Πρωτοστράτωρ

Ο πρωτοστράτωρ ήταν αυλικό και στρατιωτικό αξίωμα στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Αρχικά ο πρωτοστράτωρ ήταν ο επικεφαλής των βασιλικών ιπποκόμων (στράτορες), τελώντας υπό την εποπτεία του κόμη του σταύλου.

Ο πρωτοστάτωρ έφερνε το άλογο και κρατούσε τα χαλινάρια όταν ο Αυτοκράτορας ανέβαινε στο άλογο. Εν συνεχεία, πεζός οδηγούσε το άλογο με τον βασιλιά μέχρι που το παρέδιδε στον μέγα χαρτουλάριο, ο οποίος με την σειρά του οδηγούσε το άλογο και τον Αυτοκράτορα μέχρι την πύλη. Αντίθετα όταν ερχόταν ο βασιλιάς, πρώτος ο χαρτουλάριος τον παραλάμβανε και τον παρέδιδε στον πρωτοστράτωρα. Η στενή επαφή του πρωτοστράτορα με τον εκάστοτε ηγεμόνα του έδινε επιρροή δυσανάλογη προς την θέση του στην αυλική ιεραρχία: δύο αυτοκράτορες, ο Βασίλειος ο Μακεδών και ο Μιχαήλ Β', υπήρξαν πρωτοστράτορες προτού ανελιχθούν σε υψηλότερα αξιώματα.

Κατά την Κομνήνεια και Παλαιολόγεια περίοδο, το αξίωμα του πρωτοστράτορα έπαψε να έχει σχέση με τους βασιλικούς σταύλους και έγινε υψηλό στρατιωτικό αξίωμα, δεύτερο σε σημασία μετά τον μέγα δομέστικο.

Πηγές

• Σκαρλάτος Βυζάντιος (1869) [1851]. Η Κωνσταντινούπολις : ή περιγραφή τοπογραφική, αρχαιολογική και ιστορική της περιωνύμου ταύτης μεγαλοπόλεως και των εκατέρωθεν του κόλπου και του Βοσπόρου προαστείων αυτής, Τόμος Γ'. Αθήνησιν: Εκ του Τυπογραφείου Ανδρέου Κορομηλά και Εκ του Τυπογραφείου Χ. Ν. Φιλαδελφέως. σελίδες 79–80. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2011.