Νέφωση

Με τον μετεωρολογικό όρο Νέφωση, ή ποσότητα νεφών, χαρακτηρίζεται η κλασματική κάλυψη του ουρανού από νέφη, ανεξάρτητα του είδους των, που παρατηρείται από ένα γεωγραφικό τόπο.

Γενικά Επεξεργασία

Η νέφωση, δηλαδή η κλασματική κάλυψη αυτή, εκτιμάται εμπειρικά χωρίς ιδιαίτερο όργανο σε οκτάβαθμη ή δεκάβαθμη κλίμακα καλούμενη κλίμακα νέφωσης της οποίας κάθε βαθμίδα αντιστοιχεί προς το 1/8 ή 1/10, ανάλογα της κλίμακας, του ουρανού που καλύπτεται από νέφη.
Γενικά η νέφωση μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια της ημέρας και περισσότερο τις απογευματινές ώρες, παρά τις πρωινές. Η δε μεταβολή αυτή παρατηρείται εντονότερα την περίοδο του Καλοκαιριού.
Στη γεωγραφική ζώνη που βρίσκεται η Ελλάδα, και ειδικότερα λαμβάνοντας υπόψη τη γεωγραφική ακολουθία Ιόνιο πέλαγος - ηπειρωτική Ελλάδα - Αιγαίο πέλαγος, η νέφωση είναι μεγαλύτερη κατά τη διάρκεια του Χειμώνα. Το μέγιστο της νέφωσης παρατηρείται πάντα στην εποχή (περίοδο) των βροχών κάθε τόπου. Εξ ου και η περίοδος αυτή λαμβάνεται ιδιαίτερα σοβαρά υπόψη στις διάφορες αναφορές (γεωγραφικές, τουριστικές κ.λπ.) ενός τόπου, χώρας ή ακόμα και ηπείρου.

Μελέτη νέφωσης Επεξεργασία

Για την εξακρίβωση και τον προσδιορισμό της νέφωσης και των μεταβολών της, σε μια γεωγραφική περιοχή, συντάσσονται από τους Μετεωρολόγους ιδιαίτεροι μετεωρολογικοί χάρτες επί των οποίων σημειώνονται οι λεγόμενες ισονεφείς καμπύλες.
Από την ετήσια σύγκριση αυτών των χαρτών συντάσσεται ιδιαίτερος όμοιος χάρτης που περιλαμβάνει τη «μέση ετήσια μεταβολή» της νέφωσης είτε για μια μεγάλη γεωγραφική περιοχή, είτε ακόμα και παγκόσμιας κάλυψης.

Παρατηρώντας έναν τέτοιο μετεωρολογικό «παγκόσμιο χάρτη νέφωσης» διαπιστώνεται ότι τη μικρότερη νέφωση παρουσιάζουν η βόρεια Αφρική με τη Σαχάρα την Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία, καθώς και η νότια Αφρική και η Αυστραλία. Άξιο επίσης είναι ότι και οι Πόλοι Βόρειος και Νότιος περιλαμβάνονται στους τόπους με την μικρότερη νέφωση.
Αντίθετα τη μεγαλύτερη νέφωση παρουσιάζουν ο βόρειος Ατλαντικός, ο Αρκτικός ωκεανός, οι χώρες του Βορρά, η Αλάσκα και η Σιβηρία.

Σπουδαιότητα Επεξεργασία

Η μέση νέφωση της Γης σύμφωνα με την δεκάβαθμη κλίμακα νέφωσης είναι 5. Η δε σημασία της νέφωσης για την επιφάνεια της Γης είναι ανυπέρβλητα σπουδαία. Αποτελεί ένα υδατοφράχτη στις επικίνδυνες ακτινοβολίες του Ηλίου, μειώνοντας τη έκταση αυτών. Διατηρεί μια ισορροπία της θερμοκρασίας επί της Γης ανακλώντας πίσω στην επιφάνειά της την εξ αυτής ανακλώμενη θερμική ακτινοβολία. Παράλληλα αποτελεί το κυρίαρχο στοιχείο των κλιματικών αλλαγών που επηρεάζουν τα μέγιστα τη Φύση.

Τεχνολογική εξέλιξη Επεξεργασία

Παλαιότερα η χάραξη των ισονεφών καμπυλών σ' ένα μετεωρολογικό χάρτη αποτελούσε ιδιαίτερη επίπονη προσπάθεια, επαφιέμενη ιδιαίτερα στην ευσυνειδησία και την εμπειρία των μετεωρολόγων παρατηρητών, των μετεωρολογικών σταθμών, που έπρεπε μαζί με τις παράλληλες παρατηρήσεις τους να τις υποβάλλουν κωδικοποιημένα και τηλεγραφικά ανά τακτά διαστήματα στις κεντρικές μετεωρολογικές υπηρεσίες, οι οποίες με τη σειρά τους προσπαθούσαν με διάφορες γραμμοσκιάσεις (κάθετες, οριζόντιες, διαγώνιες, κατάστικτες κ.λπ) να συντάξουν τα νεφικά συστήματα.
Σήμερα με την εξέλιξη της τεχνολογίας και ιδιαίτερα με την ανάπτυξη των μετεωρολογικών δορυφόρων λαμβάνονται ταχύτατα όχι μόνο έγχρωμες φωτογραφίες των νεφώσεων σε παγκόσμια κλίμακα, αλλά και με ιδιαίτερες αποχρώσεις (φασματοσκόπησης) δίδονται και τα ύψη αυτών, καθώς και η διεύθυνση και η ταχύτητα των μεταβολών τους, στοιχεία που δεν μπορούσαν να ληφθούν παλαιότερα εμπειρικά, παρά μόνο με τη σύγκριση των υποβαλλομένων τακτών αναφορών. Πρόκειται ακριβώς γι΄ αυτές τις εικόνες των νεφώσεων που παραχωρούνται και παρουσιάζονται σήμερα στις μετεωρολογικές εκπομπές των τηλεοπτικών σταθμών.

Υπαγωγή (ερευνητική) Επεξεργασία

Η νέφωση αποτελεί αντικείμενο έρευνας και μελέτης της Νεφολογίας που αποτελεί ιδιαίτερο κλάδο της Μετεωρολογίας. Η δε μέτρησή της αποτελεί αντικείμενο της Νεφομετρίας που είναι ο πρακτικός βοηθητικός κλάδος της νεφολογίας, ο οποίος συνεπικουρεί την Κλιματολογία.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Earthobersvatory.nasa.gov, Μηνιαίοι χάρτες της παγκόσμιας νέφωσης από τη NASA.

Πηγές Επεξεργασία

"American Practical Navigator" H.O. No 9, U.S.Navy Hydrographic Office 1958
"Admiralty Manual of Navigation" Volume II, - Her Magesty's Stationery Office, London 1960
"Meteorology for Mariners Met O. 593, - Her Magesty's Stationery Office, London 1967
"Ναυτική Μετεωρολογία" Χ. Περογιαννάκη, ταξίαρχου Π.Α. τ. Γενικού Διευθυντού ΕΜΥ, - Ίδρυμα Ευγενίδου 1974, Αθήνα.
"Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια", Π. Δρανδάκη, τομ. ΙΗ΄, σελ. 247.