Τηλέπυλος

Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Τηλέπυλος αναφέρεται στην Οδύσσεια (κ 82, ψ 318) η πόλη ή η χώρα των Λαιστρυγόνων («λαιστρυγονίη»). Το όνομα, από το τηλε- = μακριά και το πύλη, έχει ίσως σύμφωνα με κάποιους συγγραφείς την έννοια του «ευρύπυλος, μεγαλόπυλος», ή και «μακρόπυλος» (Ευστάθιος: «ου τω διαστήματι απ' αλλήλων, αλλά τω πλάτει των πυλών ή τω μήκει»). Κατά τη γνώμη των μεταγενέστερων αρχαίων Ελλήνων (π.χ. Θουκυδίδης, 6.2) η Τηλέπυλος βρισκόταν στη Σικελία, ενώ οι Ρωμαίοι πίστευαν ότι βρισκόταν στην κυρίως Ιταλία, στις Φορμίες (τη σημερινή Mola di Gaeta).

Η Τηλέπυλος ήταν παραθαλάσσιος τόπος και λιμάνι, στα οποία κυριαρχούσε επιβλητικό το απόκρημνο κάστρο του Λάμου («αιπύ πτολίεθρον»):

«... και φτάσαμε την έβδομη στ' ορθοχτισμένο κάστρο / του Λάμου, στην Τηλέπυλο, τη γη των Λαιστρυγόνων ... / ... Σαν ήρθαμε στο ξακουστό λιμάνι, που τριγύρω / το κλειούσαν βράχοι απότομοι κι από τα δυο τα μέρη, / κι έβγαιναν άκρες πεταχτές, αγνάντια η μια στην άλλη / στη θάλασσα, κι ήταν στενό του λιμανιού το στόμα / εκεί τ' αψηλοκέφαλα τ' αράξαμε καράβια ... / ... γιατί ποτέ δε φούσκωνε το κύμα στο λιμάνι ...»

(Οδύσσεια, μετάφρ. Ζ. Σίδερη, κ 81-82, 87-91, 93)

Πηγές

• Κρουσίου: Λεξικόν Ομηρικόν, διασκευή από την 6η γερμανική έκδ. υπό Ι. Πανταζίδου, έκδοση «Βιβλιεκδοτικά καταστήματα Αναστασίου Δ. Φέξη», Αθήνα 1901
• Ομήρου Οδύσσεια, αρχαίον κείμενον - έμμετρος μετάφρασις Ζησίμου Σίδερη, εκδ. οίκος Ιωάννου & Π. Ζαχαροπούλου, Αθήναι 1939