Τουρκολιβυκό σύμφωνο θαλάσσης

Η Τουρκία και η Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας είχαν υπογράψει παράνομη Συνθήκη για τα Θαλάσσια Όρια προκειμένου να δημιουργήσουν μια Αποκλειστική οικονομική ζώνη στη Μεσόγειο Θάλασσα, πράγμα που θα σήμαινε ότι θα μπορούσαν να διεκδικήσουν δικαιώματα για τους πόρους των ωκεανών.[1] Σύμφωνα με τον κατάλογο των συνθηκών για τα θαλάσσια σύνορα, αυτή ήταν η πρώτη συμφωνία που υπογράφηκε ποτέ μεταξύ των δύο χωρών, άρα εισήγαγε μια νέα δυναμική στην ανατολική περιοχή της Μεσογείου. Ωστόσο, εκφράστηκαν φόβοι ότι η συμφωνία μπορούσε να τροφοδοτήσει μια «ενεργειακή αναμέτρηση» σε αυτήν την περιοχή, επειδή ήταν εξαιρετικά αμφισβητούμενη.[2]

Τουρκολιβυκό σύμφωνο θαλάσσης
Μνημόνιο Συμφωνίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Τουρκίας και της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας - Κράτος της Λιβύης σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων περιοχών δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο
Υπογραφή27 Νοεμβρίου 2019 (2019-11-27)
ΤοποθεσίαΚωνσταντινούπολη, Τουρκία
Υπογράφοντες
Γλώσσες

Η νομιμότητα και οι νομικές συνέπειες της συμφωνίας αμφισβητήθηκαν από κράτη της περιοχής, καθώς και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η συμφωνία «παραβίαζε τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνονταν με το νόμο της θάλασσας και δεν μπορούσε να έχει νομικές συνέπειες για τρίτα κράτη».[3] Τόσο η Κύπρος όσο και η Αίγυπτος είχαν απορρίψει τη συμφωνία ως παράνομη, ενώ η Ελλάδα την θεώρησε άκυρη και γεωγραφικά παράλογη, επειδή αγνοούσε την παρουσία των νησιών της Κρήτης, της Κάσου, της Καρπάθου, του Καστελλόριζου και της Ρόδου μεταξύ των ακτών Τουρκίας και Λιβύης.[4]

Τελικά, το μνημόνιο Τουρκίας-Κυβερνήσεως Εθνικής Συμφωνίας για τις θαλάσσιες ζώνες ακυρώθηκε από το Εφετείο της Λιβύης του Al-Bayda με την απόφασή του στις 27 Ιανουαρίου 2021.[5][6][7]

Προκαταρκτική συμφωνία για ενεργειακή εξερεύνηση 2022 Επεξεργασία

Τον Οκτώβριο του 2022, η Τουρκία και η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (Λιβύη) υπέγραψαν μια προκαταρκτική συμφωνία εξερεύνησης ενέργειας με βάση την προηγούμενη συμφωνία. Σε απάντηση της συμφωνίας, η Ελλάδα και η Αίγυπτος προειδοποίησαν ότι θα αντιταχθούν σε οποιαδήποτε δραστηριότητα σε αμφισβητούμενες περιοχές, ενώ η Βουλή των Αντιπροσώπων της Λιβύης απέρριψε τη συμφωνία και δήλωσε ότι υπεγράφη από μια κυβέρνηση που δεν έχει εντολή. [8]

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δήλωσε ότι οι λεπτομέρειες της νέας συμφωνίας δεν είναι ακόμη γνωστές και δεν μπόρεσε να προβεί σε δήλωση σχετικά με αυτή τη συμφωνία, αλλά υπενθύμισε ότι η προηγούμενη συμφωνία "δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να έχει νομικές συνέπειες για τρίτες χώρες ". [9]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «ANALYSIS - Strategic, legal aspects of Turkey-Libya deal». aa.com.tr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2020. 
  2. Hacaoglu, Selcan; Kozok, Firat (5 December 2019). «Turkey’s Maritime Muscle Flexing Roils Eastern Mediterranean». Bloomberg. https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-12-05/turkey-s-parliament-backs-contentious-maritime-deal-with-libya. Ανακτήθηκε στις 5 May 2020. 
  3. «Europe’s leaders to reject Turkey-Libya maritime border deal». New Europe. 13 December 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-01-02. https://web.archive.org/web/20200102002344/https://www.neweurope.eu/article/europes-leaders-to-reject-turkey-libya-maritime-border-deal/. Ανακτήθηκε στις 2020-05-05. 
  4. «Cyprus rallies neighbors to buck Turkey-Libya maritime deal». AP NEWS. 20 Δεκεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2020. 
    * «Turkey-Libya maritime deal rattles East Mediterranean». Reuters. 2019-12-25. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-02-17. https://web.archive.org/web/20200217012203/https://www.reuters.com/article/us-turkey-libya-eastmed-tensions-explain-idUSKBN1YT0JK. Ανακτήθηκε στις 2020-05-01. 
    * «Turkey signs maritime boundaries deal with Libya amid exploration row». Reuters. 2019-11-28. https://www.reuters.com/article/us-turkey-libya/turkey-signs-maritime-boundaries-deal-with-libya-amid-exploration-row-idUSKBN1Y213I. Ανακτήθηκε στις 2020-05-05. 
    * «UN to post EEZ maps of Libya, Turkey deal». Kathimerini. 2020-02-16. https://www.ekathimerini.com/249608/article/ekathimerini/news/un-to-post-eez-maps-of-libya-turkey-deal. Ανακτήθηκε στις 2020-02-16. 
  5. «محكمة استئناف البيضاء تصدر حكما بانعدام اتفاقية التعاون وترسيم الحدود بين الرئاسي و تركيا». Parliament of Libya. 27 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2021. 
  6. «Libyan court cancels border demarcation and security cooperation agreement between Al-Wefaq and Turkey». Egypt Today. 27 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2021. 
  7. «A Libyan court has ruled that the Turkish-Libyan Memorandum is invalid (original: Δικαστήριο της Λιβύης έκρινε άκυρο το τουρκολιβυκό Μνημόνιο)». To Vima. 27 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2021. 
  8. Reuters (2022-10-03). «Turkey-Libya preliminary deal prompts Greece, Egypt to push back» (στα αγγλικά). Reuters. https://www.reuters.com/business/energy/turkey-libyan-government-agree-preliminary-maritime-energy-deal-2022-10-03/. Ανακτήθηκε στις 2022-10-04. 
  9. «Libya/Turkey: Statement by the Spokesperson on a reported agreement on hydrocarbons». europa.eu. 3 Οκτωβρίου 2022.