Ο Ρενάρ (Γαλλικά: Renart· Αγγλικά: Reynard· Ολλανδικά: Reinaert· Γερμανικά: Reineke ή Reinicke· Λατινικά: Renartus) είναι ο κύριος χαρακτήρας σε έναν λογοτεχνικό κύκλο ολλανδικών, αγγλικών, γαλλικών και γερμανικών αλληγορικών μύθων. Αυτές οι ιστορίες ασχολούνται σε μεγάλο βαθμό με τον Ρενάρ, μια φιγούρα μιας κατεργάρικης ανθρωπόμορφης κόκκινης αλεπούς. Οι περιπέτειές του συνήθως τον εμπλέκουν στο να εξαπατά άλλα ανθρωπόμορφα ζώα προς όφελός του ή να προσπαθεί να αποφύγει αντίποινα από αυτά. Ο βασικός του εχθρός και θύμα του σε όλον τον κύκλο είναι ο θείος του, ο λύκος Ίσενγκριμ (Isengrim ή Ysengrim). Ενώ ο χαρακτήρας του Ρενάρ εμφανίζεται σε μεταγενέστερα έργα, οι κεντρικές ιστορίες γράφτηκαν κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα από πολλούς συγγραφείς, και συχνά θεωρούνται ως παρωδίες μεσαιωνικής λογοτεχνίας.[1]

Ο Ρενάρ η αλεπού.
Εικονογράφηση από ένα χειρόγραφο του Roman de Renart, στα τέλη του 13ου αιώνα.

Στη μεσαιωνική ευρωπαϊκή λαογραφία και λογοτεχνία Επεξεργασία

 
Μια μελετηρή αλεπού με κουκούλα μοναχού, Ουτρέχτη 1460.

Η φιγούρα του Ρενάρ θεωρείται ότι προέρχεται από τη λαρρενική λαϊκή παράδοση από όπου και εξαπλώθηκε στη Γαλλία, τις Κάτω Χώρες και τη Γερμανία. Μια εκτενής χρήση του χαρακτήρα συμβαίνει στο παλιό γαλλικό Le Roman de Renart που γράφτηκε από τον Πιέρ ντε Σαιν-Κλάουντ (Pierre de Saint-Cloud) γύρω στο 1170, ο οποίος θέτει το τυπικό σκηνικό. Ο Ρενάρ κλήθηκε στο δικαστήριο του βασιλιά Νομπλ, ή Λίο το λιοντάρι, για να απαντήσει στις κατηγορίες που του έφερε ο Ίσενγκριμ ο λύκος. Άλλα ανθρωπόμορφα ζώα, συμπεριλαμβανομένου του Μπρούιν την αρκούδα, τον Μπάλντγουιν το κάθαρμα, και τον Τίμπερτ τη γάτα, όλοι επιχειρούν ένα ή περισσότερα στρατηγήματα. Οι ιστορίες συνήθως περιλαμβάνουν σάτιρα της αριστοκρατίας και των κλήρων, κάνοντας τον χαρακτήρα του Ρενάρ έναν χωρικό ήρωα. Η ιστορία του the preaching fox που βρέθηκε στη λογοτεχνία του Ρενάρ, χρησιμοποιήθηκε στην εκκλησιαστική τέχνη από την Καθολική Εκκλησία ως προπαγάνδα εναντίον των Λολάρδων[2]. Το κύριο κάστρο του Ρενάρ, το Maupertuis, είναι διαθέσιμο σε αυτόν όταν χρειάζεται να κρυφτεί μακριά από τους εχθρούς του. Ορισμένες από τις ιστορίες δείχνουν την κηδεία του Ρενάρ, όπου οι εχθροί του συγκεντρώνονται για να παραδώσουν μεμψίμοιρες ελεγείες γεμάτες ανειλικρινή ευσέβεια, και οι οποίες δείχνουν τη μεταθανάτια εκδίκηση του Ρενάρ. Η σύζυγος του Ρενάρ, η Χέρμελιν εμφανίζεται στις ιστορίες, αλλά παίζει λίγο ενεργό ρόλο, αν και σε ορισμένες εκδοχές ξαναπαντρεύεται όταν ο Ρενάρ θεωρείται νεκρός, εκ τούτου γίνεται ένας από τους ανθρώπους για τους οποίους σχεδιάζει εκδίκηση. Ο Ίσενγκριμ είναι ο συχνότερος ανταγωνιστής του Ρενάρ, και γενικά καταλήγει να υπερέχει σε εξυπνάδα, αν και περιστασιακά παίρνει εκδίκηση.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Bianciotto, G. (2005). Introduction. In Le Roman de Renart. Paris: Librairie Générale Française (Livre de poche) ISBN 978-2-253-08698-7
  2. Benton, Janetta Rebold (1 Απριλίου 1997). Holy Terrors: Gargoyles on Medieval Buildings. Abbeville Press. σελ. 83. ISBN 978-0-7892-0182-9.