Μύρο (ρητίνη)

αρωματικό ρετσίνι
(Ανακατεύθυνση από Μύρο)

Μύρο ή μύρρο είναι η αρωματική ρητίνη του δέντρου Κομμιφόρος η μύρρα (Commiphora myrrha), που συλλέγεται από τον κομμένο γκρι φλοιό του δέντρου ή του θάμνου. Ονομάζεται επίσης και το άρωμα σε μορφή ελαίου.[1] Είχε και έχει πολλές χρήσεις και εξέχουσα θέση σε πολλούς τομείς. Στην αρχαιότητα λεγόταν "σμύρνα" ή "βδέλλιο" και αποτελούσε ένα από τα πιο ακριβά προϊόντα, όπως φαίνεται και από την κίνηση των τριών μάγων να το δωρίσουν στον νεογέννητο Ιησού Χριστό μαζί με λιβάνι και χρυσό. Στην αρχαιότητα και πριν από τον Ιησού Χριστό είχε επίσης τη χρησιμότητα της επίκλησης κάποιων θεών και αυτό φαίνεται ιδιαίτερα στους ορφικούς ύμνους. Η αρωματοποιία ξεκίνησε με την καύση της ρητίνης της μύρρας σε τελετές. Τέλος χρησιμοποιείται ευρέως και στην κινέζικη ιατρική, την αρωματοθεραπεία και την ομοιοπαθητική λόγω των πολλών ευεργετικών του ιδιοτήτων.[2]

Μύρο από την Ανατολή.
Μύρο στη μορφή αιθέριου ελαίου.

Προέλευση Επεξεργασία

Κυρίως προέρχεται από τη Βόρεια Αφρική, τη Σομαλία και την Ασία, όμως το αιθέριο έλαιο προέρχεται από την Άπω Ανατολή.

Περιγραφή και λήψη Επεξεργασία

 
Παλαιό δοχείο με βάμμα μύρου.

Είναι κολλώδες, παχύρρευστο, με σκούρο χρώμα και η οσμή του είναι βαθιά, ξυλώδης, πολύ χαρακτηριστική και αρωματική σαν "βάλσαμο" (υπέροχη). Χρησιμοποιείται το απόσταγμα με ατμό από τη ρητίνη του θάμνου ή του μικρού δέντρου που μπορεί να φτάσει και τα 5 μέτρα.[2]

Ιστορία και χρήσεις Επεξεργασία

Στην αρχαιότητα όπως ειπώθηκε και πιο πάνω, ήταν ευρέως γνωστό αφού στην αρχαία Ελλάδα και Αίγυπτο χρησιμοποιούνταν καθημερινά, ακόμη και στην κοσμητολογία. Σαν άνοιξαν τον τάφο του Τουταγχαμών βρήκαν πάνω απο 3.000 αρώματα που διατηρούσαν λίγη από την ευωδία τους μετά από τόσους αιώνες.[1] Οι Έλληνες μετά από τραυματισμούς στη μάχη, έβαζαν μύρο. Οι Αιγύπτιοι έκαιγαν μύρο (γνωστό ως phun) ως μέρος της λατρείας του Ήλιου, ενώ το χρησιμοποιούσαν μαζί με μέλι και κόλιανδρο σε αλοιφή για τη θεραπεία του έρπη. Από τις μάσκες προσώπου όπως και την ταρίχευση δεν έλειπε επίσης το μύρο. Οι Εβραίοι επίσης χρησιμοποιούσαν το μύρο για τον καθαρισμό και την προετοιμασία των νεκρών. Άλλοτε βλέπουμε στην Αγία Γραφή τις μυροφόρες γυναίκες που πήγαιναν να αλείψουν το σώμα του Ιησού με αρώματα. Στα σπίτια των Ισραηλιτών αποτελούσε πράξη φιλοξενίας η επάλειψη των ποδιών των επισκεπτών με μύρο.[1] Επίσης βλέπουμε, ότι μια φορά στη Βηθανία, ο Ιησούς γευμάτιζε στο σπίτι του Σίμωνα του Φαρισαίου και μόλις μια αμαρτωλή γυναίκα το πληροφορήθηκε, ήρθε εκεί με αλαβάστρινο δοχείο γεμάτο αρωματικό λάδι.

 
Τα κλαδιά της μύρρας, δηλαδή του θάμνου ή του δέντρου από όπου συλλέγεται το μύρο.

Γενικά παρασκευάζονταν καλλυντικά και φαρμακευτικά προϊόντα από τότε. Θεωρούνταν καλύτερα από άλλα λόγω της έντονης ευωδιάς τους και τα προτιμούσαν οι καταναλωτές και λόγω του λαδιού που περιείχαν.[Σημ 1] Ακόμη, έκαναν άνετα και για αποσμητικό σώματος.

Σύμφωνα με την παράδοση η βασίλισσα του Σαββά (Sheba) σαγήνευσε τον βασιλιά Σολομώντα με το μύρο και το λιβάνι σε μορφή ελαίου. Σύμφωνα με τη μυθολογία, το ίδιο έκανε και η Ήρα με τον Δία. Ακόμη, σύμφωνα με τη Βίβλο, το χρησιμοποιούσε ο Μωυσής για θρησκευτικές τελετές. Οι χρήσεις του ως φαρμάκου για την αντιμετώπιση λοιμώξεων του στόματος και του φάρυγγα όπως και των ασθενειών του δέρματος είναι γνωστή από τότε και συνεχίζει μέχρι τις μέρες μας.[2]

Αναμείξεις Επεξεργασία

Μπορεί να αναμειχθεί με τα παρακάτω: Ιεροβότανο, γαρύφαλλο, βενζόη, λεβάντα, λιβάνι, κυπαρίσσι, πατσουλί, νέρολι, σάνταλο, μανταρίνι, λεμόνι, πορτοκάλι, άρκευθο, περγαμόντο, κέδρο, χαμομήλι, τριαντάφυλλο, βετυβέρια, πεύκο και μέντα. Συνιστάται να χρησιμοποιείται ως σταθεροποιητικό γιατί δένει καλύτερα με λιβάνι και έλαια μπαχαρικών.

Άλλες χρήσεις Επεξεργασία

Αποσμητικό χώρου, αποσμητικό σώματος, στοματικά διαλύματα, στο μπάνιο ή σε μασάζ.[2][1]

Θρησκευτικό τελετουργικό Επεξεργασία

Στην Εβραϊκή Βίβλο Επεξεργασία

Το μύρο αναφέρεται ως σπάνιο άρωμα σε διάφορα σημεία της Εβραϊκής Βίβλου.[3] Στη Γένεση 37:25 αναφέρεται ότι οι έμποροι στους οποίους οι γιοι του Ιακώβ πούλησαν τον αδελφό τους Ιωσήφ είχαν "καμήλες.... με μπαχαρικά, βάλσαμο και σμύρνα προστιθέμενα", και η Έξοδος 30: 23-25 διευκρινίζει ότι ο Μωυσής έπρεπε να χρησιμοποιήσει 500 σίκλους υγρού μύρου ως κύριο συστατικό του ιερού ελαίου χρίσματος.

Στο Ισλάμ Επεξεργασία

Σύμφωνα με μία χαντίθ του Μωάμεθ που μεταδόθηκε από τον Abu Nuaim από τον Abban ibn Saleh ibn Anas, ο Μωάμεθ είπε: "Απολυμάνετε τα σπίτια σας με αψιθιά, μύρο και θυμάρι". (Kanz-ul-Ummal)[4] Η Εγκυκλοπαίδεια της Ισλαμικής Φυτοθεραπείας αναφέρει την ίδια χαντίθ: "Ο Αγγελιοφόρος του Αλλάχ είπε: "Απολυμάνετε τα σπίτια σας με ash-shih, murr και sa'tar". Ο συγγραφέας αναφέρει ότι αυτή η χρήση της λέξης "murrr" αναφέρεται συγκεκριμένα στην Commiphora myrrha.[5] Οι άλλες δύο είναι το Al-Shih (πιθανώς αψιθιά) και το Sa'tar (ή Za'atar - θυμάρι).

Στην αρχαία Ναβαταία Επεξεργασία

Τον πρώτο αιώνα π.Χ., ο Διόδωρος ο Σικελιώτης κατέγραψε ότι το μύρο διακινούνταν δια ξηράς και θαλάσσης, μέσω των καραβανιών και λιμένων των Ναβαταίων που το μετέφεραν από τη νότια Αραβία στην πρωτεύουσά τους Πέτρα, από όπου διενείμετο σε όλόκληρη την Μεσόγειο[6].

Στην αρχαία Ρωσία Επεξεργασία

Το μύρο έφτασε αρχικά στους Ρώσους από τους Έλληνες, μέσω της ελληνικής αποικίας της Τανάης (σημερινό Ροστόφ στον Ντον) που αναφέρει ο ιστορικός Στράβων, με την οποία οι ρωσικές σλαβικές φυλές εμπορεύονταν ενεργά. Το μύρο στην αρχαιότητα οι Ρώσοι το αποκαλούσαν σμύρνα.[7] Η Σμύρνη αναφέρεται συχνά σε πολλές σλαβικές τελετές, τελετουργίες και έθιμα[8]. Το κάπνισμα με άρωμα Σμύρνης δεν ήταν λιγότερο διαδεδομένο μεταξύ των Σλάβων.

Αντενδείξεις Επεξεργασία

Αντενδείκνυται για εγκυμονούσες καθώς διεγείρει την έμμηνο ρύση.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «Μύρο και Αρώματα». Βυζαντινές Αγιογραφίες. 18 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2019. [νεκρός σύνδεσμος]
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 «ΜΥΡΟ Commiphora molmol syn. C. Myrrha» (PDF). Tropos zois. [νεκρός σύνδεσμος]
  3. «What Does Myrrh Symbolize in the Bible? Understanding the Spiritual Significance». edenbengals.com. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2023. 
  4. «Myrrh ~ مر مكي». tibbenabawi.org. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2023. 
  5. «Encyclopedia of Islamic Herbal Medicine». books.google.com. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2023. 
  6. «The Water-Supply Systems of Nabataean and Roman Humayma». www.researchgate.net. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2023. 
  7. «Волшебная и священная мирра: свойства эфирного масла с тысячелетней историей». yavitrina.ru. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2023. 
  8. «Исследования о языческом богослужении древних славян». azbyka.ru. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2023. 

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Το λάδι έχει την ιδιότητα να απορροφά και να κλειδώνει τη μυρωδιά, έτσι ήταν ιδανικό σκεύασμα.