Βικιπαίδεια

Ροφός

Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|25|04|2024}}

Ο ροφός είναι ψάρι που ανήκει στα περκοειδή, η επιστημονική ονομασία του είναι Epinephelus marginatus (Επινέφελος ο κρασπεδωτός) και ανήκει στην οικογένεια των σερανιδών. Λέγεται και ορφός και κατά τον Αριστοτέλη "Ορφώ". Συγγενεύει με τη στήρα, τη σφυρίδα και την πίγγα. Είναι σύνηθες λάθος να αναφέρονται ως συγγενικά είδη ο βλάχος Polyprion americanus ή το λαβράκι Dicentrarchus labrax, τα οποία ανήκουν στις οικογένειες Polyprionidae και Moronidae αντίστοιχα.

Ροφός

Κατάσταση διατήρησης
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Ομοταξία: Ακτινοπτερύγιοι (Actinopterygii)
Τάξη: Περκόμορφοι (Perciformes)
Οικογένεια: Σερανίδες (Serranidae)
Γένος: Επινέφελος (Epinephelus)
Είδος: E. marginatus
Διώνυμο
Epinephelus marginatus (Επινέφελος ο κρασπεδωτός)
(Lowe, 1834)
Συνώνυμα

Epinephelus guaza (Jordan & Evermann, 1896)

Είναι πετρόψαρο και συχνάζει σε βραχώδεις βυθούς, σε βάθη από 5-300 μέτρα. Είναι μεγάλο ψάρι, το βάρος του μπορεί να φτάσει και τα 60 κιλά (στις ελληνικές θάλασσες μέχρι 30 κιλά βάρος και 1,5 μέτρο μήκος), ενώ η διάρκεια ζωής του μπορεί να φτάσει και τα 50 χρόνια. Το χρώμα του είναι σκούρο καφέ προς το μαύρο (ανάλογα με τη μορφολογία του βυθού όπου ζει) με κίτρινες κηλίδες σαν νέφη, γι' αυτόν τον λόγο ονομάζεται και "επινέφελος", δηλαδή νεφοσκεπής.

Είναι κυρίαρχο ψάρι στη Μεσόγειο, ενώ συναντάται επίσης στον Βορειοδυτικό και Ανατολικό Ατλαντικό, στον Δυτικό Ινδικό ωκεανό στη Μοζαμβίκη, Μαδαγασκάρη. Σποραδικές εμφανίσεις έχουμε στις Βρετανικές Νήσους, στα Ανατολικά του Πορθμού της Μάγχης, στη νότια Βραζιλία και από την Ουρουγουάη μέχρι την Αργεντινή.

Λατρεύει τα ζεστά νερά. Είναι πολύ νόστιμο ψάρι, γνωστό από την αρχαιότητα. Το όριο αλιείας του κατά την ελληνική νομοθεσία είναι 45 εκ. TL (ολικό μήκος).

Αλιεία ροφού Επεξεργασία

Ο ροφός ζει συνήθως μόνος του σε βραχώδεις εγκολπώσεις (θαλάμους) γύρω από τις οποίες περιφέρεται. Σπάνια συναντάς παραπάνω από δύο ροφούς να κολυμπούν μαζί, αν και έχουν παρατηρηθεί συγκεντρώσεις ψαριών μετρίου προς μεγάλου μεγέθους. Ο ροφός από σκάφος αλιεύεται κυρίως με τις τεχνικές συρτή με φύλακα, ζόκα ή σιλικόνες. Σπανιότερες είναι οι συλλήψεις ροφών με τις τεχνικές του slow jigging, inchiku και συρτή βυθού με τεχνητό δόλωμα. Τα αγαπημένα δολώματα των ροφών είναι οι σουπιές και τα χταποδια, ενώ δεν λέει όχι σε καλαμάρια και θράψαλα. Επίσης επιτίθεται σε μικρόψαρα όπως πέρκες και χάνους, με αυξημένη πιθανότητα επίθεσης σε ολόκληρα χταπόδια η μοσχοχτάποδα (μόσχους) και σε μεγάλα πλοκάμια χταποδιού, καθαρισμένα ή μη. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι ροφοί, και ειδικά σε μεγάλα μεγέθη άνω των 7 κιλών, είναι ικανοί να καταβροχθίσουν ψάρια μεγέθους μισού κιλού ή μεγαλύτερα, σε καμία περίπτωση όμως δεν συστήνεται η δόλωση τέτοιου μεγέθους ψαριών για την αλίευση ροφών. Πολύ συχνές είναι επίσης οι συλλήψεις ροφών με τη χρήση ψαροντούφεκου. Όταν ο ροφός πιαστεί στην πετονιά, καταφεύγει στη θαλάμη του και εκεί φουσκώνοντας τα σπάραχνα και στρέφοντας την ουρά του προσπαθεί να μαγκώσει, καθιστώντας την απόσπασή του δύσκολη. Πολλοί ψαράδες τότε περνούν στην πετονιά βαριά μεταλλικά αντικείμενα προκειμένου να τον χτυπήσουν στο ρύγχος και να πεταχτεί έξω. Άλλοι χρησιμοποιούν μικρό πλωτήρα ή παράβλημα που δένουν στην πετονιά τεζαριστά (κοντά και σφιχτά) μισό μέτρο κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, οπότε στην πρώτη αναπνοή του ροφού (που παίρνοντάς την αναγκαστικά θα ξεφουσκώσει) θα τον εκθαλαμώσουν.

Με το ψαροντούφεκο η αλιεία του είναι πιο εύκολη, διότι έτσι το ψάρι δεν μετακινείται από τη θαλάμη του.


Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στο ανέβασμα του ροφού στη βάρκα, που πρέπει να γίνει με γάντζο ή πιάνοντάς τον με τον δείκτη και τον αντίχειρα από τα μάτια και ποτέ από τα σπάραχνα, επειδή κόβουν σαν μαχαίρι και μπορεί να προκαλέσουν ατύχημα.

  • Επισημαίνεται πως η χρήση φακού ή άλλων παράνομων χημικών μέσων επισύρουν πολύ αυστηρές ποινές.

Πρέπει να σημειωθεί ότι το ελάχιστο επιτρεπόμενο μέγεθος αλίευσης ροφού είναι τα 45 εκατοστά, με αντίστοιχο βάρος τα 1,8-2,2 κιλά. Ψάρια μικρότερα των 45 εκατοστών πρέπει οπωσδήποτε να απελευθερώνονται. Παρόλ' αυτά, το προτιμότερο θα ήταν να κρατάμε ψάρια άνω των 3,5-4 κιλών και μήκους 55-65 εκατοστών. Οι λόγοι για τον οποίο πρέπει να γίνεται αυτό είναι επειδή : 1) οι ροφοί είναι είδος προστατευόμενο στη Μεσόγειο 2 οι θηλυκοί ροφοί είναι ικανοί να αναπαραχθούν σε μέγεθος 52 και άνω εκατοστών, ενώ τα αρσενικά του είδους έρχονται σε σεξουαλική ωρίμαση όταν φτάσουν το μέγεθος των 85 εκατοστών και βάρος 7-8 κιλών. Συμπεραίνουμε λοιπόν, ότι ένας ροφός 45 εκατοστών δεν έχει αφήσει στο νερό ούτε ένα αυγό και η αναπαραγωγή του είδους είναι κάτι άκρως σημαντικό για το θαλάσσιο οικοσύστημα. Λέγεται ότι ο ροφός είναι ο βασιλιάς του βυθού. Οι ροφοί ακολουθούνται συχνά από μικρόψαρα, τα οποία τρέφονται με τη γλίτσα που αφήνει ο ροφός στους τοίχους του θαλαμιού του και γενικότερα στα βράχια του βυθού. Όταν αλιευθεί ένας ροφός από μια περιοχή, τότε τα μικρόψαρα φεύγουν σε αναζήτηση τροφής σε άλλους τόπους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εγκατάλειψη του τόπου και από τους υπόλοιπους κυνηγούς της περιοχής, όπως τις συναγρίδες και τις στήρες, οι οποίες θα ακολουθήσουν τους πληθυσμούς της τροφής τους, δηλαδή των μικρόψαρων. Όλο αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ολοκληρωτική νέκρωση μιας περιοχής για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα παραπάνω δεν προσπαθούν να περάσουν το μήνυμα ότι είναι έγκλημα η αλίευση των ροφών, παρά να δείξουν τη σημασία του ροφού για τον υποβρύχιο κόσμο. Αυτό που έχουμε λοιπόν να κάνουμε, είναι να σκεφτόμαστε τα παραπάνω κάθε φορά που θα έχουμε έναν ροφό στα χέρια μας και να ελευθερώσουμε τον μικρό ροφό, ακόμα και αν είναι ο μοναδικός που έχουμε πιάσει στη ζωή μας.

Εκφράσεις Επεξεργασία

Επειδή τα μάτια του ροφού είναι χαρακτηριστικά μεγάλα, συνηθίζεται κατά δημώδη έκφραση ως ροφοί να χαρακτηρίζονται ομοίως άτομα γουρλομάτικα, με σακουλιασμένα μεγάλα μάτια.

Ψαράδικες ιστορίες (*) Επεξεργασία

(*) Σημειώνεται ότι οι ψαράδικες ιστορίες αποτελούν διασκευασμένη περίληψη από το βιβλίο του Θ. Ποταμιάνου σ.60-62 που κοσμεί σχεδόν όλες τις βιβλιοθήκες των ελληνικών εμπορικών πλοίων. Ο συγκεκριμένος συγγραφέας έχει τιμηθεί με έπαινο του διεθνούς Βραβείου Άντερσεν.

Ο ροφός μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαν καλάθι! Άμα ανοίξει το στόμα του, που κρύβει όλο το σώμα του, χωράει μέσα και άλλο ροφό μικρότερο και πάει λέγοντας! Το στόμα του είναι οπλισμένο με τρεις σειρές δοντιών, μια μπροστά στα χείλη, μια στο μέσον, στον ουρανίσκο και μια στην αρχή του οισοφάγου, μόνο στην κοιλιά του δεν έχει! Επειδή άμα θαλαμώσει δεν βγαίνει με τίποτα, πολλοί του στέλνουν πεσκέσι με την πετονιά ένα σακουλάκι ασβέστη, που καθώς αυτό βράζει, αυτός παραδίδεται! Για να μη χαλάσει η φάτσα του με το πιάσιμο από τα μάτια, αυτό μπορεί να γίνει από το μαλακό υποσάγονο, με τίποτα όμως από τα βράχια! Το ανέβασμά του γίνεται με τράβα - μόλα! Τότε η απόχη ή ο γάντζος λένε τον επικήδειο!
Ο ροφός είναι ο μόνιμος γίγαντας των ελληνικών αλιευμάτων! Επίσης, αν και νυκτόβιος, είναι σοβαρός και μετρημένος και μένει χωρίς παρέες στην αναζήτηση τροφής του. Άμα πιαστεί σε κιούρτο (συρμάτινη δικτυωτή παγίδα) στρώνεται στο φαΐ! Όταν αναζητήσει την έξοδο και δεν τη βρίσκει, ξαναστρώνεται στο φαΐ! Μέχρι το πρωί, που θα καταλήξει αυτός φαΐ σε κάποιο τσουκάλι! Οι πιασμένοι ροφοί σε κιούρτους πρέπει να μείνουν δυο μέρες στο νερό νηστικοί, μπας και ξεμυρίσουν από τις βρωμορέγγες που θα έχουν χλεμπονιάσει, γιατί περί τέτοιου πρόκειται!

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Πηγές Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ροφός&oldid=10484285"