Ραδιοφωνική Τέχνη
Η Ραδιοφωνική Τέχνη (Radio Art) είναι η καλλιτεχνική έκφραση που αξιοποιεί δημιουργικά τις ιδιότητες του ραδιοφώνου. Εντάσσεται στις media arts και ξεκίνησε κυρίως από τις γερμανόφωνες χώρες και τον Καναδά. Ως αυτόνομη τέχνη μορφοποιείται στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Από το 1995 και μετά εμφανίζονται και υβριδικές μορφές ραδιοφωνικής τέχνης που χρησιμοποιούν και εικόνα ή το διαδίκτυο. Επίσης, υπάρχουν έργα ραδιοφωνικής τέχνης που επεκτείνουν το υλικό τους πέρα από τα ραδιοφωνικά σήματα, σε κάθε σήμα που προέρχεται από ηλεκτρομαγνητικά κύματα (π.χ. από συσκευές, βιομηχανικά κύματα, αστρική ακτινοβολία κλπ.). Πολλές φορές στη βιβλιογραφία ο όρος "ραδιοφωνική τέχνη" σημαίνει ραδιοφωνικό θέατρο, καλλιτεχνικό ραδιόφωνο, τέχνη της παραγωγής μιας ραδιοφωνικής εκπομπής ή τέχνη της κατασκευής ενός ραδιοφώνου. Το παρόν άρθρο περιορίζεται σε αυτό που στα αγγλικά ονομάζεται radio art, δηλαδή τις πιο πειραματικές μορφές ραδιοφωνικού περιεχομένου.
Ιστορικό Επεξεργασία
Πριν το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο Επεξεργασία
Ως πρώτη μορφή μιας τέχνης του ραδιοφώνου μπορεί να θεωρηθεί το ραδιοφωνικό θέατρο (στη Γερμανία Hörspiel). Έργα ραδιοφωνικού θεάτρου δημιουργήθηκαν σε πολλούς ραδιοφωνικούς σταθμούς στις ανεπτυγμένες χώρες ήδη από τη δεκαετία του 1920. Μέσα από αυτά δημιουργήθηκε ένα πλαίσιο ραδιοφωνικής δημιουργίας, που αφορούσε την προσαρμογή υπαρχόντων θεατρικών έργων, στην κατασκευή ειδικών εφφέ, και κάποιες φορές στη συγγραφή έργων που να ταιριάζουν στο ραδιοφωνικό μέσο, δηλαδή να μπορούν να γίνουν κατανοητά παρά την έλλειψη οπτικού ερεθίσματος. Σημαντικά μπορούν να θεωρηθούν το A Comedy of Danger του Richard Hughes (BBC, 1924), το Ozeanflug του Μπέρτολντ Μπρεχτ (Γερμανία, 1929) και ασφαλώς το διάσημο War of the Worlds του Orson Welles. Στη Γερμανία συναντάμε και πειραματικά έργα χωρίς κείμενο, όπως το Wochenende του Walter Ruttmann (1928). Τα έργα αυτά βασίζονται στη χρήση ήχων και θεωρούνται η αρχή της πειραματικής ραδιοφωνικής τέχνης. Κάποιοι μάλιστα, όπως ο Hans Flesch και ο Kurt Weill εξέφρασαν τη θεωρία μιας "απόλυτης" ραδιοφωνικής τέχνης που θα βασίζεται στη χρήση και επεξεργασία όλων των ήχων.
Neues Hörspiel Επεξεργασία
Αναβίωσε τις προπολεμικές ιδέες τη δεκαετία του 1960 στη Γερμανία και δημιούργησε μια παράδοση που σήμερα ονομάζεται Ars Acustica. Το Neues Ηörspiel επηρεάστηκε σε ένα βαθμό και από τα σύγχρονα κινήματα της ηλεκτρακουστικής μουσικής (musique concrète) και της ηχητικής ποίησης. Εμφανίστηκε ως αντίδραση στο κλασικό Hörspiel που είχε επικρατήσει τη δεκαετία του 1950 και είχε καταξιωθεί ως λογοτεχνικό είδος στη Γερμανία. Οι νεωτερισμοί που προτάθηκαν από τον Friedrich Knilli το 1961 και τέθηκαν σε εφαρμογή τη δεκαετία του 1960 περιλάμβαναν την κατάργηση του γλωσσικού αφηγηματικού ιστού και την ισότητα ανάμεσα στα τρία βασικά ραδιοφωνικά στοιχεία, τον λόγο, τη μουσική και τους άλλους ήχους. Μεγάλος θεωρητικός του είδους είναι ο Klaus Schöning που ίδρυσε το Hörspiel Studio (μετέπειτα Studio Akustische Kunst) και έδωσε στο νέο είδος την ονομασία Ars Acustica. Σημαντικά δείγματα του είδους είναι και έργα του John Cage, Mauricio Kagel και άλλων.
Καναδάς Επεξεργασία
Στον Καναδά η ραδιοφωνική τέχνη αναπτύχθηκε τις δεκαετίες 1960 και 1970 στα πλαίσια των κοινοτικών ραδιοφωνικών σταθμών (community radio), καθώς επίσης και στα πλαίσια συνεργασιών μεταξύ καλλιτεχνών από διάφορους τομείς (Intermedia).
Αυστρία Επεξεργασία
Στην Αυστρία η ραδιοφωνική τέχνη τη δεκαετία του 1970 έχει την κατεύθυνση της χρήσης τηλεπικοινωνιακών συσκευών για τη δημιουργία τέχνης (Telematic Art). Σταδιακά τα διάφορα projects πέρασαν από τα κλειστά δίκτυα στο δημόσιο ραδιοφωνικό δίκτυο. Η ραδιοφωνική τέχνη όμως δεν έχει τόσο τη μορφή ενός έργου-τελειωμένου προϊόντος, αλλά τη μορφή εγκατάστασης.
1980-1995 Επεξεργασία
Σε αυτή τη δεκαπενταετία αυξάνονται τα διάφορα projects και οι συνεργασίες μεταξύ καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο, κάτι που οδηγεί στην αποκρυστάλλωση ενός κινήματος ραδιοφωνικής τέχνης και στην αρχή της δημιουργίας της θεωρίας της. Ένα από τα πιο σημαντικά συνέδρια και projects είναι το Radio Rethink που έγινε στο Banff το 1989.
Μετά το 1995 Επεξεργασία
Μετά το 1995 η δικτύωση σταθμών και καλλιτεχνών γίνεται ευκολότερη χάρη στο Διαδίκτυο και την ψηφιακή τεχνολογία. Εδώ συναντάμε projects όπως το Horizontal Radio (1995), το Rivers & Bridges (1996) και άλλα. Πρωτοπόρος στην Ευρώπη θεωρείται το πρόγραμμα Kunstradio της Αυστριακής Ραδιοφωνίας. Παράλληλα όμως αναδύονται και άλλοι σημαντικοί φορείς, όπως το δίκτυο ανεξάρτητων σταθμών Radia.
Μετά το 2000 Επεξεργασία
Το Radio Art[1] ξεκίνησε το ταξίδι του στο Διαδίκτυο το 2006 με τη συνεργασία ευφυών προγραμματιστών, μουσικών και μουσικολόγων από όλο τον κόσμο. Το πρόγραμμα Radio Art βελτιώνεται και αναπτύσσεται συνεχώς.
Το Radio Art είναι ένας ευρωπαϊκός διαδικτυακός ραδιοφωνικός σταθμός. Παίζει πολλούς τύπους μουσικής, αλλά δίνει έμφαση σε ακουστικά όργανα και φυσικούς ήχους που έχουν επιλεγεί ειδικά για την ανακούφιση από το στρες και τη μείωση του άγχους[2].
Η μουσική επιλέγεται προσεκτικά, με στόχο τη δημιουργία ενός ηχητικού περιβάλλοντος χαλάρωσης με σκοπό τη μείωση της πνευματικής κόπωσης και την αντιμετώπιση του άγχους
Η μείωση του στρες και του άγχους βελτιώνει την ψυχική και σωματική υγεία, με αποτέλεσμα τον καλύτερο έλεγχο των σκέψεων και των συναισθημάτων, την ισχυρότερη αντοχή κατά τη διάρκεια της εργασίας και την επίτευξη ενός ήρεμου και χαλαρωτικού ύπνου τη νύχτα.[3]
Το Radio Art μεταδίδει 140 μουσικά κανάλια και 24 κανάλια με φυσικούς ήχους. Οι ακροατές του προέρχονται από πάνω από 100 χώρες από όλο τον κόσμο.
Το Radio Art διαθέτει για τους ακροατές του ένα μοναδικό σύστημα ήχου (player) που συνδυάζει μουσική με φυσικούς ήχους. Για παράδειγμα, ο ακροατής μπορεί να προσθέσει κελαϊδίσματα πουλιών, ήχους βροχής κ.α. σε μουσική πιάνου δημιουργώντας ένα ηχητικό περιβάλλον που είναι ιδανικό για χαλάρωση και ξεκούραση.[4]
Επιπλέον, ο ακροατής μπορεί να δημιουργήσει μια λίστα αγαπημένων καναλιών, με τη σειρά και τη διάρκεια που επιθυμεί να παίζουν ώστε να δημιουργήσει ένα εξαιρετικό ηχητικό περιβάλλον σύμφωνα με τις προτιμήσεις του. Η λίστα μπορεί να αποθηκευτεί και να ανοίξει ξανά ανά πάσα στιγμή.
Η βασική πρόθεση του Radio Art είναι να βοηθήσει στην ανακούφιση από το στρες και να συμβάλει στην καλλιέργεια της ψυχής μέσω της μουσικής.
Η Radio Art ιδρύθηκε και διευθύνεται από τον κ. Λάμπρο Μητρόπουλο και υποστηρίζεται από μια ομάδα που αγαπά τη Μουσική αντλώντας τεχνογνωσία από πολλούς επιστημονικούς τομείς όπως Καλών τεχνών, πληροφορικής, Διοίκησης επιχειρήσεων, Ιατρικής κλπ.[5]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Radio Art - The Art of Relaxing Music and Meditation Music - Home». www.radioart.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2018.
- ↑ «The Effects Of Different Types Of Music On Our Mood» (στα αγγλικά). http://www.selfgrowth.com/articles/the-effects-of-different-types-of-music-on-our-mood. Ανακτήθηκε στις 2018-05-19.
- ↑ «Radio Art το διαδικτυακό ραδιόφωνο της υγείας». Ελευθεροτυπία. http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=194875. Ανακτήθηκε στις 2018-05-19.
- ↑ «Radio Art Service - Stress Relief». player.radioart.com. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2018.
- ↑ «Music Therapy In Cancer Treatment» (στα αγγλικά). HubPages. https://hubpages.com/health/Music-Therapy-In-Cancer-Treatment. Ανακτήθηκε στις 2018-05-19.
Πηγές Επεξεργασία
Douglas Kahn & Gregory Whitehead (επιμ.), Wireless Imagination: Sound, Radio and the Avant-Garde, Cambridge Massachusetts, MIT Press, 1992
Musicworks, Toronto, Music Gallery, 53: “Radiophonics and Other –Phonies”, Summer 1992
Neil Strauss & Dave Mandl (επιμ.), Radiotext(e), Semiotext(e) 16, 1993
Daina Augaitis & Dan Lander (επιμ.), Radio Rethink: Art, Sound and Transmission, Banff, Walter Phillips Gallery, 1994
Allen Weiss, Phantasmic Radio, Durham, Duke University Press, 1995
Allen Weiss (επιμ.), Experimental Sound and Radio, Cambridge Massachusetts, MIT Press, 2001
Erik Granly Jensen & Brandon LaBelle (επιμ,), Radio Territories, Los Angeles/Copenhangen, Errant Bodies Press, 2007