Η Λουίζα Μπλάχα (πραγματικό όνομα: Λουντοβίκα Ράιντλ, 1850–1926) ήταν Ουγγαρέζα ηθοποιός και τραγουδίστρια. Ήταν γνωστή ως «το αηδόνι του έθνους», ένα επίθετο που της δόθηκε από τον συγγραφέα Μορ Γιοκάι. [5] [6]

Λουίζα Μπλάχα
Η Λουίζα Μπλάχα περίπου το 1885
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Blaha Lujza (Ουγγρικά)
Γέννηση8  Σεπτεμβρίου 1850[1][2]
Rimavská Sobota
Θάνατος18  Ιανουαρίου 1926[1][2]
Βουδαπέστη[3]
Αιτία θανάτουπνευμονία
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςFiumei Street Cemetery
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Ουγγαρίας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταηθοποιός
ηθοποιός θεάτρου
τραγουδίστρια
λιμπρετίστας[4]
Οικογένεια
ΣύζυγοςJános Blaha
Ödön Splényi
ΤέκναSári Blaha
Sándor Blaha
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Προσωπική ζωή Επεξεργασία

Η Λουντοβίκα Ράιντλ γεννήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 1850 στη Ρίμαβσκα Σόμποτα, της σημερινής Σλοβακίας. [5] Παντρεύτηκε τον Γιαν Μπλάχα, έναν μαέστρο του αυτοκρατορικού στρατού, όταν ήταν 15 ετών. Ο Μπλάχα πέθανε πέντε χρόνια αργότερα, αλλά εκείνη κράτησε το επώνυμό του όλη της τη ζωή παρά το γεγονός ότι παντρεύτηκε άλλες δύο φορές. [6] Παρά το γεγονός ότι θεωρούνταν «εθνικό είδωλο» κατά τη διάρκεια της ζωής της, αντιτάχθηκε στην περσόνα της «εθνικής πριμαντόνας» που της επέβαλλαν και συχνά σόκαρε τα ήθη της εποχής με την ερωτική της προκλητικότητα τόσο στη σκηνή όσο και στην ιδιωτική της ζωή. [7] [8]

Η Μπλάχα πέθανε στις 18 Ιανουαρίου 1926 στη Βουδαπέστη. [5] Τάφηκε στο νεκροταφείο Κερεπέσι και η κηδεία της συγκέντρωσε ένα πλήθος 100.000 ατόμων, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ένα τσιγγάνικο συγκρότημα 200 μουσικών. [6] [9]

Καριέρα Επεξεργασία

Οι γονείς της Μπλάχα ήταν περιοδεύοντες ηθοποιοί και η ίδια έπαιξε για πρώτη φορά στο θέατρο σε ηλικία 15 ετών στη Σουμπότιτσα. Έλαβε θεατρική παιδεία από τη Σχολή Δραματικών Τεχνών της Βουδαπέστης. [10]

Η Μπλάχα εντάχθηκε στο εθνικό θέατρο πέντε χρόνια αργότερα και κατά την περίοδο μεταξύ 1871 και 1900 έπαιξε σχεδόν 200 ρόλους σε διάφορα θεατρικά έργα, κυρίως ουγγρικά «λαϊκά έργα» ή «Volksstuck», πατριωτικά έργα που εξυμνούν τη ζωή των αγροτών. [5] [6] Εκτός από τη θεατρική της δουλειά, προσέλκυε επίσης πλήθος σε χορούς, συμπόσια και σε μουσικές εκδηλώσεις που διοργάνωνε το Mulató-klub, ενώ ήταν γνωστή και ως τραγουδίστρια οπερέτας. [11] [12]

Εμφανίστηκε επίσης σε δύο βωβές ταινίες. Η πρώτη, που έχει τον τίτλο A táncz (Χορός, 1901) ήταν ένα εκπαιδευτικό ντοκιμαντέρ μικρού μήκους από τον Πέκαρ Γκιούλα, ενώ η δεύτερη, που έχει τον τίτλο A nagymama (Η γιαγιά, 1916) του Αλεξάντερ Κόρντα, στην οποία παίζει τον ομώνυμο ρόλο. [13]

Η Μπλάχα έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διάδοση των ουγγρικών τσιγγάνικων τραγουδιών. [6]

Κληρονομιά Επεξεργασία

Η πλατεία Λουίζα Μπλάχα στο κέντρο της Βουδαπέστης πήρε το όνομά της το 1920 για να τιμήσει τα 70ά γενέθλια της Μπλάχα. [6] Ήταν ο χώρος του Εθνικού Θεάτρου της Ουγγαρίας από το 1908 έως το 1965. Αυτό κατεδαφίστηκε λόγω της κατασκευής του σταθμού του μετρό Μπλάχα Λουίζα. [14] Το νεοκλασικό εξοχικό της στο θέρετρο Μπαλατονφίρεντ, στη βόρεια όχθη της λίμνης Μπάλατον, έχει μετατραπεί σε ξενοδοχείο που φέρει το όνομά της και αποτελεί τουριστικό αξιοθέατο της πόλης. [15]

 
Ο τάφος της Μπλάχα στο νεκροταφείο Κερεπέσι

Ο τάφος της Μπλάχα στο νεκροταφείο Κερεπέσι έχει περιγραφεί ως "ένα από τα ωραιότερα κομμάτια στο εθνικό πάνθεον της Ουγγαρίας". [6]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Lujza-Blaha. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 9533. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. PIM identifier. resolver.pim.hu/auth/PIM47710. Ανακτήθηκε στις 7  Ιουνίου 2020.
  4. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0263823. Ανακτήθηκε στις 20  Δεκεμβρίου 2022.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 «Lujza Blaha». Encyclopedia Britannica. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2019. 
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 Molnár, Miklós M. (2018). 33 Hungarian Histories: Hungarian Identity Through Portraits. Catch Budapest. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2019.  "First published in the Time Out Budapest magazine's monthly column "Magyar of the Month" (2009-2011)"
  7. Heltai, Gyöngyi (2016). «Star prima donnas as lieux de mémoire at home and abroad» (στα αγγλικά). World Literature Studies 8 (4): 64–76. ISSN 1337-9275. http://www.wls.sav.sk/wp-content/uploads/06-Heltai-compressed.pdf. 
  8. Tari, Lujza (2017). «Magyarnóta». Στο: Prato, Paolo. Bloomsbury Encyclopedia of Popular Music of the World (PDF). 11. New York and London: Bloomsbury Academic. σελίδες 473–478. ISBN 978-1-5013-2610-3. 
  9. Kaszás, Fanni. «Best of Budapest: 6 Famous Women and Their Graves». Hungary Today. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2019. 
  10. Osnes, Beth· Osnes, Mary (2001). Acting: An International Encyclopedia (στα Αγγλικά). Santa Barbara, CA, Denver, CO and Oxford: ABC-CLIO. σελ. 145. ISBN 9780874367959. 
  11. Berki, Tímea (2011). «From Grigore Moldovan to Moldován Gergely - A Career in Homeland» (στα αγγλικά). Acta Universitatis Sapientiae, Philologica 3 (2): 156–166. ISSN 2067-5151. http://www.acta.sapientia.ro/acta-philo/C3-2/Philo32-3.pdf. 
  12. Bozó, Péter (14 Οκτωβρίου 2016). «Operetta in Hungary (1859–1960)*». Hungarian Academy of Sciences: Institute for Musicology. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2019. 
  13. Cunningham, John (2004). Hungarian Cinema: From Coffee House to Multiplex (στα Αγγλικά). London and New York: Wallflower Press. σελ. 12. ISBN 9781903364796. 
  14. Hoorn, Mélanie van der (2009). Indispensable Eyesores: An Anthropology of Undesired Buildings. Remapping Cultural History (στα Αγγλικά). 10. New York and Oxford: Berghahn Books. σελ. 185. ISBN 9781845459215. 
  15. Longley, Darreb (2010). The Rough Guide to Hungary (στα Αγγλικά). London: Rough Guides UK. ISBN 9781405387156. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία