Το παρκούρ (γαλλ. και αγγλ. parkour), γνωστό και ως τέχνη της κίνησης, είναι μια -γαλλικής προέλευσης- μη ανταγωνιστική, σωματική και πνευματική τεχνική άσκησης που έχει ως στόχο την ταχύτατη και βέλτιστη δυνατή μετακίνηση από οποιοδήποτε σημείο του χώρου Α σε διαφορετικό χώρο Β, χρησιμοποιώντας μόνο τις ανθρώπινες σωματικές ικανότητες.[1] Οι μαθητές του παρκούρ ονομάζονται traceurs (τρασέρ) και οι μαθήτριες traceuses (τρασέζ).[2]

Ένας τρασέρ πραγματοποιώντας μεγάλο άλμα σε παρκούρ.

Σύνοψη Επεξεργασία

Στόχος του παρκούρ είναι ουσιαστικά η υπερπήδηση εμποδίων, φυσικών και τεχνητών, όπου ως εμπόδια μπορούν να θεωρηθούν τα πάντα, από βράχοι, ποτάμια, ή κλαδιά μέχρι τοίχοι, πεζούλια ή κάγκελα. Ένας τρασέρ καλλιεργεί την ικανότητα να εντοπίζει εναλλακτικούς τρόπους κίνησης και πορείας, τους οποίους ενδέχεται να χρησιμοποιήσει τόσο στην καθημερινή του ζωή, όσο και σε καταστάσεις εκτάκτων αναγκών. Γι'αυτό το λόγο η κατηγοριοποίηση του παρκούρ ως δραστηριότητα είναι δύσκολη, αφού κάποιοι το θεωρούν extreme άθλημα ενώ κάποιοι πολεμική τέχνη. Πολλοί, ωστόσο, είναι ευχαριστημένοι με το να τοποθετούν το παρκούρ στη δική του κατηγορία: «Το παρκούρ είναι παρκούρ».

Ρίζες Επεξεργασία

Το παρκούρ καθιερώθηκε από το David Belle (Νταβίντ Μπελ) τη δεκαετία του '80, και ως γενέτειρά του θεωρείται η Lisses, ένα προάστιο του Παρισίου της Γαλλίας. Εμπνευστής του παρκούρ, ωστόσο, είναι ο Βιετναμέζικης καταγωγής Raymond Belle στρατιώτης, πυροσβέστης, μαθητής της Méthode Naturelle και θεωρείται πατέρας και μέντορας του David Belle. Ο όρος παρκούρ προκύπτει από το Parcours du Combattant, ένα είδος στρατιωτικού αγωνίσματος δρόμου μετ' εμποδίων. Ο Hubert Koundé, φίλος του David Belle, είχε την ιδέα να δανειστούν τη λέξη parcours (διαδρομή), να αντικαταστήσουν το γράμμα "c" με "k" για να υποδηλώνει μαχητικότητα και να αφαιρέσουν το άηχο "s", γιατί ήταν αντίθετο με τη φιλοσοφία του παρκούρ περί ελάχιστης κατανάλωσης ενέργειας.[2].

Φιλοσοφία Επεξεργασία

Ένα μεγάλο μέρος του παρκούρ χαρακτηρίζεται από το ρητό "être et durer" που μεταφράζεται κυριολεκτικά σε "είναι και διαρκείν". Αυτό σημαίνει ότι η κίνηση ενός traceur δεν πρέπει να είναι αποτελεσματική μόνο ως προς τον άμεσο στόχο του, δηλαδή τη μεταφορά από το σημείο Α στο Β, αλλά και ως προς τη "διάρκεια ζωής" του traceur. Η εξάσκηση πρέπει να τελείται έτσι, ώστε να μην υπάρχουν τραυματισμοί και καταπόνηση του σώματος, κυρίως των αρθρώσεων. Ένα άλλο μέρος του παρκούρ χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη της ικανότητας να βρίσκει κανείς (εναλλακτικές) λύσεις στα προβλήματα και τα εμπόδια της καθημερινής του ζωής. Συγκεκριμένα, ο Andi Kalteis, Αυστριακός traceur με εκτεταμένη εμπειρία, δηλώνει στο ντοκιμαντέρ Parkour Journeys:

"Όταν αρχίσεις να κινείσαι με το δικό σου προσωπικό τρόπο, τότε θα συνειδητοποιήσεις πώς το παρκούρ αλλάζει και άλλα πράγματα στη ζωή σου. Βλέπεις ότι προσεγγίζεις προβλήματα - για παράδειγμα, στη δουλειά σου - διαφορετικά, επειδή έχεις εξασκηθεί στο να υπερπηδάς εμπόδια με το βέλτιστο τρόπο. [...] Αυτό σε κάποιους έρχεται νωρίς, σε κάποιους έρχεται αργά. [...] Πλέον, δε λέω 'κάνω παρκούρ', αλλά 'ζω παρκούρ', γιατί η φιλοσοφία του έχει γίνει ζωή μου, ο τρόπος με τον οποίο κάνω τα πάντα."[3]

Άλλοι μιλούν για την ικανότητα κίνησης χωρίς σκέψη. Όπως ένας άνθρωπος περπατά ή οδηγεί χωρίς να σκέφτεται τις κινήσεις του μία-μία, ένας traceur μπορεί να μάθει να υπερπηδά εμπόδια χρησιμοποιώντας μόνο το υποσυνείδητό του. Κάποιοι ονομάζουν αυτή την κατάσταση "flow" ("ροή"), σύμφωνα με τη θεωρία του καθηγητή Ψυχολογίας Mihaly Csikszentmihalyi, αν και η χρήση του όρου αυτού αποδοκιμάζεται από αρκετούς, επειδή τη βρίσκουν κακόγουστη.[4] Τέλος, σημειώνεται ότι το παρκούρ αποτελεί μια ευγενή δραστηριότητα που πρεσβεύει την αλληλεγγύη, την έλλειψη ανταγωνισμού, τον αλτρουϊσμό, το σεβασμό της ξένης ιδιοκτησίας και το νόμου γενικότερα, ανάμεσα σε πολλές άλλες αρετές.

Εκμάθηση Επεξεργασία

Λόγω της δημοτικότητας του παρκούρ υπάρχουν πολλοί που θέλουν να διδαχτούν την τέχνη, έτσι δημιουργήθηκαν σχολές από τους πιο έμπειρους traceurs. Για να ξεκινήσει κάποιος παρκούρ πρέπει (όπως δηλώνουν οι παλαιότεροι traceurs) "να ξεκινήσουν με κάποιον όπου γνωρίζει τις τεχνικές, το πως να τις διδάξει και πως να προστατεύει τους μαθητές του". Οι πρώτες σχολές (περίπου από τις αρχές του 2000) έγιναν στο Ηνωμένο Βασίλειο από τους Majestic Force και από αυτόνομους traceurs με το όνομα Parkour Generations. Στην δεκαετία που ακολούθησε δημιουργήθηκαν σε όλο τον κόσμο σχολές, άλλες υπό την αιγίδα των Parkour Generation και άλλες όχι. Στην Ελλάδα έγιναν τα πρώτα βήματα από την ομάδα Parkour Action στην Θεσσαλονίκη το 2010, όπου η κοινότητα μεγαλώνει καθημερινά.

Τεχνική ορολογία Επεξεργασία

 
Χαλαρό Άλμα

Η κίνηση του παρκούρ είναι πολυσύνθετη, αλλά στηρίζεται σε κάποιες θεμελιώδεις κινήσεις ή κατηγορίες κινήσεων, από τις οποίες πηγάζονται όλες οι δευτερεύουσες. Αυτές είναι οι παρακάτω:

  • Franchissement (Διασταύρωση): Πέρασμα ανάμεσα από δύο εμπόδια, συνήθως οριζόντια.
  • Lâché (Απελευθέρωση): Απελευθέρωση των χεριών από (οριζόντιο) εμπόδιο, είτε για να πιαστεί ο traceur από κάποιο άλλο είτε για να προσγειωθεί στο έδαφος.
  • Passe Muraille (Υπερπήδηση Τοίχου): Σκαρφάλωμα και ανάβαση ή υπερπήδηση ενός τοίχου.
  • Passement (Πέρασμα): Πέρασμα πάνω από εμπόδιο, συνήθως με τη βοήθεια των χεριών.
  • Planche (Ανάβαση): Ανάβαση οριζοντίου εμποδίου με τη χρήση των χεριών μόνο.
  • Roulade (Κυβίστηση): Κυβίστηση, η οποία χρησιμοποιείται για τη διατήρηση της οριζόντιας διανυσματικής ταχύτητας μετά από διαγώνια προσγείωση.
  • Saut des Bras (Άλμα Χειρών): Άλμα όπου ο traceur πιάνεται από κάποιο (οριζόντιο) εμπόδιο, συνήθως την κορυφή ενός τοίχου, με τα πόδια ενάντια σε αυτό.
  • Saut de Détente (Χαλαρό Άλμα): Άλμα απόστασης.
  • Saut de Fond (Πτώση): Άλμα από υψηλότερο επίπεδο προς χαμηλότερο επίπεδο.
  • Saut de Précision (Άλμα Ακρίβειας): Άλμα προς συγκεκριμένο σημείο, όπου ο traceur πρέπει να διατηρήσει την ισορροπία του μετά την προσγείωση.
  • Tic-Tac (Τικ-Τακ): Άλμα όπου ένα αντικείμενο λειτουργεί ως πάτημα για την υπερπήδηση εμποδίου ή κάλυψη απόστασης.

Στην κατηγορία Passement ανήκουν αρκετές τεχνικές, όπως το Saut du Chat (Αλμα του Γάτου), Passement Rapide (Ταχύ Πέρασμα), Passement Reverse (Ανάποδο Πέρασμα), Demi Tour (Μισή Τροχιά), ανάμεσα σε άλλες.[5]

Τραυματισμοί και θάνατοι Επεξεργασία

Το πόσο επικίνδυνο είναι εξαρτάται κατά μέγιστο βαθμό άμεσα από τον ίδιο τον traceur. Αν προχωρεί κανείς υπομονετικά, μεθοδικά και πειθαρχημένα, οι πιθανότητες ατυχήματος μειώνονται δραματικά. Οι μικροτραυματισμοί στο παρκούρ (μελανιές, γρατσουνιές, γδαρσίματα, κτλ) είναι εξαιρετικά συχνοί, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι το αν τραυματιστείς εξαρτάται κυρίως από εσένα τον ίδιο, όχι από το αν σε κλαδέψει ένας αμυντικός με υπερβάλλοντα ζήλο. Ο λόγος που πολλοί νέοι τραυματίζονται συχνά είναι προφανείς. Βιάζονται υπερβολικά να βελτιωθούν, και καταλήγουν με ένα σωρό τραυματισμούς: από σπασμένα χέρια ή δόντια, μέχρι μόνιμες ζημιές στις αρθρώσεις. Γι'αυτό οι traceurs, εξασκούνται και στα rolls, ώστε να ελαχιστοποιούν τη ζημιά των πτώσεών τους. [6].

Στις 30 Οκτώβρη 2014 σημειώθηκε θάνατος 13χρονου στην Θεσσαλονίκη όταν έπεσε στο κενό σε φωταγωγό από τον 7ο όροφο, επιχειρώντας να κάνει παρκούρ πηδώντας ανάμεσα από ταράτσες πολυκατοικιών.[7][8][9][10]

Απουσία ανταγωνισμού Επεξεργασία

Ένα χαρακτηριστικό του παρκούρ αποτελεί η πλήρης απουσία ανταγωνισμού. Αυτό συμβαίνει για διάφορους λόγους. Πρώτα απ'όλα, το παρκούρ έχει δανειστεί ένα σημαντικό μέρος της φιλοσοφίας της Ανατολικής Ασίας και συγκεκριμένα του Μπουσίντο, και συνεπώς φέρει τη νοοτροπία της αυτοπειθαρχίας και της αυτοβελτίωσης, όπου το άτομο μαθαίνει πράγματα για τον εαυτό του, όχι για τους άλλους. Δεύτερον, επειδή το παρκούρ είναι δυνητικά επικίνδυνο και συχνά οι άνθρωποι υποκύπτουν στους πειρασμούς που τους παρουσιάζονται, ο ανταγωνισμός ενδέχεται να οδηγήσει σε υπερτίμηση του εαυτού ή υποτίμηση των εμποδίων, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος τραυματισμών, τόσο βραχυπρόθεσμων όσο και μακροπρόθεσμων. Επίσης, ο ανταγωνισμός - και πιο συγκεκριμένα, ο πρωταθλητισμός - έχει στο παρελθόν προκαλέσει τη φθορά διαφόρων άλλων σωματικών τεχνών, όπως οι πολεμικές τέχνες, οπότε η κοινότητα του παρκούρ ανησυχεί μήπως το παρκούρ βαδίσει στο ίδιο μονοπάτι. Οι δύο κύριες κοινότητες που προωθούν τον ανταγωνισμό στο παρκούρ είναι η Urban Freeflow (UF) και η American Parkour (APK) με επικεφαλής τους Paul "EZ" Corkery και Mark "M2" Toorock αντίστοιχα,[11][12] και επειδή συνεχώς πληθαίνουν τα άτομα που υποστηρίζουν τον ανταγωνισμό λόγω οικονομικών συμφερόντων, η διεθνής κοινότητα του παρκούρ ξεκίνησε την 1η Μαΐου 2007 μια εκστρατεία κατά του ανταγωνισμού στο παρκούρ, η οποία αποκαλείται "Keeping Parkour Rivalry-Free" ("Διατηρώντας το Παρκούρ Χωρίς Ανταγωνισμό").[13]

Parkour.NET Επεξεργασία

Το Parkour.NET άνοιξε το 2001 από το Jerome Lebret, ως δίκτυο επικοινωνίας μεταξύ των μελών της διεθνούς κοινότητας του παρκούρ. Αποτέλεσε πρότυπο σωστής εκπροσώπησης του παρκούρ καθ'όλη τη διάρκεια ζωής του, μέχρι που έκλεισε στις 13 Ιουνίου 2008, λόγω νομικής απειλής από τον αδερφό του David Belle, Jean-Francois, προκαλώντας έντονη αντίδραση και αποξένωση ανάμεσα στον David Belle και την κοινότητα.[14]

Ορίζοντας το παρκούρ Επεξεργασία

Επειδή το παρκούρ είναι μια σχετικά νέα τέχνη, υπάρχουν αρκετές συζητήσεις εντός της διεθνούς κοινότητας πάνω στον ορισμό του τι είναι και τι δεν είναι παρκούρ. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το αν η κολύμβηση είναι μέρος του παρκούρ. Η μια πλευρά υποστηρίζει ότι το νερό μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο στην πορεία ενός traceur, ενώ η άλλη υποστηρίζει ότι το παρκούρ πρέπει να περιορίζεται στη στεριά. Ωστόσο, επειδή η φιλοσοφία του παρκούρ έχει αρκετές ομοιότητες με αυτή του Jeet Kune Do, πολλοί παραπέμπουν στα λόγια του Bruce Lee: "Αν κάποιοι αρχίσουν να λένε ότι το Jeet Kune Do είναι διαφορετικό από ένα ή το άλλο, τότε ας ξεχαστεί το όνομα Jeet Kune Do, γιατί δεν είναι τίποτε άλλο παρά αυτό, ένα όνομα. Σας παρακαλώ να μην το κάνετε θέμα." Με αυτό εννοούν ότι η υπερβολική αναζήτηση και η κατηγοριοποίηση όλων των δραστηριοτήτων ως παρκούρ ή μη-παρκούρ αποτελούν σπατάλη ενέργειας και χρόνου, που - όπως χαριτολογούν μέλη της κοινότητας - θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για προπόνηση.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Τι είναι το Parkour και πότε γίνεται επικίνδυνο». Τι είναι το Parkour και πότε γίνεται επικίνδυνο. 30 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2021. 
  2. 2,0 2,1 Χρήστος Φιλιππίδης. «Τι είναι το παρκούρ;». Parkour Greece. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2010. 
  3. parkour.GR. «Andreas Kalteis, Parkour Journeys - Training with Andi». Parkour Greece. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Απριλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2010. 
  4. Χρήστος Φιλιππίδης. «Flow: Η Ψυχολογία της Βέλτιστης Εμπειρίας». Parkour Greece. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Δεκεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2010. 
  5. Χρήστος Φιλιππίδης, Χάρης Καραγκιόζης, Κωστής Αϊδαρίνης. «Θεμελιώδεις Τεχνικές». Parkour Greece. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2010. 
  6. parkour.GR. «Συχνές Ερωτήσεις». Parkour Greece. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2010. 
  7. «Τραγωδία στη Θεσσαλονίκη: 13χρονος έκανε παρκούρ και έχασε τη ζωή του». ΠΡΩΤΟΘΕΜΑ.gr.  (Ανακτήθηκε 31-10-14)
  8. «A young Parkour fan died after school while practicing his favorite activity on rooftops in downtown Thessaloniki». http://en.protothema.gr.  Εξωτερικός σύνδεσμος στο |publisher= (βοήθεια)(Ανακτήθηκε 1-11-14)
  9. http://greece.greekreporter.com/2014/10/31/youngster-dies-in-thessaloniki-while-parkouring (Ανακτήθηκε 1-11-14)
  10. http://www.thetoc.gr/eng/news/article/boy-died-while-parkouring Αρχειοθετήθηκε 2014-11-01 στο Wayback Machine. (Ανακτήθηκε 1-11-14)
  11. Paul Bignell και Rob Sharp. «'Jumped-up' plan to stage world competition sees free runners falling out». The Independent. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2007. 
  12. «Building a Competition». American Parkour. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2007. 
  13. Iefimerida.Gr, Newsroom (7 Οκτωβρίου 2017). «Αλματα που κόβουν την ανάσα στη Σαντορίνη -Ο μεγαλύτερος αγώνας παρκούρ! [βίντεο] - ΕΛΛΑΔΑ». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2021. 
  14. «Parkour.NET shuts down...». Parkour Greece. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2010. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία