Συμμετοχή της Ισπανίας στη Eurovision

Η Ισπανία συμμετείχε στο Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision 61 φορές από τότε που έκανε το ντεμπούτο της το 1961, όπου έφτασε την ένατη θέση. Από το 1999, η Ισπανία είναι μία από τις "Μεγάλες Πέντε", μαζί με τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίοι μπορούν αυτομάτως να συμμετάσχουν στον τελικό, επειδή είναι οι πέντε μεγαλύτεροι οικονομικοί συντελεστές στην Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU). Η Ισπανία διαγωνίζεται συνεχώς στο διαγωνισμό από το ντεμπούτο της χώρας το 1961. Η μόνη χώρα με μακρύτερη πορεία απρόσκοπτης εμφάνισης της Eurovision είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, που είναι παρών από το 1959 και συμμετέχει ασταμάτητα από τότε.

Ισπανία
Τηλεοπτ. φορέαςRTVE
Εθνικοί τρόποι επιλογής
Γενική συμμετοχή
Συμμετοχές61
Διοργανώσεις1969
Πρώτη συμμετοχή1961
Καλύτερη θέση1η: 1968, 1969
Χειρότερη θέσηΤελευταία: 1962, 1965, 1983, 1999, 2017
Μηδέν βαθμοί1962, 1965, 1983
Επιπλέον σύνδεσμοι
Σελίδα του TVE
Η σελίδα της Ισπανίας στο Eurovision.tv

Η Ισπανία κέρδισε το διαγωνισμό δύο φορές, πρώτα το 1968 με το τραγούδι "La, la, la" που τραγούδησε η Μασσιέλ και πάλι το 1969, όταν το "Vivo cantando" της Σαλομέ κέρδισε σε ισοβαθμία με άλλα 3 τραγούδια, το "Boom Bang-a-Bang" της Λουλού, που εκπροσωπούσε το Ηνωμένο Βασίλειο, το "Un jour, un enfant" της Φρίντα Μποκαρά, που εκπροσωπούσε τη Γαλλία, και το "De troubadour" της Λένι Κουρ, το οποίο εκπροσωπούσε την Ολλανδία. Ο διαγωνισμός στη Μαδρίτη το 1969 είναι η μοναδική φορά που η Ισπανία φιλοξένησε την εκδήλωση. Μετά την τετραμερή ισοπαλία του 1969, πολλές χώρες αποχώρησαν και τον διαγωνισμό το 1970 τον φιλοξένησε η Ολλανδία. Η Ισπανία τερμάτισε επίσης δεύτερη στο διαγωνισμό τέσσερις φορές, με την Καρίνα το 1971, τους Mocedades το 1973, τη Μπέτι Μισιέγο το 1979 και την Άναμπελ Κόντε το 1995 και τερμάτισε τρίτη το 1984 με το γκρούπ Bravo. Η χώρα τερμάτισε με "μηδέν βαθμούς" τρεις φορές: το 1962, το 1965 και το 1983, και τελείωσε τελευταία το 1999 και το 2017.

Από την αρχή του 21ου αιώνα, η Ισπανία έφτασε στην πρώτη δεκάδα επτά φορές, με τον Νταβίδ Θιβέρα (2001) να τερματίζει 6ος, τη Ρόσα Λόπεθ (2002) να τερματίζει 7η, την Μπετ (2003) να τερματίζει 8η, τον Ραμόν (2004) να τερματίζει 10ος, με τις Παστόρα Σολέρ (2012) και Ρουτ Λορένθο (2014) να τερματίζουν επίσης στη 10η θέση και τη Σανέλ (2022) να τερματίζει 3η. Η Ισπανία απέτυχε επίσης να φτάσει στην πρώτη 20άδα σε 10 από τους τελευταίους 17 διαγωνισμούς, συμπεριλαμβανομένων για έξι διαδοχικούς αγώνες (2015–22). Ως το 2022, η Ισπανία είναι η πρώτη χώρα με την μεγαλύτερη απόσταση χρόνου από την τελευταία της νίκη, με συνολικά 53 χρόνια δίχως νίκη (1969–2022).

Διαδικασία επιλογής Επεξεργασία

Η Ισπανία έχει τροποποιήσει τακτικά τη διαδικασία επιλογής που χρησιμοποιήθηκε για να βρει τη συμμετοχή της χώρας στο διαγωνισμό, είτε εθνικός τελικός είτε εσωτερική επιλογή (μερικές φορές συνδυασμός και των δύο μορφών) έχει τηρηθεί από τον ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό μέχρι στιγμής. Μεταξύ 1977 και 1999, οι συμμετοχές της Ισπανίας επελέγησαν εσωτερικά από την TVE. Πριν από αυτό, οι εσωτερικές επιλογές και οι εθνικοί διαγωνισμοί, όπως το Pasaporte a Dublín το 1971, εναλλασσόταν.[1]

Από το 2000, η ​​Ισπανία χρησιμοποίησε διάφορες μορφές επιλογής με διαφορετικά αποτελέσματα. Το 2000 και το 2001, η TVE διοργάνωσε ένα εθνικό τελικό που ονομάζεται Eurocanción, όπου ο Ισπανός εκπρόσωπος επιλέχθηκε για το διαγωνισμό.[2] Από το 2002 έως το 2004, χρησιμοποιήθηκε το reality show Operación Triunfo (η ισπανική έκδοση του Star Academy) για να επιλέξει την συμμετοχή, μια μορφή που ανανέωσε το ενδιαφέρον του ισπανικού κοινού για το διαγωνισμό[3] και έφερε τρία συνεχόμενα αποτελέσματα στην πρώτη δεκάδα, μέχρι τη στιγμή που το TVE αποφάσισε να μην φιλοξενήσει άλλες εκδόσεις του σόου. Το 2005, διοργανώθηκε ο εθνικός τελικός Eurovisión 2005: Elige nuestra canción (Eurovision 2005: Επιλέξτε το τραγούδι μας), όπου το κοινό επέλεξε το αγαπημένο του τραγούδι ανάμεσα σε μια προεπιλογή που έκανε η TVE, άγνωστων καλλιτεχνών, που τους υπέβαλαν δισκογραφικές εταιρίες. Το αποτέλεσμα στον τελικό της Eurovision δεν ήταν καλό και για το 2006, η επιλογή έγινε εσωτερικά για πρώτη φορά από το 1999, με παρόμοιο αποτέλεσμα. Το 2007, η συμμετοχή της Ισπανίας αποφασίστηκε μέσω της εκπομπής Misión Eurovisión 2007, με ένα απογοητευτικό αποτέλεσμα για άλλη μια φορά.

Από το 2008 έως το 2010, το Διαδίκτυο αποτέλεσε το βασικό στοιχείο των διαγωνισμών που χρησιμοποίησε η TVE για την επιλογή της ισπανικής συμμετοχής. Το 2008, ο ιστότοπος κοινωνικής δικτύωσης MySpace αναμείχθηκε στον εθνικό τελικό Salvemos Eurovisión (Ας σώσουμε τη Eurovision). Δημιουργήθηκε ένας ιστότοπος που επέτρεψε σε οποιονδήποτε να φορτώσει ένα τραγούδι και να προχωρήσει σε ένα τηλεοπτικό τελικό, αν επιλεγεί από τους ψηφοφόρους σε απευθείας σύνδεση ή από κριτική επιτροπή. Το αποτέλεσμα βελτιώθηκε λίγο, αλλά όχι πολύ. Παρ' όλα αυτά το ενδιαφέρον του ισπανικού κοινού αναζωπυρώθηκε ξανά.[3] Για το 2009, το MySpace εξακολουθούσε να συμμετέχει στη διαδικασία επιλογής Eurovisión 2009: El retorno (Eurovision 2009: Η Επιστροφή), παρόλο που ορισμένες αλλαγές εισήχθησαν στη μορφή.[4] Το αποτέλεσμα ήταν το χειρότερο στη δεκαετία του 2000 (24η θέση). Το 2010, μια παρόμοια μορφή, Eurovisión: Destino Oslo, επέλεξε την ισπανική συμμετοχή, με το καλύτερο αποτέλεσμα από το 2004 (15η).[5]

Το 2011, η ψηφοφορία στο Internet απορρίφθηκε από τη νέα μέθοδο επιλογής Destino Eurovisión. Μετά από ένα ακόμα απογοητευτικό αποτέλεσμα (23η), για το 2012, η ​​TVE αποφάσισε να προσεγγίσει μια καταξιωμένη καλλιτέχνη, την Παστόρα Σολέρ, και να οργανώσει έναν τελικό για να επιλέξει το τραγούδι της.[6] Για πρώτη φορά από το 2004, η χώρα τερμάτισε στην πρώτη δεκάδα. Η ίδια διαδικασία επαναλήφθηκε το 2013, με τους καταξιωμένους El Sueño de Morfeo, απ' των οποίων το τελικό αποτέλεσμα κατέληξε ένα από τα πιο απογοητευτικά (25η από τις 26 συμμετοχές) στην μακρόχρονη ιστορία της Ισπανίας στη Eurovision. Μερικοί κριτικοί, ωστόσο, κατηγόρησαν μια λιγότερο από αστρική απόδοση ενός κατά τα άλλα συμπαγούς τραγουδιού.[7] Το 2014, η TVE αποφάσισε να επιστρέψει σε μια εθνική τελική διαδικασία πολλαπλών καλλιτεχνών, που ονομάζεται Mira quién va a Eurovisión. Πέντε καλλιτέχνες κλήθηκαν να συμμετάσχουν από την TVE. Για δεύτερη φορά μέσα σε τρία χρόνια, η χώρα τερμάτισε ξανά στην πρώτη δεκάδα.

Το 2015, για πρώτη φορά από το 2006, τόσο ο καλλιτέχνης, η Εδούρνε, όσο και το τραγούδι επιλέχθηκαν εσωτερικά από την TVE. Στις 18 Δεκεμβρίου 2015, η TVE ανακοίνωσε ότι θα διοργανώσει έναν εθνικό τελικό με το όνομα Objetivo Eurovisión, για να επιλέξει την ισπανική συμμετοχή για τον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision 2016. Έξι συμμετοχές διαγωνίστηκαν σε εθνικό τελικό και η Μπάρεϊ κέρδισε τη διαδικασία επιλογής. Η ίδια διαδικασία χρησιμοποιήθηκε και το 2017, με τον Manel Navarro να κερδίζει τον εθνικό τελικό, όπου έμελλε να είναι το χειρότερο αποτέλεσμα της Ισπανίας από το 1999, αφού τερμάτισε τελευταία.

Το 2017, η TVE ανέθεσε μια νέα σεζόν του Operación Triunfo, η οποία επέστρεψε στο TVE μετά από 13 χρόνια και η σειρά χρησίμευσε για τέταρτη φορά (μετά το 2002, 2003 και 2004) ως πλατφόρμα για την επιλογή της ισπανικής συμμετοχής για το διαγωνισμό του 2018.[8][9] Το αποτέλεσμα ήταν απογοητευτικό (23η από τις 26 συμμετοχές), αλλά ο τελικός της Eurovision για το 2018 ήταν ο πιο δημοφιλής στην Ισπανία από το 2008.[10] Μια ακόμη σεζόν της εκπομπής ταλέντων επέλεξε την ισπανική συμμετοχή για το 2019, με ένα άλλο απογοητευτικό αποτέλεσμα (22η από τις 26 συμμετοχές).[11]

Για το διαγωνισμό του 2020, η TVE επέλεξε την ισπανική συμμετοχή εσωτερικά, με τον Μπλας Καντό να είναι ο εκπρόσωπος με το τραγούδι "Universo".[12] Μετά την ακύρωση του διαγωνισμού λόγω της πανδημίας του κορονοϊου, το TVE ήταν ένα από τους τέσσερις ραδιοτηλεοπτικούς φορείς (οι υπόλοιποι ήταν η ΕΡΤ της Ελλάδας, το AVROTROS της Ολλανδίας και το UA:PBC της Ουκρανίας) που επιβεβαίωσε τη συμμετοχή του στον επόμενο διαγωνισμό, με τον ίδιο καλλιτέχνη που θα συμμετείχε για το 2020, στην προκειμένη περίπτωση ο Μπλάς Καντό.[13]

Για τον διαγωνισμό του 2022, ανακοινώθηκε ότι το TVE θα χρησιμοποιούσε το Benidorm Fest, μια ανανεωμένη έκδοση του Διεθνούς Φεστιβάλ Τραγουδιού Benidorm για να επιλέξει τη συμμετοχή του έθνους μεταξύ 13 υποψηφίων.[14][15][16] Ο ραδιοτηλεοπτικός φορέας υπέγραψε σύμβαση με την περιφερειακή κυβέρνηση της κοινότητας της Βαλένθια για τη διεξαγωγή της εκδήλωσης για τέσσερις εκδόσεις.[17] Το πρώτο Benidorm Fest κέρδισε η Σανέλ με το "SloMo", η οποία τερμάτισε στην τρίτη θέση στη Eurovision με 459 βαθμούς, επιτυγχάνοντας έτσι το καλύτερο αποτέλεσμα της Ισπανίας στη Eurovision από το 1995.[18]

Η Ισπανία και οι "Big Five" ("Μεγάλες Πέντε") Επεξεργασία

Από το 1999, τέσσερις συγκεκριμένες χώρες προκρίνονται αυτόματα για τον τελικό της Eurovision, ανεξάρτητα από τις θέσεις τους στον πίνακα αποτελεσμάτων σε προηγούμενους διαγωνισμούς.[19] Αποκόμισαν αυτό το ειδικό καθεστώς με το να είναι οι τέσσερις μεγαλύτεροι οικονομικοί συνεισφέροντες στην EBU. Αυτές οι χώρες είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ισπανία. Λόγω της ανυπόστατης κατάστασής τους στον Διαγωνισμό, αυτές οι χώρες έγιναν γνωστές ως "Big Four" (οι "Μεγάλες Τέσσερις"). Η Ιταλία επέστρεψε στο διαγωνισμό το 2011 και έγινε μέρος αυτής της ομάδας, γνωστή πλέον ως "Big Five" ("Μεγάλες Πέντε").[20] Παρ' όλα αυτά, η Ισπανία με τη συνολική επιτυχία της είναι ο ασθενέστερος συμμετέχων των "Μεγάλων Πέντε".

Διακοπείσες παραστάσεις Επεξεργασία

Μόνο τρεις φορές στην ιστορία του διαγωνισμού επιτράπηκε να ερμηνευτεί ξανά μια μη κερδοφόρα συμμετοχή και δύο από αυτές τις περιπτώσεις ήταν από Ισπανούς εκπρόσωπους (η άλλη ήταν η ιταλική συμμετοχή του 1958, "Nel blu dipinto di blu" από τον Ντομένικο Μοντούνιο). Η πρώτη φορά που συνέβη σε Ισπανό εκπρόσωπο ήταν στο διαγωνισμό του 1990 στο Ζάγκρεμπ, όταν οι Azúcar Moreno άνοιξαν το διαγωνισμό με το τραγούδι "Bandido". Η ορχήστρα και η ηχογραφημένη αναπαραγωγή ξεκίνησαν το τραγούδι εκτός συγχρονισμού, γεγονός που έκανε τις δύο τραγουδίστριες να χάσουν την εισαγωγή στο τραγούδι. Οι τραγουδίστριες έφυγαν από τη σκηνή μετά από μερικά δευτερόλεπτα και δεν δόθηκε καμία εξήγηση εκείνη τη στιγμή. Μετά από μερικές άβολες στιγμές, η μουσική άρχισε σωστά και το τραγούδι εκτελέστηκε πλήρως. Οι Azúcar Moreno και το "Bandido" πήραν την πέμπτη θέση στην τελική ψηφοφορία, αν και οι κριτικές επιτροπές εκείνη την εποχή ψήφιζαν μετά από τις κύριες πρόβες (dress rehearsals), οπότε η επανεκτέλεση δεν επηρέασε ούτε θετικά ούτε αρνητικά το συνολικό αποτέλεσμα της Ισπανίας.

Είκοσι χρόνια αργότερα, στο διαγωνισμό του 2010 στο Όσλο, η Ισπανία κλήθηκε να ερμηνεύσει δεύτερη ανά σειρά εμφάνισης και η ερμηνεία του τραγουδιστή Ντάνιελ Ντίχες με το "Algo pequeñito" διαταράχθηκε από τον περιβόητο γηπεδούχο Jimmy Jump. Ωστόσο, ο Ντίχες εκτέλεσε το τραγούδι ξανά, αμέσως μετά την ερμηνεία όλων των τραγουδιών, παρά την εισβολή του γηπεδούχου και την επακόλουθη απομάκρυνσή του από το σκηνικό από το προσωπικό ασφαλείας, που δέχτηκε ζεστό χειροκρότημα για να συνεχίσει από τους θεατές στην Telenor Arena. Μετά την συμμετοχή της Σερβίας, η παρουσιάστρια Νάντια Χασνούι ανακοίνωσε ότι, σύμφωνα με τους κανόνες, ο Ντίχες θα είχε μια δεύτερη ευκαιρία να ερμηνεύσει το τραγούδι του, όταν θα έχουν ερμηνεύσει τις συμμετοχές τους όλες οι υπόλοιπες χώρες. Εντούτοις, οι κριτικές επιτροπές κατέταξαν την απόδοση της πρόβας τζενεράλε του "Algo pequeñito" 20η στους 25 με 43 βαθμούς, ενώ τα αποτελέσματα της τηλεψηφοφορίας κατέταξαν την Ισπανία 12η, με 106 βαθμούς. Ο συνδυασμός των αποτελεσμάτων επιτροπών και κοινού, έδωσε στην Ισπανία την 15η θέση.

Συμμετοχές Επεξεργασία

Υπόμνημα
1
Νικητής
2
Δεύτερη θέση
3
Τρίτη θέση
Θέση στην πεντάδα
Τελευταία θέση
X
Αποχώρηση
Ανερχόμενος
Χρονιά Καλλιτέχνης Τραγούδι Γλώσσα Τελικός Βαθμοί Ημιτελικός Βαθμοί
1961 Κοντσίτα Μπαουτίστα "Estando contigo" Ισπανικά 9 8 Όχι ημιτελικοί
1962 Βίκτορ Μπαλαγκέρ "Llámame" Ισπανικά 13 0
1963 Χοσέ Γκουαρδιόλα "Algo prodigioso" Ισπανικά 12 2
1964 Los TNT "Caracola" Ισπανικά 12 1
1965 Κοντσίτα Μπαουτίστα "Qué bueno, qué bueno" Ισπανικά 15 0
1966 Ραφαέλ "Yo soy aquél" Ισπανικά 7 9
1967 "Hablemos del amor" Ισπανικά 6 9
1968 Μασσιέλ "La, la, la" Ισπανικά 1 29
1969 Σαλομέ "Vivo cantando" Ισπανικά 1 18
1970 Χούλιο Ιγλέσιας "Gwendolyne" Ισπανικά 4 8
1971 Καρίνα "En un mundo nuevo" Ισπανικά 2 116
1972 Χάιμε Μορέι "Amanece" Ισπανικά 10 83
1973 Mocedades[21] "Eres tú" Ισπανικά 2 125
1974 Peret "Canta y sé feliz" Ισπανικά 9 10
1975 Sergio y Estíbaliz "Tú volverás" Ισπανικά 10 53
1976 Μπράουλιο "Sobran las palabras" Ισπανικά 16 11
1977 Μίκι "Enséñame a cantar" Ισπανικά 9 52
1978 Χοσέ Βέλεθ "Bailemos un vals" Ισπανικά, Γαλλικά 9 65
1979 Μπέτι Μισιέγο "Su canción" Ισπανικά 2 116
1980 Τρίγο Λίμπιο "Quédate esta noche" Ισπανικά 12 38
1981 Bacchelli "Y sólo tú" Ισπανικά 14 38
1982 Λουθία "Él" Ισπανικά 10 52
1983 Ρεμέδιος Αμάγια "¿Quién maneja mi barca?" Ισπανικά 19 0
1984 Bravo "Lady, Lady" Ισπανικά 3 106
1985 Παλόμα Σαν Μπασίλιο[22] "La fiesta terminó" Ισπανικά 14 36
1986 Cadillac "Valentino" Ισπανικά 10 51
1987 Πατρίθια Κράους "No estás solo" Ισπανικά 19 10
1988 La Década Prodigiosa "La chica que yo quiero" Ισπανικά 11 58
1989 Nina "Nacida para amar" Ισπανικά 6 88
1990 Azúcar Moreno "Bandido" Ισπανικά 5 96
1991 Σέρχιο Ντάλμα "Bailar pegados" Ισπανικά 4 119
1992 Σεραφίν Θουμπίρι "Todo esto es la música" Ισπανικά 14 37
1993 Εύα Σανταμαρία "Hombres" Ισπανικά 11 58 Kvalifikacija za Millstreet
1994 Αλεχάντρο Αμπάδ "Ella no es ella" Ισπανικά 18 17 Όχι ημιτελικοί
1995 Άναμπελ Κόντε "Vuelve conmigo" Ισπανικά 2 119
1996 Αντόνιο Καρμπονέλ "¡Ay, qué deseo!" Ισπανικά 20 17 14 43
1997 Μάρκος Γιούνας "Sin rencor" Ισπανικά 6 96 Όχι ημιτελικοί
1998 Μίκελ Χέρτσογκ "¿Qué voy a hacer sin ti?" Ισπανικά 16 21
1999 Λίδια "No quiero escuchar" Ισπανικά 23 1
2000 Σεραφίν Θουμπίρι "Colgado de un sueño" Ισπανικά 18 18
2001 Νταβίδ Θιβέρα "Dile que la quiero" Ισπανικά 6 76
2002 Ρόσα Λόπεθ[23] "Europe's Living a Celebration" Ισπανικά, Αγγλικά 7 81
2003 Μπετ "Dime" Ισπανικά 8 81
2004 Ραμόν "Para llenarme de ti" Ισπανικά 10 87 Μέλος των "Big 4"
2005 Son de Sol "Brujería" Ισπανικά 21 28
2006 Las Ketchup "Un Blodymary" Ισπανικά 21 18
2007 D'NASH "I Love You Mi Vida" Ισπανικά, Αγγλικά 20 43
2008 Ροδόλφο Τσικιλικουάτρε "Baila el Chiki-Chiki" Ισπανικά, Αγγλικά 16 55
2009 Σοράγια Αρνέλας "La noche es para mí" Ισπανικά, Αγγλικά 23 23
2010 Ντανιέλ Ντίχες "Algo pequeñito" Ισπανικά 15 68
2011 Λουθία Πέρεθ "Que me quiten lo bailao" Ισπανικά 23 50 Μέλος των "Big 5"
2012 Παστόρα Σολέρ[24] "Quédate conmigo" Ισπανικά 10 97
2013 El Sueño de Morfeo "Contigo hasta el final" Ισπανικά 25 8
2014 Ρουτ Λορένθο "Dancing in the Rain" Ισπανικά, Αγγλικά 10 74
2015 Εδούρνε "Amanecer" Ισπανικά 21 15
2016 Μπάρεϊ "Say Yay!" Αγγλικά 22 77
2017 Μάνελ Ναβάρρο "Do It for Your Lover" Ισπανικά, Αγγλικά 26 5
2018 Άλφρεντ & Αμάγια "Tu canción" Ισπανικά 23 61
2019 Μίκι "La venda" Ισπανικά 22 54
2020 Μπλάς Καντό "Universo" Ισπανικά Ακυρώθηκε[α] X
2021 Μπλάς Καντό "Voy a quedarme" Ισπανικά 24 6
2022 Σανέλ Τερέρο "SloMo" Ισπανικά 3 459
2023 Μπλάνκα Παλόμα "Eaea" Ισπανικά 17 100
2024 Nebulossa "Zorra" Ισπανικά Ανερχόμενος

Βραβείο Μπάρμπαρα Ντεξ Επεξεργασία

Περαιτέρω πληροφορίες: Βραβείο Barbara Dex
Χρονιά Ερμηνευτής Διοργανώτρια πόλη Ref.
1999 Λίδια   Ιερουσαλήμ

Ιστορικό ψηφοφορίας Επεξεργασία

Μέχρι το 2023, το ιστορικό ψηφοφορίας της Ισπανίας έχει ως εξής:

Οι μεγάλες βαθμολογίες που έδωσε η Ισπανία Επεξεργασία

Στους τελικούς:

Κ.Ε. Κριτική Επιτροπή
T. Τηλεψηφοφορία

Χρονιά   12 βαθμοί   10 βαθμοί   8 βαθμοί
19611974 Άλλο σύστημα ψηφοφορίας
1975   Ολλανδία   Ηνωμένο Βασίλειο   Γαλλία
1976   Ηνωμένο Βασίλειο   Γαλλία   Αυστρία
1977   Ελλάδα   Γαλλία   Μονακό
1978   Λουξεμβούργο   Γερμανία   Ιταλία
1979   Γερμανία   Ισραήλ   Ιταλία
1980   Γερμανία   Ιταλία   Ηνωμένο Βασίλειο
1981   Γερμανία   Ελλάδα   Ηνωμένο Βασίλειο
1982   Γερμανία   Βέλγιο   Αυστρία
1983   Ελλάδα   Γιουγκοσλαβία   Βέλγιο
1984   Ιταλία   Ιρλανδία   Ολλανδία
1985   Ιταλία   Γερμανία   Ισραήλ
1986   Ιρλανδία   Βέλγιο   Πορτογαλία
1987   Ιταλία   Ιρλανδία   Πορτογαλία
1988   Ιρλανδία   Ηνωμένο Βασίλειο   Ελβετία
1989   Ιταλία   Ηνωμένο Βασίλειο   Πορτογαλία
1990   Ιταλία   Ιρλανδία   Γερμανία
1991   Ισραήλ   Πορτογαλία   Γαλλία
1992   Μάλτα   Ισραήλ   Ισλανδία
1993   Πορτογαλία   Ιρλανδία   Ελλάδα
1994   Πορτογαλία   Ιρλανδία   Γερμανία
1995   Κροατία   Μάλτα   Ελλάδα
1996   Βέλγιο   Μάλτα   Τουρκία
1997   Τουρκία   Κύπρος   Ιταλία
1998   Γερμανία   Ισραήλ   Νορβηγία
1999   Κροατία   Ισλανδία   Ισραήλ
2000   Γερμανία   Δανία   Αυστρία
2001   Ελλάδα   Γερμανία   Εσθονία
2002   Λετονία   Μάλτα   Γαλλία
2003   Βέλγιο   Ρουμανία   Αυστρία
2004   Γερμανία   Ρουμανία   Ουκρανία
2005   Ρουμανία   Δανία   Ελλάδα
2006   Ρουμανία   Φινλανδία   Αρμενία
2007   Ρουμανία   Βουλγαρία   Αρμενία
2008   Ρουμανία   Αρμενία   Πορτογαλία
2009   Νορβηγία   Ηνωμένο Βασίλειο   Πορτογαλία
2010   Γερμανία   Ρουμανία   Αρμενία
2011   Ιταλία   Γαλλία   Ρουμανία
2012   Σουηδία   Ρουμανία   Ρωσία
2013   Ιταλία   Ουκρανία   Δανία
2014   Αυστρία   Σουηδία   Ρουμανία
2015   Ιταλία   Ρωσία   Σουηδία
2016   Αρμενία Κ.Ε.
  Βουλγαρία T.
  Ουγγαρία Κ.Ε.
  Γαλλία T.
  Αυστραλία Κ.Ε.
  Ρωσία T.
2017   Πορτογαλία Κ.Ε.
  Πορτογαλία T.
  Ιταλία Κ.Ε.
  Βουλγαρία T.
  Αυστραλία Κ.Ε.
  Ιταλία T.
2018   Κύπρος Κ.Ε.
  Ισραήλ T.
  Ισραήλ Κ.Ε.
  Τσεχία T.
  Αυστρία Κ.Ε.
  Κύπρος T.
2019   Σουηδία Κ.Ε.
  Ιταλία T.
  Αυστραλία Κ.Ε.
  Ελβετία T.
  Ολλανδία Κ.Ε.
  Ολλανδία T.
2020 Ακυρωμένος διαγωνισμός[α]
2021   Γαλλία Κ.Ε.
  Γαλλία T.
  Ελβετία Κ.Ε.
  Ιταλία T.
  Μάλτα Κ.Ε.
  Βουλγαρία T.
2022   Αζερμπαϊτζάν Κ.Ε.
  Ουκρανία T.
  Ιταλία Κ.Ε.
  Ρουμανία T.
  Αυστραλία Κ.Ε.
  Ηνωμένο Βασίλειο T.
2023   Σουηδία Κ.Ε.
  Φινλανδία T.
  Ιταλία Κ.Ε.
  Ουκρανία T.
  Ισραήλ Κ.Ε.
  Νορβηγία T.

Στους ημιτελικούς:

Κ.Ε. Κριτική Επιτροπή
T. Τηλεψηφοφορία

Χρονιά   12 βαθμοί   10 βαθμοί   8 βαθμοί
19611995 Όχι ημιτελικοί
1996   Μάλτα   Τουρκία   Βέλγιο
19972003 Όχι ημιτελικοί
2004   Ανδόρρα   Ουκρανία   Σερβία και Μαυροβούνιο
2005   Ρουμανία   Ανδόρρα   Δανία
2006   Αρμενία   Φινλανδία   Ανδόρρα
2007   Ανδόρρα   Βουλγαρία   Πορτογαλία
2008   Ανδόρρα   Αρμενία   Ρουμανία
2009   Νορβηγία   Ουκρανία   Μολδαβία
2010   Πορτογαλία   Ελλάδα   Βέλγιο
2011   Ισλανδία   Ουγγαρία   Πορτογαλία
2012   Ρουμανία   Μολδαβία   Κύπρος
2013   Νορβηγία   Άγιος Μαρίνος   Φινλανδία
2014   Σουηδία   Ουγγαρία   Πορτογαλία
2015   Εσθονία   Βέλγιο   Ρουμανία
2016   Αρμενία Κ.Ε.
  Αυστρία T.
  Ουγγαρία Κ.Ε.
  Αρμενία T.
  Ρωσία Κ.Ε.
  Ρωσία T.
2017   Πορτογαλία Κ.Ε.
  Πορτογαλία T.
  Τσεχία Κ.Ε.
  Μολδαβία T.
  Αυστρία Κ.Ε.
  Βέλγιο T.
2018   Ισραήλ Κ.Ε.
  Ιρλανδία T.
  Κύπρος Κ.Ε.
  Κύπρος T.
  Αυστρία Κ.Ε.
  Βουλγαρία T.
2019   Αυστραλία Κ.Ε.
  Πορτογαλία T.
  Ελλάδα Κ.Ε.
  Ισλανδία T.
  Τσεχία Κ.Ε.
  Άγιος Μαρίνος T.
2020 Ακυρωμένος διαγωνισμός[α]
2021   Ελβετία Κ.Ε.
  Πορτογαλία T.
  Πορτογαλία Κ.Ε.
  Βουλγαρία T.
  Ισλανδία Κ.Ε.
  Ισλανδία T.
2022   Αζερμπαϊτζάν Κ.Ε.
  Ρουμανία T.
  Αυστραλία Κ.Ε.
  Τσεχία T.
  Βέλγιο Κ.Ε.
  Σουηδία T.
2023   Σλοβενία   Αρμενία   Βέλγιο

Σχετιζόμενη ενασχόληση Επεξεργασία

Σχολιαστές και εκπρόσωποι βαθμών Επεξεργασία

Χρονιά Σχολιαστής Εκπρόσωπος βαθμών Ref.
1961 Φεντερίκο Γκάγιο Ντιέγο Ραμίρεθ Παστόρ
1962
1963 Χούλιο Ρίκο
1964
1965 Πέπε Παλάου
1966 Μπλάνκα Άλβαρεθ
1967
1968 Χοακίν Πρατ
1969 Χοσέ Λουίς Ουριμπάρι
1970
1971 Χοακίν Πρατ Όχι εκπρόσωπος βαθμών
1972 Χούλιο Ρίκο
1973
1974 Χοσέ Λουίς Ουριμπάρι Αντολίν Γκαρθία
1975 Χοσέ Μαρία Ίνιγο
1976
1977 Μιγκέλ ντε λος Σάντος Ισαμπέλ Τενάιγιε
1978 Ματίας Πρατς Λούκε
1979 Μανουέλ Αλμέντρος
1980 Αλφόνσο Λαπένια
1981 Ισαμπέλ Τενάιγιε
1982 Μαρίσα Ναράνχο
1983 Χοσέ-Μιγκέλ Ουγιάν Ρόσα Καμπάνο
1984 Ματίλντε Χαρίν
1985 Αντόνιο Γκόμεθ
1986
1987 Μπεατρίθ Πέκερ
1988
1989 Τομάς Φερνάντο Φλόρες
1990 Λουίς Κόμπος
1991 Τομάς Φερνάντο Φλόρες Μαρία Άνχελες Μπαλανιάκ
1992 Χοσέ Λουίς Ουριμπάρι
1993
1994
1995 Μπελέν Φερνάντεθ ντε Ενεστρόσα
1996
1997
1998
1999 Ούγο ντε Κάμπος
2000
2001 Τζένιφερ Ρόουπ
2002 Άνε Ιγαρτιμπούρου
2003
2004 Μπεατρίθ Πέκερ
2005 Αϊνιόα Αρμπιθού
2006 Σόνια Φερέρ
2007 Αϊνιόα Αρμπιθού
2008 Χοσέ Λουίς Ουριμπάρι
2009 Χοακίν Γκουθμάν Ινιάκι ντελ Μοράλ
2010 Χοσέ Λουίς Ουριμπάρι Αϊνιόα Αρμπιθού
2011 Χοσέ Μαρία Ίνιγο Έλενα Σ. Σάντσεθ
2012
2013 Ινές Παθ
2014 Καρολίνα Κασάδο
2015 Χοσέ Μαρία Ίνιγο και Χούλια Βαρέλα Λάρα Σισκάρ
2016 Χότα Αμπρίλ
2017 Νιέβες Άλβαρεθ
2018 Τόνι Αγκιλάρ και Χούλια Βαρέλα
2019
2021 Τόνι Αγκιλάρ, Χούλια Βαρέλα και Βίκτορ Εσκουδέρο
2022

Ποσοστά τηλεθέασης Επεξεργασία

Άλμπουμ Επεξεργασία

Σημειώσεις και παραπομπές Επεξεργασία

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Ο διαγωνισμός του 2020 ακυρώθηκε λόγω της πανδημίας του κορονοϊού.
  2. Όλοι οι μαέστροι είναι Ισπανοί εκτός αν έχουν σημαία
  3. Ο μουσικός διευθυντής της διοργανώτριας χώρας.
  4. Ο Αλγκερό ήταν επίσης μαέστρος για τη συμμετοχή του Λουξεμβούργου.
  5. Ο μοναδικός λατινοαμερικάνος μαέστρος στην ιστορία του διαγωνισμού.
  6. Αρχικά μαέστρος θα ήταν ο Χουάν Κάρλος Καλδερόν, ο οποίος λίγο πριν τον διαγωνισμό αρρωσταίνει και τον αντικατέστησε ο Ιμπάρμπια.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. del Amor Caballero, Reyes (4 Μαΐου 2004). «Preselecciones españolas para Eurovisión, primera parte». eurovision-spain.com (στα Ισπανικά). 
  2. del Amor Caballero, Reyes (20 Μαΐου 2004). «Segunda parte de las preselecciones españolas, 1970–2004». eurovision-spain.com (στα Ισπανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2008. 
  3. 3,0 3,1 «Eurovisión pierde más de 4 millones de espectadores» (στα Ισπανικά). FormulaTV.com. 18 Μαΐου 2009. 
  4. «TVE comienza este lunes la selección para Eurovisión». vertele.com (στα Ισπανικά). 20 Νοεμβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαΐου 2009. 
  5. M. Escudero, Victor (27 Νοεμβρίου 2009). «Spain: TVE calls for entries for Oslo». European Broadcasting Union. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2010. 
  6. «Pastora Soler representará a España en Eurovisión 2012 en Bakú». RTVE.es (στα Ισπανικά). RTVE. 21 Δεκεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2011. 
  7. «Las claves de la derrota de España en Eurovisión». EuropaPress. 20 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2013. 
  8. 'Operación Triunfo' vuelve a La 1, 16 años después de su estreno en TVE
  9. «La representación de España en Eurovisión 2018 saldrá de 'Operación Triunfo'». RTVE.es. 5 December 2017. http://www.rtve.es/television/20171205/representacion-espana-eurovision-2018-saldra-operacion-triunfo/1642540.shtml. Ανακτήθηκε στις 5 December 2017. 
  10. «Alfred & Amaia admit "the final result is shite"…as Spain achieves highest Eurovision ratings since 2008». wiwibloggs.com. 15 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2018. 
  11. «Spain: TVE confirms participation in Eurovision 2019». esctoday.com. 14 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2018. 
  12. «Spain: TVE confirms participation in Eurovision 2020». Sanjay (Sergio) Jiandani. esctoday.com. 18 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2019. 
  13. Jiandani, Sanjay (Sergio) (18 Μαρτίου 2020). «Spain: RTVE confirms Blas Cantó as Eurovision 2021 Spanish act». EscToday. 
  14. «Confirmed: RTVE will select its Eurovision 2022 entry through a festival in Benidorm». wiwibloggs (στα Αγγλικά). 22 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2021. 
  15. «¡Estos son los 14 participantes del Benidorm Fest 2022!». eurovision-spain.com (στα Ισπανικά). 10 Δεκεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2021. 
  16. «Luna Ki se retira del Benidorm Fest». rtve.es (στα Ισπανικά). RTVE. 23 Ιανουαρίου 2021. 
  17. Fuster, Luis (5 Νοεμβρίου 2021). «Spain: Benidorm Fest signed for four years, it may not include a voting sequence». Wiwibloggs. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2021. 
  18. «Spain: Chanel wins Benidorm Fest – To Eurovision 2022 with "SloMo"». Eurovisionworld (στα Αγγλικά). 30 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2022. 
  19. O'Connor, John Kennedy (2005). The Eurovision Song Contest 50 Years The Official History. London: Carlton Books Limited. ISBN 1-84442-586-X. 
  20. Fulton, Rick (14 May 2007). «The East V West Song Contest». Daily Record. http://www.dailyrecord.co.uk/news/editors-choice/2007/05/14/the-east-v-west-song-contest-86908-19098830/. Ανακτήθηκε στις 24 May 2009. 
  21. Συγκρότημα της φολκ ποπ, συσταθέν το 1969. Μέχρι σήμερα έχουν γίνει περισσότερα από 25 άτομα μέλη του συγκροτήματος. Στη Γιουροβίζιον του 1973 έλαβαν μέρος τα αδέρφια Ουράνγκα: η Αμάγια (Amaya Uranga, γ. 18 Φεβρ. 1947), η Ιθάσκουν (Izaskun Uranga, γ. 17 Απρ. 1950), ο Ρομπέρτο (Roberto Uranga) και τους Χαβιέρ Γκαράι (Javier Garay), Χοσέ Ιπίνια (José Ipiña) και Κάρλος Θουμπιάγα (Carlos Zubiaga).
  22. (Paloma Cecilia San Basilio Martínez , γ. 22 Νοεμ. 1950)
  23. (Rosa López, γ. 14 Ιαν. 1981)
  24. Ψευδώνυμο της Pilar Sánchez Luque (γ. 28 Σεπτ. 1978).
  25. Adams, William Lee (9 Ιουλίου 2015). «Poll: Who was the worst dressed Barbara Dex Award winner?». Wiwibloggs. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2019. 
  26. García Hernández, José (25 February 2017). «Federico Llano no estará en Kiev como jefe de la delegación española» (στα es-ES). http://www.eurovision-spain.com/iphp/noticia.php?numero=25-02-17_federico-llano-no-estara-en-kiev-como-jefe-de-la-delegacion-espanola. Ανακτήθηκε στις 16 December 2019. 
  27. «Ana María Bordas, jefa de la delegación para Eurovisión, nueva vicepresidenta del Comité de TV de la UER» (στα es-ES). eldiario.es. 29 May 2019. http://vertele.eldiario.es/noticias/Maria-Bordas-Comite-TV-UER_0_2126187391.html. Ανακτήθηκε στις 16 December 2019. 
  28. Jiandani, Sanjay (Sergio) (29 May 2019). «EBU: New TV Committee elected at TV Assembly in Porto». esctoday.com. http://esctoday.com/176052/ebu-new-tv-committee-elected-at-tv-assembly-in-porto/. Ανακτήθηκε στις 16 December 2019. 
  29. «El gran giro de TVE con 'Eurovisión': así es su nuevo proceso de selección desde Benidorm» (στα es-ES). El Confidencial. 22 July 2021. https://www.elconfidencial.com/television/programas-tv/2021-07-22/eurovision-tve-benidorm-festival_3196907/. Ανακτήθηκε στις 22 July 2021. 
  30. «RTVE constituye el grupo de trabajo para Eurovisión y nombra a Eva Mora jefa de Delegación» (στα es-ES). 28 August 2021. https://www.rtve.es/rtve/20210828/rtve-constituye-grupo-trabajo-eurovision-nombra-eva-mora-jefa-delegacion/2166430.shtml. Ανακτήθηκε στις 28 August 2021. 
  31. García Hernández, José (20 Φεβρουαρίου 2010). «El diseñador italiano Carlo Pignatelli vestirá a Daniel Diges». eurovision-spain.com (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2010. 
  32. «Dos jóvenes diseñadoras gallegas vestirán a Lucía Pérez para el Festival de Eurovisión». La Voz de Galicia (στα Ισπανικά). 6 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2011. 
  33. Gomez, Cayetano (27 Μαρτίου 2015). «EL VESTIDO DE PASTORA SOLER EN EUROVISIÓN». Cayecruz (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2012. 
  34. «Eurovisión 2014: El enfado de la diseñadora del vestido de Ruth Lorenzo». La Voz de Galicia (στα Ισπανικά). 13 Μαΐου 2014. 
  35. García Hernández, José (27 Μαρτίου 2015). «Jose Fuentes, diseñador de Edurne para Eurovisión: "Europa se va a quedar alucinada"». eurovision-spain.com (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2015. 
  36. Cooper, Eleanor (30 Απριλίου 2016). «Spain: Barei speaks about her outfit plans for Stockholm». EscToday (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2016. 
  37. Megía, Carlos (13 Μαΐου 2018). «Todo sobre el 'look' de Amaia y Alfred en Eurovisión». S Moda, el Pais (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2018. 
  38. Brown, Alistair (13 Μαΐου 2018). «🇪🇸 Spain: Chanel's Eurovision Outfit Revealed». Eurovoix (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2022. 
  39. 39,00 39,01 39,02 39,03 39,04 39,05 39,06 39,07 39,08 39,09 39,10 39,11 39,12 39,13 39,14 39,15 39,16 39,17 39,18 39,19 39,20 39,21 39,22 39,23 39,24 39,25 39,26 39,27 39,28 39,29 39,30 39,31 39,32 39,33 39,34 39,35 39,36 39,37 39,38 39,39 HerGar, Paula (27 March 2018). «Todos los comentaristas de la historia de España en Eurovisión (y una única mujer en solitario)» (στα Ισπανικά). Los 40. https://los40.com/los40/2018/03/27/album/1522166894_094380.html#foto_gal_1. Ανακτήθηκε στις 16 December 2019. 
  40. 40,00 40,01 40,02 40,03 40,04 40,05 40,06 40,07 40,08 40,09 40,10 40,11 40,12 40,13 40,14 40,15 40,16 40,17 40,18 40,19 40,20 40,21 40,22 40,23 40,24 40,25 40,26 40,27 40,28 40,29 40,30 40,31 40,32 40,33 40,34 40,35 40,36 Jiménez, Roberto (23 May 2015). «¿Quiénes han dado mayor número de veces los puntos de España?» (στα Ισπανικά). ElTelevisero.com. http://www.eltelevisero.com/2015/05/quienes-han-dado-mayor-numero-de-veces/. Ανακτήθηκε στις 16 December 2019. 
  41. 41,00 41,01 41,02 41,03 41,04 41,05 41,06 41,07 41,08 41,09 41,10 41,11 41,12 41,13 41,14 41,15 41,16 García Hernández, José; Mahía, Manu (23 July 2011). «Fallece Uribarri, se apaga la voz de Eurovisión en España» (στα Ισπανικά). Eurovision-Spain.com. http://eurovision-spain.com/iphp/noticia.php?numero=8147. Ανακτήθηκε στις 16 December 2019. 
  42. 42,0 42,1 42,2 42,3 «José María Íñigo será el comentarista de Eurovisión 2014 por cuarto año consecutivo» (στα Ισπανικά). FormulaTV. 25 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2019. 
  43. 43,0 43,1 «José María Íñigo comentará Eurovisión por segundo año consecutivo» (στα Ισπανικά). eldiario.es. 30 April 2012. http://vertele.eldiario.es/verteletv/actualidad/Jose-Maria-Inigo-Eurovision-consecutivo_0_1350764926.html. Ανακτήθηκε στις 16 December 2019. 
  44. Álvarez, José (7 May 2013). «Inés Paz ('La mañana de La 1') dará los votos de España en Eurovisión» (στα Ισπανικά). Formula TV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 August 2018. https://web.archive.org/web/20180822113842/https://www.formulatv.com/noticias/30935/ines-paz-la-manana-de-la-1-dara-votos-espana-eurovision/. Ανακτήθηκε στις 16 December 2019. 
  45. «Eurovision Song Contest 2014: ecco l'elenco degli spokesperson» (στα Italian). Eurofestival News. 8 May 2014. http://eurofestivalnews.com/2014/05/08/eurovision-song-contest-2014-lelenco-degli-spokeperson/. Ανακτήθηκε στις 16 December 2019. 
  46. 46,0 46,1 46,2 46,3 «Tony Aguilar comentará junto a Julia Varela Eurovisión 2018» (στα Ισπανικά). RTVE. 14 Μαρτίου 2018. 
  47. «Xuso Jones, Salvador Beltrán, Electric Nana, Maverick y Coral Segovia, jurado profesional de TVE para Eurovisión». rtve.es. RTVE (in Spanish). 29 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2019. 
  48. «Tony Aguilar y Julia Varela comentarán Eurovisión 2019 y Nieves Álvarez será la portavoz del jurado español» (στα Ισπανικά). RTVE. 25 Μαρτίου 2019. 
  49. «Blas Cantó, ante la actuación de su vida en Eurovisión 2021, este sábado en directo en RTVE» (στα Ισπανικά). RTVE. 21 Μαΐου 2021. 
  50. Escot, Daniel Borrego (30 Μαρτίου 2022). «Nieves Álvarez repite como portavoz de los votos de España en Eurovisión 2022». RTVE.es (στα Ισπανικά). RTVE. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2022. 
  51. «Chanel, a la conquista de Eurovisión 2022 con la potente 'SloMo'». rtve.es (στα Ισπανικά). RTVE. 27 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2022. 
  52. Roxburgh, Gordon (2012). Songs for Europe: The United Kingdom at the Eurovision Song Contest. Volume One: The 1950s and 1960s. Prestatyn: Telos Publishing. σελίδες 93–101. ISBN 978-1-84583-065-6. 
  53. 53,0 53,1 53,2 53,3 «And the conductor is...». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2020. 
  54. Roxburgh, Gordon (2014). Songs for Europe: The United Kingdom at the Eurovision Song Contest. Volume Two: The 1970s. Prestatyn: Telos Publishing. σελίδες 142–168. ISBN 978-1-84583-093-9. 
  55. Roxburgh, Gordon (2016). Songs for Europe: The United Kingdom at the Eurovision Song Contest. Volume Three: The 1980s. Prestatyn: Telos Publishing. ISBN 978-1-84583-118-9. 
  56. Escartín, Javier (25 Μαΐου 2010). «Así será la actuación de Daniel Diges en el festival de Eurovisión». ABC (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2022. 
  57. «Cinco coristas acompañarán a Pastora Soler sobre el escenario de Eurovisión 2012». rtve.es (στα Ισπανικά). 2 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2022. 
  58. «Tinet Rubira liderará la puesta en escena de Edurne en el Festival de Eurovisión». www.rtve.es. El Periódico de Catalunya. 10 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2020. 
  59. «Niccolò Piccardi nos explica cómo se ideó la puesta en escena de "Say yay!" de Barei». rtve.es (στα Ισπανικά). RTVE. 9 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2020. 
  60. «El belga Hans Pannecoucke es el director artístico de la puesta en escena de Manel Navarro» [The Belgian Hans Pannecoucke is the artistic director of Manel Navarro's stage performance]. rtve.es (στα Ισπανικά). RTVE. 8 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2020. 
  61. Macías, Fernando (7 Μαρτίου 2018). «Alfred y Amaia: "La puesta en escena de "Tu canción" habla sobre un amor universal"». www.rtve.es. RTVE. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2020. 
  62. Jiandani, Sanjay (Sergio) (16 Φεβρουαρίου 2019). «Spain: Fokas Evangelinos will be responsible for Miki's staging in Tel Aviv». esctoday.com. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2019. 
  63. «Eurovisión 2020: Nicoline Refsing y la puesta en escena l RTVE». RTVE.es (στα Ισπανικά). 24 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2021. 
  64. «Marvin Dietmann dirigirá la puesta en escena de Blas Cantó en Eurovisión 2021». rtve.es (στα Ισπανικά). RTVE. 4 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2021. 
  65. «Eurovisión 2022: Chanel ensaya la puesta en escena de 'SloMo' y estrena videoclip este lunes». rtve.es (στα Ισπανικά). RTVE. 11 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2022. 
  66. «Audiencia Festival de Eurovisión 2011». 
  67. «Audiencia Festival de Eurovisión 2012». 
  68. «Audiencia Festival de Eurovisión 2013». 
  69. «Audiencia Festival de Eurovisión 2014». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2020. 
  70. «Audiencia Festival de Eurovisión 2015». 
  71. «Audiencia Festival de Eurovisión 2016». 
  72. «Eurovisión 2017 firma un 27,2% y 'Sábado Deluxe' resiste con un aceptable 13,3%». 
  73. «Eurovisión 2018: La final con Alfred y Amaia arrasa con un 43,5% y más de 7 millones de espectadores». 
  74. «La final de Eurovisión atrae a un 36,7% mientras 'Sábado Deluxe' baja hasta el 12,9%». 
  75. 75,0 75,1 «Official EBU statement & FAQ on Eurovision 2020 cancellation». Eurovision.tv. 18 Μαρτίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2020. 
  76. «Eurovisión pierde audiencia en 2021 pero arrasa con más de 4 millones de espectadores en TVE y un 29.4%». Vertele (στα Ισπανικά). 23 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2022. 
  77. «Chanel arrasa en Eurovisión 2022 ante un 50,8% y casi 7 millones de espectadores, el mejor dato desde 2008». Vertele (στα Ισπανικά). 14 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2022. 
  78. «'Los Serrano' ganan en el prime time y Telecinco se hace prácticamente con todas las franjas horarias». Formula TV. 13 Μαΐου 2004. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2023. 
  79. «'Aquí no hay quien viva' lidera la noche con 5 millones de seguidores». Formula TV. 19 Μαΐου 2006. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2023. 
  80. «La Semifinal de Eurovisión consigue un 6,9% en la noche de La 2». Formula TV. 11 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2023. 
  81. «La Semifinal de Eurovisión y el amistoso del R. Madrid mejoran las noches de La 2 y laSexta». Formula TV. 21 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2023. 
  82. «'El internado' baja pero lidera con claridad la noche del martes». Formula TV. 13 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2023. 
  83. «El capítulo de estreno de 'El mentalista' gana al de 'Sin rastro'». Formula TV. 15 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2023. 
  84. 84,0 84,1 84,2 84,3 84,4 84,5 «La primera semifinal del 'Festival de Eurovisión 2016' sube ligeramente en La 2 hasta el 3,1%». Formula TV. 11 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2023. 
  85. «'Resistiré, ¿vale?' estrena temporada con un 32,8% tras la gala de 'Supervivientes' (25%)». Formula TV. 13 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2023. 
  86. «La distancia entre 'Pesadilla en la cocina' (11,3%) y el cine de Cuatro (4%) supera ya los 7 puntos». Formula TV. 17 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2023. 
  87. «'Cuéntame cómo pasó' sube con fuerza en su final de temporada y anota un magnífico 18%». Formula TV. 22 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2023. 
  88. «La explosión de un coche bomba en San Genaro lleva a 'Cuéntame' a su segundo mejor dato de la temporada (18,7%)». Formula TV. 13 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2023. 
  89. «'La Casa de Papel' cae al 18,4%, mientras que 'Supervivientes' (22,6%) recupera el liderazgo». 
  90. «'Supervivientes' sigue imbatible con un 23,6%, mientras que 'Dentro de' baja a un aceptable 6,1%». 
  91. «'Supervivientes: Tierra de nadie' crece hasta un 25% y 'Cuerpo de élite' despide temporada con un 12,3%». 
  92. «'Supervivientes' sube a un formidable 29,2% y 'Enviado especial' marca máximo con un gran 8,1%». 
  93. https://www.formulatv.com/noticias/audiencias-14-mayo-estreno-es-por-tu-bien-155-telecinco-tierra-de-nadie-92131/]
  94. «'Supervivientes' arrasa con un formidable 31,5% mientras 'Cuéntame' anota su mejor dato de temporada (13,5%)». FormulaTV (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2019. 
  95. «'Tierra de Nadie' (15.8%) retiene el liderazgo sobre 'Mujer' (14.5%) y 'MasterChef' (14.7%) en un repartido martes». Vertele (στα Ισπανικά). 19 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2022. 
  96. «'Eurovisión 2022' (9.2%) firma su inicio más visto desde 2006 gracias al salto a La 1 de su primera semifinal». Vertele (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2022. 
  97. «'Eurovisión 2022' (11%) pega subida con su segunda semifinal, que alcanza cotas históricas en La 1». Vertele (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2022. 

Επιπλέον Επεξεργασία