερική,από τη Μεγάλη Βρετανία,Γερμανία και Ισπανία,σε όλο το δρόμο πορς την περιοχή Γιούκον,και από τη Σιβηρία μέχρι το Τουρκεστάν.
Δείτε επίσης Επεξεργασία