Τρέλες (Γκόγια)

Η σειρά έργων Τρέλες (Ισπανικά: Los Disparates), γνωστή και ως Παροιμίες (Ισπανικά: Proverbios) ή Όνειρα (Ισπανικά: Sueños) είναι μια ομάδα χαρακτικών που φιλοτέχνησε ο Ισπανός ζωγράφος και χαράκτης Φρανθίσκο Γκόγια κατά τη χρονική περίοδο 1815 - 1823. Ο Γκόγια φιλοτέχνησε αυτή τη σειρά ενόσω κατοικούσε στην Έπαυλη του Κουφού (Quinta del Sordo) στους τοίχους της οποίας είχε φιλοτεχνήσει τους φημισμένους Μαύρους Πίνακες. Όταν αναγκάστηκε να φύγει για τη Γαλλία, για να εγκατασταθεί στην Μπορντώ το 1824 μετά από διώξεις κατά των φιλελεύθερων και αντιμοναρχικών στοιχείων, άφησε τα έργα αυτά στη Μαδρίτη προφανώς ημιτελή.^[2] Όσο ο Γκόγια ήταν εν ζωή, η σειρά δεν δημοσιεύθηκε λόγω των πολιτικών συνθηκών που επικρατούσαν στην Ισπανία και της Ιεράς Εξέτασης. Δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά από την Ακαδημία του Σαν Φερνάντο το 1864 με τον τίτλο Παροιμίες (Proverbios). Σε αυτή την έκδοση, σε κάθε έργο έχει δοθεί ως τίτλος μια Ισπανική παροιμία. Σε εκτυπώσεις αρκετών πλακών της σειράς υπάρχουν τίτλοι γραμμένοι από τον Γκόγια, οι οποίοι συμπεριλαμβάνουν τη λέξη Disparate (Τρέλα).^[3] Η σειρά Τρέλες είναι μια αινιγματική ομάδα 22 χαρακτικών (αρχικά ήταν 18 - 4 έργα προστέθηκαν αργότερα) που αποτελεί την τελευταία μεγάλη σειρά χαρακτικών του Γκόγια, την οποία ο καλλιτέχνης φιλοτέχνησε προς το τέλος της ζωής του. Οι σκηνές που απεικονίζονται είναι δύσκολο να ερμηνευθούν, περιλαμβάνουν σκοτεινές σκηνές που μοιάζουν να είναι βγαλμένες από όνειρα, συμπεριλαμβάνουν στοιχεία σάτιρας και έχουν συσχετιστεί από τους ειδικούς με πολιτικά θέματα, παροιμίες, και με το Ισπανικό καρναβάλι.^[4]

Τα έργα της σειράς Τρέλες^{[a 1]} Επεξεργασία

Νο. 1: Disparate femenino (Γυναικεία τρέλα), 24,3 x 35,3 εκ. (εικόνα)/ 33,6 x 50,3 εκ (χαρτί)
Νο. 2: Disparate de miedo (Τρομακτική τρέλα), 24,4 x 35,3 εκ. (εικόνα)/ 33,7 x 50,2 εκ. (χαρτί)
Νο. 3: Disparate ridiculo (Γελοία τρέλα), 24,5 x 35,3 εκ. (εικόνα)/ 33,7 x 50,3 εκ. (χαρτί)
Νο. 4: Bobalicón (Μωρός), 24,3 x 35,2 εκ. (εικόνα)/ 33,7 x 50,2 εκ. (χαρτί)
Νο. 5: Disparate volante (Ιπτάμενη τρέλα), 24,4 x 35,2 εκ. (εικόνα)/ 33,7 x 50,2 εκ. (χαρτί)
Νο. 6: Disparate cruel (Θηριώδης τρέλα), 24,3 x 35,1 εκ. (εικόνα)/ 33,6 x 50,2 εκ. (χαρτί)
Νο. 7: Disparate desordenado (Ακατάστατη τρέλα), 24,4 x 35,2 εκ. (εικόνα)/ 33,7 x 50,2 εκ. (χαρτί)
Νο. 8: Los ensacados (Τρέλα σε σάκους), 24,4 x 35,1 εκ. (εικόνα)/ 33,7 x 50,2 εκ. (χαρτί)
Νο. 9: Disparate general (Γενική τρέλα), 24,1 x 35,1 εκ.(εικόνα)/ 33,7 x 50,2 εκ. (χαρτί)
Νο. 10: El caballo raptor (To άλογο - απαγωγέας), 24,4 x 35,3 εκ.(εικόνα)/ 33,7 x 50,2 εκ. (χαρτί)
Νο. 11: Disparate pobre (Φτωχή τρέλα), 24,4 x 35,2 εκ.(εικόνα)/ 33,7 x 50,2 εκ. (χαρτί)
Νο. 12: Disparate alegre (Εύθυμη τρέλα), 24,3 x 35,2 εκ.(εικόνα)/ 33,7 x 50,2 εκ. (χαρτί)
Νο. 13: Modo de volar (Ένας τρόπος για να πετάξεις), 24,4 x 35,3 εκ. (εικόνα)/ 33,7 x 50,2 εκ. (χαρτί)
Νο. 14: Disparate de carnaval (Τρέλα του καρναβαλιού), 24,2 x 35,2 εκ. (εικόνα)/ 33,7 x 50,2 εκ. (χαρτί)
Νο. 15: Disparate claro (Καθαρή τρέλα), 24,3 x 35,2 εκ. (εικόνα)/ 33,7 x 50,2 εκ. (χαρτί)
Νο. 16: Las exhortaciones (Προτροπές), 24,4 x 35,3 εκ. (εικόνα)/ 33,7 x 50,2 εκ. (χαρτί)
Νο. 17: La lealtad (Πίστη), 24,4 x 35,1 εκ. (εικόνα)/ 33,7 x 50,2 εκ. (χαρτί)
Νο. 18: Disparate fúnebre (Πένθιμη τρέλα), 24,3 x 35,2 εκ. (εικόνα)/ 33,7 x 50,3 εκ. (χαρτί)

Τα 4 έργα που προστέθηκαν αργότερα Επεξεργασία

Disparate de tontos (Τρέλα των ανόητων), 24,3 x 35,5 εκ. (εικόνα)/ 30,6 x 44,5 εκ. (χαρτί)
Disparate de bestia (Τρέλα του ζώου), 24,3 x 35,5 εκ. (εικόνα)/ 30 x 42,8 εκ. (χαρτί)
Disparate conocido (Γνώριμη τρέλα), 24,2 x 35,6 εκ. (εικόνα)/ 30,1 x 44,1 εκ. (χαρτί)
Disparate puntual (Ακριβής τρέλα), 24,6 x 35,6 εκ. (εικόνα)/ 30,2 x 43,8 εκ. (χαρτί)

Σημειώσεις Επεξεργασία

↑ Οι εκτυπώσεις των έργων που παρατίθενται σε αυτό το λήμμα προέρχονται από την πρώτη έκδοση της σειράς (1864) και ανήκουν στη συλλογή του Μουσείου του Πράδο. Οι εικόνες των έργων είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο του Μουσείου, που αποτελεί και την πηγή του παρόντος λήμματος για τις διαστάσεις και τους τίτλους στα ισπανικά των έργων.

Παραπομπές Επεξεργασία

↑ Hughes (1990), 63
↑ Wilson-Bareau, 77–78
↑ «Southbank Centre, GOYA: THE DISPARATES». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2013.
↑ The University of Arizona Museum of Art

Πηγές Επεξεργασία

Goya en le Prado, Disparates

[5] Οι εκτυπώσεις των έργων που παρατίθενται σε αυτό το λήμμα προέρχονται από την πρώτη έκδοση της σειράς (1864) και ανήκουν στη συλλογή του Μουσείου του Πράδο. Οι εικόνες των έργων είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο του Μουσείου, που αποτελεί και την πηγή του παρόντος λήμματος για τις διαστάσεις και τους τίτλους στα ισπανικά των έργων.

[1] Hughes (1990), 63

[2] Wilson-Bareau, 77–78

[3] «Southbank Centre, GOYA: THE DISPARATES». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2013.

[4] The University of Arizona Museum of Art

[2]

[3]

[4]

[1]

[a 1]