Μάνδρα του Αττίκ

καλλιτεχνικός όμιλος (1931-1944) και ο χώρος του

Η Μάνδρα ή Μάντρα του Αττίκ, ήταν ένας καλλιτεχνικός όμιλος που περιλάμβανε τραγουδιστές και άλλους αυτοσχέδιους παρουσιαστές, μίμους κλπ. και διοργάνωνε διάφορες δημόσιες εμφανίσεις και εκδηλώσεις στην Αθήνα, του οποίου την καλλιτεχνική διεύθυνση είχε ο Κλέων Τριανταφύλλου γνωστότερος ως Αττίκ, ο οποίος εκτελούσε και χρέη κομπέρ.

Μάνδρα του Αττίκ
Ίδρυση1930
Διάλυση1944
Έδρα, Ελλάδα

Την πρωτοβουλία της ίδρυσης αυτής της καλλιτεχνικής ομάδας με τον τίτλο Μάνδρα είχε ο Αττίκ το καλοκαίρι του 1930[1] σε συνεργασία με τους Μίμη Ευαγγελίδη και Αντώνη Βώττη, οπότε και πρωτοπαρουσιάστηκε αυτή σε υπαίθριο θέατρο της οδού Μηθύμνης 20, στην τότε Πλατεία Αγάμων (σημερινή πλατεία Αμερικής). Από τότε η Μάνδρα του Αττίκ κάθε καλοκαίρι εμφανίζονταν στην Αθήνα και το χειμώνα περιόδευε στην επαρχία μέχρι το 1938, οπότε και εγκαταστάθηκε μόνιμα σε μια αθηναϊκή ταβέρνα, τη "Μονμάρτη" στη διασταύρωση των οδών Αχαρνών και Ηπείρου, η λειτουργία της οποίας εξακολούθησε μέχρι την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου.

Φωτογραφία του καλλιτέχνη μετά τα επεισόδια της 25ης Ιούλη 1935

Επί σειρά ετών, τα καλοκαίρια το πρόγραμμα της Μάνδρας του Αττίκ παρουσιαζόταν στο υπαίθριο θέατρο Δελφοί επί της οδού Αχαρνών. Πολλοί καλλιτέχνες όφειλαν την ανάδειξή τους στη Μάνδρα του Αττίκ, μεταξύ αυτών οι τραγουδίστριες Λουίζα Ποζέλι, Λίλιαν Λυς, Νινή Ζαχά, Ζωή Νάχη, Καλή Καλό, Δανάη, Πάολα, Κάκια Μένδρη, Καίτη Ντιριντάουα, Λέλα Ζαχαρίου (ψευδώνυμο «Μιτσούκο», η τελευταία αποκάλυψη του Αττίκ), επίσης ο ντιζέρ Τώνης Ράις, ο Κώστας Μπέζος, ο πολυθρύλητος και πανύψηλος μίμος Ανδρέας Ζουλάς, τον οποίο ο Αττίκ παρουσίασε με το ψευδώνυμο «Ζαζάς», ο Σπαθόπουλος, αλλά και οι πρώτοι κονφερασιέ (παρουσιαστές) Ορέστης Λάσκος, Χρήστος Πύρπασος, Μίμης Τραϊφόρος, Φίλων Αρίας και πολλοί άλλοι.

Η Μάνδρα του Αττίκ διαλύθηκε μετά τον θάνατο του Αττίκ το 1944. Πολλοί καλλιτέχνες προσπάθησαν ανεπιτυχώς να δημιουργήσουν παρόμοια συγκροτήματα. Στη δεκαετία όμως του 1950 άρχισαν να δημιουργούνται αναψυκτήρια με έντονο το ύφος της συνέχειας αυτού του είδους καλλιτεχνικής παρουσίας, κυριότεροι δημιουργοί των οποίων ήταν ως παρουσιαστές οι Γιώργος Οικονομίδης στο Πεδίο του Άρεως, ο Όμηρος Αθηναίος στο Γκριν Παρκ και ο Ζαχαρίας Τσίχλας στην Αίγλη του Ζαππείου.

Το επεισόδιο του 1935 Επεξεργασία

Σύμφωνα με αρχεία της Ελληνικής Χωροφυλακής και δημοσιεύματα της εποχής, στις 24 Ιουλίου του 1935 και υπό κλίμα αναμόχλευσης πολιτικών παθών, μια ομάδα πολιτών ροπαλοφόρων (κατά πάσα βεβαιότητα παρακρατικών) και κάποιων σμηνιτών, που βρισκόταν συγκεντρωμένη στις τελευταίες θέσεις, κατόπιν συνθήματος εισέβαλε στη σκηνή της Μάνδρας (τότε στο υπαίθριο θέατρο «Δελφοί» της οδού Αχαρνών) μεταβάλλοντας τα πάντα σε ερείπια και τραυματίζοντας καλλιτέχνες και θαμώνες, μεταξύ των οποίων και τον δημοφιλή καλλιτέχνη Αττίκ στο κεφάλι, ενώ πολλά από τα θύματα στη συνέχεια μεταφέρθηκαν σε νοσοκομεία. Μεταξύ των θεατών εκείνης της ημέρας έτυχε να βρίσκεται ο τότε καθηγητής κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και μετέπειτα πρωθυπουργός Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο οποίος κατέθεσε ως μάρτυρας, εκφράζοντας την άποψη «ότι οι μετάσχοντες εις ταύτας στρατιώται της Αεροπορίας θα ήσαν όργανα των προϊσταμένων των αξιωματικών, τους οποίους θεωρεί ηθικούς αυτουργούς των θλιβερών σκηνών», όπως έγραψε τότε η εφημερίδα Ακρόπολις. Αφορμή του επεισοδίου ήταν μια σατιρική κωμωδία και συγκεκριμένα ένα τραγούδι της, που στρεφόταν κατά του πρωθυπουργού Παναγή Τσαλδάρη με θέμα την ενδεχόμενη παλινόρθωση της βασιλείας. Λίγες ημέρες νωρίτερα είχαν προηγηθεί παρόμοιες "επιδρομές" και σε γραφεία φιλοβενιζελικών εφημερίδων.[2]

Πηγές Επεξεργασία

  • Γ. Καιροφύλα - Σ. Φιλιππότη "Αθηναϊκό Ημερολόγιο 2003" - σ. 222-227
  • Αλεξ. Δρεμπέλας "Ελληνικό Αστυνομικό Πρόβλημα - Αρχεία Χωροφυλακής" Αθήναι 1977, σελ.89

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Φύλλο εφημερίδας Έθνος της 4 Αυγούστου 1930 σελ. 1: "Η Μάνδρα του Αττίκ" (συντάκτης: Β.Βς) Ανακτήθηκε από την ιστοσελίδα της Εθνικής Βιβλιοθήκης Ελλάδος, στις 5/2/2020
  2. «Εισέπραξε χρήμα και... ξύλο». ΕΦΣΥΝ. 27 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2024.