Οι Σλαβήνοι ή Σκλαβήνοι ήταν Σλαβικές φυλές που επιτέθηκαν, λεηλάτησαν και εγκαταστάθηκαν στα Βαλκάνια τα πρώτα χρόνια χρόνια του Μεσαίωνα, ακολούθησε η εθνογένεση των Νοτίων Σλάβων. Οι Βυζαντινοί χρονικογράφοι τους αναφέρουν σαν "βάρβαρους", οι πρώτοι που εμφανίστηκαν ήταν οι Ανατολικοί Σλάβοι με το όνομα Άντες. Ακολούθησαν οι Δυτικοί Σλάβοι με το όνομα Βένεδοι αλλά οι Σλαβήνοι διαφοροποιήθηκαν από αυτούς. Οι Σλαβικές φυλές που εγκαταστάθηκαν τελικά στον Ελληνικό χώρο δέχτηκαν τη Βυζαντινή κυριαρχία, πολιτισμό και θρησκεία. Ο όρος "Σλάβοι" εμφανίστηκε τον 10ο αιώνα για να παρουσιάσει την ανάδειξη μιας νέας εθνοτικής φυλής στον Ελληνικό χώρο.

Έθιμα Επεξεργασία

Οι Σλαβήνοι έμοιαζαν με τους Άντες, πολύτιμες υπηρεσίες για τους πρώτους Σλαβικούς λαούς μας παρέχουν ο ιστορικός Προκόπιος και ο αυτοκράτορας Μαυρίκιος. Το Στρατηγικόν του Μαυρικίου περιγράφει τους Σλάβους σαν έναν λαό πολύ φιλόξενο, είχαν καλή συμπεριφορά στους αιχμαλώτους και τους χάριζαν σύντομα την ελευθερία τους. Οι εγκαταστάσεις τους δημιουργήθηκαν σε πυκνά δάση και δυσπρόσιτα μέρη ώστε να μπορούν να ελίσονται απέναντι στους εχθρούς. Ο Μαυρίκιος περιγράφει αναλυτικά την πίστη των γυναικών που ήταν πολύ μεγάλη απέναντι στους άντρες τους. Οι Άντες και οι Σλαβήνοι ζούσαν δημοκρατικά, αρνήθηκαν οποιαδήποτε υποταγή και είχαν αναθέσει όλα τα σοβαρά θέματα στον λαό.[1][2] Η αρχική θρησκεία όλων των Σλαβικών λαών ήταν ο παγανισμός. Οι Άντες και οι Σλαβήνοι ήταν επιδέξιοι και σκληροί μαχητές, πολεμούσαν σε δυσπρόσιτα μέρη αποφεύγοντας τα ανοιχτά πεδία. Ο οπλισμός τους περιείχε ακόντια, δόρατα, τόξα με δηλητηριώδη βέλη και ξύλινες ασπίδες, δεν φορούσαν πανοπλίες.[3][4] Οι Βυζαντινοί συνάθροισαν τις αμέτρητες Σλαβικές φυλές που ζούσαν στα όρια της αυτοκρατορίας σε δύο ομάδες : Σλαβήνοι και Άντες.[5] Ο Προκόπιος τους αποκαλεί "Σκλαβήνους", ο Ιορδάνης ο Αλανός και το Στρατηγικό του Μαυρικίου "Σκλάβους" ή "Σκλαβηνοί" ή "Σκλαυηνοί" ή "Σκλάβινοι". O Ελληνικός όρος "Σκλαβηνίαι" χρησιμοποιήθηκε για φυλές που ζούσαν σε Μακεδονία και Πελοπόννησο, περιοχές που δεν μπορούσε να ελέγξει η κεντρική Βυζαντινή διοίκηση της Κωνσταντινούπολης.[6] Από το 800 ο όρος χρησιμοποιήθηκε για τους στρατιωτικούς εποίκους που εγκαταστάθηκαν ειρηνικά στη Βυζαντινή επικράτεια ιδιαίτερα την Πελοπόννησο, τη Μικρά Ασία και την Ιταλία ως σύμμαχοι. Ο Προκόπιος μας δίνει τις περισσότερες λεπτομέρειες, τους καταγράφουν επιπλέον ο Ιορδάνης ο Αλανός, ο Μένανδρος προτήκτωρ και το Στρατηγικό του Μαυρικίου.[7] Σε κάποιο διάστημα (533-534) πριν επιτεθούν οι Ούνοι (540) οι Σλαβήνοι και οι Άντες βρέθηκαν μεταξύ τους σε σύγκρουση στην Ανατολική Ευρώπη.[8] Ο Προκόπιος σημειώνει ότι "έγιναν εχθρικοί ο ένας για τον άλλον" μέχρι την ήττα των Σλαβήνων, τη σύγκρουση ενίσχυσαν οι Βυζαντινοί.[9][10]

6ος αιώνας Επεξεργασία

Ο Προκόπιος καταγράφει τους Άντες που πραγματοποίησαν τις πρώτες Σλαβικές επιδρομές νότια από τον Δούναβη (518).[11][12] Ο Μιτσέλ Καζάνσκι αναγνωρίζει σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα τον πολιτισμό της Πράγας σαν Σκλαβήνους και τον πολιτισμό της Πέτκοβα σαν Άντες.[13] Ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός Α´ δίχασε τη δεκαετία του 530 τους Σλαβήνους και τους Άντες, τους έβαλε να πολεμήσουν μεταξύ τους και τελικά τους κατέκτησε.[14] Οι Σλαβήνοι αναφέρονται πρώτα στη στρατιωτική αμυντική πολιτική του Ιουστινιανού για τα σύνορα του Δούναβη. Οι 1600 ιππείς που αποτελούσαν Σλαβήνοι και Άντες απεστάλησαν από τον Ιουστινιανό στην Ιταλία για να βοηθήσουν τον Βελισάριο.[15] Οι Άντες την ίδια εποχή λεηλάτησαν τη Θράκη.[16] Όταν επιτέθηκαν οι Οστρογότθοι οι Ρωμαίοι χρησιμοποίησαν εναντίον τους μισθοφόρους και από τις δύο φυλές που έκλεισαν τελικά ειρήνη (545).[17][18] Ένας από τους Άντες αιχμαλώτους διεκδικούσε ότι ήταν ο Ρωμαίος στρατηγός Χιλβούδιος που είχε σκοτωθεί από βαρβάρους στον Δούναβη, ισχυρίστηκε ότι συνελήφθη αιχμάλωτος αλλά πουλήθηκε στους Άντες.[19] Οι Άντες έληξαν την εχθρότητα τους απέναντι στους Ρωμαίους (545), από τότε οι Ρωμαίοι πολέμησαν μόνο με τους Σκλαβήνες, οι Άντες έγιναν σύμμαχοι με συνθήκη (545).[20][21] Την περίοδο 545-549 οι Σκλαβήνοι ξεκίνησαν τις επιδρομές σε Ρωμαϊκές περιοχές.[22] Την ίδια περίοδο 300 Άντες πολέμησαν τους Οστρογότθους στη Λευκανία.[23] Το καλοκαίρι του 550 οι Σκλαβήνοι βρέθηκαν κοντά στη Νις, επιτέθηκαν να πάρουν τη Θεσσαλονίκη αλλά τους απέκρουσε ο στρατηγός Γερμανός.[24]

Την επόμενη χρονιά οι Σκλαβήνοι ζούσαν στα εδάφη τους στη Δαλματία, ξεκίνησαν νέες επιδρομές στο Ιλλυρικό και επέστρεψαν με λάφυρα.[25][26] Οι Άβαροι επιτέθηκαν στη Μαύρη Θάλασσα και νίκησαν τους Άντες στην περιοχή ανάμεσα στον Δνείπερο και τον Δνείστερο, κατόπιν συμμάχησαν με τους Σκλαβήνους.[27][28] Ο Δαυρέντιος πρώτος Σλάβος οπλαρχηγός που καταγράφεται με το όνομα του δέχτηκε μιά αντιπροσωπεία Αβάρων που του ζήτησε φόρο υποτέλειας, του εξήγησε ότι γνώριζε τις λεηλασίες που έκανε στα Βαλκάνια με τις οποίες απέκτησε πολλούς θησαυρούς. Ο Δαυρέντιος τους απάντησε "εγώ είμαι κύριος όλων των λαφύρων από τις εκστρατείες μου και κανένας άλλος", κατόπιν τους θανάτωσε.[29] Ο Μπαγιάν εκστράτευσε με τη βοήθεια των Βυζαντινών εναντίον του Δαυρέντιου, έκαψε πολλά από τα εδάφη του αλλά δεν μπόρεσε να σταματήσει τις επιδρομές του σε Βυζαντινές περιοχές.[30] Ένας αριθμός Σκλαβήνων λεηλάτησε ξανά τη Θράκη (578). Τη δεκαετία του 580 οι Άντες δωροδοκήθηκαν και επιτέθηκαν στα εδάφη των Σκλαβήνων.[31] Ο Ιωάννης της Εφέσου έγραψε "ο βάρβαρος λαός των Σλάβων λεηλάτησε όλη την Ελλάδα ιδιαίτερα τις περιοχές γύρω από τη Θεσσαλονίκη και τη Θράκη, έκαψε πόλεις και κάστρα, λεηλατούσε ολόκληρη τη χώρα". Ο Ιωάννης έγραφε ωστόσο μεγάλες υπερβολές, δεν γνώριζε την πραγματική κατάσταση επειδή την περίοδο 571-579 ήταν περιορισμένος στην Κωνσταντινούπολη, τους δέχτηκε ωστόσο σαν απεσταλμένους του θεού για να τιμωρηθούν οι Μονοφυσίτες.[32] Από τη δεκαετία του 580 οι κοινότητες των Σλάβων στον Δούναβη έγιναν μεγαλύτερες και πιο εκτεταμένες, δημιούργησαν μόνιμες εγκαταστάσεις. Το 586 αποφάσισαν να ξεκινήσουν επιδρομές στη νότια Ελλάδα σε Πελοπόννησο, Αττική και Ήπειρο, απέφυγαν μόνο την ανατολική Πελοπόννησο επειδή ήταν ορεινή και δυσπρόσιτη. Ο αυτοκράτορας Μαυρίκιος έκλεισε ειρήνη με τους Πέρσες και αποφάσισε την περίοδο 591-605 να ασχοληθεί σοβαρά με τους Σλάβους και να ανακτήσει τα σύνορα του στον Δούναβη. Ο Μαυρίκος ωστόσο ανατράπηκε, δολοφονήθηκε (610) με αποτέλεσμα να σταματήσουν οι προσπάθειες του, οι Σλάβοι έγιναν ασύδοτοι.

7ος αιώνας Επεξεργασία

Οι Άβαροι επιτέθηκαν στους Άντες (602), είναι η τελευταία αναφορά για τους Άντες στις ιστορικές πηγές.[33] Την εποχή που κυβερνούσε ο Ηράκλειος ο Μέγας όλα τα Βαλκάνια ονομαζόντουσαν Σκλαβηνία και τα κατοικούσαν Σλάβοι.[34] Την ίδια χρονιά ο Χάτζων σαν αρχηγών των Σλαβικών λαών ξεκίνησε την πολιορκία της Θεσσαλονίκης, οι Σλάβοι ζήτησαν βοήθεια από τους Άβαρες με αποτέλεσμα μια ανεπιτυχή πολιορκία (617).[35] Οι Σασσανίδες, οι Άβαροι και οι Σλάβοι ενώθηκαν και προσπάθησαν να πολιορκήσουν την Κωνσταντινούπολη χωρίς επιτυχία.[36] Στη διάρκεια της πολιορκίας οι Σκλαβήνοι χρησιμοποίησαν τα Μονόξυλα τους για να μεταφέρουν στον Βόσπορο 3.000 Σασσανίδες που τους είχε υποσχεθεί ο Χάχανος των Αβάρων.[37] Οι Σκλαβήνοι προσπάθησαν για άλλη μια φορά να καταλάβουν τη Θεσσαλονίκη (630). Τα σημαντικότερα ιστορικά κείμενα όπως το Προς τον ίδιον υιόν Ρωμανόν αναφέρουν ότι κλασσικές Σλαβικές φυλές όπως οι Κροάτες και οι Σέρβοι εγκαταστάθηκαν στα Βαλκάνια όταν κυβερνούσε ο Μέγας Ηράκλειος.[38] Ο εγγονός του Ηράκλειου Κώνστας Β΄ κατέκτησε τη Σκλαβηνία "αιχμαλωτίζοντας και υποτάσσοντας πολλούς άνδρες", μετέφερε Σλάβους στη Μικρά Ασία (664-665), 5.000 από αυτούς ενώθηκαν με τον διοικητή Αμπντούλρεμαν Ιμπν Ουαλίντ.[39] Ο Πέρμπουντος οπλαρχηγός των Ρυγχίνων, μιας πανίσχυρης Σλαβικής φυλής που ζούσε κοντά στη Θεσσαλονίκη φυλακίστηκε και εκτελέστηκε όταν προσπάθησε να δραπετεύσει από τη φυλακή. Οι Ρυγχίνοι, Δραγουβίτες, Στρυμωνίται, Σαγουδάται οργίστηκαν, εξεγέρθηκαν και πολιόρκησαν δύο χρόνια τη Θεσσαλονίκη (676-678).[40] Ο Ιουστινιανός Β´ τελευταίος αυτοκράτορας της δυναστείας του Μεγάλου Ηρακλείου μετέφερε 30.000 Σλάβους από τη Θράκη στη Μικρά Ασία με στόχο να ενισχύσει τα στρατιωτικά σύνορα. Πολλοί από αυτούς ωστόσο με αρχηγό τον Νέμπουλος αποστάτησαν στη Μάχη της Σεβαστουπόλεως προς τους Άραβες (692).[41]

8ος αιώνας Επεξεργασία

Οι στρατιωτικές εκστρατείες που πραγματοποίησε ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Ε΄ επέφερε μια νέα μετακίνηση Σλάβων υπό Βουλγαρική πίεση (783).[42] Οι Βούλγαροι είχαν από το 773 κόψει τους δρόμους επικοινωνίας στην κοιλάδα του Βαρδάρη ανάμεσα στη Σερβία και τους Βυζαντινούς.[43] Ο Κωνσταντίνος Ε΄ τους νίκησε όταν έμαθε ότι σχεδίαζαν επιδρομή.[44] Αργότερα (783) ξέσπασε μια μεγάλη Σλαβική εξέγερση από τη Μακεδονία μέχρι την Πελοπόννησο αλλά την κατέπνιξε ο Βυζαντινός Πατρίκιος Σταυράκιος.[45] Η Δαλματία που την κατοικούσαν τότε Σλάβοι είχε καλές σχέσεις με το Βυζάντιο.[46] Ο Ακάμας ένας Σλάβος άρχοντας συμμετείχε σε επανάσταση απέναντι στην αυτοκράτειρα Ειρήνη την Αθηναία (799).[47]

Εγκατάσταση των Σλάβων Επεξεργασία

Οι Βυζαντινοί ιστορικοί όπως ο Ιωάννης της Εφέσου αναφέρουν επιδρομές Σλάβων σε Ελληνικές περιοχές τη δεκαετία του 580. Τα Θαύματα του Αγίου Δημητρίου γράφουν ότι την τριετία 614-616 οι Δραγοβίται, οι Σαγουδάτες, οι Βελεγεζίτες, οι Βαϊουνίτες και οι Βερζήτες πολιόρκησαν τη Θεσσαλονίκη.[48] Η πολιορκία ωστόσο δεν απασχόλησε τους ιστορικούς της εποχής επειδή ήταν ένα τοπικό γεγονός.[49] Μια συντονισμένη προσπάθεια των Αβάρων και των Σλάβων να καταλάβουν τη Θεσσαλονίκη δύο χρόνια αργότερα απέτυχε ξανά. Οι Άβαροι, οι Βούλγαροι και οι Σλάβοι πολιόρκησαν την Κωνσταντινούπολη (626), η πολιορκία απέτυχε και έπεσε σημαντικά το κύρος των Αβάρων. Η Σλαβική πίεση στη Θεσσαλονίκη ελαττώθηκε μετά την αποτυχημένη πολιορκία του 617-618. Τα Σλαβικά φύλλα επιτέθηκαν ξανά στη Θεσσαλονίκη (676-678), αυτή τη φορά οι Βελεγεζίτες που είχαν εγκατασταθεί στη Μαγνησία ήταν σύμμαχοι των Ελλήνων και τους εφοδίαζαν με τρόφιμα από το λιμάνι. Οι Σλάβοι είχαν εγκατασταθεί τότε στον Ελληνικό χώρο και δημιούργησαν οικισμούς σε ανάμειξη με Έλληνες, ταυτόχρονα ξεκίνησε ο προσυλητισμός τους στην Ορθοδοξία.[50] Ένας μεγάλος αριθμός από Μεσαιωνικές πηγές πιστοποιεί την παρουσία των Σλάβων στην Ελλάδα εκείνη την εποχή Στον δρόμο του για τους Αγίους Τόπους (732) ο Ουίλμπαλντ γράφει "έφτασα στην πόλη της Μονεμβασιάς, τη γη των Σλάβων", αυτό δείχνει Σλαβική παρουσία στην Πελοπόννησο.[51] Ο Κωνσταντίνος Ζ΄ τον 10ο αιώνα γράφει σε σχέση με την επιδημία πανώλης που ξέσπασε την τριετία 744-747 "ολόκληρη η ενδοχώρα της Πελοποννήσου εκσλαβίστηκε".[52] Το Χρονικό της Μονεμβασίας με τη σειρά του γράφει ότι η Δυτική Πελοπόννησος κατελήφθη από Σλάβους αλλά η Ανατολική Πελοπόννησος και η Αττική παρέμειναν σε Βυζαντινά χέρια.[53] Οι πηγές αυτές ωστόσο για πολλούς δεν θεωρούνται αξιόπιστες.[54] Ο Βυζαντινολόγος Παναγιώτης Χαρανής αναφέρει ότι το Χρονικό της Μονεμβασιάς είναι αξιόπιστο, πολλοί άλλοι ωστόσο το αμφισβητούν.[55] Ο διακεκριμένος γλωσσολόγος Μαξ Φάσμερ καταγράφει 429 Σλαβικά τοπωνύμια μόνο στην Πελοπόννησο.[56][57] Η απορία σχετικά με το εάν τα πολλά Σλαβικά τοπωνύμια υποδηλώνουν συμπαγή Σλαβικό πληθυσμό είναι υπό διερεύνηση.[58] Οι σχέσεις μεταξύ των Σλάβων και των Ελλήνων έγιναν φιλικές μετά την εγκατάσταση των τελευταίων.[59] Οι Σλάβοι έγιναν αγρότες και ξεκίνησαν το εμπόριο μέσα στις πόλεις. Οι Ελληνικοί πληθυσμοί εξακολουθούσαν να υπάρχουν στις περιοχές που κατείχαν οι Σλάβοι, πιθανότατα τους πλήρωναν φόρο υποτέλειας.[46] Μερικά χωριά ήταν μεικτά, ξεκίνησε από νωρίς ο Εξελληνισμός των Σλάβων της Πελοποννήσου, ολοκληρώθηκε αργότερα από τους Βυζαντινούς αυτοκράτορες.[60]

Εξελληνισμός Επεξεργασία

Όταν οι Βυζαντινοί σταμάτησαν να μάχονται στην Ανατολή προσπάθησαν να αποκτήσουν τον έλεγχο στις Ελληνικές περιοχές απέναντι στους Σλάβους. Οι αυτοκράτορες δημιούργησαν διοικητικές περιοχές τα Θέματα, διοικητικές στρατιωτικές επαρχίες που κυβερνήθηκαν από έναν Στρατηγό.[61] Το Θεματικό σύστημα εμφανίστηκε στο Βυζάντιο τον 7ο αιώνα στη διάρκεια της βασιλείας του Μεγάλου Ηρακλείου, το σύστημα σταδιακά έφερε όλες τις Ελληνικές περιοχές υπό Βυζαντινή διοίκηση.[62] Το πρώτο Βαλκανικό θέμα που δημιουργήθηκε ήταν το Θέμα Θράκης (680), ακολούθησε το Θέμα Ελλάδος με την ανατολική Στερεά Ελλάδα (695).[63] Οι Σλάβοι δήλωσαν την υποταγή τους στον Στρατηγό του Θέματος επειδή οι κυβερνήτες τους επιθυμούσαν να συμμετέχουν στην αυτοκρατορική διοίκηση. Το επόμενο Θέμα θα δημιουργηθεί 100 χρόνια αργότερα, ο ευνούχος στρατηγός Σταυράκιος προχώρησε σε εκστρατεία από τη Θεσσαλονίκη προς τη Θεσσαλία και την Πελοπόννησο. Ο Σταυράκιος αιχμαλώτισε πολλούς Σλάβους και τους έστειλε στην Ανατολή.[64] Δεν είναι γνωστό ωστόσο ποιες νέες περιοχές επανήλθαν με την εκστρατεία αυτή στον αυτοκρατορικό έλεγχο.[65] Την περίοδο 790-802 δημιουργήθηκε το Θέμα Μακεδονίας με πρωτεύουσα την Αδριανούπολη στα ανατολικά του.[66] Ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Α´ ξεκίνησε μια σοβαρή εκστρατεία ανάκτησης των εδαφών, δημιουργήθηκε το Θέμα Πελοποννήσου.[67] Το Χρονικό της Μονεμβρασιάς έγραψε ότι ο Βυζαντινός διοικητής της Κορίνθου προχώρησε σε εκστρατεία εναντίον των Σλάβων, τους υπέταξε και επανάφερε τους παλιούς κατοίκους στα κτήματα τους.[68] Η πόλη της Πάτρας επανήλθε υπό αυτοκρατορικό έλεγχο και κατοικήθηκε από Έλληνες.[69] Τον 9ο αιώνα δημιουργήθηκαν μια σειρά από νέα θέματα μικρότερα από τα αρχικά όπως το Θέμα Θεσσαλονίκης, το Θέμα Δυρραχίου, το Θέμα Στρυμόνος και το Θέμα Νικοπόλεως.[70] Με τα Θέματα αυτά επεκτάθηκαν στην περιοχή οι Βυζαντινοί νόμοι και ο Βυζαντινός πολιτισμός.[71] Στα τέλη του 9ου αιώνα ο μικρός αριθμός Σλαβικών φυλών που κατοικούσε στα βουνά όπως οι Μηλιγγοί και οι Εζερίτες πέρασαν σε Ελληνική διοίκηση.[72] Οι Σλάβοι θα παραμείνουν αυτόνομοι μέχρι την Οθωμανική αυτοκρατορία αλλά υπό Βυζαντινή κυβέρνηση.[73]

Ο Νικηφόρος Α΄ πέρα από τις εκστρατείες εναντίον των Σλάβων φρόντισε για τον εξελληνισμό και τον εκχριστιανισμό τους.[74] Πολλοί Σλάβοι μεταφέρθηκαν σε άλλες περιοχές στην Ανατολή και εξόπλισαν τον Βυζαντινό στρατό.[75] Σε αντάλλαγμα έφερε σε Σλαβικά εδάφη στον Ελληνικό χώρο Έλληνες από τη Μικρά Ασία και τη Σικελία όπως και πολλούς Αρμένιους.[76] Όταν χάθηκαν οι παραμεθόριες περιοχές από τη Βυζαντινή αυτοκρατορία οι Ελληνόφωνες κάτοικοι τους μετανάστευσαν στην Ελληνική χερσόνησο.[77] Οι δραστηριότητες της εκκλησίας στον εξελληνισμό των Σλάβων ήταν επιτυχής, βρέθηκαν απομονωμένοι σε μια πλειοψηφία Ελληνικού πληθυσμού.[78] Είναι απορία πως μετακινήθηκε τόσο μεγάλο μέρος του πληθυσμού, πιθανότατα υπήρχαν στις παλιότερα Έλληνες κάτοικοι.[79] Η επιτυχία του εξελληνισμού φαίνεται στην πλήρη επικράτηση της Ελληνικής γλώσσας στην Ελληνική χερσόνησο σε αντίθεση με τη Σερβία και την Κροατία.[80] Η Βουλγαρία δεν μπόρεσε να εξελληνιστεί για αυτό η Βυζαντινή διοίκηση διατηρήθηκε μονάχα δύο αιώνες (1018 - 1186).[81] Τα Βυζαντινά σύνορα επεκτάθηκαν βόρεια (1018) αν και παρέμειναν πολλά ανεξάρτητα Σλαβικά χωριά, κατείχαν τα κεντρικά Βαλκάνια κόβοντας τη Δαλματία από τον Βυζαντινό έλεγχο.[82] Η Δαλματία επικοινωνούσε μόνο με την Ιταλική χερσόνησο με αποτέλεσμα να ενοχλείται συνέχεια από Σλάβους πειρατές.[83] Η Κωνσταντινούπολη έκοψε τους δεσμούς της με τη Ρώμη, οι δύο μεγάλες χριστιανικές πόλεις άρχισαν να έρχονται σε σύγκρουση που θα πάρει μεγάλες διαστάσεις ειδικά στον θρησκευτικό τομέα.[84]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Μαυρίκιος (500s). Στρατηγικόν του Μαυρικίου
  2. Προκόπιος (550s). "Ιστορία των πολέμων"
  3. Προκόπιος. "Ιστορία των πολέμων"
  4. Μαυρίκιος (500s). Στρατηγικόν του Μαυρικίου
  5. Hupchick 2004
  6. Andrew Louth (2007). Greek East and Latin West: The Church, AD 681-1071. St Vladimir's Seminary Press. σ. 171
  7. James 2014, σ. 96
  8. Byzantinoslavica. Τομ. 61–62. Academia. 2003. σσ. 78–79
  9. Curta 2001, σ. 78
  10. Byzantinoslavica. Τομ. 61–62. Academia. 2003. σσ. 78–79
  11. James 2014, σ. 95
  12. Curta 2001, σ. 75
  13. James 2014, σ. 96
  14. James 2014, σ. 97
  15. Curta 2001, σ. 78
  16. Curta 2001, σ. 79
  17. Curta 2001, σ. 78
  18. Curta 2001, σ. 79
  19. Curta 2001, σ. 79
  20. Byzantinoslavica. Τομ. 61–62. Academia. 2003. σσ. 78–79
  21. Curta 2001, σ. 81
  22. Curta 2001, σσ. 84–85
  23. Curta 2001, σ. 81
  24. Curta 2001, σ. 86
  25. Curta 2001, σ. 86
  26. Curta 2001, σ. 87
  27. Kobyliński 1995, σ. 536
  28. Kobyliński 1995, σσ. 537–539
  29. Curta 2001, σσ. 47, 91
  30. Curta 2001, σσ. 91–92, 315
  31. Curta 2001, σ. 81
  32. Curta 2001, σ. 48
  33. Kobyliński 1995, σ. 539
  34. Jenkins 1987, σ. 45
  35. Fine 1991, σσ. 41–44
  36. Treadgold 1997, σσ. 297–299
  37. Howard-Johnston 2006, σ. 33
  38. Curta 2001, σσ. 64–66
  39. Stratos 1975, σ. 234
  40. Curta 2006, σσ. 96–97
  41. Treadgold 1998, σ. 26
  42. Vlasto 1970, σ. 9
  43. Živković 2002, σ. 230
  44. Fine 1991, σ. 77
  45. Fine 1991, σ. 79
  46. Živković 2002, σ. 218
  47. Curta 2006, σ. 110
  48. Fine 1991, σ. 41
  49. Curta 2001, σ. 108
  50. Bintliff J.L. (2003), The ethnoarchaeology of a 'passive' ethnicity: The Arvanites of Central Greece, σ. 142. In: Brown K.S., Hamilakis Y. (Eds.) The Usable Past. Greek Metahistories. Lanham-Boulder: Lexington Books. 129-144
  51. Fine 1991, σ. 62
  52. Davis, Jack L. and Alcock, Susan E. Sandy Pylos: An Archaeological History from Nestor to Navarino. Austin: University of Texas Press, 1998, σ. 215
  53. Fine 1991, σ. 61
  54. Fine 1991, σ. 62
  55. Mee, Christopher; Patrick, Michael Atherton; Forbes, Hamish Alexander (1997). A Rough and Rocky Place: The Landscape and Settlement History of the Methana Peninsula, Greece: Results of the Methana Survey Project, sponsored by the British School at Athens and the University of Liverpool. Liverpool, United Kingdom: Liverpool University Press
  56. Fine 1991, σ. 62
  57. Max Vasmer (1941). "Die Slaven in Griechenland". Berlin: Verlag der Akademie der Wissenschaften
  58. Vacalopoulos, Apostolos E. (translated by Ian Moles). Origins of the Greek Nation: The Byzantine Period, 1204–1461. New Jersey: Rutgers University Press, 1970, σ. 6
  59. Fine 1991, σ. 63
  60. Hupchick 2004
  61. Fine 1991, σ. 70
  62. Fine 1991, σ. 70
  63. Fine 1991, σ. 70
  64. Curta 2006
  65. Fine 1991, σ. 79
  66. Fine 1991, σ. 79
  67. Fine 1991, σ. 80
  68. Fine 1991, σ. 80
  69. Fine 1991, σ. 82
  70. Fine 1991, σ. 83
  71. Fine 1991, σ. 83
  72. Fine 1991, σσ. 79–83
  73. Fine 1991, σ. 83
  74. Fine 1991, σ. 81
  75. Fine 1991, σ. 66
  76. Curta 2006
  77. Fine 1991, σ. 64
  78. Fine 1991, σ. 64
  79. Fine 1991, σ. 64
  80. Fine 1991, σ. 64
  81. Fine 1991, σ. 64
  82. Fine 1991, σ. 65
  83. Fine 1991, σ. 65
  84. Fine 1991, σ. 65

Πηγές Επεξεργασία

  • Curta, Florin (2001). The Making of the Slavs: History and Archaeology of the Lower Danube Region, c. 500–700. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Curta, Florin (2006). Southeastern Europe in the Middle Ages, 500–1250. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Fine, John V. A. Jr. (1991) [1983]. The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century. Ann Arbor: University of Michigan Press.
  • Howard-Johnston, J. D. (2006). East Rome, Sasanian Persia and the End of Antiquity: Historiographical and Historical Studies. Ashgate Publishing, Ltd.
  • Hupchick, Dennis P. (2004). The Balkans: From Constantinople to Communism. Palgrave Macmillan.
  • Kaimakamova, Miliana; Salamon, Maciej (2007). Byzantium, new peoples, new powers: the Byzantino-Slav contact zone, from the ninth to the fifteenth century. Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica".
  • Kobyliński, Zbigniew (2005). "The Slavs". In Fouracre, Paul (ed.). The New Cambridge Medieval History, Volume 1, c.500–c.700. Cambridge: Cambridge University Press.
  • James, Edward (2014). Europe's Barbarians AD 200-600. Routledge.
  • Janković, Đorđe (2004). "The Slavs in the 6th Century North Illyricum". Гласник Српског археолошког друштва. 20: 39–61.
  • Jenkins, Romilly James Heald (1987). Byzantium: The Imperial Centuries, AD 610-1071. University of Toronto Press.
  • Louth, Andrew (2007). Greek East and Latin West: The Church AD 681–1071. Crestwood, N.Y.: St Vladimir’s Seminary Press.
  • Stratos, Andreas Nikolaou (1968). Byzantium in the Seventh Century. Vol. 1. Adolf M. Hakkert.
  • Stratos, Andreas Nikolaou (1968). Byzantium in the Seventh Century. Vol. 2. Adolf M. Hakkert.
  • Stratos, Andreas Nikolaou (1975). Byzantium in the Seventh Century. Vol. 3. Adolf M. Hakkert.
  • Treadgold, Warren (1998). Byzantium and Its Army, 284-1081. Stanford University Press.
  • Treadgold, Warren (1997). A History of the Byzantine State and Society. Stanford, California: Stanford University Press.
  • Vlasto, A. P. (1970). The Entry of the Slavs into Christendom: An Introduction to the Medieval History of the Slavs. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Živković, Tibor (2008). Forging unity: The South Slavs between East and West 550-1150. Belgrade: Čigoja štampa.
  • Živković, Tibor (2002). Јужни Словени под византијском влашћу 600-1025 [South Slavs under the Byzantine Rule (600–1025)]. Belgrade: Историјски институт САНУ.
  • Đekić, Đorđe (2014). "Were the Sclavinias states?". Zbornik Matice Srpske Za Drustvene Nauke (in Serbian) (149): 941–947.
  • Kardaras, Georgios. "Sclaveni and Antes. Some Notes on the Peculiarities Between Them". In: Slavia Orientalis Vol. LXVII, n. 3 (2018): 377-393.