Προσφυγάκι
Το προσφυγάκι (Micromesistius poutassou) είναι είδος ψαριού που ανήκει στην οικογένεια των Γαδίδων (του μπακαλιάρου). Απαντά στον Βόρειο Ατλαντικό, από το Μαρόκο στον νότο μέχρι την Ισλανδία, τη Νορβηγία και τη Σπιτσβέργη, καθώς και στη βόρεια Μεσόγειο. Στο δυτικό τμήμα του Ατλαντικού είναι πιο σπάνιο. Έχει λεπτό και επίμηκες σώμα.[1] Το προσφυγάκι είναι γνωστό επίσης στα ελληνικά ως γουρλομάτα, τσιμπλάκι και γαϊδουρόψαρο.[2]
| Προσφυγάκι | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Διώνυμο | ||||||||||||||
| Micromesistius poutassou Ρισό, 1827 | ||||||||||||||
 Κατανομή.
|
Περιγραφή Επεξεργασία
Το προσφυγάκι έχει μακρύ, στενό σώμα με ασημί απόχρωση το κάτω τμήμα ενώ η ράχη του είναι μπλε-γκρι. Μπορεί να φτάσει σε μήκος τα 50 εκατοστά,[3] αλλά το μέσο μήκος των ψαριών που αλιεύονται δυτικά του Ηνωμένου Βασιλείου είναι 31 εκατοστά. Τα ραχιαία πτερύγια απέχουν μεταξύ τους, με την απόσταση ανάμεσα στο δεύτερο και τρίτο ραχιαίο πτερύγιο να είναι μεγαλύτερο από τη βάση του πρώτου πτερυγίου. Τα πτερύγια δεν έχουν άκανθες, μόνο μαλακές ακτίνες. Το θωρακικό πτερύγιο μπορεί να έχει μικρή μαύρη κηλίδα στη βάση.[4]
Βιολογία Επεξεργασία
Το προσφυγάκι είναι ωκεανόδρομο και βενθοπελαγικό είδος το οποίο ζει πάνω από την ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα σε βάθος ανάμεσα στα 150 με 1000 μέτρα. Κατά τη διάρκεια της μέρας παραμένει κοντά στο βυθό, αλλά κατά τη διάρκεια της νύχτας ανεβαίνει κοντά στην επιφάνεια. Η διατροφή του αποτελείται κυρίως από μικρά καρκινοειδή, αλλά τα μεγαλύτερα άτομα μπορούν να κυνηγήσουν μικρότερα ψάρια και κεφαλόποδα.[3]
Τα προσφυγάκια φτάνουν σε σεξουαλική ενηλικίωση σε ηλικία 3 ετών. Η αναπαραγωγή λαμβάνει χώρα από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Ιούνιο, με την παραγωγή 6.000 με 150.000 αυγών. Τα κυριότερα πεδία αναπαραγωγής στον βορειοδυτικό Ατλαντικό, από την Πορτογαλία μέχρι τη Νορβηγία. Μετά την περίοδο της αναπαραγωγής μεταναστεύουν βόρεια και επιστρέφουν στα αναπαραγωγικά πεδία τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο. Τα προσφυγάκια ζουν μέχρι 20 χρόνια.[3]
Αλιεία Επεξεργασία
.jpg)
Η εμπορική εκμετάλλευση του είδους ξεκίνησε μόνο τη δεκαετία του 1970. Το προσφυγάκι τις τελευταίες δεκαετίες, έγινε όλο και πιο σημαντικό για τις αλιευτικές βιομηχανίες των χωρών της Βόρειας Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας. Τα αλιεύματα υπερέβησαν το 1 εκατομμύριο τόνους από το 1998 έως το 2008.[5] Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών, το προσφυγάκι ήταν το πέμπτο σημαντικότερο είδος αλιευμάτων το 2006.[6] Ωστόσο, το απόθεμά του μειώθηκε σημαντικά το 2006 και έκτοτε παρέμεινε μειωμένο, προκαλώντας μείωση του αποθέματος ωοτοκίας και τελικά πυροδότησε ισχυρές μειώσεις των ποσοστώσεων αλιευμάτων. Οι λόγοι για το χαμηλό απόθεμα τα τελευταία χρόνια είναι ελάχιστα γνωστοί.[5][7] Η συνολική ποσόστωση για το 2011 ορίστηκε σε 40.100 τόνους,[8] δηλαδή λιγότερο από το 2% των αλιευμάτων ρεκόρ των 2,4 εκατομμυρίων τόνων το 2004. Τα αλιεύματα το 2011 υπερέβησαν την ποσόστωση κατά περισσότερο από 100%.[9]
Για το 2012, το ICES ενημέρωσε ότι τα αλιεύματα δεν πρέπει να υπερβαίνουν τους 391.000 τόνους.[10] Αυτή η μεγάλη αύξηση σε σχέση με την ποσόστωση το 2011 (αλλά όχι με τα αλιεύματα το 1998-2008) οφείλεται σε αναθεώρηση της αξιολόγησης αποθεμάτων. Ωστόσο, το απόθεμα προβλέπεται να μειωθεί. Τα παράκτια κράτη έθεσαν τη συνολική ποσόστωση για το 2012 σε 391.000 τόνους.[11]
Για μεγάλο χρονικό διάστημα, η αλιεία του είδους ρυθμιζόταν κυρίως μέσω εθνικών ποσοστώσεων, διότι δεν υπήρχε διεθνής συμφωνία σχετικά με την κατανομή της συνολικής ποσόστωσης,[12] κατά συνέπεια, το συνολικό αλίευμα υπερέβη κατά πολύ τις συνιστώμενες ποσοστώσεις[5] Ωστόσο, τα παράκτια κράτη (οι Νήσοι Φερόε, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ισλανδία και η Νορβηγία) κατέληξαν σε συμφωνία τον Δεκέμβριο του 2005.[13] Από το 2006, η αλιεία του είδους ρυθμίζεται βάσει αυτής της συμφωνίας, η οποία δίνει το μεγαλύτερο μερίδιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά μέσω ανταλλαγής ποσοστώσεων, η Νορβηγία διατηρεί τις μεγαλύτερες ετήσιες ποσοστώσεις.
Τα ψάρια συνήθως δεν διατίθενται στην αγορά φρέσκα, αλλά μεταποιούνται σε ιχθυάλευρα και λάδι. Ωστόσο, στη Ρωσία και στη νότια Ευρώπη, το προσφυγάκι μερικές φορές πωλείται ως ψάρι τροφίμων.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Bailey, R. S. (1982). «The population biology of blue whiting in the North Atlantic». Advances in Marine Biology 19: 257–355. doi:. ISBN 9780120261192.
- ↑ «Common Names List - Micromesistius poutassou». www.fishbase.se. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2020.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «Micromesistius poutassou». www.fao.org. FAO Fisheries & Aquaculture - Aquatic species. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2020.
- ↑ «Micromesistius poutassou». FishBase (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2020.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 ICES Advice 2010: Blue whiting in Subareas I–IX, XII, and XIV (Combined stock) Αρχειοθετήθηκε August 12, 2011, στο Wayback Machine.
- ↑ The State of World Fisheries and Aquaculture 2008
- ↑ Payne, M. R.; Egan, A.; Fässler, S. M. M.; Hátún, H. L.; Holst, J. C.; Jacobsen, J. A.; Slotte, A.; Loeng, H. (2012). «The rise and fall of the NE Atlantic blue whiting (Micromesistius poutassou)». Marine Biology Research 8 (5–6): 475–487. doi:.
- ↑ Agreed Record of Conclusions of Fisheries Consultations between the Faroe Islands, the European Union, Iceland and Norway on the Management of Blue Whiting in the North-East Atlantic in 2011
- ↑ Final Catch figures Blue whiting 2011
- ↑ ICES Advice September 2011. Blue whiting in Subareas I–IX, XII, and XIV (Combined stock) Αρχειοθετήθηκε April 2, 2012, στο Wayback Machine.
- ↑ Agreed Record of Conclusions of Fisheries Consultations Between Iceland, the European Union, the Faroe Islands and Norway on the Management of Blue Whiting in the North-East Atlantic in 2012
- ↑ Standal, D. (2006). «The rise and decline of blue whiting fisheries—capacity expansion and future regulations». Marine Policy 30 (4): 315–327. doi:.
- ↑ Press release: Broad agreement on fisheries between Norway and the EU