Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Μεξικού

Το Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Μεξικού (ισπανικά: Liga MX, ισπανική προφορά ΔΦΑ: [ˈliɣa ˈeme ˈekis], Λίγα ΜΧ) αποτελεί το κορυφαίο επίπεδο του συστήματος ποδοσφαιρικών πρωταθλημάτων Μεξικού. Λόγω της υφιστάμενης χορηγίας του από την BBVA Bancomer, είναι επισήμως γνωστό ως Liga Bancomer MX. Υπεύθυνη διεξαγωγής του πρωταθλήματος είναι η Λίγα ΜΧ, υπό την εποπτεία της Μεξικανικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου (FEMEXFUT).

Λίγα ΜΧ

Ίδρυση	1943
Χώρα	Μεξικό
Αριθμός ομάδων	18
Επίπεδο	1
Τοπικά κύπελλα	Κόπα ΜΧ Καμπεόν ντε Καμπεόνες
Προκρίνει σε	Τσάμπιονς Λιγκ
Τρέχων κάτοχος	Αμέρικα (13) (Απερτούρα 2018)
Περισ. κατακτήσεις	Αμέρικα (13 τίτλοι)
Τηλεοπτική κάλυψη	Televisa TV Azteca ESPN Latin America Fox Sports Latinoamérica
Χορηγός	BBVA Mexico, Panini Group, Coca-Cola, eFootball, Voit, HEINEKEN Mexico και Casino Caliente
Ιστοσελίδα	ligamx.net
2018-19

Μέχρι τον Ιούνιο του 2011, το πρωτάθλημα ονομαζόταν Πριμέρα Ντιβισιόν Προφεσιονάλ (Primera División Profesional) και ήταν χωρισμένο σε τρεις ομίλους (κάτι παρόμοιο με το αμερικανικό σύστημα διεξαγωγής της Μέιτζορ Λιγκ Σόκερ). Τον Ιούλιο του 2011, οι ομάδες συμφώνησαν υπέρ της γνωστής μορφής της ενιαίας περιφέρειας. Από το 2012, το πρωτάθλημα ονομάζεται Λίγα ΜΧ και περιλαμβάνει 18 ομάδες. Κάθε περίοδο το πρωτάθλημα έχει δύο διοργανώσεις: την Απερτούρα (Apertura), η οποία ξεκινά το καλοκαίρι και την Κλαουσούρα (Clausura), η οποία αρχίζει το χειμώνα.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Ομοσπονδία Ιστορίας και Στατιστικής του Ποδοσφαίρου (IFFHS), το πρωτάθλημα αυτή τη στιγμή βρίσκεται στη 15η θέση σε όλο τον κόσμο και κατατάσσεται ως το 10ο ισχυρότερο πρωτάθλημα κατά την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα (2001-2010).

Οι δύο πιο επιτυχημένες ομάδες είναι η Αμέρικα και η Γουαδαλαχάρα με δυψήφιο αριθμό τίτλων έκαστη.

Ιστορία

Τοπικά πρωταθλήματα

Πριν από τη Λίγα Μαγιόρ (Liga Mayor) δεν υπήρχε εθνικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου στο Μεξικό, και οι ποδοσφαιρικές διοργανώσεις διεξάγονταν μέσα σε σχετικά μικρές γεωγραφικές περιοχές. Η Πριμέρα Φουέρσα (Primera Fuerza), ένα τοπικό πρωτάθλημα που αποτελούνταν από τις ομάδες κοντά και γύρω από την Πόλη του Μεξικού, θεωρούνταν ως εθνικό πρωτάθλημα. Υπήρχαν και άλλα περιφερειακά πρωταθλήματα, όπως η Λίγα Αματέουρ ντε Βερακρούς (Liga Amateur de Veracruz), η Λίγα Οκσιδεντάλ ντε Χαλίσκο (Liga Occidental de Jalisco) και η Λίγα ντελ Μπαχίο (Liga del Bajío) που περιελάμβανε επίσης αξιοσημείωτους συλλόγους. Πολλοί ιδιοκτήτες συλλόγων δεν ήταν πρόθυμοι όσον αφορά την ιδέα της δημιουργίας ενός επαγγελματικού πρωταθλήματος, καθώς οι αγοραπωλησίες παικτών ήταν αδήλωτες. Έπειτα από την ολοένα και αυξανόμενη εξάπλωση του αθλήματος στη χώρα, υπήρχε η αίσθηση πως θα έπρεπε τα τοπικά πρωταθλήματα να συνενωθούν δημιουργώντας μία εθνική κατηγορία. Το εθνικό επαγγελματικό πρωτάθλημα ιδρύθηκε τελικά το 1943.

Εθνικό πρωτάθλημα

Όταν η Μεξικανική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (FMF) ανακοίνωσε τη δημιουργία του πρώτου εθνικού πρωταθλήματος της χώρας, πολλά σωματεία έσπευσαν να ενταχθούν. Η FMF ανακοίνωσε ότι συνολικά 10 σύλλογοι θα αποτελούσαν τη Λίγα Μαγιόρ (Liga Mayor). Τα ιδρυτικά μέλη του πρωταθλήματος αποτελούνταν από έξι συλλόγους της Πριμέρα Φουέρσα της Πόλης του Μεξικού, δύο συλλόγους από την Λίγα Οκσιδεντάλ, και δύο συλλόγους από τη Λίγα Βερακρουσάνα.

Τα ιδρυτικά μέλη από κάθε τοπικό πρωτάθλημα ήταν τα εξής:

• Πριμέρα Φουέρσα: Αμέρικα, Αστούριας, Ατλάντε, Εσπάνια και Μάρτε.
• Λίγα Οκσιδεντάλ ντε Χαλίσκο: Άτλας και Γουανταλαχάρα.
• Λίγα Αματέουρ ντε Βερακρούς: Αλμπινέγρος ντε Ορισάμπα, Βερακρούς και Μοκτεσούμα.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και στις αρχές της δεκαετίας του 1960, πολλοί μικροί σύλλογοι που αντιμετώπιζαν οικονομικές δυσκολίες, οι οποίες αποδόθηκαν στην έλλειψη του διεθνούς ανταγωνισμού από τους συλλόγους του Μεξικού και στην ανυπαρξία ανταμοιβής προς τους συλλόγους. Όπως πολλοί σύλλογοι της Νότιας Αμερικής και της Ευρώπης, οι μεξικάνικοί σύλλογοι που βρίσκοτναν ψηλά στην κατάταξη του πρωταθλήματος δεν μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά για να συμμετάσχουν σε σημαντικές διεθνείς διοργανώσεις όπως το Κόπα Λιμπερταδόρες.

Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1970 που πραγματοποιήθηκε στο Μεξικό ήταν το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο που μεταδόθηκε σε μεγάλη κλίμακα. Την εποχή μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA, η FMF άλλαξε τη μορφή του πρωταθλήματος και καθιέρωσε μια φάση πλέι-οφ για την ανάδειξη της πρωταθλήτριας. Αυτό έγινε ούτως ώστε το πρωτάθλημα να αποκτήσει μεγαλύτερο ενδιαφέρον.

Τα πλέι-οφ, που ονομάστηκαν Λιγ'ίγια (Liguilla) στο Μεξικό, περιελάμβαναν τις οκτώ κορυφαίες ομάδες της κατάταξης του πρωταθλήματος. Οι ομάδες που βρίσκονταν στις τέσσερις πρώτες θέσεις αντιμετώπιζαν τις υπόλοιπες τέσσερις. Εν συνεχεία, η μορφή διεξαγωγής άλλαξε καθώς οι ομάδες χωρίζονταν σε δύο ομίλους των τεσσάρων και μετείχαν σε εντός και εκτός έδρας αγώνες, με την πρώτη κάθε ομίλου να προκρίνεται στον τελικό για την ανάδειξη της πρωταθλήτριας.

Η αλλαγή των κανόνων επηρέασαν τις ομάδες που παραδοσιακά κυριαρχούσαν στο πρωτάθλημα, καθώς δόθηκε η ευκαιρία σε μικρότερης δυναμικότητας ομάδες να προταγωνιστήσουν (η Κρους Ασουν τη δεκαετία του 1970, η Αμέρικα τη δεκαετία του 1980 και η Τολούκα τη δεκαετία του 2000). Το πρωτάθλημα έγινε επαγγελματικό το 2004.

Λίγα ΜΧ

Πριν από την περίοδο 2012–13 δημιουργήθηκε η LIGA MX / ASCENSO MX η οποία αντικατέστησε τη Μεξικανική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (FMF) ως διοργανώτρια αρχή του πρωταθλήματος. Επίσης, παρουσιάστηκε μια σειρά μέτρων για την αναδιάρθρωση του πρωταθλήματος, τα οποία περιελάμβαναν έργα ανακατασκευής στα γήπεδα (όπως η αφαίρεση των διχτυών και της περίφραξης και η τοποθέτηση ατομικών καθισμάτων στα γήπεδα όλων των πόλεων) και την αναβίωση του Κυπέλλου.

Αυτή η μορφή αναδιοργάνωσης, η οποία όπως και οι προηγούμενες αλλαγές στο παρελθόν, δεν συνεπάγεται με μία βαθιά αλλαγή στο καταστατικό, τις διαμάχες, τα εργασιακά δικαιώματα των παικτών, τα τηλεοπτικά δικαιώματα και γενικότερα το σύστημα της διοργάνωσης, αλλά είναι κατανοητές και αντιμετωπίζονται εντός ενός σχεδίου ανάπτυξης για το άθλημα.

Τρόπος διεξαγωγής

Το τρόπαιο

Διοργανώσεις κανονικής περιόδου

Η Λίγα ΜΧ είναι μία ενιαία κατηγορία 18 ομάδων, οι οποίες αγωνίζονται σε δύο ετήσιες διοργανώσεις, με αποτέλεσμα δύο πρωταθλήτριες, μία ανά περίοδο. Η αγωνιστική περίοδος αρχίζει με την διοργάνωση της Απερτούρα (Apertura, που σημαίνει Άνοιγμα) που διαρκεί από τον Ιούλιο έως τον Δεκέμβριο, ακολουθούμενη από την Κλαουσούρα (Clausura, που σημαίνει Kλείσιμο) διάρκειας από τον Ιανουάριο ως τον Μάιο. Αυτή η μορφή είναι όμοια με την αντίστοιχη άλλων χωρών της Λατινικής Αμερικής, όσον αφορά τα χρονοδιαγράμματα και αντιστοιχούν με το ημερολόγιο της FIFA, η οποία ανοίγει τον Ιούλιο / Αύγουστο και κλείνει τον Απρίλιο / Μάιο του επόμενου έτους. Κάθε ομάδα δίνει από έναν αγώνα την εβδομάδα, σε σύνολο 17 εβδομάδων. Οι οκτώ κορυφαίες ομάδες προκρίνονται στη Λιγ'ίγια (Liguilla, που σημαίνει Αγώνες κατάταξης, τα γνωστά Play-offs) την τελική φάση της κάθε διοργάνωσης (Απερτούρα ή Κλαουούρα), κατά την οποία κρίνεται ο πρωταθλητής.

Από το 1996 έως το 2002, το πρωτάθλημα ακολούθησε ένα παρόμοιο πρόγραμμα δύο διοργανώσεων που ονομαζόταν Ινβιέρνο (Invierno, που σημαίνει Χειμώνας) και Βεράνο (Verano, που σημαίνει Καλοκαίρι), αλλά το 2002 έως την περίοδο 2010/2011 οι 18 ομάδες χωρίστηκαν σε τρεις ομίλους των έξι. Παρέμειναν στις αντίστοιχες ομάδες τους σε όλη τα δύο τουρνουά που παίζονται εκείνη την εποχή. Η προκριματική φάση της κάθε διοργάνωσης (Ινβιέρνο και Βεράνο) διαρκούσε 17 εβδομάδες, με όλες τις ομάδες των ομίλων να αγωνίζονται μεταξύ τους σε εντός και εκτός έδρας αγώνες. Οι δύο πρώτες ομάδες από κάθε όμιλο και οι δύο καλύτερες ομάδες που τερμάτιζαν στην τρίτη θέση προκρίνονταν στη Λιγ'ίγια.

Χορηγίες

Η διοργανώτρια αρχή του πρωταθλήματος, Λίγα ΜΧ, υπέγραψε τετραετή συμφωνία με την εταιρία BBVA Bancomer, τον Ιούλιο του 2013. Ως εκ τούτου, χορηγός του πρωταθλήματος είναι η BBVA Bancomer, καθιστώντας έτσι την επίσημη ονομασία του πρωταθλήματος Liga Bancomer MX.

Από το 1985, έπειτα από σύναψη συμφωνίας με τη Μεξικανική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (FMF) και εν συνεχεία με τη Λίγα ΜΧ, η επίσημη μπάλα των αγώνων κατασκευάζεται από τη Voit (με εξαίρεση ορισμένες αγωνιστικές περιόδους). Είναι μία από τις ελάχιστες μπάλες ποδοσφαίρου, που είναι πιστοποιημένες από τη Διεθνή Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (FIFA).

Ονομασίες

Το πρωτάθλημα έχει μετονομαστεί αρκετές φορές.

• Υπό την FMF
  • Campeonato de Primera Fuerza de la FMF (1922-1930)
  • Liga Mayor (1930-1948)
  • Campeonato de la Rama Profesional (1948-1960)
  • Primera División Profesional (1960-2012)
• Υπό τη LIGA MX / ASCENSO MX
  • Liga MX (2012-2013)
  • Liga Bancomer MX (2013-σήμερα)

Τίτλοι ανά σύλλογο

Ομάδα	Πρωταθλήτρια	Δεύτερη θέση	Έτη κατάκτησης
Αμέρικα	13	10	1965–66, 1970–71, 1975–76, 1983–84, 1984–85, ΠΡΟΔΕ 85, 1987–88, 1988–89, Βεράνο 2002, Κλαουσούρα 2005, Κλαουσούρα 2013, Απερτούρα 2014, Απερτούρα 2018
Τσίβας Γουαδαλαχάρα	12	9	1956–57, 1958–59, 1959–60, 1960–61, 1961–62, 1963–64, 1964–65, 1969–70, 1986–87, Βεράνο 1997, Απερτούρα 2006, Κλαουσούρα 2017
Τολούκα	10	7	1966–67, 1967–68, 1974–75, Βεράνο 1998, Βεράνο 1999, Βεράνο 2000, Απερτούρα 2002, Απερτούρα 2005, Απερτούρα 2008, Μπισεντενάριο 2010
Κρους Ασούλ	8	11	1968–69, 1970, 1971–72, 1972–73, 1973–74, 1978–79, 1979–80, Ινβιέρνο 1997
Πούμας	7	7	1976–77, 1980–81, 1990–91, Κλαουσούρα 2004, Απερτούρα 2004, Κλαουσούρα 2009, Κλαουσούρα 2011
Λεόν	7	6	1947–48, 1948–49, 1951–52, 1955–56, 1991–92, Απερτούρα 2013, Κλαουσούρα 2014
Τίγρες	7	5	1977–1978, 1981–1982, Απερτούρα 2011, Απερτούρα 2015, Απερτούρα 2016, Απερτούρα 2017, Κλαουσούρα 2019
Σάντος Λαγούνα	6	5	Ινβιέρνο 1996, Βεράνο 2001, Κλαουσούρα 2008, Κλαουσούρα 2012, Κλαουσούρα 2015, Κλαουσούρα 2018
Πατσούκα	6	3	Ινβιέρνο 1999, Ινβιέρνο 2001, Απερτούρα 2003, Κλαουσούρα 2006, Κλαουσούρα 2007, Κλαουσούρα 2016
Μοντερρέι	5	6	Μέχικο 86, Κλαουσούρα 2003, Απερτούρα 2009, Απερτούρα 2010, Απερτούρα 2019
Ατλάντε †	3	4	1946–1947, 1992–1993, Απερτούρα 2007
Νεκάξα	3	3	1994–1995, 1995–1996, Ινβιέρνο 1998
Πουέμπλα	2	2	1982–1983, 1989–1990
Σακατεπέκ †††	2	1	1954–1955, 1957–1958
Βερακρούς	2	0	1945–1946, 1949–1950
Όρο †††	1	5	1962-63
Άτλας	1	3	1950-51
Μονάρκας Μορέλια †	1	3	Ινβιέρνο 2000
Ταμπίκο Μαδέρο †	1	2	1952–53
Κλουμπ Εσπάνια ††††	1	1	1944-45
Τέκος ††††	1	1	1993–94
Αστούριας ††††	1	0	1943-44
Μάρτε ††††	1	0	1953–54
Τιχουάνα	1	0	Απερτούρα 2012
Ουνιβερσιδάδ Γουαδαλαχάρα	0	3
Ατλέτικο Εσπανιόλ ††††	0	1
Σελάγια	0	1
Τόρος Νέσα ††	0	1
Σαν Λουίς	0	1

† Αγωνίζεται στην Ασένσο ΜΧ
†† Αγωνίζεται στη Σεγούντα Ντιβισιόν
††† Αγωνίζεται σε Ερασιτεχνικό Επίπεδο
†††† Διαλύθηκε

Δείτε επίσης

• ΙντερΛίγα

Eξωτερικοί σύνδεσμοι

• Επίσημος ιστότοπος