Λόχος

Λόχος ονομάζεται μια τακτική υποδιαίρεση του στρατεύματος. Τον όρο αυτό τον συναντούμε από την αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα.

Αν και ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από τον αρχαίο ελληνικό όρο που σημαίνει αιφνιδιαστική επίθεση και αιφνιδιαστικά ορμώντα πολεμιστή, ο όρος χρησιμοποιήθηκε με την έννοια του πολεμικού σώματος, όπως την συναντούμε, π.χ., στον Ιερό Λόχο των Θηβών.

Ιστορική εξέλιξη

Κατά την διάρκεια της ιστορικής εξέλιξης της πολεμικής τέχνης των αρχαίων Ελλήνων από την εποχή των πρώτων φυλών έως την εποχή που άκμασε ο πολιτισμός, συναντούμε τον λόχο ως οργανωμένη δύναμη που κυμαίνεται ανάλογα με την πόλη από 100 έως 640 πολεμιστές. Ο Ξενοφών στο κείμενό του Κύρου Ανάβασις τον περιγράφει αναλυτικά, όπως θα πρέπει να ήταν στην Σπάρτη του 5ου αι. π.Χ.

Ο Λόχος στην Σπάρτη

Σύμφωνα με τον Ξενοφώντα, στους Σπαρτιάτες ο Λόχος είχε δύναμη 640 πολεμιστών, αποτελείτο από 4 πεντηκοστύες 160 ανδρών η κάθε μία, ενώ η πεντηκοστύς είχε τέσσερις ενωμοτίες από 40 άνδρες η κάθε μια.

Δύο λόχοι σχημάτιζαν μια μόρα, που την διοικούσε ο πολέμαρχος. Ο στρατός των Σπαρτιατών διατηρούσε 6 μόρες. Διοικητής του λόχου ήταν ο λοχαγός.

Οι Σπαρτιάτες διέκριναν οκτώ κλάσεις (ηλικίες) πολιτών και κατάρτιζαν τις ενωμοτίες αν ήταν δυνατόν από πέντε πολίτες από κάθε κλάση. Σε περίπτωση όμως που οι κλάσεις είχαν εξασθενήσει λόγω πολέμου ή κακουχιών, η δύναμη των ενωμοτιών ήταν μικρότερη, και επακολούθως μικρότεη ήταν και η συνολική δύναμη των λόχων και των μορέων.

Συνήθως, όμως, συναντούμε 300 άνδρες ως δύναμη του λόχου, όπως π.χ. στον Ιερό Λόχο των Θηβών, ή στην μάχη των Θερμοπυλών ή στην μάχη των 300 μεταξύ Άργους και Σπάρτης το 546 π.Χ.

Η δύναμη αυτή του λόχου επέτρεπε την διάταξη κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να σχηματίζεται αμυντική πρόσοψη περίπου 40 ασπίδων ή ζυγών και οκτώ σειρών, σχηματίζοντας έτσι την μικρότερη δυνατή φάλαγγα.

Ο Λόχος στο Βυζάντιο

Στον Βυζαντινό στρατό, λόχος γενικά ονομάζονταν ο τρόπος διάταξης των στρατευμάτων σε βάθος. Ήταν μικρή υποδιαίρεση που αποτελείτο από οκτώ πολεμιστές, εκ των οποίων ένας ήταν ο λοχαγός. Κοιμόντουσαν όλοι μαζί στο ίδιο κατάλυμα ή στην ίδια σκηνή.